http://news.kathimerini.gr
Του Παναγιωτη Tσαγγαρη
Το κοίτασμα στην «Αφροδίτη» δεν εμπίπτει εξ ολοκλήρου στο Οικόπεδο 12 αλλά περνάει τη μέση γραμμή με την ΑΟΖ του Ισραήλ και ως εκ τούτου είναι κοινό. Αρα, θα πρέπει να υπάρξει συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος. Το γεγονός αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκην αρνητικό. Το αντίθετο, διότι η στρατηγική σημασία της συνεκμετάλλευσης του κοιτάσματος είναι για την Κύπρο τεράστια, σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών στην «Κ».
Ενα κράτος όταν ανακαλύψει ότι έχει κοίτασμα και κάνει τις πρώτες έρευνες αντιλαμβάνεται κατά πόσον το κοίτασμα εμπίπτει εξ ολοκλήρου στη δική του ΑΟΖ ή αν το κοίτασμα εκτείνεται και στην ΑΟΖ άλλου κράτους. Αν αρχίσει εκμετάλλευση μονομερώς, τότε το άλλο κράτος μπορεί και δικαίως να θεωρήσει τη μονομερή εκμετάλλευση ως ενέργεια μη φιλική. Για να μη θεωρηθεί ως μη φιλική ενέργεια πρέπει οι δύο χώρες να συνάψουν συμφωνία συνεκμετάλλευσης.
Επί του προκειμένου, στο ενδεχόμενο που διαφανεί ότι η «Αφροδίτη» διαθέτει αρκετό και αξιοποιήσιμο φυσικό αέριο που να δικαιολογεί την εξόρυξή του, η Κύπρος δεν θα μπορεί να προχωρήσει από μόνη της στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Γι’ αυτό είναι υποχρεωμένη να συνάψει με το Ισραήλ συμφωνία συνεκμετάλλευσης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 2 της Συμφωνίας οριοθέτησης των ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών, στο οποίο συγκεκριμένα αναφέρεται ότι: «Στην περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι, συμπεριλαμβανομένων υδρογονανθρακικών ταμιευτήρων, που εκτείνονται από την ΑΟΖ του ενός μέρους στην ΑΟΖ του άλλου, τα δύο μέρη θα συνεργαστούν με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας - πλαισίου καταμερισμού για τους τρόπους κοινής ανάπτυξης και εκμετάλλευσης τέτοιων πόρων».
Μάλιστα όπως ελέχθη στην «Κ» από διπλωματική πηγή «στην περίπτωση τη δική μας η «συμφωνία» είναι ισοδύναμη με μια αμυντική συμφωνία με το Ισραήλ». Εξηγώντας διά παραδείγματος την εκτίμησή της, η ίδια πηγή σημείωσε: «Αν για παράδειγμα η Τουρκία χτυπήσει τη γεώτρηση της Noble Energy στην Αφροδίτη, αυτόματα είναι σαν να κτυπά στην καρδιά των συμφερόντων του Ισραήλ, αφού στην ουσία το Ισραήλ είναι συνέταιρο κράτος στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος». Η υπογραφή της συνεκμετάλλευσης αναμένεται να υπογραφεί μετά και τη δεύτερη εξερευνητική γεώτρηση, συνεπώς και λογικά θα πρέπει να αναμένεται μετά τον Ιανουάριο του 2012.
Στο μεταξύ, ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον επιδεικνύουν πολλές εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ για τη δεύτερη φάση εργασιών αναφορικά με το θέμα του φυσικού αερίου στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πολλές εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ επικοινωνούν με τις εκεί διπλωματικές αποστολές των εμπλεκομένων χωρών (Ισραήλ, Κύπρου και λιγότερο Ελλάδας) όπου και εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για επενδύσεις κατά τη δεύτερη φάση των εργασιών, δηλαδή για την κατασκευή αγωγού, τερματικού, διαχείριση διαφόρων άλλων ζητημάτων που προκύπτουν στο ενδεχόμενο εξεύρεσης μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου στο «Αφροδίτη». Παράλληλα ζητούν πληροφορίες για το πώς προχωρούν τα πράγματα με τη γεώτρηση, καθώς και με ποιες εταιρείες ή αρμόδιες αρχές μπορούν να έρθουν σε επαφή έτσι ώστε να έχουν συνεχή ροή ενημέρωσης για το πώς εξελίσσεται η διαδικασία.
Αξιοσημείωτο είναι το στοιχείο που αναφέρθηκε στην «Κ» ότι για την περίπτωση της Κύπρου το ενδιαφέρον από εταιρείες ήταν ιδιαίτερα αυξημένο σε σύγκριση με την περίπτωση του Ισραήλ. Τούτο, όπως σημείωσαν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, έχει τη δική του λογική: Για παράδειγμα μια εταιρεία προτιμά να δραστηριοποιηθεί ή να αναμειχθεί σε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρά σε ένα μη μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οπως επίσης και σε ένα κράτος στο οποίο δεν υπάρχει στρατιωτική ή ένοπλη σύγκρουση ή διένεξη. Ακόμη «πολλές εταιρείες έχουν μετόχους αραβικής καταγωγής. Σε καμία περίπτωση οι μέτοχοι αυτοί δεν θα έδιναν το πράσινο φως για αναπτύξεις ή εμπλοκή της εταιρείας τους στο Ισραήλ. Θα ήταν όμως ιδιαίτερα ευτυχείς να εμπλακούν στην Κύπρο ασχέτως αν πίσω από αυτό που γίνεται βρίσκονται ισραηλινά ή εβραϊκά συμφέροντα. Σημασία έχει ότι η Κύπρος προσφέρει το καλύτερο άλλοθι τόσο για τις εταιρείες για να έχουν μερίδιο στην πίτα της περιοχής όσο και για το ίδιο το Ισραήλ για να διοχετεύσει τα αποθέματά του στην παγκόσμια αγορά», κατέληξε ο ίδιος διπλωμάτης.
Του Παναγιωτη Tσαγγαρη
Το κοίτασμα στην «Αφροδίτη» δεν εμπίπτει εξ ολοκλήρου στο Οικόπεδο 12 αλλά περνάει τη μέση γραμμή με την ΑΟΖ του Ισραήλ και ως εκ τούτου είναι κοινό. Αρα, θα πρέπει να υπάρξει συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος. Το γεγονός αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκην αρνητικό. Το αντίθετο, διότι η στρατηγική σημασία της συνεκμετάλλευσης του κοιτάσματος είναι για την Κύπρο τεράστια, σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών στην «Κ».
Ενα κράτος όταν ανακαλύψει ότι έχει κοίτασμα και κάνει τις πρώτες έρευνες αντιλαμβάνεται κατά πόσον το κοίτασμα εμπίπτει εξ ολοκλήρου στη δική του ΑΟΖ ή αν το κοίτασμα εκτείνεται και στην ΑΟΖ άλλου κράτους. Αν αρχίσει εκμετάλλευση μονομερώς, τότε το άλλο κράτος μπορεί και δικαίως να θεωρήσει τη μονομερή εκμετάλλευση ως ενέργεια μη φιλική. Για να μη θεωρηθεί ως μη φιλική ενέργεια πρέπει οι δύο χώρες να συνάψουν συμφωνία συνεκμετάλλευσης.
Επί του προκειμένου, στο ενδεχόμενο που διαφανεί ότι η «Αφροδίτη» διαθέτει αρκετό και αξιοποιήσιμο φυσικό αέριο που να δικαιολογεί την εξόρυξή του, η Κύπρος δεν θα μπορεί να προχωρήσει από μόνη της στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος. Γι’ αυτό είναι υποχρεωμένη να συνάψει με το Ισραήλ συμφωνία συνεκμετάλλευσης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 2 της Συμφωνίας οριοθέτησης των ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών, στο οποίο συγκεκριμένα αναφέρεται ότι: «Στην περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι, συμπεριλαμβανομένων υδρογονανθρακικών ταμιευτήρων, που εκτείνονται από την ΑΟΖ του ενός μέρους στην ΑΟΖ του άλλου, τα δύο μέρη θα συνεργαστούν με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας - πλαισίου καταμερισμού για τους τρόπους κοινής ανάπτυξης και εκμετάλλευσης τέτοιων πόρων».
Μάλιστα όπως ελέχθη στην «Κ» από διπλωματική πηγή «στην περίπτωση τη δική μας η «συμφωνία» είναι ισοδύναμη με μια αμυντική συμφωνία με το Ισραήλ». Εξηγώντας διά παραδείγματος την εκτίμησή της, η ίδια πηγή σημείωσε: «Αν για παράδειγμα η Τουρκία χτυπήσει τη γεώτρηση της Noble Energy στην Αφροδίτη, αυτόματα είναι σαν να κτυπά στην καρδιά των συμφερόντων του Ισραήλ, αφού στην ουσία το Ισραήλ είναι συνέταιρο κράτος στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος». Η υπογραφή της συνεκμετάλλευσης αναμένεται να υπογραφεί μετά και τη δεύτερη εξερευνητική γεώτρηση, συνεπώς και λογικά θα πρέπει να αναμένεται μετά τον Ιανουάριο του 2012.
Στο μεταξύ, ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον επιδεικνύουν πολλές εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ για τη δεύτερη φάση εργασιών αναφορικά με το θέμα του φυσικού αερίου στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πολλές εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ επικοινωνούν με τις εκεί διπλωματικές αποστολές των εμπλεκομένων χωρών (Ισραήλ, Κύπρου και λιγότερο Ελλάδας) όπου και εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για επενδύσεις κατά τη δεύτερη φάση των εργασιών, δηλαδή για την κατασκευή αγωγού, τερματικού, διαχείριση διαφόρων άλλων ζητημάτων που προκύπτουν στο ενδεχόμενο εξεύρεσης μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου στο «Αφροδίτη». Παράλληλα ζητούν πληροφορίες για το πώς προχωρούν τα πράγματα με τη γεώτρηση, καθώς και με ποιες εταιρείες ή αρμόδιες αρχές μπορούν να έρθουν σε επαφή έτσι ώστε να έχουν συνεχή ροή ενημέρωσης για το πώς εξελίσσεται η διαδικασία.
Αξιοσημείωτο είναι το στοιχείο που αναφέρθηκε στην «Κ» ότι για την περίπτωση της Κύπρου το ενδιαφέρον από εταιρείες ήταν ιδιαίτερα αυξημένο σε σύγκριση με την περίπτωση του Ισραήλ. Τούτο, όπως σημείωσαν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, έχει τη δική του λογική: Για παράδειγμα μια εταιρεία προτιμά να δραστηριοποιηθεί ή να αναμειχθεί σε ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρά σε ένα μη μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οπως επίσης και σε ένα κράτος στο οποίο δεν υπάρχει στρατιωτική ή ένοπλη σύγκρουση ή διένεξη. Ακόμη «πολλές εταιρείες έχουν μετόχους αραβικής καταγωγής. Σε καμία περίπτωση οι μέτοχοι αυτοί δεν θα έδιναν το πράσινο φως για αναπτύξεις ή εμπλοκή της εταιρείας τους στο Ισραήλ. Θα ήταν όμως ιδιαίτερα ευτυχείς να εμπλακούν στην Κύπρο ασχέτως αν πίσω από αυτό που γίνεται βρίσκονται ισραηλινά ή εβραϊκά συμφέροντα. Σημασία έχει ότι η Κύπρος προσφέρει το καλύτερο άλλοθι τόσο για τις εταιρείες για να έχουν μερίδιο στην πίτα της περιοχής όσο και για το ίδιο το Ισραήλ για να διοχετεύσει τα αποθέματά του στην παγκόσμια αγορά», κατέληξε ο ίδιος διπλωμάτης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου