ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΤΟ ΙΡΑΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Το Βήμα

Ενα ερώτημα είναι διάχυτο αυτό τον καιρό στο Κογκρέσο και γενικότερα στους πολιτικούς και διπλωματικούς χώρους της Ουάσιγκτον. Επαψε το πρόβλημα του Ιράν να αποτελεί ζήτημα «υψίστης προτεραιότητας» για την κυβέρνηση Ομπάμακαι τους ευρωπαίους συμμάχους της; Μήπως η νέα κρίση στη χερσόνησο της Κορέας και το αδιέξοδο στο Αφγανιστάν μείωσαν το ενδιαφέρον του Λευκού Οίκου να επιβάλει μέσω του ΟΗΕ ουσιαστικές κυρώσεις για να αναγκάσουν το Ιράν να εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα;

Στις 17 Μαΐου το Ιράν δέχθηκε να στείλει στην Τουρκία το 42% του εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει για να «μετατραπεί» εκεί σε έναν τύπο «ασφαλούς» πυρηνικού υλικού αποκλειστικά για ειρηνικές εφαρμογές. Το γεγονός προκάλεσε αμηχανία στην Ουάσιγκτον, έγινε δεκτό με «ζωηρές επιφυλάξεις» στη Μόσχα αλλά στο Πεκίνο σχολιάστηκε ως « πρώτο βήμα» για μια « διαλλακτική αντιμετώπιση» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Ο Λευκός Οίκος απέφυγε να αναμειχθεί στις εκτιμήσεις για την απόφαση της Τεχεράνης αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απαξίωσε τη σημασία της και επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις για να υιοθετήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας απόφαση για «αυστηρές κυρώσεις» στο Ιράν.

Αυτό προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι αν επιβληθούν αυτές οι κυρώσεις δεν θα τηρήσει τη συμφωνία με την Τουρκία και τη Βραζιλία για «μετατροπή» του ουρανίου. Η Μόσχα εξέφρασε « απογοήτευση» για την υπερπροβολή του ζητήματος των κυρώσεων. Μια πρόχειρη δημοσκόπηση στην έδρα του ΟΗΕ μεταξύ διπλωματών και στελεχών έδειξε ότι « δεν πρέπει να τορπιλίσουμε την ευκαιρία» της συμφωνίας για τη «μετατροπή» και στο Πεκίνο τα κρατικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν με άρθρα και σχόλια ότι η Κίνα εξακολουθεί να είναι αντίθετη στην επιβολή νέων «αυστηρών κυρώσεων» στο Ιράν.

Οι συνομιλίες της κυρίας Χίλαρι Κλίντον στο Πεκίνο την περασμένη εβδομάδα δεν φαίνεται να άλλαξαν την αρνητική θέση της Κίνας σε αυτό το ζήτημα. Η κρίση στη χερσόνησο της Κορέας και το ενδιαφέρον της Σεούλ, του Τόκιο και της Ουάσιγκτον να παρακινήσουν την Κίνα « να νουθετήσει την Πιονγκγιάνγκ» δεν επιτρέπουν στις ΗΠΑ να ελπίζει ότι θα αλλάξει η στάση της κινεζικής ηγεσίας.

Η στάση του Πεκίνου προβληματίζει τώρα την Ουάσιγκτον και τούτο επειδή οι «αυστηρές κυρώσεις» με τις οποίες απειλείται η Τεχεράνη ελάχιστα θα ενοχλήσουν την Κίνα. Ενα από τα τελευταία προσχέδια που κυκλοφορεί στον ΟΗΕ της Νέας Υόρκης και έχει υπόψη του «Το Βήμα» δεν κάνει καν λόγο για απαγόρευση ξένων επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα του Ιράν, οπότε η Κίνα θα μπορεί όχι μόνο να συνεχίσει να προμηθεύεται πετρέλαιο από το Ιράν αλλά και να χρηματοδοτεί κάθε μορφής σχετικά έργα. Οπως παρατηρούσε παλιός διπλωμάτης, αυτό το «παραθυράκι» θυμίζει σχετική απόφαση της πάλαι ποτέ Κοινωνίας Των Εθνών η οποία το 1935 επέβαλε κυρώσεις στην Ιταλία του Μουσολίνι για την επίθεση στην Αιθιοπία εξαιρώντας όμως το πετρέλαιο. Δηλαδή αυτό ακριβώς που χρειαζόταν η Ιταλία για τα πλοία που μετέφεραν στρατό και πολεμικό υλικό στη Νοτιοανατολική Αφρική!