Κωσταλέξι, Μανωλάδα, Χαλανδρίτσα

της Μαριάννας Τζιαντζή

Βραβείο επιχειρηματικότητας πρέπει να δοθεί στον πτηνοτρόφο της Χαλανδρίτσας ο οποίος κατάφερε να συμπιέσει το εργατικό κόστος στο μίνιμουμ. Φυλακισμένους σε ένα άθλιο παράπηγμα κρατούσε επτά ρουμάνους μετανάστες ο εργοδότης τους, αναγκάζοντάς τους –και με τη δύναμη των όπλων– να εργάζονται 14 ώρες την ημέρα.

Πολλά ΜΜΕ διάλεξαν τον ίδιο τίτλο για να παρουσιάσουν την είδηση: «Νέα υπόθεση Μανωλάδας». Το ίδιο συνέβαινε κι έπειτα από την άλλη υπόθεση που συνέβη το 1978, την ιστορία της Ελένης, έγκλειστης επί 29 χρόνια στο χωριό Κωσταλέξι. 

Έκτοτε, κάθε φορά που ερχόταν στο φως μια ιστορία εγκλεισμού για λόγους τιμής ή αποφυγής του κοινωνικού στιγματισμού, όλοι μιλούσαν για «νέο Κωσταλέξι». (Χαρακτηριστικοί τίτλοι: «Νέο Κωσταλέξι στην Καλλιθέα», «Νέο Κωσταλέξι στο Χαλάνδρι».)

Η υπόθεση Χαλανδρίτσας συνδυάζει και Κωσταλέξι και Μανωλάδα. Πυροβολισμοί με καραμπίνες στα φραουλοχώραφα, πυροβολισμοί για εκφοβισμό και στην πτηνοτροφική μονάδα. Κλειδαμπαρωμένη σ’ ένα μπουντρούμι η Ελένη, φυλακισμένοι σε μια τρώγλη οι Ρουμάνοι. Περήφανοι πρέπει να νιώθουν οι δικαστές της Πάτρας που πέρυσι το καλοκαίρι αθώωσαν τον επιχειρηματία και τον επιστάτη για τα πυρά που δέχτηκαν οι ξένοι εργάτες στη Μανωλάδα. Με την απόφασή τους έδωσαν το πράσινο φως για μια, δύο, τρεις, πολλές Μανωλάδες. Το όνομα του πτηνοτρόφου της Χαλανδρίτσας δεν δόθηκε στη δημοσιότητα. Ούτε είδαμε τα πρόσωπα των εργατών. Μόνο φωτογραφίες της ποτισμένης με υγρασίας τρώγλης όπου ήταν φυλακισμένοι οι Ρουμάνοι. Άλλωστε, ποιος θυμάται σήμερα το όνομα του μεγαλοφραουλοπαραγωγού ή των μπράβων του;

Η Χαλανδρίτσα έγινε εφήμερο σύμβολο μιας πρωτόγονης μορφής εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, η οποία συνυπάρχει με τις πιο εκλεπτυσμένες και ευρωπαϊκά/μνημονιακά επικυρωμένες. Πρόκειται για ένα μεγάλο χωριό στην πλαγιά του Ερύμανθου, του βουνού που κάποτε ήταν καταφύγιο και ορμητήριο των πολεμιστών του 1821 και των ανταρτών της Κατοχής. Αλλά σε αντίθεση με τη μυθολογία, σήμερα οι άνεργοι, όπως και οι νόμιμοι και οι «παράνομοι» κολασμένοι της ελληνικής γης, δεν περιμένουν από κανέναν Ηρακλή να φονεύσει τον Ερυμάνθιο Κάπρο του καπιταλισμού. Εξάλλου και ο Ηρακλής (κατά κόσμον Βαρουφάκης), αντί για στάση πληρωμών, κήρυξε στάση υποσχέσεων.