Πιέσεις για μεγαλύτερη βοήθεια στο Αφγανιστάν

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Σε κάθε ευκαιρία και σε κάθε επίπεδο πιέζουμε τους Ελληνες να συνεισφέρουν περισσότερο στο Αφγανιστάν...» είναι η οδηγία που φεύγει με το απόρρητο τηλεγράφημα 09ATHENS1497 από την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα για τον διοικητή των νατοϊκών δυνάμεων Ευρώπης Τζέιμς Σταυρίδη λίγες μέρες πριν επισκεφτεί τη χώρα μας. Και όντως μέσα από μία σειρά τηλεγραφημάτων που έχουν έρθει στα χέρια της «Κ» φαίνεται ξεκάθαρα η πίεση που ασκούσε η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα στο ΥΠΕΞ, στο ΥΕΘΑ αλλά και στο υπουργείο Oικονομικών για να εξασφαλίσει όχι μόνο στρατιωτική αλλά και οικονομική βοήθεια για το Αφγανιστάν. Η πίεση είναι τόσο συστηματική που δεν σταματά ούτε τις χρονιές 2009-10, όταν η οικονομική κρίση είχε πια ξεσπάσει στην Ελλάδα.

Η ελληνική συμβολή στο Αφγανιστάν απασχολεί τόσο έντονα την αμερικανική πρεσβεία που μία ημέρα μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 στέλνει το τηλεγράφημα 07ATHENS1861 με τίτλο «η οριακή νίκη της Ν. Δ. και τι σημαίνει για τα αμερικανικά συμφέροντα». Εκεί μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «σε θέματα που είχαμε δουλέψει σιωπηρά με την κυβέρνηση όπως τα στρατεύματα στο Αφγανιστάν - τώρα (με την οριακή πλειοψηφία στη βουλή) θα είναι πιο δύσκολο να τους πείσουμε να αυξήσουν τη συνεισφορά τους».

Στο τηλεγράφημα 08ATHENS1383 ο Αμερικανός πρέσβης περιγράφει τη συνάντησή του με τον γενικό γραμματέα του ΥΠΕΞ Αριστείδη Αγαθοκλή, από τον οποίο ζητεί 30 εκατ. δολάρια από το 2010 μέχρι το 2014 για την ενίσχυση του αφγανικού στρατού. Ο τότε γενικός γραμματέας απαντάει ότι θα πρέπει να συζητήσει το αμερικανικό αίτημα με την τότε ΥΠΕΞ Μπακογιάννη.

Σε κάθε περίπτωση, η τότε ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών με επικεφαλής την Ντόρα Μπακογιάννη, είχε θέσει ως πρώτη προτεραιότητα τη βοήθεια στο Αφγανιστάν, όπως αποκαλύπτεται σε μεταγενέστερο τηλεγράφημα της πρεσβείας. «Παρ’ όλο που υπάρχει πρόβλημα με τη χρηματοδότηση» αναφέρει υπηρεσιακός παράγοντας του ΥΠΕΞ στον Αμερικανό πρέσβη, «τα λεφτά για το Αφγανιστάν είναι σίγουρα».

Από το 2009 η πρεσβεία φαίνεται να αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο πιέζει για περαιτέρω συνεισφορές στο Αφγανιστάν, ενώ τοποθετεί το κέντρο βάρους των αναγκών για περαιτέρω ελληνική βοήθεια στην ανθρωπιστική κρίση που παρουσιάζεται με τη μαζική μετανάστευση από το γειτονικό Πακιστάν.

Στο τηλεγράφημα 09ATHENS 1023 ο Αμερικανός πρέσβης αναφέρει στον επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου της Μπακογιάννη, πρέσβη Κ. Χαλαστάνη, πόσο σημαντική είναι η ελληνική βοήθεια στο Πακιστάν και «πόσο σημαντική ευκαιρία είναι να δουλέψουν μαζί Ελλάδα-ΗΠΑ σε ένα θέμα κοινής στρατηγικής σημασίας». Ο Σπέκχαρντ τονίζει ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη εισροή Πακιστανών μεταναστών στην Ε. Ε και «ενώ καταλαβαίνει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας» τονίζει ότι οι Ελληνες τώρα «καταλήγουν να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για τους Πακιστανούς που φτάνουν στην Ελλάδα ενώ θα μπορούσαν να πληρώσουν λιγότερα αντιμετωπίζοντας την κρίση εκεί».

Σύμφωνα με το ίδιο τηλεγράφημα, ο πρέσβης Χαλαστάνης απαντά στον πρέσβη ότι η ικανοποίηση του αιτήματος ενδέχεται να αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση για το ΥΠΕΞ, καθώς η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη υποσχεθεί 100.000 ευρώ για το Αφγανιστάν. Στο ίδιο τηλεγράφημα αναφέρεται μία άλλη συνάντηση με τον τότε γενικό γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών, Γιάννη Σιδηρόπουλο, που εκφράζει εκ νέου τις δυσκολίες που υπάρχουν από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης για εξεύρεση πόρων για το Πακιστάν. «Πώς θα παρουσιάσουμε στους Ελληνες πολίτες ότι θα αυξήσουν τους φόρους για να παρέχουν βοήθεια στο Πακιστάν», λέει χαρακτηριστικά ο Σιδηρόπουλος στον Σπέκχαρντ.

Παρ’ όλα αυτά, την ίδια μέρα ο επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου της Μπακογιάννη ενημερώνει τον Σπέκχαρντ ότι η ΥΠΕΞ είναι πολύ ευαισθητοποιημένη στο θέμα του Πακιστάν και ότι «έδωσε την οδηγία στην ελληνική κυβέρνηση» να βρεθούν 100.000 ευρώ για την ανθρωπιστική βοήθεια στο Πακιστάν. «Ετσι δείχνει η Ελλάδα την επιθυμία να ανταποκριθεί στη νέα αμερικανική κυβέρνηση (Ομπάμα)» σχολιάζει ο πρέσβης στο τέλος του τηλεγραφήματος.

Ενα μήνα αργότερα, τον Ιούλιο του 2009, ο πρέσβης στο τηλεγράφημά του 09ATHENS1331 αναφέρει «ότι η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να ανταποκρίνεται θετικά στα αιτήματα της αμερικανικής κυβέρνησης παρά τις δημοσιονομικές της δυσκολίες». «Η Ελλάδα έχει υποσχεθεί 3,7 εκατομμύρια ευρώ βοήθεια στο Αφγανιστάν και 500.000 ευρώ ανθρωπιστική βοήθεια στο Πακιστάν...».

Και με τη νέα κυβέρνηση

Αλλά ακόμα και με τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας «στο κόκκινο», οι Αμερικανοί συνεχίζουν τις πιέσεις για μεγαλύτερη συμμετοχή, ενώ οι Ελληνες πολιτικοί φαίνεται να συνεχίζουν να ανταποκρίνονται θετικά. Μάλιστα, στην πρώτη συνάντηση του κ. Σπέκχαρντ με τον κ. Β. Βενιζέλο στις 4 Νοεμβρίου 2009, ο νέος υπουργός Αμυνας διαβεβαίωσε πως η Ελλάδα θα διατηρήσει τις στρατιωτικές ιατρικές ομάδες που έχει αποστείλει στο Αφγανιστάν, θα συμμετάσχει στη χρηματοδότηση των ελικοπτέρων του ΝΑΤΟ, ενώ καταλήγει πως θα συμβάλλει και με 3-4 εκατ. ευρώ στο ταμείο του αφγανικού στρατού.