ΕΞΑΓΩΓΕΑΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ;

tvxs.gr

Την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση παίζει το ρόλο του πρωτοστάτη στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της, απορίας άξιο είναι το γιατί επιτρέπει σε ευρωπαϊκές φίρμες να εξάγουν προϊόντα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε βασανιστήρια, σε χώρες που το ζήτημα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ακανθώδες.

Σύμφωνα με την οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων «Διεθνή Αμνηστία», οι εταιρείες που κατασκευάζουν τέτοιου είδους «gadgets» ανθούν στην Ευρώπη, και παρά τη θεωρητική απαγόρευση εξαγωγής τέτοιων προϊόντων από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν βρει παραθυράκια στο νόμο περί απαγόρευσης πώλησης εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε βασανιστήρια και συνεχίζουν να προμηθεύουν χώρες εκτός αυτής. Σε έκθεση της οργάνωσης που δημοσιεύτηκε αυτό τον μήνα, αποκαλύπτεται ότι εταιρείες στη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Τσεχία κατασκευάζουν και πωλούν προϊόντα, όπως μανίκια και μανσέτες – ηλεκτροσόκ, ικανά να παράγουν 50.000 βόλτ, ράβδους που φέρουν καρφιά και εξοπλισμό κράτησης, σε τουλάχιστον 9 χώρες, ανάμεσα στις οποίες το Πακιστάν, η Κίνα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η συνήθης τακτική που ακολουθούν οι εταιρείες αυτές προκειμένου να μπορέσουν να εξάγουν τον εξοπλισμό βασανιστηρίων που παράγουν, είναι το να τον «βαφτίζουν» εκ νέου. Δηλαδή, προϊόντα όπως οι ράβδοι με τα καρφιά, ονομάζονται ξαφνικά γκλομπ πχ, που επιτρέπεται να εξάγονται ως εξοπλισμός της αστυνομία και έτσι βγαίνουν εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας David Nichols, σχολιάζοντας την κατάσταση αυτή κατηγορεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για το ότι δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. «Από ότι φαίνεται δεν υπάρχει καμία πολιτική βούληση για να λυθεί το πρόβλημα αυτό», σχολιάζει. «η νομοθεσία του 2006 που απαγόρευσε την εξαγωγή προϊόντων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα σε βασανιστήρια ήταν μια θεμελιώδης κίνηση για την εξάλειψη των βασανιστηρίων, ωστόσο δυστυχώς η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση που ψήφισε τον νόμο αυτό φαίνεται πως δεν κάνει τα δέοντα για να τεθεί σε εφαρμογή», τονίζει.

Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας κατονομάζει ωστόσο λίγες εταιρείες. Μία από αυτές είναι η βέλγικη φίρμα Sirien, εκπρόσωπος της οποίας μιλώντας στο TIME αρνήθηκε κάθε ανάμειξη των προιόντων της σε βασανιστήρια, αντιτείνοντας μάλιστα ότι τα προϊόντα αυτά «σώζουν ζωές». Η Sirien παράγει προιόντα όπως ηλεκτροφόρες ασπίδες και όπλα ακινητοποίησης. Ο εκπρόσωπός της, Erwin Lafosse, δηλώνει στο TIME: «Αν απαγορεύσουμε τα όπλα ακινητοποίησης με ηλεκτροσόκ, τότε οι αστυνομικοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν σφαίρες για να υπερασπιστούν τη σωματική τους ακεραιότητα». «Το πρόβλημα με τη Διεθνή Αμνηστία είναι ότι έχει την τάση να βλέπει πάντα την κακή πλευρά των πραγμάτων. Ναι, θα μπορούσαν τα προϊόντα μας να χρησιμοποιηθούν σε βασανιστήρια αλλά όσες πιθανότητες έχουν τα δικά μας προϊόντα σε τέτοιου είδους χρήση, άλλες τόσες έχουν και αντικείμενα καθημερινής χρήσης όπως πιρούνια, κουτάλια και μαχαίρια», υποστηρίζει.

Ο Frank Coll, εκπρόσωπος της ισπανικής εταιρείας Nidec, η οποία επίσης κατονομάζεται στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, λέει πως μετά την έκθεση και την ενημέρωση τον ιθυνόντων για τη νομοθεσία που ισχύει απέσυρε κάποια από τα αμφιλεγόμενα προϊόντα της, και υποστηρίζει πως «ούτως ή άλλως δεν είχε πουλήσει κανένα από αυτά».

Η ανησυχητική έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας θορύβησε κάποιους πολιτικούς τόσο ώστε να καλέσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να παρέμβει. Το θέμα μάλιστα αναμένεται να συζητηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο μέσα στον Απρίλιο. «Η αδράνεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα των βασανιστηρίων είναι απαράδεκτη και είμαι βαθιά απογοητευμένος για αυτό», δηλώνει ο Βρετανός βουλευτής Richard Howitt. «Τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πάρει τα μάτια τους από την μπάλα και έχουν εφησυχάσει» λέει ο Heidi Hautala, ο οποίος προεδρεύει της υποεπιτροπής της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και κάνει έκκληση στα κράτη μέλη να κλείσουν τα «παραθυράκια» που επιτρέπουν την κατάσταση αυτή. «Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέτυχαν στο να λάβουν τους νόμους υπόψη στα σοβαρά », προσθέτει, για να καταλήξει πως είναι «ντροπή» . η Ευρώπη να μιλάει χωρίς πρώτα να εφαρμόζει τους κανόνες να μιλήσει. «Δεν μπορεί να υποδεικνύει εαυτόν ως παράδειγμα προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κανέναν μέχρι να μπορέσει να τακτοποιήσει τα του οίκου της», λέει χαρακτηριστικά.

Ο Stephan Keukeleire, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Leuven υποστηρίζει από τη μεριά του πως κανένας ισχυρισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί ηθικής διεθνούς πολιτικής δεν έχει αντίκρισμα, από τη στιγμή που κάποια από τα κράτη μέλη της είναι κολοσσοί στη βιομηχανία όπλων και εξοπλιστικών συστημάτων. «Τουλάχιστον αναγνωρίζουν έστω και μέσω μιας έκθεσης το πρόβλημα. Ας ελπίσουμε πως κάτι θα αλλάξει», καταλήγει.