Η μετάβαση εξουσίας στην Υεμένη

http://news.kathimerini.gr

Προσπάθειες για αποχώρηση τού επί 33 χρόνια προέδρου Αλί Αμπντάλα Σαλέχ The Guardian Την περασμένη Δευτέρα, όταν οι απεσταλμένοι του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, Τζαμάλ Μπενομάρ και Αμπντουλατίφ αλ Ζαγιανί, έφθασαν στην Υεμένη, ήλπιζαν σε μια συμφωνία για ένα μεταβατικό σχέδιο που θα εξασφάλιζε την αποχώρηση του προέδρου Σαλέχ από την εξουσία μετά 33 χρόνια. Αντίθετα, βρέθηκαν εν τω μέσω ενός αστικού πεδίου μάχης, επιχειρώντας να διαπραγματευτούν μια άμεση κατάπαυση του πυρός μεταξύ δύο οικογενειών της ελίτ της χώρας. Οι διαπραγματεύσεις για το χρονοδιάγραμμα των εκλογών διεξάγονται μετ’ εμποδίων από την άνοιξη. Το επίμαχο σχέδιο του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου αποτελεί ακόμη τη βάση αυτού του διαλόγου, με την υποστήριξη του ΟΗΕ. Αλλά είναι ολοένα και πιο εμφανές ότι σπαταλήθηκε πολλή ενέργεια σε τεχνικά και συνταγματικά ζητήματα. Οι μεσολαβητές πρέπει να βρουν τρόπο να χειριστούν τις έχθρες που διχάζουν τις οικογένειες της ελίτ και διαιρούν την πρωτεύουσα Σανάα σε ζώνες επιρροής. Αυτές οι αντιπαλότητες έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στις τελευταίες βιαιότητες μεταξύ των κυβερνητικών στρατευμάτων και των οπαδών του Αλί Μοχσέν, του στρατηγού ο οποίος προσχώρησε στην αντιπολίτευση και συγγενεύει με τον Σαλέχ μέσω του δεύτερου γάμου της μητέρας του προέδρου. Οι δύο τους μοιράστηκαν την εξουσία για δεκαετίες, αλλά τα τελευταία χρόνια, καθώς ο Σαλέχ άρχισε να προωθεί τον γιο του, Αχμέντ, για τη διαδοχή, οι σχέσεις επιδεινώθηκαν σταδιακά. Εναντίον του προέδρου τάσσεται και η ισχυρή οικογένεια των Αλ Αχμάρ. Ο Σαλέχ επέστρεψε στην Υεμένη την Παρασκευή από το Ριάντ, προτείνοντας ανακωχή, ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνεχίζει να συνιστά «ειρηνική και ομαλή μετάβαση». Ωστόσο, το Πεντάγωνο δεν βιάζεται να διακόψει τις σχέσεις με τον γιο του Σαλέχ και τα τρία του ξαδέλφια, που ελέγχουν τις δυνάμεις ασφαλείας και τις μονάδες των μυστικών υπηρεσιών. Αυτές οι μονάδες συγκροτήθηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και εκπαιδεύθηκαν με δυτική βοήθεια μετά την επίθεση της Αλ Κάιντα στο αμερικανικό αντιτορπιλικό «USS Cole» το 2000. Αυτή η τοπική «ανάπτυξη δυνατοτήτων» ήταν κεντρικός άξονα της δυτικής στρατηγικής στην Υεμένη τα τελευταία χρόνια. Ο σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Τζον Μπρέναν, δήλωσε τις προάλλες ότι «η συνεργασία είναι τώρα καλύτερη απ’ ό,τι υπήρξε επί έτη». Αυτή, όμως, η εξάρτηση του Πενταγώνου από τον Αχμέντ διαστρεβλώνει την εσωτερική πολιτική της Υεμένης. Ακόμη και αν ο ίδιος ο Σαλέχ είναι έτοιμος να αποχωρήσει, είναι σαφές ότι διεκδικεί ακόμη κάποιον κορυφαίο ρόλο για τον γιο του. Στο μεταξύ, ο Αχμέντ και τα ξαδέλφια του έχουν οχυρωθεί στο προεδρικό μέγαρο στη Σανάα και οι δυνάμεις τους επιτίθενται εναντίον των διαδηλωτών. Ουδείς, ούτε ο Αλί Μοχσέν ούτε η οικογένεια των Αλ Αχμάρ, δείχνει διατεθειμένος να συναινέσει σ’ ένα σχέδιο μετάβασης, που θα άφηνε ρόλους στους διαδόχους του Σαλέχ. Οι διαδηλωτές επωμίζονται το αιματηρό φορτίο. Δεν είναι όλο ανεξάρτητοι – πολλοί είναι σύμμαχοι του κόμματος των Αλ Αχμάρ. Ωστόσο, η αναδόμηση του στρατού και η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι μεταξύ των άμεσων προτεραιοτήτων των ανεξάρτητων διαδηλωτών. Θέλουν να δουν το τέλος του στρατιωτικού, πολιτικού και οικονομικού ελέγχου του Σαλέχ και των συγγενών του.