ΠΕΚΙΝΟ ΚΑΛΕΙ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΟΚΙΟ

Ελευθεροτυπία

Κλιμακώνεται η διπλωματική κρίση Κίνας - Ιαπωνίας, με τον ίδιο τον Κινέζο πρωθυπουργό Γουέν Τζιαμπάο να ανεβάζει τους τόνους, την ώρα που το Τόκιο φαίνεται να αναζητεί διέξοδο στην κρίση προτείνοντας συνομιλίες.
Από τη Νέα Υόρκη, ο Γουέν απείλησε την Ιαπωνία με αντίμετρα, εάν δεν απελευθερώσει «αμέσως και χωρίς όρους» τον καπετάνιο του κινεζικού αλιευτικού, που συγκρούστηκε στις 7 Σεπτεμβρίου με δύο ιαπωνικές ακταιωρούς κοντά στα διαφιλονικούμενα νησάκια Ντιαογιού (ή «Σενκάκου» στα ιαπωνικά). Ο Κινέζος πρωθυπουργός έριξε όλη την ευθύνη στην ιαπωνική πλευρά, η οποία θα υποστεί, όπως είπε, «και όλες τις συνέπειες». Προς το παρόν δεν διευκρινίζεται ποιες μπορεί να είναι αυτές, ενώ η Κίνα έχει ήδη διακόψει όλες τις επαφές υψηλού επιπέδου με την Ιαπωνία.

Σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της έντασης, η ιαπωνική κυβέρνηση πρότεινε χθες «υψηλού επιπέδου συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν», επί του συνόλου των στρατηγικών ζητημάτων των διμερών σχέσεων. Αν και το Τόκιο έχει υιοθετήσει εξ αρχής ψυχραιμότερη στάση, δεν είναι διατεθειμένο να υποχωρήσει σε ζητήματα που θεωρεί ξεκαθαρισμένα. «Τα νησιά Σενκάκου αποτελούν μέρος της ιαπωνικής επικράτειας, δεν υπάρχει εδαφικό ζήτημα ως προς το σημείο αυτό», τόνισε ο Ιάπωνας ΥΠΕΞ Σεΐτζι Μαεχάρα, προσθέτοντας: «Οταν συμβαίνει κάτι (βλ. σύγκρουση της 7ης Σεπτεμβρίου), το χειριζόμαστε βάσει της νομοθεσίας της χώρας μας».
Νησάκια με τεράστια αποθέματα πετρελαίου
Η δήλωση αυτή αναδεικνύει και την ουσία της διαμάχης, που δεν αφορά φυσικά την κράτηση του καπετάνιου, αλλά τα εν λόγω νησάκια (τα οποία ελέγχει σήμερα η Ιαπωνία αλλά διεκδικεί ως δικά της η Κίνα, ενώ αξιώσεις εγείρει και η Ταϊβάν), και γενικότερα την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των δύο χωρών στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας. Τα ακριβή σύνορα μεταξύ των ζωνών αποκλειστικής οικονομικής εκμετάλλευσης των δύο χωρών βρίσκονται στο επίκεντρο της διένεξης, σε μια περιοχή με πιθανολογούμενα τεράστια φυσικά αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Και ενώ η υπόθεση έχει οξύνει τα πνεύματα και σε επίπεδο κοινής γνώμης, όπως δείχνει η χθεσινή απόπειρα Κινέζων ακτιβιστών να πλεύσουν προς τα νησιά (η πορεία τους ανακόπηκε από την κινεζική ακτοφυλακή, ανοιχτά του Χονγκ Κονγκ), το ερώτημα είναι τι ωθεί το Πεκίνο σ' αυτή τη μάλλον σκληρή στάση. Αναλυτές εκτιμούν πως η Κίνα, ενθαρρυμένη από την επιβεβαίωση της οικονομικής της δύναμης και της ισχύος της στον διεθνή στίβο, αλλά και ανήσυχη για την ισχυρή αμερικανική παρουσία στην περιοχή, υπερασπίζεται πλέον τις εδαφικές της διεκδικήσεις πολύ πιο δυναμικά.