ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΣΚΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Τα Νέα

Αμαζόνιος. Ζούγκλα. Ενας 16χρονος έφηβος. Ενας ναζί γιατρός. Ανθρωποφάγοι, ερμαφρόδιτοι, πιράνχας. Ενα μικροσκοπικό ψάρι που εισχωρεί στο πέος. Ο Τόρστεν Κρολ πλέκει μια ιστορία στα χνάρια του Ροβινσώνα Κρούσου, του Αρχοντα των Μυγών και του... Lost, διαψεύδοντας τον Φίλιπ Ροθ που θέλει τη σύγχρονη πραγματικότητα να έχει ξεπεράσει την ικανότητα ενός συγγραφέα να φαντάζεται

«Να φανείς δυνατός για χάρη της οικογένειας», συμβούλεψε τον νεαρό Εριχ ο πατέρας του, χαρίζοντάς του το παράσημο με τον Σιδηρούν Σταυρό του Φύρερ, λίγο προτού σκοτωθεί στο ρωσικό μέτωπο. Το σωματικό αλλά και το ψυχικό του σθένος πρέπει να επιστρατεύσει τόσο ο μικρός όσο και ο αδελφός του Ζέπι και η μητέρα τους Χέλγκα, στο ταξίδι τους από τη Γερμανία του 1946 προς τη Βενεζουέλα. Εκεί τους περιμένει μια νέα ζωή, στο πλευρό του Κλάους, αδελφού του πατέρα του Εριχ, που προσφέρεται να παντρευτεί τη μητέρα τους. Μετά τον βιαστικό γάμο, η οικογένεια επιβιβάζεται σε ένα αεροπλάνο που θα τους οδηγήσει στο καινούργιο τους σπίτι. Ομως δεν φτάνουν ποτέ. Το αεροπλάνο πέφτει σε καταιγίδα και συντρίβεται σε ένα ποτάμι καταμεσής της ζούγκλας. Μέσα στην ατυχία τους, είναι τυχεροί. Εις τριπλούν: πρώτον, επιζούν. Δεύτερον, εντοπίζονται από μια φυλή Ινδιάνων, τους Γιαγιόμι, που τους φέρνουν στο «σαμπόνο», το χωριό τους. Τρίτον, ανακαλύπτουν πως μαζί με τους ιθαγενείς ζει εδώ και πολλά χρόνια ένας γερμανός ανθρωπολόγος, ο Γκέρχαρντ Βέντσλερ. Εκείνος είναι που ενημερώνει την οικογένεια πως οι Γιαγιόμι θεωρούν ότι τα παράξενα λευκά πλάσματα με τα ξανθά μαλλιά είναι μαγικά ποταμίσια δελφίνια που έχουν πάρει ανθρώπινη μορφή. Εμπνέουν στους Ινδιάνους το δέος και έτσι αρχικά τους συμπεριφέρονται σαν σε επίτιμους καλεσμένους. Ωστόσο, όσο περισσότερο μένουν τόσο πιο περίπλοκη γίνεται η κατάστασή τους και τόσο περισσότερο στρέφονται προς τον Βέντσλερ για να κατασκευάσει ιστορίες που θα κρατήσουν τους Γιαγιόμι στην πλάνη τους.

Ο Σιδηρούς Σταυρός

Ο Βέντσλερ δεν γνωρίζει τίποτα για το τι συνέβη στον κόσμο κατά την πολύχρονη απουσία του και ο Κλάους, πρώην γιατρός σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, αναλαμβάνει να τον ενημερώσει: «Μίλησε στον καθηγητή για τον πόλεμο- για το πώς οι Εβραίοι, με λίγη βοήθεια από τους κομμουνιστές, τον είχαν ξεκινήσει και πως ο Φύρερ είχε προσπαθήσει να απαλλάξει διά παντός την Ευρώπη από τη δηλητηριώδη κηλίδα τους, μόνο και μόνο για να τον σταματήσει η αμερικανική παρέμβαση» (σελ. 87).

Με τον πολύτιμο Σιδηρούν Σταυρό και τις εμπειρίες του στη χιτλερική Νεολαία, ο Εριχ θεωρούσε τον θείο του ήρωα, μη αμφισβητώντας τη δική του εκδοχή των γεγονότων. Ωστόσο, στο νέο περιβάλλον, η προοπτική του αντίληψη σταδιακά αλλάζει. Εξαιρετικά ευπροσάρμοστος, ο νεαρός μεταμορφώνεται σταδιακά σε ιθαγενή. Πετά τα ρούχα του, μαθαίνει να κυνηγά με φυσοκάλαμο και ακόντιο, δοκιμάζει το παραισθησιογόνο ναρκωτικό γιόπο, παντρεύεται και δοκιμάζει τον κανιβαλισμό. Η υπόλοιπη οικογένεια όμως δεν φαίνεται να προσαρμόζεται το ίδιο καλά. Και ο «ήρωας» Κλάους αποδεικνύεται όλο και λιγότερο αξιόπιστος.

Το βιβλίο αρχίζει σαν μια ιστορία ενηλικίωσης. Ο Κρολ βάζει τον 16χρονο Εριχ να αφηγείται τα γεγονότα. Στην αρχή το ύφος του είναι εσκεμμένα απλοϊκό και παιδικό, ταιριαστό του εφήβου. Στη συνέχεια όμως, όταν οι Γερμανοί συμβιώνουν με τους Γιαγιόμι, αρχίζουν να γνωρίζουν περισσότερο ο ένας τον άλλον, και τον ίδιο τους τον εαυτό, ζώντας ανάμεσα σε δύο κόσμους: έναν «πρωτόγονο» και έναν «πολιτισμένο».

Ομως τι είναι πρωτόγονο και τι όχι; Είναι ο πολιτισμός μας απλά μια μάσκα ή πρέπει πράγματι να νιώθουμε υπερήφανοι για κάτι; Η απάντηση και στους Δελφινανθρώπους , όπως και στον Αρχοντα των Μυγών του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ είναι ένα ηχηρό «όχι». Κάτω από την επιφάνεια είμαστε όλοι κτήνη που περιμένουν να δείξουν τον πραγματικό τους εαυτό όταν βρεθούν στις κατάλληλες συνθήκες.

Οσο ο Ερικ αποβάλλει τη ναζιστική κληρονομιά του και γίνεται από νεαρός άρειος, ιθαγενής του Αμαζονίου, τόσο η πρόζα του Κρολ ωριμάζει και παρουσιάζει όλο της το βάθος. Φροϋδικά σενάρια ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας και εκεί που περιμένει κανείς τους πρωτόγονους να φανούν άγριοι, η αγριότητα των πολιτισμένων αποδεικνύεται πολύ πιο σοκαριστική. Οι Δελφινάνθρωποι αρχίζουν ως γρήγορη περιπέτεια για να αποδειχθούν μια πανέξυπνη και εφιαλτική παραβολή για την εποχή μας. Θα υπάρξει, άραγε, χάπι εντ;