ΦΩΣ ΣΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΠΙΛΟΤΟΥ ΠΟΥ ΓΥΡΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΥΟ

Τα Νέα

ΤΗΕ ΤΙΜΕS , Του Giles Whittel

Το περασμένο Σάββατο συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τότε που ο αμερικανός πιλότος Φράνσις Γκάρι Πάουερς έπεσε στα χέρια των Σοβιετικών. Ακριβώς τόσα χρόνια χρειάστηκαν για να λυθεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Ψυχρού Πολέμου.

Σύμφωνα με την εκδοχή που ήταν γνωστή έως σήμερα, ο Πάουερς πετούσε στα 70.000

πόδια όταν ένας πύραυλος εδάφους αέρος του σοβιετικού στρατού εξερράγη κοντά στο κατασκοπευτικό του αεροσκάφος. Αν και το αεροσκάφος υπέστη σοβαρές ζημιές από το ωστικό κύμα, ο πιλότος έμεινε ανέπαφος. Στην τσέπη του τζάκετ είχε δηλητήριο, αλλά δεν το χρησιμοποίησε. Λίγες ώρες μετά την πτώση του στην Κεντρική Ρωσία, βρισκόταν στα κεντρικά γραφεία της ΚGΒ στη Μόσχα. Η σύλληψη του Φράνσις Γκάρι Πάουερς άλλαξε τον ρου της Ιστορίας, καθώς τίναξε στον αέρα μια σύνοδο κορυφής ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και τον σοβιετικό ηγέτη Νικήτα Χρουστσώφ. Η σύνοδος εκείνη υποτίθεται θα εγκαινίαζε μια νέα περίοδο ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Η απόρρητη έκθεση

Από έγγραφα της CΙΑ που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα, φαίνεται ότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι δεν πίστεψαν ποτέ την εκδοχή του Πάουερς για τη μοιραία πτήση, επειδή ερχόταν σε ευθεία αντιπαράθεση με την εκδοχή ΝSΑ, την αμερικανική μυστική υπηρεσία που έσπαζε κωδικούς και υπέκλεπτε συνομιλίες. Η έκθεση της ΝSΑ παραμένει μέχρι σήμερα απόρρητη. Ωστόσο, τα υπάρχοντα στοιχεία μάς επιτρέπουν να καταλάβουμε πώς η καλύτερη μυστική υπηρεσία αντικατασκοπίας των ΗΠΑ έκανε ένα τόσο μεγάλο λάθος. Σύμφωνα με περίληψη της έκθεσης της ΝSΑ που παρουσιάστηκε πριν από μερικές ημέρες, το αεροσκάφος του Πάουερς κατέβηκε ομαλά στα 65.000

πόδια και από εκεί στα 34.000. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, ο Πάουερς είναι ψεύτης και προδότης. Σύμφωνα με φήμη που είχε διαδοθεί εκείνη την εποχή, ο Πάουερς προσγειώθηκε με ασφάλεια στο Σβέρντλοφσκ και πέρασε την πρώτη του νύχτα ως λιποτάκτης διασκεδάζοντας σε ένα νάιτ κλαμπ της πόλης. Από αλλά έγγραφα προκύπτει ότι υπήρχαν αξιωματούχοι της CΙΑ που πίστευαν ότι οι Ρώσοι είχαν υπνωτίσει, ναρκώσει και υποβάλει σε πλύση εγκεφάλου τον αμερικανό πιλότο.

Η πραγματικότητα δεν είναι τόσο παράξενη, ωστόσο παρουσιάζει ενδιαφέρον. Ο Πάουερς απογειώθηκε από την Πεσαβάρ του Πακιστάν αφού περίμενε επί τρεις ημέρες να βελτιωθεί ο καιρός. Η αποστολή του ήταν να πετάξει επί εννέα ώρες για να φωτογραφίσει τουλάχιστον τις μισές πυρηνικές εγκαταστάσεις που βρίσκονταν επί σοβιετικού εδάφους. Θα ολοκλήρωνε την αποστολή του πετώντας προς τον αρκτικό κύκλο από τις νορβηγικές ακτές. Μέσα σε λίγα λεπτά κινητοποιήθηκε ολόκληρη η σοβιετική αεράμυνα. Η εντολή είχε έρθει από τον ίδιο τον Χρουστσώφ: το αεροσκάφος του αμερικανού πιλότου έπρεπε να καταρριφθεί με κάθε κόστος. Ο σμηναγός Μιχαήλ Βορόνοφ ξύπνησε από τον συναγερμό στις 7 το πρωί. «Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν άσκηση. Αλλά δεν ήταν. Επειτα από λίγο ήμασταν όλοι στις θέσεις μας», διηγείται.

Στις 8.45 το αεροσκάφος του Πάουερς φάνηκε σαν κουκίδα στην οθόνη του ραντάρ του Βορόνοφ. Από το έδαφος εκτοξεύθηκε ένας πύραυλος και τα ραντάρ έδειξαν ότι το αεροσκάφος χτυπήθηκε. Επρεπε, όμως, να περάσει μισή ώρα ακόμη για βεβαιωθεί ο σοβιετικός σμηναγός ότι ήταν έτσι. Σήμερα είναι σαφές ότι σε αυτή τη μισή ώρα δύο σοβιετικά ΜiG είχαν λάβει εντολή να χτυπήσουν το αμερικανικό U2. Την ώρα που τα συντρίμμια του U2 έπεφταν στο έδαφος, ένα από τα ΜiG προσγειωνόταν χτυπημένο από έναν άλλον σοβιετικό πύραυλο. Η ΝSΑ είχε μπερδέψει τα δύο αεροσκάφη. Για την τύχη του U2 κυκλοφόρησαν πολλές θεωρίες συνωμοσίας. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο Φράνσις Γκάρι Πάουερς πέρασε 18 μήνες στις σοβιετικές φυλακές και ενώ η υπόληψή του στην πατρίδα του είχε αμαυρωθεί.