Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Τα Νέα

Δέκα μήνες πριν από την παράδοση της Βαρκελώνης στους εθνικιστές, ο Χεμινγουέι βρίσκεται στην Καταλωνία και παρακολουθεί τους αμάχους να εγκαταλείπουν την περιοχή χωρίς πανικό.

ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ 3 Απριλίου 1938 «Πολύ σύντομα αρχίσαμε να βλέπουμε κάρα γεμάτα με πρόσφυγες. Μια γριά γυναίκα οδηγούσε ένα κάρο και καθώς κράδαινε το μαστίγιο έκλαιγε με λυγμούς. Ηταν η μοναδική γυναίκα που είδα να κλαίει όλη μέρα. Ηταν ακόμα οκτώ παιδιά που ακολουθούσαν μέσα σ΄ ένα άλλο κάρο, κι όταν έφτασαν σ΄ ένα δύσκολο, ανηφορικό σημείο, ένα μικρό αγόρι κατέβηκε να σπρώξει τον τροχό. Κλινοσκεπάσματα, ραπτομηχανές, κουβέρτες, μαγειρικά εργαλεία και στρώματα χωμένα μέσα σε σάκους σιταριού που προορίζονταν για τα άλογα και τα μουλάρια, όλα στοιβαγμένα πάνω στα κάρα, ενώ κατσίκες και πρόβατα ακολουθούσαν από πίσω δεμένα με σχοινί. Δεν υπήρχε κανένας πανικός, απλώς προχωρούσαν.

Πάνω σ΄ ένα μουλάρι φορτωμένο με κουβέρτες, μια γυναίκα κρατούσε ένα ροδοκόκκινο βρέφος. Ενας άντρας οδηγούσε το μουλάρι κοιτάζοντας κάθε τόσο πίσω του και μετά πάλι μπροστά του.

“Πότε γεννήθηκε το μωρό;”. Τον ρώτησα όταν το αυτοκίνητό μας πέρασε πλάι τους. «Χθες», είπε με υπερηφάνεια και τον περάσαμε. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι όμως, άσχετα από το πού αλλού έριχναν το βλέμμα τους καθώς περπατούσαν ή ίππευαν το ζώο τους, όλοι κοίταζαν σταθερά προς τον ουρανό.

Επειτα είδαμε στρατιώτες ν΄ αγκομαχούν. Μερικοί μετέφεραν τα τουφέκια τους κρατώντας τα από τις κάννες, άλλοι δεν είχαν καθόλου όπλο. Στην αρχή ήταν μερικοί σκόρπιοι στρατιώτες, μετά όμως έγιναν ένα σταθερό ρεύμα, με ολόκληρες, ακέραιες μονάδες. Επειτα, ακολουθούσαν στρατιώτες σε φορτηγά, πεζοί, φορτηγά με όπλα, με άρματα μάχης, με αντιαρματικά όπλα και αντιαεροπορικά, και πάντα μια ουρά ανθρώπων να περπατάει (...) Δεν επικρατούσε κανένας απολύτως πανικός, μονάχα μια σταθερή κίνηση προς τα μπροστά και πολλοί έδειχναν χαρούμενοι. Ισως όμως να ήταν λόγω της ημέρας. Ηταν μία τόσο όμορφη ημέρα που ήταν γελοίο ότι μπορεί κάποιος να πέθανε.

Επειτα αρχίσαμε να συναντούμε ανθρώπους, αξιωματικούς που είχαμε ξανασυναντήσει, στρατιώτες από τη Νέα Υόρκη και το Σικάγο οι οποίοι μας διηγήθηκαν πώς ο εχθρός έσπασε τις γραμμές τους και κατέλαβε την Γκαντέσα, ότι οι Αμερικανοί πολεμούσαν και κρατούσαν τη γέφυρα στη Μόρα, ότι κάλυπταν αυτή την υποχώρηση».