Καθημερινή
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βγουν, τελικά, νικήτριες στη μάχη της παραγωγικότητας με την Κίνα και θα παραμείνουν παγκόσμια ηγετική δύναμη στον 21ο αιώνα». Τη διαβεβαίωση αυτή αισθάνθηκε την ανάγκη να δώσει στις αρχές Μαρτίου, ενώπιον των γερουσιαστών του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Μπαράκ Ομπάμα. Δύο ημέρες αργότερα, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γιανγκ Ζιετσί, σήκωνε το γάντι στην ετήσια, διεθνή διάσκεψη ασφαλείας του Μονάχου, ενταφιάζοντας το παλιό δόγμα του ηγέτη της μεταμαοϊκής Κίνας, Ντενγκ Σιαοπίνγκ, κατά το οποίο η χώρα του «πρέπει να κρατάει χαμηλό προφίλ στα διεθνή θέματα και ποτέ να μη διεκδικεί ηγετικό ρόλο». Διατρανώνοντας την αυξημένη αυτοπεποίθηση μιας Κίνας που διεκδικεί να σταθεί ως ίση προς ίση έναντι της Αμερικής στον διεθνή στίβο, ο Γιανγκ δήλωσε: «Είμαστε το ένα πέμπτο της ανθρωπότητας. Το λέω με ταπεινότητα, αλλά πιστεύω ότι η Κίνα δικαιούται να ακούγεται όταν τίθεται επί τάπητος το ερώτημα με ποιον τρόπο πρέπει να διευθύνεται ο κόσμος».
Το σκηνικό της αντιπαράθεσης έχει ήδη στηθεί. Στο οικονομικό πεδίο, η απόφαση του Μπαράκ Ομπάμα να επιβάλει προστατευτικούς δασμούς στα κινεζικά ελαστικά ήταν η πρώτη πράξη του ακήρυκτου εμπορικού πολέμου. Ακολούθησαν η πώληση σημαντικών οπλικών συστημάτων, συνολικής αξίας 6,3 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ στην Ταϊβάν -αποσχισθείσα κινεζική επαρχία, την οποία οι Κινέζοι θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της εθνικής επικράτειας- και η συνάντηση του Ομπάμα με τον Δαλάι Λάμα.
Ο πρόεδρος Φράνκλιν Ρούζβελτ χάρισε στην Αμερική το στάτους της υπερδύναμης μέσα από τον αγώνα εναντίον της «φαιάς απειλής», του Αξονα. Οι επίγονοί του θωράκισαν αυτό το στάτους μέσα από την αναμέτρηση με την «κόκκινη απειλή» του κομμουνισμού. Ο νεώτερος Τζορτζ Μπους υπονόμευσε την αμερικανική ηγεμονία με την ατυχέστατη προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει την «πράσινη απειλή» του μαχητικού Ισλάμ ως άλλοθι για την κήρυξη του πλανήτη σε μόνιμη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Θα επιχειρήσει, άραγε, ο Ομπάμα την αναστύλωση της αμερικανικής ηγεμονίας μέσα από μια μακρόχρονη πορεία αναμέτρησης με την «κίτρινη απειλή» της ανερχόμενης Κίνας;
Αν οι στοιχειακές δυνάμεις του οικονομικού ανταγωνισμού επικρατήσουν στο γεωπολιτικό επίπεδο, θα δικαιωθεί ο Αμερικανός πρόεδρος Θίοντορ Ρούζβελτ, ο οποίος, πριν από έναν αιώνα, έλεγε: «Η ιστορία μας θα καθοριστεί περισσότερο από τη μελλοντική θέση μας στον Ειρηνικό έναντι της Κίνας, παρά από εκείνη στον Ατλαντικό έναντι της Ευρώπης».
Ασφαλώς, παρά την αλματώδη, αλλά και γεμάτη εκρηκτικές αντιθέσεις άνοδο της Κίνας, η απόστασή της από την Αμερική είναι και θα παραμείνει στο ορατό μέλλον τεράστια. Το γεγονός αυτό δεν μετριάζει, ωστόσο, τη διάβρωση της αμερικανικής ηγεμονίας. Οπως σημειώνει ο Βρετανός σινολόγος Μάρτιν Ζακ:
«Η κυριότερη πηγή ανησυχίας δεν είναι ότι η Κίνα μεγάλωσε τόσο ώστε να μη χωράει στα χθεσινά της παπούτσια, αλλά ότι η Αμερική απογοητεύεται βλέποντας τα δικά της παπούτσια να μικραίνουν (…). Οι Αμερικανοί δεν θα έπρεπε να βλέπουν την Κίνα σαν δεύτερη Σοβιετική Ενωση. Είναι πολύ πιο επικίνδυνος αντίπαλος, με κυριότερο όπλο όχι τη στρατιωτική ισχύ, αλλά τον οικονομικό δυναμισμό και με βασικό διπλωματικό ατού όχι τον πολεμικό εκφοβισμό, αλλά τη μεγάλη υπομονή».
Ο πρόεδρος Φράνκλιν Ρούζβελτ χάρισε στην Αμερική το στάτους της υπερδύναμης μέσα από τον αγώνα εναντίον της «φαιάς απειλής», του Αξονα. Οι επίγονοί του θωράκισαν αυτό το στάτους μέσα από την αναμέτρηση με την «κόκκινη απειλή» του κομμουνισμού. Ο νεώτερος Τζορτζ Μπους υπονόμευσε την αμερικανική ηγεμονία με την ατυχέστατη προσπάθειά του να χρησιμοποιήσει την «πράσινη απειλή» του μαχητικού Ισλάμ ως άλλοθι για την κήρυξη του πλανήτη σε μόνιμη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Θα επιχειρήσει, άραγε, ο Ομπάμα την αναστύλωση της αμερικανικής ηγεμονίας μέσα από μια μακρόχρονη πορεία αναμέτρησης με την «κίτρινη απειλή» της ανερχόμενης Κίνας;
Αν οι στοιχειακές δυνάμεις του οικονομικού ανταγωνισμού επικρατήσουν στο γεωπολιτικό επίπεδο, θα δικαιωθεί ο Αμερικανός πρόεδρος Θίοντορ Ρούζβελτ, ο οποίος, πριν από έναν αιώνα, έλεγε: «Η ιστορία μας θα καθοριστεί περισσότερο από τη μελλοντική θέση μας στον Ειρηνικό έναντι της Κίνας, παρά από εκείνη στον Ατλαντικό έναντι της Ευρώπης».
Ασφαλώς, παρά την αλματώδη, αλλά και γεμάτη εκρηκτικές αντιθέσεις άνοδο της Κίνας, η απόστασή της από την Αμερική είναι και θα παραμείνει στο ορατό μέλλον τεράστια. Το γεγονός αυτό δεν μετριάζει, ωστόσο, τη διάβρωση της αμερικανικής ηγεμονίας. Οπως σημειώνει ο Βρετανός σινολόγος Μάρτιν Ζακ:
«Η κυριότερη πηγή ανησυχίας δεν είναι ότι η Κίνα μεγάλωσε τόσο ώστε να μη χωράει στα χθεσινά της παπούτσια, αλλά ότι η Αμερική απογοητεύεται βλέποντας τα δικά της παπούτσια να μικραίνουν (…). Οι Αμερικανοί δεν θα έπρεπε να βλέπουν την Κίνα σαν δεύτερη Σοβιετική Ενωση. Είναι πολύ πιο επικίνδυνος αντίπαλος, με κυριότερο όπλο όχι τη στρατιωτική ισχύ, αλλά τον οικονομικό δυναμισμό και με βασικό διπλωματικό ατού όχι τον πολεμικό εκφοβισμό, αλλά τη μεγάλη υπομονή».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου