Αυγή
Ο γράφων πιστεύει ακράδαντα ότι το να επιδιώκεις τη μείωση των ελληνικών αμυντικών δαπανών γιατί θεωρείς ότι αυτές δεν χρειάζονται για την εξασφάλιση της ειρήνης στο ελληνοτουρκικό σύστημα είναι τόσο ορθολογικό όσο με το να προσπαθείς να κάνεις οικονομία χτίζοντας μια οικοδομή μειώνοντας το μπετόν και τα σίδερα και κάνοντας μικρότερες κολώνες γιατί θεωρείς ότι στην Ελλάδα δεν γίνονται σεισμοί...
Όμως, αυτή είναι η μια πλευρά της πραγματικότητας. Με βάση τις αρχές της γεωπολιτικής ανάλυσης κάθε οπλικό σύστημα λαμβάνει υπόσταση και έχει μαχητική αξία ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του γεωσυστήματος στο οποίο θα κληθεί να επιχειρήσει
Άρα, η ισχύς, η μαχητική αξία και η αποτρεπτική ικανότητα κάθε οπλικού συστήματος είναι σχετική και σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι ένα ακριβό σύστημα είναι και κατάλληλο για όλες τις συνθήκες. Ένα απλοϊκό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του αξιώματος είναι ένα αεροπλανοφόρο στο Αιγαίο. Ένα τέτοιο, πανάκριβο και κατά τεκμήριο πολύ ισχυρό οπλικό σύστημα όχι μόνο δεν θα αύξανε την ισχύ του Ελληνικού Ναυτικού αλλά θα αποτελούσε μια πολύ επικίνδυνη αχίλλειο πτέρνα για αυτό γιατί δεν μπορεί ούτε καν να αυτοπροστατευτεί επαρκώς μέσα σε ένα παρόμοιο αρχιπελαγικό περιβάλλον.
Κάτι αντίστοιχο, λοιπόν, συνέβαινε στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις όλα αυτά τα χρόνια των «παχέων αγελάδων». Ότι δηλαδή αποκτούσαν όπλα χωρίς να εξεταζόταν πάντοτε εάν αυτά ταίριαζαν με τον βέλτιστο τρόπο στο σύνθετο πλέγμα των ιδιαιτεροτήτων του ελληνοτουρκικού γεωσυστήματος. Παράλληλα, η ευκολία δαπανών αναπαρήγαγε ένα συντηρητικό μοντέλο όσον αφορά τις πολεμικές ικανότητες, το οποίο, όμως, είναι σε μεγάλο βαθμό ξεπερασμένο σήμερα, κάτι που απέτρεπε την ανάπτυξη και επιβίωση καινοτόμων προσεγγίσεων.
Έτσι, η σημερινή κρίση, η οποία καθιστά περίπου επιβεβλημένη τη δραστική μείωση των αμυντικών δαπανών άρα και την περικοπή ή ακόμη και την ολοκληρωτική διακοπή μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, μπορεί να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, έτσι ώστε οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να επενδύσουν στην ανάπτυξη μιας εγχώριας στρατιωτικής σκέψης. Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση όσον αφορά την ενίσχυση της ισχύος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με πυρήνα τη δημιουργία από «Έλληνες για Έλληνες» δογμάτων, αντιλήψεων, μεθοδολογιών, τακτικών και στρατηγικών μάχης και μια ευρύτερη στρατιωτική φιλοσοφία, ότι δηλαδή αποτελεί μια «σχολή σκέψης», μπορεί να αποτελέσει τη βάση αυτής της προσπάθειας και το κόστος της είναι μάλλον μηδενικό.
Η προσπάθεια αυτή θα εξελίσσεται εν παραλλήλω με τη συστηματική παρατήρηση των εξελίξεων στην τέχνη, την επιστήμη και την τεχνολογία του πολέμου ανά τον κόσμο, οι οποίες βρίσκονται σε μια φάση έντονων ζυμώσεων. Μεταξύ άλλων, οι επιχειρησιακές αντιλήψεις της «σμήνωσης» (swarming), των «Επιχειρήσεων Βασισμένων στα Αποτελέσματα» (Effects Based Operations / EBAO) και τα μοντέλα μάχης βασισμένα στις επιστημονικές αρχές του Χάους και της Πολυπλοκότητας (‘Chaoplexity’), αναμένεται να αλλάξουν δραματικά τη μορφή του πολέμου αλλά και την σχετική ισχύ των οπλικών συστημάτων στα επόμενα χρόνια, καθιστώντας κάποιες φορές τα έσχατα πρώτα και επιτρέποντας σε «ταπεινά» και πολύ φθηνά οπλικά συστήματα να κατανικούν πολύ ακριβότερα και ισχυρότερα. Κατά συνέπεια, το πάγωμα των εξοπλιστικών δαπανών, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μιας δυναμικής γνωστικής βάσης που θα έχει στραμμένη τη ματιά της στο μέλλον, μπορεί να απελευθερώσει τον Ελληνικό Στρατό από τις αδράνειες του παρελθόντος και την απατηλή ασφάλεια της πεπατημένης και να του επιτρέψει, σε βάθος χρόνου, να τοποθετηθεί στην πρωτοπορία της στρατιωτικής ισχύος, δαπανώντας πολύ λιγότερα χρήματα από ό,τι σήμερα.
Επειδή όμως οι κίνδυνοι για την σταθερότητα του ελληνοτουρκικού συστήματος είναι συνεχείς και δεν μπορούμε να παγώσουμε τον χρόνο, αυτό που μπορεί να προχωρήσει άμεσα είναι εξοπλιστικές λύσεις χαμηλού και πολύ χαμηλού κόστους αλλά μεγάλου προσδοκόμενου οφέλους (low cost - high yield), όπως μπορεί να είναι η ενίσχυση των ικανοτήτων των Ειδικών Δυνάμεων, η δραστική επέκταση της χρήσης συστημάτων ελεύθερου σκοπευτού κ.λπ., η ανάπτυξη ασύμμετρων ικανοτήτων, η απόκτηση αντιαρματικών όπλων πολύ μεγάλου βεληνεκούς, ο εφοδιασμός υπαρχόντων συστημάτων, όπως αρμάτων μάχης και πυροβόλων με νέα προηγμένα βλήματα, η μετατροπή υπαρχόντων «χαζών» βλημάτων σε «έξυπνα» (‘smart’) ή «υπερευφυή» (‘brilliant’), η σύζευξη των υπαρχόντων συστημάτων (legacy systems), σε ενοποιημένα υπερσυστήματα (systems - of - systems) με τη χρήση δικτυοκεντρικών (network centric) τεχνολογιών και αντιλήψεων μάχης κ.λπ.
Τέλος, η αναβολή μειζόνων εξοπλιστικών προγραμμάτων μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία για ένα «νοικοκύρεμα» των δαπανών συντήρησης, υποστήριξης, διατήρησης, ανανέωσης και επέκτασης ικανοτήτων του υπάρχοντος υλικού, το οποίο κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντος, είναι επαρκές για τη διατήρηση μιας στιβαρής αποτρεπτικής πρότασης έναντι της Τουρκίας στα επόμενα χρόνια, αν αξιοποιηθεί σωστά με ένα νέο δυναμικό πνεύμα, που θα σέβεται τις τελευταίες εξελίξεις στις αντιλήψεις αναφορικά με τον πολεμική τέχνη και επιστήμη.
Άρα, η ισχύς, η μαχητική αξία και η αποτρεπτική ικανότητα κάθε οπλικού συστήματος είναι σχετική και σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι ένα ακριβό σύστημα είναι και κατάλληλο για όλες τις συνθήκες. Ένα απλοϊκό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του αξιώματος είναι ένα αεροπλανοφόρο στο Αιγαίο. Ένα τέτοιο, πανάκριβο και κατά τεκμήριο πολύ ισχυρό οπλικό σύστημα όχι μόνο δεν θα αύξανε την ισχύ του Ελληνικού Ναυτικού αλλά θα αποτελούσε μια πολύ επικίνδυνη αχίλλειο πτέρνα για αυτό γιατί δεν μπορεί ούτε καν να αυτοπροστατευτεί επαρκώς μέσα σε ένα παρόμοιο αρχιπελαγικό περιβάλλον.
Κάτι αντίστοιχο, λοιπόν, συνέβαινε στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις όλα αυτά τα χρόνια των «παχέων αγελάδων». Ότι δηλαδή αποκτούσαν όπλα χωρίς να εξεταζόταν πάντοτε εάν αυτά ταίριαζαν με τον βέλτιστο τρόπο στο σύνθετο πλέγμα των ιδιαιτεροτήτων του ελληνοτουρκικού γεωσυστήματος. Παράλληλα, η ευκολία δαπανών αναπαρήγαγε ένα συντηρητικό μοντέλο όσον αφορά τις πολεμικές ικανότητες, το οποίο, όμως, είναι σε μεγάλο βαθμό ξεπερασμένο σήμερα, κάτι που απέτρεπε την ανάπτυξη και επιβίωση καινοτόμων προσεγγίσεων.
Έτσι, η σημερινή κρίση, η οποία καθιστά περίπου επιβεβλημένη τη δραστική μείωση των αμυντικών δαπανών άρα και την περικοπή ή ακόμη και την ολοκληρωτική διακοπή μεγάλων εξοπλιστικών προγραμμάτων, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, μπορεί να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, έτσι ώστε οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να επενδύσουν στην ανάπτυξη μιας εγχώριας στρατιωτικής σκέψης. Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση όσον αφορά την ενίσχυση της ισχύος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με πυρήνα τη δημιουργία από «Έλληνες για Έλληνες» δογμάτων, αντιλήψεων, μεθοδολογιών, τακτικών και στρατηγικών μάχης και μια ευρύτερη στρατιωτική φιλοσοφία, ότι δηλαδή αποτελεί μια «σχολή σκέψης», μπορεί να αποτελέσει τη βάση αυτής της προσπάθειας και το κόστος της είναι μάλλον μηδενικό.
Η προσπάθεια αυτή θα εξελίσσεται εν παραλλήλω με τη συστηματική παρατήρηση των εξελίξεων στην τέχνη, την επιστήμη και την τεχνολογία του πολέμου ανά τον κόσμο, οι οποίες βρίσκονται σε μια φάση έντονων ζυμώσεων. Μεταξύ άλλων, οι επιχειρησιακές αντιλήψεις της «σμήνωσης» (swarming), των «Επιχειρήσεων Βασισμένων στα Αποτελέσματα» (Effects Based Operations / EBAO) και τα μοντέλα μάχης βασισμένα στις επιστημονικές αρχές του Χάους και της Πολυπλοκότητας (‘Chaoplexity’), αναμένεται να αλλάξουν δραματικά τη μορφή του πολέμου αλλά και την σχετική ισχύ των οπλικών συστημάτων στα επόμενα χρόνια, καθιστώντας κάποιες φορές τα έσχατα πρώτα και επιτρέποντας σε «ταπεινά» και πολύ φθηνά οπλικά συστήματα να κατανικούν πολύ ακριβότερα και ισχυρότερα. Κατά συνέπεια, το πάγωμα των εξοπλιστικών δαπανών, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μιας δυναμικής γνωστικής βάσης που θα έχει στραμμένη τη ματιά της στο μέλλον, μπορεί να απελευθερώσει τον Ελληνικό Στρατό από τις αδράνειες του παρελθόντος και την απατηλή ασφάλεια της πεπατημένης και να του επιτρέψει, σε βάθος χρόνου, να τοποθετηθεί στην πρωτοπορία της στρατιωτικής ισχύος, δαπανώντας πολύ λιγότερα χρήματα από ό,τι σήμερα.
Επειδή όμως οι κίνδυνοι για την σταθερότητα του ελληνοτουρκικού συστήματος είναι συνεχείς και δεν μπορούμε να παγώσουμε τον χρόνο, αυτό που μπορεί να προχωρήσει άμεσα είναι εξοπλιστικές λύσεις χαμηλού και πολύ χαμηλού κόστους αλλά μεγάλου προσδοκόμενου οφέλους (low cost - high yield), όπως μπορεί να είναι η ενίσχυση των ικανοτήτων των Ειδικών Δυνάμεων, η δραστική επέκταση της χρήσης συστημάτων ελεύθερου σκοπευτού κ.λπ., η ανάπτυξη ασύμμετρων ικανοτήτων, η απόκτηση αντιαρματικών όπλων πολύ μεγάλου βεληνεκούς, ο εφοδιασμός υπαρχόντων συστημάτων, όπως αρμάτων μάχης και πυροβόλων με νέα προηγμένα βλήματα, η μετατροπή υπαρχόντων «χαζών» βλημάτων σε «έξυπνα» (‘smart’) ή «υπερευφυή» (‘brilliant’), η σύζευξη των υπαρχόντων συστημάτων (legacy systems), σε ενοποιημένα υπερσυστήματα (systems - of - systems) με τη χρήση δικτυοκεντρικών (network centric) τεχνολογιών και αντιλήψεων μάχης κ.λπ.
Τέλος, η αναβολή μειζόνων εξοπλιστικών προγραμμάτων μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία για ένα «νοικοκύρεμα» των δαπανών συντήρησης, υποστήριξης, διατήρησης, ανανέωσης και επέκτασης ικανοτήτων του υπάρχοντος υλικού, το οποίο κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντος, είναι επαρκές για τη διατήρηση μιας στιβαρής αποτρεπτικής πρότασης έναντι της Τουρκίας στα επόμενα χρόνια, αν αξιοποιηθεί σωστά με ένα νέο δυναμικό πνεύμα, που θα σέβεται τις τελευταίες εξελίξεις στις αντιλήψεις αναφορικά με τον πολεμική τέχνη και επιστήμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου