56.000 διελεύσεις σε δύο χρόνια

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ακρως απαραίτητη θεωρούν την ελληνική συμβολή τόσο στο Ιράκ όσο και στο Αφγανιστάν οι Αμερικανοί διπλωμάτες, ενώ οι περισσότερες ενέργειές τους ακόμη και στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών ζητημάτων είναι ιδωμένες υπό το ανάλογο πρίσμα, όπως αποκαλύπτει σειρά τηλεγραφημάτων της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα ήδη από το 2005 έως και το 2010. «Αν οι Ελληνες θέλουν να τους βλέπουμε σαν σοβαρούς συμμάχους και εταίρους» σημειώνει σε τηλεγράφημά του ο Αμερικανός πρέσβης Τσαρλς Ρις, αναφερόμενος σε αμερικανικά αιτήματα για ελληνική συμβολή στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και επιχειρήσεις στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, «τότε θα πρέπει να φέρουν κάτι σημαντικό στο τραπέζι σε αυτά τα ζητήματα».

Σε κάθε επίσκεψη Αμερικανού αξιωματούχου, όπως αποδεικνύουν τα τηλεγραφήματα της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, που διαθέτει η «Κ», το θέμα της αναβάθμισης της στρατιωτικής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ είναι από τα κυριότερα στην ατζέντα, ενώ οι διπλωμάτες της Βασιλίσσης Σοφίας τους εφιστούν πάντα την προσοχή για ευκαιρίες, κατά τις οποίες οι απεσταλμένοι της Ουάσιγκτον θα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν ακόμη περισσότερες αποδείξεις μιας καλής ελληνοαμερικανικής «συνεργασίας».

Οι Αμερικανοί διπλωμάτες βλέπουν τη σχέση με την Ελλάδα σαν μια «παλιά ιστορία στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας, ριζωμένης στην εποχή του Σχεδίου Μάρσαλ και του Ψυχρού Πολέμου, όταν η βοήθειά μας βοήθησε να κρατηθεί η Ελλάδα μακριά από τον κομμουνιστικό ζυγό», γράφει σε απόρρητο τηλεγράφημα που συντάσσει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ το 2008. Οι Αμερικανοί, που συχνά στα τηλεγραφήματά τους σημειώνουν ότι οι Ελληνες τείνουν να υπερβάλλουν όσον αφορά την προσφορά τους στις συμμαχικές δυνάμεις, προειδοποιούν ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος να δεχόμαστε την ελληνική υπερβολή».

Καθ' όλη τη χρονική περίοδο 2005-2010 που καλύπτει μεγάλος αριθμός των τηλεγραφημάτων που έχει στη διάθεσή της η «Κ», η αμερικανική διπλωματική αποστολή στην Αθήνα βλέπει τον ρόλο όσο και τις επαφές της ως ένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία ώστε να πειστούν οι Ελληνες πολιτικοί για μεγαλύτερη συμμετοχή και παραχωρήσεις σε αποστολές αμερικανικών αμυντικών συμφερόντων. Φυσικά, όπως και οι ίδιοι οι διπλωμάτες αναγνωρίζουν, η προσπάθειά τους αυτή προσκρούει διαρκώς στα αντιαμερικανικά αισθήματα της ελληνικής κοινής γνώμης - ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προεδρίας Μπους, αλλά και τους φόβους της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας για πιθανές απώλειες σε στρατιωτικές αποστολές.

«Το να μετακινήσουμε την ελληνική κυβέρνηση πέρα από την αποστροφή της για ενδεχόμενους μεγάλους κινδύνους είναι μία από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες αυτής της διπλωματικής αποστολής» γράφει στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 06ATHENS338 τον Φεβρουάριο του 2006 ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τσαρλς Ρις, ενώ προσθέτει τον τίτλο «Οι Ελληνες σκέφτονται να συμμετέχουν στη Διεθνή Δύναμη Ασφάλειας και Βοήθειας στο Αφγανιστάν, αλλά ίσως και να χρειάζονται λίγη βοήθεια για να πουν το «ΝΑΙ»». Μία από τις πλέον σημαντικές προσφορές της Ελλάδας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας θεωρείται από την αμερικανική διπλωματία η βάση της Σούδας στην Κρήτη. «Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι είναι ένας πολύ συνεργάσιμος σύντροφος στη Σούδα, αλλά φυσικά δεν το διαφημίζει για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους» σημειώνει ο πρέσβης. «Δεν γνωρίζουμε απολύτως κανέναν περιορισμό από τους Ελληνες σε σχέση με την πρόσβαση, την εναέρια κυκλοφορία ή την ανάπτυξή μας εκεί ακόμη και στα πιο ευαίσθητα στρατιωτικά σημεία της Σούδας» καταλήγει ο Σπέκχαρντ τον Ιούνιο του 2008.

Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα θεωρεί ακόμη πιο σημαντική όμως την «εν λευκώ άδεια που παραχωρήθηκε στα αμερικανικά στρατιωτικά αεροπλάνα από το ελληνικό υπουργείο Αμυνας μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 για πτήσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο». Οπως σημειώνεται στο ίδιο τηλεγράφημα μόνο τη διετία 2007-08 ο αριθμός των αμερικανικών υπερπτήσεων έφτασε τις 28 χιλιάδες διελεύσεις τον χρόνο. Οπως σημειώνεται στο ίδιο τηλεγράφημα, το 2007 η ελληνική κυβέρνηση παραχώρησε σημαντική ποσότητα πυρομαχικών στον Λίβανο που η αξία της έφτανε τα 1,2 εκατ. δολάρια, ενώ είχε προηγηθεί αποστολή δύο πλοίων για τις εκεί επιχειρήσεις της δύναμης του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με τα ίδιο τηλεγράφημα 06ATHENS338, η εκτίμηση που κάνουν οι Αμερικανοί για τη μέχρι τότε συμβολή της Ελλάδας στο Αφγανιστάν ανέρχεται το 2008 σε 64 εκατ. δολάρια, ενώ όπως συμπληρώνει ο πρέσβης Σπέκχαρντ, άλλα 7,5 εκατ. δολάρια ελληνικών πόρων είναι δεσμευμένα για τον ίδιο ακριβώς λόγο.

Παρ' όλα αυτά ο Αμερικανός πρέσβης Σπέκχαρντ θεωρεί ότι η Ελλάδα «δεν προσφέρει τα μέγιστα στο Αφγανιστάν». Οπως συμπληρώνει στο σημείωμά του «με κάθε ευκαιρία και σε κάθε επίπεδο πρέπει να ενθαρρύνουμε τους Ελληνες να προσφέρουν περισσότερα». Οι Αμερικανοί διπλωμάτες βλέπουν ως κλειδί που θα ξεκλειδώσει την ελληνική διστακτικότητα όσον αφορά τη στρατιωτική συνεργασία τόσο των δύο χωρών όσο και αυτή Ελλάδας-ΝΑΤΟ, τις προσωπικές σχέσεις με τους Ελληνες πολιτικούς. «Το να κάνεις τους Ελληνες να πουν το ναι», γράφει ο Αμερικανός πρέσβης, «σε γενικές γραμμές απαιτεί ένα καλό γενικό επιχείρημα συνοδευόμενο με κολακείες». Τέλος, ο Σπέκχαρντ διατρανώνει στο ίδιο τηλεγράφημα την πεποίθησή του ότι «ο Ελληνικός Στρατός είναι ο πιο φιλο-αμερικανικός θεσμός στην Ελλάδα».