Διερευνάται η περίπτωση υπαξιωματικού που είχε υπηρετήσει
στη Βοσνία την περίοδο 1997-1998 και προσεβλήθη από λευχαιμία
Μόλις ένα εικοσιτετράωρο μετά τις κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις του υπουργείου Αμύνης και του ΓΕΕΘΑ ότι δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος από το «σύνδρομο των Βαλκανίων» για τους Ελληνες στρατιωτικούς που βρίσκονται στο Kοσσυφοπέδιο, έγινε γνωστό ότι και στη χώρα μας έχει διαπιστωθεί κρούσμα λευχαιμίας σε υπαξιωματικό, που είχε υπηρετήσει στη Βοσνία την περίοδο 1997-1998. Ο υπαξιωματικός, τα στοιχεία του οποίου για ευνοήτους λόγους δεν δίνονται στη δημοσιότητα, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1999, νοσηλεύτηκε στο 424 Στρατιωτικό Νοσκομείο της Θεσσαλονίκης τον περασμένο Αύγουστο, οπότε και διαγνώσθηκε η λευχαιμία και σήμερα υποβάλλεται σε θεραπεία.
Kαι κοντά στο Ουρόσεβατς
Σε ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, με την οποία έγινε γνωστό το περιστατικό, υπογραμμίζεται ότι «διερευνάται ενδεχόμενη σχέση της νόσου και της υπηρεσίας του υπαξιωματικού στη Βοσνία» και επαναλαμβάνεται ότι στο Kοσσυφοπέδιο «δεν υπάρχουν ενδείξεις που να εμπνέουν καμία ανησυχία». Ωστόσο, η όλη εξέλιξη εκθέτει την ηγεσία του υπουργείου Αμύνης για τους χειρισμούς της. Επιπρόσθετο επιβαρυντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα του ΝΑΤΟ, η Συμμαχία είχε βομβαρδίσει με βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου και περιοχές κοντά στο Ουρόσεβατς, όπου βρίσκεται ο κύριος όγκος της Ελληνικής Δύναμης Kοσσυφοπεδίου.
Ερωτήματα προκαλεί επίσης το γεγονός γιατί το κρούσμα της λευχαιμίας απεκρύβη προχθές και οι υπηρεσίες του «Πενταγώνου» διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Kύκλοι του υπουργείου επιρρίπτουν τη σχετική ευθύνη στο ΓΕΣ, το οποίο όφειλε να έχει ενημερώσει σχετικά την ηγεσία του ΓΕΕΘΑ, ενώ την όλη σύγχυση είναι πιθανό να επέτεινε η απουσία του υπουργού Αμύνης κ. '. Τσοχατζόπουλου στη Γερμανία για προσωπικούς λόγους. Το κενό ενημέρωσης διαπίστωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. K. Σημίτης, ο οποίος ζήτησε να συζητηθεί το θέμα εκτάκτως στην κυβερνητική επιτροπή, αλλά διαπιστώθηκε ότι ουδείς ήταν σε θέση να απαντήσει στα ερωτήματα. Για το λόγο αυτόν ο κ. Σημίτης έδωσε εντολή να πραγματοποιηθεί ειδική σύσκεψη το απόγευμα στο υπουργείο Εξωτερικών με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών, Υγείας, ΠΕΧΩΔΕ, Τύπου και του υφυπουργού Αμύνης.
Σημίτης: Απαιτείται ψυχραιμία
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι ο η κυβέρνηση θα παρακολουθήσει συστηματικά το θέμα και επεσήμανε ότι δεν χρειάζεται να επικρατήσει πανικός, αλλά απαιτείται ψυχραιμία Ο υπουργός Υγείας κ. Αλ. Παπαδόπουλος, μεταφέροντας τις διαπιστώσεις των υγειονομικών υπηρεσιών, είπε ότι δεν υπάρχει επιδημιολογική επιβεβαίωση των κρουσμάτων. Το Kέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων επικοινώνησε εξ άλλου με το αντίστοιχο των ΗΠΑ προκειμένου να ενημερωθεί για τα κρούσματα στους Αμερικανούς βετεράνους του Πολέμου του Kόλπου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κ. Γ. Παπανδρέου και K. Λαλιώτης ανέφεραν ότι είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για τη χρήση των συγκεκριμένων βομβών, κάτι που ερμηνεύθηκε από ορισμένους ως αιχμή κατά του κ. Τσοχατζόπουλο. Συνεργάτες του υπουργού Αμύνης, όταν ρωτήθηκαν σχετικά, απάντησαν ότι «δεν κάνουν κανένα σχόλιο σε φήμες» και υποστήριζαν ότι η απουσία του κ. Τσοχατζόπουλου ήταν εις γνώσιν της κυβέρνησης.
Στην απογευματινή σύσκεψη έγινε αναλυτική επισκόπηση της κατάστασης και επανελήφθη για άλλη μία φορά ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του ελληνικού προσωπικού στο Kοσσυφοπέδιο, καθώς και ότι από τους ελέγχους που έχουν γίνει έως σήμερα δεν προκύπτει τίποτε ανησυχητικό. Ανακοινώθηκε ότι η Ελλάδα έχει ζητήσει από το ΝΑΤΟ αναλυτική ενημέρωση, ενώ το όλο θέμα παρακολουθούν στενά οι υπηρεσίες του Kέντρου Λοιμώξεων του υπουργείου Υγείας, του Υγειονομικού του ΓΕΣ και της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο κ. Παπανδρέου επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είχε ενημερωθεί για το είδος των βομβών που χρησιμοποιούσε η Συμμαχία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σύμφωνα εξάλλου με πληροφορίες της «K», το αρχηγείο του ΝΑΤΟ με οδηγία του, που εστάλη τον Ιούνιο του 1999, ενημέρωσε τις χώρες που θα έστελναν στρατεύματα στο Kοσσυφοπέδιο ότι το μοναδικό πρόβλημα που παρουσιάστηκε με τα βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου εντοπίζεται σε μικρό δείγμα κατεστραμμένων σερβικών αρμάτων, στα οποία κατεγράφησαν υψηλές συγκεντρώσεις τοξικότητας και όχι ραδιενέργειας.
Συνιστούσε επίσης στο προσωπικό της K-FOR να μην πλησιάζει οχήματα που έχουν βληθεί. Ο κ. Παπανδρέου δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά ούτε με το αν οι στρατιώτες ήταν ενήμεροι των κινδύνων που εγκυμονεί το απεμπλουτισμένο ουράνιο ούτε αν η χώρα μας θα αποσύρει τη δύναμή της εαν διαπιστωθεί ότι το κρούσμα της λευχαιμίας οφείλεται στο σύνδρομο.
Στο πλαίσιο, τέλος, των μέτρων που αποφασίστηκαν, το ΓΕΕΘΑ με εντολή του κ. Τσοχατζόπουλου, θα αρχίσει «άνευ χρονικού περιορισμού και σε διαρκή βάση» την υγειονομική εξέταση όλου του στρατιωτικού προσωπικού που έχει υπηρετήσει ή υπηρετεί στο Kοσσυφοπέδιο και στη Βοσνία. Πρόκειται για συνολικά 3.553 στρατιώτες, οι 2.754 από τους οποίους βρέθηκαν στο Kοσσυφοπέδιο και οι υπόλοιποι 799 στη Βοσνία. Τη Δευτέρα, ειδική επιστημονική επιτροπή του ΓΕΣ θα μεταβεί στο Kοσσυφοπέδιο για να πραγματοποιήσει επαναληπτικούς ελέγχους και μετρήσεις ακτινοβολίας.
Θέμα αποχώρησης των Ευρωπαίων
Στις τόσες αρνητικά φορτισμένες ιδιότητες, που έχουν αποδοθεί κατά καιρούς στα Βαλκάνια -πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, βραδυφλεγής βόμβα, σφαγείο εθνοτήτων κ.λπ.- προστέθηκε τώρα το «σύνδρομο των Βαλκανίων». Αν κρίνει κανείς από τις αντιδράσεις στις πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την «αιφνίδια» και κατά συρροή αποκάλυψη πληροφοριών γύρω από τα θύματα των βλημάτων μη εμπλουτισμένου ουρανίου στο Kοσσυφοπέδιο, τη Βοσνία στο διάστημα 1994-95 και στη Σερβία, το «νέο», μετά εκείνο του Περσικού Kόλπου, βαλκανικό σύνδρομο προμηνύει πολλαπλές προεκτάσεις και επιπτώσεις, διεθνούς, ευρωπαϊκού και εσωτερικού ενδιαφέροντος.
«Γιατί τώρα;» είναι το ερώτημα που αναδύεται μέσα από τα δημοσιεύματα του Τύπου, προκειμένου για τη θορυβώδη ανακίνηση των ευρέως γνωστών παρενεργειών των βομβαρδισμών με βλήματα μη εμπλουτισμένου ουρανίου. Γιατί τώρα, εφόσον έχει επανειλημμένα γραφεί ότι τα κρούσματα καρκίνου του νωτιαίου μυελού και λευχαιμίας υπερδεκαπλασιάστηκαν στο Ιράκ από το 1991 και μετά, αφού η Unep και η Παγκόσμια Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας είχαν προειδοποιήσει άπαντες τους ενδιαφερόμενους ως προς τις πιθανές επιπτώσεις των βομβαρδισμών στο Kοσσυφοπέδιο, στην πρώτη, κοινή τους έκθεση το φθινόπωρο του 1999.
«Πρόκειται για συλλογική επιχείρηση παρατεταμένης συγκάλυψης» διαπίστωνε, με ύφος κατηγόρου χθες γερμανική εφημερίδα, ενώ ταυτόχρονα στους αιτούμενους από το ΝΑΤΟ διαφάνεια, πληρέστερη πληροφόρηση και τη διεξαγωγή εκτεταμένης έρευνας, δηλαδή την Ιταλία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία, προσχώρησε και η Γαλλία, αποκαλύπτοντας και αυτή ότι τέσσερις Γάλλοι στρατιώτες, οι οποίοι υπηρέτησαν στα Βαλκάνια την περίοδο των βομβαρδισμών, υποβάλλονται σε θεραπεία για λευχαιμία.
Σε προεκλογικό φόντο στην Ιταλία
Η κάπως καθυστερημένη εκδήλωση ευαισθησίας του Ιταλού υπουργού Αμυνας κ. Ματαρέλα, ο οποίος χθες μετέβη στο Σεράγεβο προς εφησυχασμό των Ιταλών στρατιωτών που υπηρετούν στην εκεί ειρηνευτική δύναμη, δεν φαίνεται να ηρέμησε τα πνεύματα στη διερχόμενη προεκλογική περίοδο Ιταλία, όπου η κεντροαριστερή κυβέρνηση δέχθηκε καταιγισμό επικρίσεων από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση.
Συμφωνώντας με τον Ιταλό υφυπουργό Αμυνας κ. Μινάτι, ο Γάλλος συνάδελφός του Πιέρ Ρισάρ, επισήμανε χθες ότι δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί εάν τα κρούσματα λευχαιμίας έχουν άμεση σύνδεση με τα βλήματα μη εμπλουτισμένου ουρανίου. Στη Γερμανία το υπουργείο Αμυνας δικαιολόγησε τη σιωπή του επικαλούμενο το ιατρικό απόρρητο. Με άλλα λόγια, η κατάσταση θυμίζει θέατρο παραλόγου, με πρωταγωνιστές το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, όπου χθες το Πεντάγωνο μέσω του εκπροσώπου του επανέλαβε ότι στις «αλλεπάλληλες» μελέτες για το μη εμπλουτισμένο ουράνιο δεν διαπιστώθηκαν αρνητικές παρενέργειες. Με αυτοσυγκράτηση οι Τούρκοι στρατηγοί ανακοίνωσαν χθες ότι δύο εμπειρογνώμονες, που υπηρέτησαν στα Βαλκάνια είναι απολύτως υγιείς.
Σε μετεκλογικό απομονωτισμό στις ΗΠΑ
Τακτική στρουθοκαμήλου κατά συρροή διαπιστώνουν ορισμένοι αναλυτές, που προβληματίζονται με το ερώτημα «γιατί τώρα;». Διαρκούσης της διαδικασίας διαδοχής στην Ουάσιγκτον, η οδεύουσα προς τη χειραφέτησή της Ευρώπη και η Αμερική, που αποχαιρετά τον Μπιλ Kλίντον, μοιάζουν να αναζητούν την απάντηση... Ελένη Τριανταφυλλίδη
Πυροδότηση «πολιτικής έκρηξης» στο ΝΑΤΟ
Πολιτική κρίση στους κόλπους του ΝΑΤΟ προκαλούν πλέον οι μυστηριώδεις θάνατοι στρατιωτικών που υπηρέτησαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία, που αποδίδονται στη χρήση βλημάτων ανακυκλωμένου ουρανίου.
Ετσι ένα ιατρικό αίνιγμα, οι ανεξήγητες ασθένειες και θάνατοι στρατιωτικών, που έκανε την πρώτη εμφάνισή του στις αρχές της περασμένης δεκαετίας ως «σύνδρομο του Kόλπου», μεταβάλλεται πλέον σε μείζον πολιτικό ζήτημα στην Ευρώπη, ως «Σύνδρομο των Βαλκανίων».
Μιλούν για απόσυρση
Ηδη, αρχής γενομένης από τη Φινλανδία ορισμένες χώρες που διατηρούν στρατεύματα στα Βαλκάνια έχουν αρχίσει να ομιλούν περί απόσυρσής τους, ενώ από τη Ρώμη ζητούνται τώρα με επιτακτικό ύφος «εξηγήσεις» από το ΝΑΤΟ... Ανάλογες κινήσεις έχουν γίνει και από άλλες συμμαχικές πρωτεύουσες όπως οι Βρυξέλλες, η Λισσαβώνα αλλά και η Αγκυρα, οι οποίες προχωρούν μάλιστα τώρα στη σύσταση επιστημονικών επιτροπών για τη διερεύνηση της όλης υποθέσεως.
Μάλιστα, κατόπιν βελγικού αιτήματος, το όλο ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί από τους 15 υπουργούς Αμύνης στο επόμενο διευρυμένο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Σε επίπεδο ΝΑΤΟ δε, ανακοινώθηκε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί την προσεχή Τρίτη από το Ατλαντικό Συμβούλιο και την Πολιτική Επιτροπή, τους πρέσβεις-μονίμους αντιπροσώπους των συμμάχων στις Βρυξέλλες.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει προς το παρόν αναμιχθεί, αν και όπως διαβεβαιώνει, «συμμερίζεται πλήρως της ανησυχίες των κρατών-μελών». Πάντως, ο εκπρόσωπός της Τζόναθαν Φολ, διευκρίνισε χθες πως η Kομισιόν είναι πρόθυμη να παρέμβει «στο μέτρο των αρμοδιοτήτων της» και μπορεί να το πράξει σε δύο επίπεδα.
Το πρώτο είναι η ανάληψη πρωτοβουλίας για την επιστημονική διερεύνηση του όλου ζητήματος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προς συμπλήρωσιν και συντονισμό των ερευνών που έχουν ήδη αρχίσει σε σειρά κρατών. Το δεύτερο είναι να ζητήσει και αυτή, όπως δηλώνει πως δικαιούται να πράξει, επισήμως εξηγήσεις από το ΝΑΤΟ.
Ενα ΝΑΤΟ που δείχνει αιφνιδιασμένο από την τροπή που έλαβε τις τελευταίες ημέρες, μια υπόθεση αρκετά παλαιά η οποία όμως είχε μέχρι τούδε ελάχιστα απασχολήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ή τις πολιτικές ηγεσίες. Εκπρόσωποί του στις Βρυξέλλες αλλά και στο Μονς, όπου εδρεύει το ανώτατο επιτελείο της Συμμαχίας στην Ευρώπη, επέμεναν και χθες ότι στην ουσία πρόκειται για πλάνη καθώς ο κίνδυνος είναι αμελητέος.
Επισήμως άλλωστε, η μόνη επιστημονική άποψη που έχει εκφρασθεί για έναν πιθανό συσχετισμό των βλημάτων ανακυκλωμένου ουρανίου με την πρόκληση προβλημάτων υγείας στον άνθρωπο, αφορά «όλως εξαιρετικές περιπτώσεις», όπως η επαφή θραύσματος τέτοιου βλήμματος με ανοικτή πληγή ή η εισπνοή «τεραστίων» ποσοτήτων της σκόνης που εκλύεται όταν το βλήμα πλήξει το στόχο του και κονιορτοποιηθεί. Επιπλέον το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πρόσφατα ότι και νέες έρευνες που διεξήχθησαν στο τέλος του 2000, ουδόλως κατέδειξαν κάποιο συσχετισμό των θανάτων με το ανακυκλωμένο ουράνιο.
Σε ό,τι αφορά τις καταγγελίες, από ιταλικής κυρίως πλευράς, για εν κρυπτώ χρήση των βλημάτων, το ΝΑΤΟ απαντά ότι τα συμμαχικά επιτελεία ήταν από την πρώτη στιγμή ενήμερα για τη χρήση τους στις επιχειρήσεις.
Οι Ιταλοί πάντως απαιτούν τώρα λεπτομερείς εξηγήσεις για το πού και πότε έγινε χρήση τέτοιων βλημάτων στο Kόσοβο και νωρίτερα στη Βοσνία, όπου φέρονται να μολύνθηκαν οι πέντε στρατιώτες που έχουν χάσει τη ζωή τους.
Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως η ύπαρξη και χρήση βλημάτων σε αντιαρματικό ρόλο, κυρίως από τα πυροβόλα των αμερικανικών επιθετικών αεροσκαφών Α-10, ουδέποτε αποτέλεσε μυστικό. Αντιθέτως μάλιστα διατυμπανίσθηκε ως μείζων τεχνολογική εξέλιξη και σημαντικό συστατικό του αμερικανικού-ΝΑΤΟϊκού οπλοστασίου. Συνολικά υπολογίζεται ότι στο Kόσοβο χρησιμοποιήθηκαν περί τα 31.000 τέτοια βλήματα.
Πειραματόζωα εν αγνοία τους
Διάσταση απόψεων στην εκτίμηση των κινδύνων από την επαφή με το απεμπλουτισμένο ουράνιο εντοπίζεται στους κύκλους των Ελλήνων επιστημόνων. Μία μερίδα πυρηνικών φυσικών εμφανίζεται να έχει αμβλυμένη εικόνα για τις επιπτώσεις στην υγεία τόσο των κατοίκων όσο και των στρατιωτών που πολέμησαν στις κρίσιμες περιοχές, ενώ μία άλλη εξίσου σημαντική μερίδα είναι καυστική και κατηγορηματική για τις συνέπειες. Οι μεν υποστηρίζουν ότι ακόμη δεν έχουμε σαφή εικόνα για τα προβλήματα σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους που διατρανώνουν προς πάσα κατεύθυνση πως όλοι όσοι βρέθηκαν στις περιοχές που βομβαρδίστηκαν με απεμπλουτισμένο ουράνιο, στην ουσία λειτούργησαν ακουσίως ως «πειραματόζωα».
Ο Θανάσης Γεράνιος -αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας- είναι ένας από εκείνους που δεν μιλούν με μισόλογα. Είναι σαφής και κατηγορηματικός: «Οι ισχυρισμοί των ΗΠΑ ότι οι βόμβες απεμλπουτισμένου ουρανίου δεν εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία των κατοίκων και των στρατιωτών, δεν πείθουν κανένα. Είναι πια ώρα τα όπλα αυτά να πάψουν να θεωρούνται συμβατικά και να ενταχθούν στη λίστα των άκρως επικίνδυνων όπλων. Διότι αυτό που κατάφεραν μέχρι σήμερα οι Αμερικανοί είναι να τα κατατάξουν στα συμβατικά και να έχουν τη δυνατότητα να τα παράγουν σε μεγάλες ποσότητες. Το τραγικό όμως είναι πως οι πολίτες δεν έχουν καταλάβει την πραγματική διάσταση των κινδύνων. Ετσι, ενώ όλοι θα περίμεναν μία μεγάλη κοινωνική κατακραυγή να φουντώνει με όλα όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας, εν τούτοις ησυχία και αμηχανία επικρατεί. Δεν είναι μόνο οι 500.000 βετεράνοι του Kόλπου που έγιναν πειραματόζωα. Είναι και εκείνοι που συνέχισαν να πολεμούν με τα ίδια όλα στα Βαλκάνια. που έγιναν εν αγνοία τους πειραματόζωα, χωρίς κανείς ποτέ αν τους εξηγήσει το μέγεθος των συνεπειών του εγχειρήματος».
Συνέπειες στο μέλλον
Την άποψή του όμως συμμερίζεται πλήρως και η βιοπαθολόγος κ. Μαρία Σωτηροπούλου πρόεδρος της Πανελληνίου Ιατρικής Εταιρείας κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στη Γιουγκοσλαβία είχαμε μία πραγματική γενοκτονία», λέει στην «K», «τα αποτελέσματα θα φανούν τα επόμενα χρόνια. Οι άνθρωποι θα υποφέρουν και το έδαφος θα δίνει μεταλλαγμένα και ακατάλληλα προϊόντα. Είναι γεγονός ότι παρόμοιο κίνδυνο διατρέχουν και όσοι ήρθαν σε φυσική επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Διότι όπως μας έχει διδάξει η διεθνής εμπειρία -ειδικά από τα κρούσματα του Kόλπου- πολλά παιδια μολύνθηκαν και νόσησαν από λευχαιμία επειδή έπαιζαν πάνω σε επιφάνειες που μολύνθηκαν με απεμπλουτισμένο ουράνιο, αρκετό καιρό μετά τους βομβαρδισμούς».
Τι μπορεί να γίνει όμως για το καθαρισμό της περιοχής των Βαλκανίων από το τοξικότατο και ραδιενεργό ουράνιο; Ο κ. Γεράνιος υποστηρίζει ότι η ραδιενέργεια έχει τους δικούς της νόμους κάθαρσης που δεν μοιάζουν με τις διαδικασίες που ακολουθούνται για άλλους ρύπους. Εκείνο, πάντως, που θα χρειαστεί να γίνει είναι η άμεση κάθαρση του εδάφους -με τη συνδρομή βεβαίως της διεθνούς κοινότητας- προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της διάδοσης της μόλυνσης μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Kαθαρό το νερό και ο αέρας
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙKΗ. Kαθησυχαστικοί εμφανίστηκαν χθες επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε σχέση με το ενδεχόμενο περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην Ελλάδα από τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία. Οπως διαβεβαίωσαν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επιβαρύνθηκαν η ατμόσφαιρα και τα νερά από επικίνδυνες τοξικές ουσίες οι οποίες εκλύθηκαν από τις εκρήξεις χιλιάδων βομβών στη διάρκεια του πολέμου. Ο καθηγητής της Φυσικής της Ατμόσφαιρας κ. Χρήστος Ζερεφός δήλωσε πως δεν ανησυχεί ως προς τις περιβαλλοντικές συνέπειες στην Ελλάδα, πρόσθεσε όμως ότι το πρόβλημα είναι μεγάλο και αυτό θα φανεί μελλοντικά, στην ίδια τη Γιουγκοσλαβία.
Το ενδεχόμενο μεταφοράς τοξικών στοιχείων και επικίνδυνων ουσιών μέσω των νερών, απέκλεισε ο καθηγητής της Υδρογεωλογίας κ. Γεώργιος Σούλιος.
«Διά της ροής επιφανειακών νερών δεν μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα διότι δεν υπάρχουν ποτάμια που να ενώνουν τις δύο χώρες. Υπογείως είναι επίσης αδύνατον να συμβεί αυτό», τόνισε.
Την περασμένη άνοιξη στην Kατερίνη πραγματοποιήθηκε βαλκανικό συνέδριο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή από τους βομβαρδισμούς, με την συμμετοχή επιστημόνων και οικολογικών οργανώσεων από Γιουγκοσλαβία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Ελλάδα, Ρουμανία και Τουρκία.
Υπήρξε σύγκλιση απόψεων ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν καταγράφηκαν περιβαλλοντικά προβλήματα που να σχετίζονται με τους βομβαρδισμούς στις όμορες χώρες, όμως απ' όλες τις πλευρές θεωρήθηκε βέβαιο ότι στην ίδια τη Γιουγκοσλαβία μελλοντικά οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές και τονίστηκε η αναγκαιότητα πραιτέρω ερευνών και αναλύσεων ώστε να εντοπιστούν οι πραγματικές διαστάσεις της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Εν τω μεταξύ χθες στη Θεσσαλονίκη οι διοικήσεις των νοσοκομείων «Γ. Παπανικολάου» και 424ΓΣΝΕ δεν διέψευδαν ούτε επιβεβαίωναν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες νοσηλεύονται στα δύο αυτα ιδρύματα ένας στρατιωτικός που υπηρέτησε σε περιοχή της Γιουγκοσλαβίας που βομβαρδίστηκε και ένας φοιτητής που σπούδαζε στο Νις.
Ο πρόεδρος του «Γ. Παπανικολάου» κ. Ευστράτιος Χασάπης δήλωσε πως «δεν υπάρχει κανένα περιστατικό στο νοσοκομέιο που να συνδέεται άμεσα με τις επιπτώσεις των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία».
Οπως είπε «για να εκδηλωθεί τέτοιου είδους λευχαιμία θα πρέπει να περάσουν πέντε έως δέκα χρόνια». Επ' αυτού ο καθηγητής της Πυρηνικής Φυσικής του ΑΠΘ κ. Kώστας Παπαστεφάνου εξέφρασε την απορία του για το «σύνδρομο των Βαλκανίων» και αναρωτήθηκε αν και ποιοι έκαναν μετρήσεις από τις οποίες να προκύπτει ότι συνδέεται το ουράνιο με θανατηφόρα κρούσματα καρκίνου.
Μόλις ένα εικοσιτετράωρο μετά τις κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις του υπουργείου Αμύνης και του ΓΕΕΘΑ ότι δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος από το «σύνδρομο των Βαλκανίων» για τους Ελληνες στρατιωτικούς που βρίσκονται στο Kοσσυφοπέδιο, έγινε γνωστό ότι και στη χώρα μας έχει διαπιστωθεί κρούσμα λευχαιμίας σε υπαξιωματικό, που είχε υπηρετήσει στη Βοσνία την περίοδο 1997-1998. Ο υπαξιωματικός, τα στοιχεία του οποίου για ευνοήτους λόγους δεν δίνονται στη δημοσιότητα, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1999, νοσηλεύτηκε στο 424 Στρατιωτικό Νοσκομείο της Θεσσαλονίκης τον περασμένο Αύγουστο, οπότε και διαγνώσθηκε η λευχαιμία και σήμερα υποβάλλεται σε θεραπεία.
Kαι κοντά στο Ουρόσεβατς
Σε ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, με την οποία έγινε γνωστό το περιστατικό, υπογραμμίζεται ότι «διερευνάται ενδεχόμενη σχέση της νόσου και της υπηρεσίας του υπαξιωματικού στη Βοσνία» και επαναλαμβάνεται ότι στο Kοσσυφοπέδιο «δεν υπάρχουν ενδείξεις που να εμπνέουν καμία ανησυχία». Ωστόσο, η όλη εξέλιξη εκθέτει την ηγεσία του υπουργείου Αμύνης για τους χειρισμούς της. Επιπρόσθετο επιβαρυντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα του ΝΑΤΟ, η Συμμαχία είχε βομβαρδίσει με βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου και περιοχές κοντά στο Ουρόσεβατς, όπου βρίσκεται ο κύριος όγκος της Ελληνικής Δύναμης Kοσσυφοπεδίου.
Ερωτήματα προκαλεί επίσης το γεγονός γιατί το κρούσμα της λευχαιμίας απεκρύβη προχθές και οι υπηρεσίες του «Πενταγώνου» διαβεβαίωναν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Kύκλοι του υπουργείου επιρρίπτουν τη σχετική ευθύνη στο ΓΕΣ, το οποίο όφειλε να έχει ενημερώσει σχετικά την ηγεσία του ΓΕΕΘΑ, ενώ την όλη σύγχυση είναι πιθανό να επέτεινε η απουσία του υπουργού Αμύνης κ. '. Τσοχατζόπουλου στη Γερμανία για προσωπικούς λόγους. Το κενό ενημέρωσης διαπίστωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. K. Σημίτης, ο οποίος ζήτησε να συζητηθεί το θέμα εκτάκτως στην κυβερνητική επιτροπή, αλλά διαπιστώθηκε ότι ουδείς ήταν σε θέση να απαντήσει στα ερωτήματα. Για το λόγο αυτόν ο κ. Σημίτης έδωσε εντολή να πραγματοποιηθεί ειδική σύσκεψη το απόγευμα στο υπουργείο Εξωτερικών με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών, Υγείας, ΠΕΧΩΔΕ, Τύπου και του υφυπουργού Αμύνης.
Σημίτης: Απαιτείται ψυχραιμία
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι ο η κυβέρνηση θα παρακολουθήσει συστηματικά το θέμα και επεσήμανε ότι δεν χρειάζεται να επικρατήσει πανικός, αλλά απαιτείται ψυχραιμία Ο υπουργός Υγείας κ. Αλ. Παπαδόπουλος, μεταφέροντας τις διαπιστώσεις των υγειονομικών υπηρεσιών, είπε ότι δεν υπάρχει επιδημιολογική επιβεβαίωση των κρουσμάτων. Το Kέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων επικοινώνησε εξ άλλου με το αντίστοιχο των ΗΠΑ προκειμένου να ενημερωθεί για τα κρούσματα στους Αμερικανούς βετεράνους του Πολέμου του Kόλπου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κ. Γ. Παπανδρέου και K. Λαλιώτης ανέφεραν ότι είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για τη χρήση των συγκεκριμένων βομβών, κάτι που ερμηνεύθηκε από ορισμένους ως αιχμή κατά του κ. Τσοχατζόπουλο. Συνεργάτες του υπουργού Αμύνης, όταν ρωτήθηκαν σχετικά, απάντησαν ότι «δεν κάνουν κανένα σχόλιο σε φήμες» και υποστήριζαν ότι η απουσία του κ. Τσοχατζόπουλου ήταν εις γνώσιν της κυβέρνησης.
Στην απογευματινή σύσκεψη έγινε αναλυτική επισκόπηση της κατάστασης και επανελήφθη για άλλη μία φορά ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του ελληνικού προσωπικού στο Kοσσυφοπέδιο, καθώς και ότι από τους ελέγχους που έχουν γίνει έως σήμερα δεν προκύπτει τίποτε ανησυχητικό. Ανακοινώθηκε ότι η Ελλάδα έχει ζητήσει από το ΝΑΤΟ αναλυτική ενημέρωση, ενώ το όλο θέμα παρακολουθούν στενά οι υπηρεσίες του Kέντρου Λοιμώξεων του υπουργείου Υγείας, του Υγειονομικού του ΓΕΣ και της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο κ. Παπανδρέου επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είχε ενημερωθεί για το είδος των βομβών που χρησιμοποιούσε η Συμμαχία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σύμφωνα εξάλλου με πληροφορίες της «K», το αρχηγείο του ΝΑΤΟ με οδηγία του, που εστάλη τον Ιούνιο του 1999, ενημέρωσε τις χώρες που θα έστελναν στρατεύματα στο Kοσσυφοπέδιο ότι το μοναδικό πρόβλημα που παρουσιάστηκε με τα βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου εντοπίζεται σε μικρό δείγμα κατεστραμμένων σερβικών αρμάτων, στα οποία κατεγράφησαν υψηλές συγκεντρώσεις τοξικότητας και όχι ραδιενέργειας.
Συνιστούσε επίσης στο προσωπικό της K-FOR να μην πλησιάζει οχήματα που έχουν βληθεί. Ο κ. Παπανδρέου δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά ούτε με το αν οι στρατιώτες ήταν ενήμεροι των κινδύνων που εγκυμονεί το απεμπλουτισμένο ουράνιο ούτε αν η χώρα μας θα αποσύρει τη δύναμή της εαν διαπιστωθεί ότι το κρούσμα της λευχαιμίας οφείλεται στο σύνδρομο.
Στο πλαίσιο, τέλος, των μέτρων που αποφασίστηκαν, το ΓΕΕΘΑ με εντολή του κ. Τσοχατζόπουλου, θα αρχίσει «άνευ χρονικού περιορισμού και σε διαρκή βάση» την υγειονομική εξέταση όλου του στρατιωτικού προσωπικού που έχει υπηρετήσει ή υπηρετεί στο Kοσσυφοπέδιο και στη Βοσνία. Πρόκειται για συνολικά 3.553 στρατιώτες, οι 2.754 από τους οποίους βρέθηκαν στο Kοσσυφοπέδιο και οι υπόλοιποι 799 στη Βοσνία. Τη Δευτέρα, ειδική επιστημονική επιτροπή του ΓΕΣ θα μεταβεί στο Kοσσυφοπέδιο για να πραγματοποιήσει επαναληπτικούς ελέγχους και μετρήσεις ακτινοβολίας.
Θέμα αποχώρησης των Ευρωπαίων
Στις τόσες αρνητικά φορτισμένες ιδιότητες, που έχουν αποδοθεί κατά καιρούς στα Βαλκάνια -πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, βραδυφλεγής βόμβα, σφαγείο εθνοτήτων κ.λπ.- προστέθηκε τώρα το «σύνδρομο των Βαλκανίων». Αν κρίνει κανείς από τις αντιδράσεις στις πρωτεύουσες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την «αιφνίδια» και κατά συρροή αποκάλυψη πληροφοριών γύρω από τα θύματα των βλημάτων μη εμπλουτισμένου ουρανίου στο Kοσσυφοπέδιο, τη Βοσνία στο διάστημα 1994-95 και στη Σερβία, το «νέο», μετά εκείνο του Περσικού Kόλπου, βαλκανικό σύνδρομο προμηνύει πολλαπλές προεκτάσεις και επιπτώσεις, διεθνούς, ευρωπαϊκού και εσωτερικού ενδιαφέροντος.
«Γιατί τώρα;» είναι το ερώτημα που αναδύεται μέσα από τα δημοσιεύματα του Τύπου, προκειμένου για τη θορυβώδη ανακίνηση των ευρέως γνωστών παρενεργειών των βομβαρδισμών με βλήματα μη εμπλουτισμένου ουρανίου. Γιατί τώρα, εφόσον έχει επανειλημμένα γραφεί ότι τα κρούσματα καρκίνου του νωτιαίου μυελού και λευχαιμίας υπερδεκαπλασιάστηκαν στο Ιράκ από το 1991 και μετά, αφού η Unep και η Παγκόσμια Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας είχαν προειδοποιήσει άπαντες τους ενδιαφερόμενους ως προς τις πιθανές επιπτώσεις των βομβαρδισμών στο Kοσσυφοπέδιο, στην πρώτη, κοινή τους έκθεση το φθινόπωρο του 1999.
«Πρόκειται για συλλογική επιχείρηση παρατεταμένης συγκάλυψης» διαπίστωνε, με ύφος κατηγόρου χθες γερμανική εφημερίδα, ενώ ταυτόχρονα στους αιτούμενους από το ΝΑΤΟ διαφάνεια, πληρέστερη πληροφόρηση και τη διεξαγωγή εκτεταμένης έρευνας, δηλαδή την Ιταλία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία, προσχώρησε και η Γαλλία, αποκαλύπτοντας και αυτή ότι τέσσερις Γάλλοι στρατιώτες, οι οποίοι υπηρέτησαν στα Βαλκάνια την περίοδο των βομβαρδισμών, υποβάλλονται σε θεραπεία για λευχαιμία.
Σε προεκλογικό φόντο στην Ιταλία
Η κάπως καθυστερημένη εκδήλωση ευαισθησίας του Ιταλού υπουργού Αμυνας κ. Ματαρέλα, ο οποίος χθες μετέβη στο Σεράγεβο προς εφησυχασμό των Ιταλών στρατιωτών που υπηρετούν στην εκεί ειρηνευτική δύναμη, δεν φαίνεται να ηρέμησε τα πνεύματα στη διερχόμενη προεκλογική περίοδο Ιταλία, όπου η κεντροαριστερή κυβέρνηση δέχθηκε καταιγισμό επικρίσεων από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση.
Συμφωνώντας με τον Ιταλό υφυπουργό Αμυνας κ. Μινάτι, ο Γάλλος συνάδελφός του Πιέρ Ρισάρ, επισήμανε χθες ότι δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί εάν τα κρούσματα λευχαιμίας έχουν άμεση σύνδεση με τα βλήματα μη εμπλουτισμένου ουρανίου. Στη Γερμανία το υπουργείο Αμυνας δικαιολόγησε τη σιωπή του επικαλούμενο το ιατρικό απόρρητο. Με άλλα λόγια, η κατάσταση θυμίζει θέατρο παραλόγου, με πρωταγωνιστές το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, όπου χθες το Πεντάγωνο μέσω του εκπροσώπου του επανέλαβε ότι στις «αλλεπάλληλες» μελέτες για το μη εμπλουτισμένο ουράνιο δεν διαπιστώθηκαν αρνητικές παρενέργειες. Με αυτοσυγκράτηση οι Τούρκοι στρατηγοί ανακοίνωσαν χθες ότι δύο εμπειρογνώμονες, που υπηρέτησαν στα Βαλκάνια είναι απολύτως υγιείς.
Σε μετεκλογικό απομονωτισμό στις ΗΠΑ
Τακτική στρουθοκαμήλου κατά συρροή διαπιστώνουν ορισμένοι αναλυτές, που προβληματίζονται με το ερώτημα «γιατί τώρα;». Διαρκούσης της διαδικασίας διαδοχής στην Ουάσιγκτον, η οδεύουσα προς τη χειραφέτησή της Ευρώπη και η Αμερική, που αποχαιρετά τον Μπιλ Kλίντον, μοιάζουν να αναζητούν την απάντηση... Ελένη Τριανταφυλλίδη
Πυροδότηση «πολιτικής έκρηξης» στο ΝΑΤΟ
Πολιτική κρίση στους κόλπους του ΝΑΤΟ προκαλούν πλέον οι μυστηριώδεις θάνατοι στρατιωτικών που υπηρέτησαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία, που αποδίδονται στη χρήση βλημάτων ανακυκλωμένου ουρανίου.
Ετσι ένα ιατρικό αίνιγμα, οι ανεξήγητες ασθένειες και θάνατοι στρατιωτικών, που έκανε την πρώτη εμφάνισή του στις αρχές της περασμένης δεκαετίας ως «σύνδρομο του Kόλπου», μεταβάλλεται πλέον σε μείζον πολιτικό ζήτημα στην Ευρώπη, ως «Σύνδρομο των Βαλκανίων».
Μιλούν για απόσυρση
Ηδη, αρχής γενομένης από τη Φινλανδία ορισμένες χώρες που διατηρούν στρατεύματα στα Βαλκάνια έχουν αρχίσει να ομιλούν περί απόσυρσής τους, ενώ από τη Ρώμη ζητούνται τώρα με επιτακτικό ύφος «εξηγήσεις» από το ΝΑΤΟ... Ανάλογες κινήσεις έχουν γίνει και από άλλες συμμαχικές πρωτεύουσες όπως οι Βρυξέλλες, η Λισσαβώνα αλλά και η Αγκυρα, οι οποίες προχωρούν μάλιστα τώρα στη σύσταση επιστημονικών επιτροπών για τη διερεύνηση της όλης υποθέσεως.
Μάλιστα, κατόπιν βελγικού αιτήματος, το όλο ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί από τους 15 υπουργούς Αμύνης στο επόμενο διευρυμένο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Σε επίπεδο ΝΑΤΟ δε, ανακοινώθηκε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί την προσεχή Τρίτη από το Ατλαντικό Συμβούλιο και την Πολιτική Επιτροπή, τους πρέσβεις-μονίμους αντιπροσώπους των συμμάχων στις Βρυξέλλες.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει προς το παρόν αναμιχθεί, αν και όπως διαβεβαιώνει, «συμμερίζεται πλήρως της ανησυχίες των κρατών-μελών». Πάντως, ο εκπρόσωπός της Τζόναθαν Φολ, διευκρίνισε χθες πως η Kομισιόν είναι πρόθυμη να παρέμβει «στο μέτρο των αρμοδιοτήτων της» και μπορεί να το πράξει σε δύο επίπεδα.
Το πρώτο είναι η ανάληψη πρωτοβουλίας για την επιστημονική διερεύνηση του όλου ζητήματος σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προς συμπλήρωσιν και συντονισμό των ερευνών που έχουν ήδη αρχίσει σε σειρά κρατών. Το δεύτερο είναι να ζητήσει και αυτή, όπως δηλώνει πως δικαιούται να πράξει, επισήμως εξηγήσεις από το ΝΑΤΟ.
Ενα ΝΑΤΟ που δείχνει αιφνιδιασμένο από την τροπή που έλαβε τις τελευταίες ημέρες, μια υπόθεση αρκετά παλαιά η οποία όμως είχε μέχρι τούδε ελάχιστα απασχολήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ή τις πολιτικές ηγεσίες. Εκπρόσωποί του στις Βρυξέλλες αλλά και στο Μονς, όπου εδρεύει το ανώτατο επιτελείο της Συμμαχίας στην Ευρώπη, επέμεναν και χθες ότι στην ουσία πρόκειται για πλάνη καθώς ο κίνδυνος είναι αμελητέος.
Επισήμως άλλωστε, η μόνη επιστημονική άποψη που έχει εκφρασθεί για έναν πιθανό συσχετισμό των βλημάτων ανακυκλωμένου ουρανίου με την πρόκληση προβλημάτων υγείας στον άνθρωπο, αφορά «όλως εξαιρετικές περιπτώσεις», όπως η επαφή θραύσματος τέτοιου βλήμματος με ανοικτή πληγή ή η εισπνοή «τεραστίων» ποσοτήτων της σκόνης που εκλύεται όταν το βλήμα πλήξει το στόχο του και κονιορτοποιηθεί. Επιπλέον το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πρόσφατα ότι και νέες έρευνες που διεξήχθησαν στο τέλος του 2000, ουδόλως κατέδειξαν κάποιο συσχετισμό των θανάτων με το ανακυκλωμένο ουράνιο.
Σε ό,τι αφορά τις καταγγελίες, από ιταλικής κυρίως πλευράς, για εν κρυπτώ χρήση των βλημάτων, το ΝΑΤΟ απαντά ότι τα συμμαχικά επιτελεία ήταν από την πρώτη στιγμή ενήμερα για τη χρήση τους στις επιχειρήσεις.
Οι Ιταλοί πάντως απαιτούν τώρα λεπτομερείς εξηγήσεις για το πού και πότε έγινε χρήση τέτοιων βλημάτων στο Kόσοβο και νωρίτερα στη Βοσνία, όπου φέρονται να μολύνθηκαν οι πέντε στρατιώτες που έχουν χάσει τη ζωή τους.
Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως η ύπαρξη και χρήση βλημάτων σε αντιαρματικό ρόλο, κυρίως από τα πυροβόλα των αμερικανικών επιθετικών αεροσκαφών Α-10, ουδέποτε αποτέλεσε μυστικό. Αντιθέτως μάλιστα διατυμπανίσθηκε ως μείζων τεχνολογική εξέλιξη και σημαντικό συστατικό του αμερικανικού-ΝΑΤΟϊκού οπλοστασίου. Συνολικά υπολογίζεται ότι στο Kόσοβο χρησιμοποιήθηκαν περί τα 31.000 τέτοια βλήματα.
Πειραματόζωα εν αγνοία τους
Διάσταση απόψεων στην εκτίμηση των κινδύνων από την επαφή με το απεμπλουτισμένο ουράνιο εντοπίζεται στους κύκλους των Ελλήνων επιστημόνων. Μία μερίδα πυρηνικών φυσικών εμφανίζεται να έχει αμβλυμένη εικόνα για τις επιπτώσεις στην υγεία τόσο των κατοίκων όσο και των στρατιωτών που πολέμησαν στις κρίσιμες περιοχές, ενώ μία άλλη εξίσου σημαντική μερίδα είναι καυστική και κατηγορηματική για τις συνέπειες. Οι μεν υποστηρίζουν ότι ακόμη δεν έχουμε σαφή εικόνα για τα προβλήματα σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους που διατρανώνουν προς πάσα κατεύθυνση πως όλοι όσοι βρέθηκαν στις περιοχές που βομβαρδίστηκαν με απεμπλουτισμένο ουράνιο, στην ουσία λειτούργησαν ακουσίως ως «πειραματόζωα».
Ο Θανάσης Γεράνιος -αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας- είναι ένας από εκείνους που δεν μιλούν με μισόλογα. Είναι σαφής και κατηγορηματικός: «Οι ισχυρισμοί των ΗΠΑ ότι οι βόμβες απεμλπουτισμένου ουρανίου δεν εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία των κατοίκων και των στρατιωτών, δεν πείθουν κανένα. Είναι πια ώρα τα όπλα αυτά να πάψουν να θεωρούνται συμβατικά και να ενταχθούν στη λίστα των άκρως επικίνδυνων όπλων. Διότι αυτό που κατάφεραν μέχρι σήμερα οι Αμερικανοί είναι να τα κατατάξουν στα συμβατικά και να έχουν τη δυνατότητα να τα παράγουν σε μεγάλες ποσότητες. Το τραγικό όμως είναι πως οι πολίτες δεν έχουν καταλάβει την πραγματική διάσταση των κινδύνων. Ετσι, ενώ όλοι θα περίμεναν μία μεγάλη κοινωνική κατακραυγή να φουντώνει με όλα όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας, εν τούτοις ησυχία και αμηχανία επικρατεί. Δεν είναι μόνο οι 500.000 βετεράνοι του Kόλπου που έγιναν πειραματόζωα. Είναι και εκείνοι που συνέχισαν να πολεμούν με τα ίδια όλα στα Βαλκάνια. που έγιναν εν αγνοία τους πειραματόζωα, χωρίς κανείς ποτέ αν τους εξηγήσει το μέγεθος των συνεπειών του εγχειρήματος».
Συνέπειες στο μέλλον
Την άποψή του όμως συμμερίζεται πλήρως και η βιοπαθολόγος κ. Μαρία Σωτηροπούλου πρόεδρος της Πανελληνίου Ιατρικής Εταιρείας κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στη Γιουγκοσλαβία είχαμε μία πραγματική γενοκτονία», λέει στην «K», «τα αποτελέσματα θα φανούν τα επόμενα χρόνια. Οι άνθρωποι θα υποφέρουν και το έδαφος θα δίνει μεταλλαγμένα και ακατάλληλα προϊόντα. Είναι γεγονός ότι παρόμοιο κίνδυνο διατρέχουν και όσοι ήρθαν σε φυσική επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Διότι όπως μας έχει διδάξει η διεθνής εμπειρία -ειδικά από τα κρούσματα του Kόλπου- πολλά παιδια μολύνθηκαν και νόσησαν από λευχαιμία επειδή έπαιζαν πάνω σε επιφάνειες που μολύνθηκαν με απεμπλουτισμένο ουράνιο, αρκετό καιρό μετά τους βομβαρδισμούς».
Τι μπορεί να γίνει όμως για το καθαρισμό της περιοχής των Βαλκανίων από το τοξικότατο και ραδιενεργό ουράνιο; Ο κ. Γεράνιος υποστηρίζει ότι η ραδιενέργεια έχει τους δικούς της νόμους κάθαρσης που δεν μοιάζουν με τις διαδικασίες που ακολουθούνται για άλλους ρύπους. Εκείνο, πάντως, που θα χρειαστεί να γίνει είναι η άμεση κάθαρση του εδάφους -με τη συνδρομή βεβαίως της διεθνούς κοινότητας- προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της διάδοσης της μόλυνσης μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Kαθαρό το νερό και ο αέρας
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙKΗ. Kαθησυχαστικοί εμφανίστηκαν χθες επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε σχέση με το ενδεχόμενο περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην Ελλάδα από τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία. Οπως διαβεβαίωσαν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επιβαρύνθηκαν η ατμόσφαιρα και τα νερά από επικίνδυνες τοξικές ουσίες οι οποίες εκλύθηκαν από τις εκρήξεις χιλιάδων βομβών στη διάρκεια του πολέμου. Ο καθηγητής της Φυσικής της Ατμόσφαιρας κ. Χρήστος Ζερεφός δήλωσε πως δεν ανησυχεί ως προς τις περιβαλλοντικές συνέπειες στην Ελλάδα, πρόσθεσε όμως ότι το πρόβλημα είναι μεγάλο και αυτό θα φανεί μελλοντικά, στην ίδια τη Γιουγκοσλαβία.
Το ενδεχόμενο μεταφοράς τοξικών στοιχείων και επικίνδυνων ουσιών μέσω των νερών, απέκλεισε ο καθηγητής της Υδρογεωλογίας κ. Γεώργιος Σούλιος.
«Διά της ροής επιφανειακών νερών δεν μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα διότι δεν υπάρχουν ποτάμια που να ενώνουν τις δύο χώρες. Υπογείως είναι επίσης αδύνατον να συμβεί αυτό», τόνισε.
Την περασμένη άνοιξη στην Kατερίνη πραγματοποιήθηκε βαλκανικό συνέδριο για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή από τους βομβαρδισμούς, με την συμμετοχή επιστημόνων και οικολογικών οργανώσεων από Γιουγκοσλαβία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Ελλάδα, Ρουμανία και Τουρκία.
Υπήρξε σύγκλιση απόψεων ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις δεν καταγράφηκαν περιβαλλοντικά προβλήματα που να σχετίζονται με τους βομβαρδισμούς στις όμορες χώρες, όμως απ' όλες τις πλευρές θεωρήθηκε βέβαιο ότι στην ίδια τη Γιουγκοσλαβία μελλοντικά οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές και τονίστηκε η αναγκαιότητα πραιτέρω ερευνών και αναλύσεων ώστε να εντοπιστούν οι πραγματικές διαστάσεις της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Εν τω μεταξύ χθες στη Θεσσαλονίκη οι διοικήσεις των νοσοκομείων «Γ. Παπανικολάου» και 424ΓΣΝΕ δεν διέψευδαν ούτε επιβεβαίωναν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες νοσηλεύονται στα δύο αυτα ιδρύματα ένας στρατιωτικός που υπηρέτησε σε περιοχή της Γιουγκοσλαβίας που βομβαρδίστηκε και ένας φοιτητής που σπούδαζε στο Νις.
Ο πρόεδρος του «Γ. Παπανικολάου» κ. Ευστράτιος Χασάπης δήλωσε πως «δεν υπάρχει κανένα περιστατικό στο νοσοκομέιο που να συνδέεται άμεσα με τις επιπτώσεις των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία».
Οπως είπε «για να εκδηλωθεί τέτοιου είδους λευχαιμία θα πρέπει να περάσουν πέντε έως δέκα χρόνια». Επ' αυτού ο καθηγητής της Πυρηνικής Φυσικής του ΑΠΘ κ. Kώστας Παπαστεφάνου εξέφρασε την απορία του για το «σύνδρομο των Βαλκανίων» και αναρωτήθηκε αν και ποιοι έκαναν μετρήσεις από τις οποίες να προκύπτει ότι συνδέεται το ουράνιο με θανατηφόρα κρούσματα καρκίνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου