Στη Γαλλία οι βίαιες διαδηλώσεις δεν ήταν μόνο για τη Γάζα

Όπως σε πολλά μέρη του κόσμου, έτσι και στη Γαλλία, οργανώθηκαν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για την πολεμική εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα, μέσα στον Ιούλιο, και ενώ το Ισραήλ συνεχίζει τους καταστροφικούς βομβαρδισμούς. Στη Γαλλία δεν ζουν πολλοί Παλαιστίνιοι, ενώ το εβραϊκό στοιχείο είναι αρκετά έντονο. Παρ' όλα αυτά, οι κινητοποιήσεις ήταν σημαντικές και πολυπληθείς και συχνά ταραχώδεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι διαδηλώσεις έκλεισαν με συγκρούσεις, γεγονός που σχολιάστηκε εκτενώς.

(Φωτογραφία: Παρίσι, 13 Ιουλίου 2014. Kenzo Tribouillard/AFP/Getty Images)

Στις διαδηλώσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, συμμετείχαν πολλοί άραβες, με καταγωγή κατά κύριο λόγο από τη Βόρεια Αφρική ή το Λίβανο. Οι άνθρωποι αυτοί, κυρίως νέοι, προέρχονται συνήθως από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές των γαλλικών πόλεων, γειτονιές που πλήττονται από την ανεργία, την έλλειψη υποδομών, την κακή ποιότητα υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης: είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Από τέτοιες γειτονιές του Παρισιού είχε ξεκινήσει ηεξέγερση που είχε συγκλονίσει τη Γαλλία το 2005.

Από τότε έχουν άραγε βελτιωθεί οι συνθήκες ζωής αυτών των ανθρώπων; Το αίσθημα ματαίωσης και αδιεξόδου που τους έβγαλε τότε στο δρόμο για τόσες εβδομάδες, ικανοποιήθηκε έστω και στο ελάχιστο; Το αντίθετο μάλλον: ειδικά μετά το ξέσπασμα της κρίσης, και καθώς οι γαλλικές κυβερνήσεις, τόσο της δεξιάς (Σαρκοζύ) όσο και των Σοσιαλιστών (Ολάντ), αποφάσισαν να ακολουθήσουν και αυτές το δρόμο της λιτότητας, η καθημερινότητα των Γάλλων έχει σαφώς υποβαθμιστεί, καθώς έχουν πληγεί από περικοπές σε αμοιβές, αλλά και βασικές υποδομές και υπηρεσίες, όπως η υγεία, η εκπαίδευση, τα επιδόματα προς τις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες κλπ).

Επόμενο είναι πως οι πιο έντονα και άμεσα πληττόμενοι είναι οι πιο φτωχοί, αυτοί που ζούσαν ήδη άσχημα και πριν την κρίση: τα παιδιά των «υποβαθμισμένων γειτονιών», των γκέτο, ειδικά οι νέοι, πλήττονται καίρια από τις πολιτικές λιτότητας και την αύξηση της ανεργίας. Τα εργοστάσια που κλείνουν απολύουν εργάτες. Και εργάτες είναι συνήθως οι μετανάστες, έστω και δεύτερης και τρίτης γενιάς, έστω κι αν διαθέτουν τη γαλλική υπηκοότητα - παραμένουν άραβες και εργάτες.

Η ισραηλινή επίθεση στη Γάζα λοιπόν, ήταν μια πολύ καλή αφορμή να βγουν αυτοί οι άνθρωποι στους δρόμους και να φωνάξουν την απόγνωσή τους για τις συνθήκες της ζωής τους που χειροτερεύουν. Όχι πως δεν θέλουν να φωνάξουν και για τα εγκλήματα που διαπράττονται στη Γάζα: φυσικά και θέλουν. Ασυνείδητα όμως, σχεδόν αυθόρμητα, οι διαδηλώσεις δημιουργούν ένα πεδίο έκφρασης αποδοκιμασίας των πολιτικών λιτότητας - συνδέοντας δύο πράγματα που έτσι κι αλλιώς δεν είναι άσχετα μεταξύ τους, όσο κι αν φαντάζουν μακρινά. Τουλάχιστον οι πιο διορατικοί σχολιαστές στον γαλλικό Τύπο εντοπίζουν αυτή τη σύνδεση και έτσι οι βίαιες διαδηλώσεις αποκτούν πραγματικά πολιτικό νόημα.

Από την άλλη, οι απαγορεύσεις ορισμένων διαδηλώσεων έριξαν λάδι στη φωτιά, ενώ κυβερνητικοί παράγοντες και καθεστωτικά ΜΜΕ αναπαρήγαν ασταμάτητα τη λέξη «αντισημιτισμός», σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν σύγχυση και να αποπροσανατολίσουν ευθυγραμμιζόμενοι με την ισραηλινή γραμμή επικοινωνιακής άμυνας.

Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ολάντ, στο διάγγελμά του για την εθνική εορτή της 14ης Ιουλίου, έκανε λόγο για «εισαγόμενη διένεξη που δε θα γίνει ανεκτή», αναφερόμενος ακριβώς σε ορισμένα επεισόδια που συνέβησαν στο τέλος κάποιων από τις κινητοποιήσεις, κατά τα οποία στο στόχαστρο των διαδηλωτών βρέθηκαν και εβραϊκά σύμβολα, όπως συναγωγές. Από την άλλη, είναι πρωτοφανές το γεγονός ότι στο Παρίσι, πάνω από 10 χιλιάδες άνθρωποι αψήφησαν την απαγόρευση της πορείας για τη Γάζα και συμμετείχαν στη διαδήλωση κανονικά. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι αρκετοί Γάλλοι θεώρησαν ότι ο Πρόεδρος τηρεί φιλοισραηλινή στάση, κάτι που δεν μπορούν να αποδεχτούν. Παράλληλα όμως, η επιλογή αυτή δείχνει και ότι υπάρχει μια διάχυτη δυσαρέσκεια στη γαλλική κοινωνία, καθώς, παρά τα μέτρα λιτότητας και τις περικοπές δημόσιων αγαθών, η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε στασιμότητα και τα ποσοστά της ανεργίας καθόλου δεν μειώνονται.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο επίσημος γαλλικός Τύπος, ιδίως εκείνος που πρόσκειται στη δεξιά, τηρεί σιγή ιχθύος για τα εγκλήματα του ισραηλινού στρατού και κρατά μια στάση που σαφώς επιρρίπτει τις ευθύνες για τη διένεξη «στους τρομοκράτες της Χαμάς». Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι την επομένη του χτυπήματος στο σχολείο της UNRWA στη Τζαμπαλίγια, το πρωτοσέλιδο της Figaroήταν αφιερωμένο στις «ρωσικές προκλήσεις στην υπόθεση της Ουκρανίας» και στο Λουί Ντεφινές, ενώ για το δραματικό αυτό γεγονός, η συντηρητική εφημερίδα αφιέρωνε τρεις γραμμές σε μονόστηλο, μιλώντας για «προκλήσεις της Χαμάς»... Μπορεί ο υπόλοιπος γαλλικός Τύπος να μην είναι τόσο ακραία μεροληπτικός, αλλά στην πλειοψηφία του τείνει να υποβιβάζει τα τραγικά εγκλήματα που διαπράττονται στη Γάζα (Monde, Libération).

Μόνο που, όπως φαίνεται, ο γαλλικός λαός δεν ενημερώνεται αποκλειστικά από τη Figaro και το TF1 - και όσο για την καθημερινότητά του που υποβαθμίζεται, δεν περιμένει κανένα πρωτοσέλιδο για να την αντιληφθεί.