40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ

Πηγή: tanea.gr

του Γ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

∆εν είναι η πρώτη φορά που διαβαθµισµένα κρατικά έγγραφα αποκαλύπτονται από κάποιον«whistleblower», όπως αποκαλούν οι αγγλοσάξονες αυτούς που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνουαποκαλύπτοντας απόρρητα ντοκουµέντα για το κοινό καλό. Η σπουδαιότερη και γνωστότερη ώςτώρα τέτοια αποκάλυψη ήταν αυτή των Εγγράφων του Πενταγώνου (Pentagon Papers) για τον πόλεµο του Βιετνάµ, το 1971. Οµως έχει άραγε σχέση µε τιςσυνεχιζόµενες αποκαλύψεις διαβαθµισµένων διπλωµατικών τηλεγραφηµάτων από το Wikileaks; 

Οταν οι «Νιου Γιορκ Τάιµς» άρχισαν να δηµοσιεύουν έναν σηµαντικό αριθµό απόρρητων εγγράφων για τον πόλεµο του Βιετνάµ, φωτοτυπηµένων από τα αρχεία του Πενταγώνου, ο Λευκός Οίκος του Ρίτσαρντ Νίξον πέτυχε να εκδοθεί απαγόρευση της δηµοσίευσής τους από οµοσπονδιακό δικαστήριο. ∆ύο εβδοµάδες αργότερα, στις 30 Ιουνίου 1971, το Ανώτατο ∆ικαστήριο αποφάσισε πως η εκτελεστική εξουσία δεν κατάφερε να αποδείξει ότι από τη δηµοσίευση των εγγράφων κινδύνευε η ασφάλεια του κράτους. Η ετυµηγορία δεν έδινε λευκή επιταγή στις εφηµερίδες να δηµοσιεύουν χωρίς περιορισµούς, το δικαστήριο όµως απεφάνθη πως στη συγκεκριµένη περίπτωση η πρώτη τροπολογία του αµερικανικού Συντάγµατος είχε µεγαλύτερη αξία από τις ανησυχίες της εκτελεστικής εξουσίας. 

Ο Τζούλιαν Ασάνζ, υπεύθυνος του ιστότοπου Wikileaks, θα υποστηρίξει ασφαλώς στο δικαστήριο, αν κληθεί σε δίκη, πως η πρωτοβουλία του είναι εµπνευσµένη από την καλύτερη πολιτική παράδοση των ΗΠΑ. Ανάµεσα στο µεγάλο σκάνδαλο του 1971 και το θέµα των τελευταίων ηµερών υπάρχουν αρκετές σηµαντικές διαφορές, γράφει ο Σέρτζο Ροµάνο στην ιταλική «Ρεπούµπλικα». 

Aφετηρία για την αποκάλυψη των «Eγγράφων του Πενταγώνου» ήταν, το 1967, η απόφαση του Ρόµπερτ Μακναµάρα, του τότε υπουργού Aµυνας, να ανακεφαλαιώσει σε ένα είδος λευκής βίβλου την τεκµηριωµένη ιστορία της βιετναµικής σύγκρουσης, για την οποία ήταν σε µεγάλο βαθµό υπεύθυνος. ∆ιόρισε µια επιτροπή, η οποία συγκέντρωσε 4.000 απόρρητα έγγραφα και τα περιέλαβε σε 47τόµους, οι οποίοι προορίζονταν για 10-12 πρόσωπα. 

Ενας πρώην συνεργάτης του υπουργείου Αµυνας, ο Ντάνιελ Ελσµπεργκλ γνώριζε τον πρόεδρο της επιτροπής και πήρε την άδεια να συµβουλευτεί τους τόµους αυτούς. 

Ο Ντάνιελ Ελσµπεργκ διάβασε τα έγγραφα και πείσθηκε πως ο πόλεµος ήταν ένα τροµερό λάθος και πως η προεδρία τουΛίντον Τζόνσον, ίσως ακόµη περισσότερο από