Περί αναβαθμίσεως P3 το ανάγνωσμα

Διεθνώς για να διατηρείς ενεργή σε 24-ωρη βάση περιπολία αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας σε μία περιοχή ενδιαφέροντος, θα πρέπει να διαθέτεις τουλάχιστον 5-6 συνολικά αεροσκάφη.

Η λογική είναι ότι το 24-ωρο καλύπτεται πλήρως από 3-4 αεροσκάφη, αναλόγως και μέγιστου χρόνου μετάβασης-αποστολής-παραμονής-επιστροφής του τύπου. Εννοείται ότι θα πρέπει να διαθέτεις και επί πλέον αεροσκάφη για τις συντηρήσεις με βάση τον χρόνο πτήσεως (αναλόγως τύπου διαφορετικές απαιτήσεις), και για παν ενδεχόμενο βλαβών ή απωλειών (γενικά διαθεσιμότητας). Με αυτή την λογική 4 αεροσκάφη ζήτημα αν εξασφαλίζουν τυπική διαθεσιμότητα τριών αεροσκαφών για αποστολές, και αυτό οριακά για 24-ωρη αποστολή τοπικά, ή για περιορισμένες τοπικές περιπολίες χρονικά τάξεως 6-8 ωρών. 

Στην πραγματικότητα με 4 αεροσκάφη δεν μπορείς να καλύψεις καν μία περιοχή σε βαθμό ικανοποιητικό, ακόμη και εν ειρήνη, δεδομένων και των αναγκών σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο. Και φυσικά πριν τα δούμε εν υπηρεσία, μην χαιρόμαστε υπερβολικά, γιατί ακόμη δεν γνωρίζουμε ούτε αν υλοποιηθεί, ούτε πως θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα. 

Να σημειωθεί πως πριν από τρείς ημέρες το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε το κονδύλι για την επαναφορά των αεροσκαφών P-3B Orion σε ενεργή υπηρεσία. 

Το Ρ-3Β Orion είναι τετρακινητήριο αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας μεγάλης εμβέλειας. Αποστολή του είναι ο εντοπισμός πλοίων, υποβρυχίων και ναρκών. Είναι Αμερικανικής κατασκευής και παρόλο που η παραγωγή του ξεκίνησε στη δεκαετία του 60 εξακολουθεί να είναι το πιο αξιόπιστο αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Τα Ελληνικά Ρ-3 παρελήφθησαν μεταχειρισμένα από τις ΗΠΑ, 6 αεροσκάφη το διάστημα 1996-1997 και αντικατέστησαν τα HU-16B Albatross. Φέρουν παραλλαγή χρώματος γκρι. Επανδρώνονται από μεικτά πληρώματα ΠΝ - ΠΑ και συντηρούνται από την 353 ΜΝΑΣ. Οι δυνατότητές τους στο ίδιο εύρος αποστολών (ανθυποβρυχιακός πόλεμος, θαλάσσια έρευνα - επιτήρηση, υποστήριξη ναυτικών δυνάμεων) ξεπερνούν κατά πολύ τις αντίστοιχες των Albatros που αντικατέστησαν. Στον εξοπλισμό τους περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, τακτικό - ναυτιλιακό σύστημα AN/ ASN-124, συσκευές ακουστικού επεξεργαστή, ESM και ηλεκτρονικής αυτοπροστασίας. Ο οπλισμός που μπορεί να μεταφερθεί προσεγγίζει τους 10 τόννους, με συνηθισμένα οπλικά φορτία την ανθυποβρυχιακή τορπίλη Mk 46 Mod.5 και τη νάρκη Mk 55. Αν και ο συνδυασμός εξοπλισμού / όπλων των Ρ-3Β θεωρείται ικανοποιητικός για τις ελληνικές απαιτήσεις, ωστόσο υπάρχει η δυνατότητα μελλοντικής αναβάθμισής του, αντλώντας από την εμπειρία του USN, που εδώ και τρεις δεκαετίες εφαρμόζει συνεχή προγράμματα εκσυγχρονισμού. Παλαιότερα είχαμε σημειώσει σε άρθρο μας: 

Στης 6 Οκτωβρίου όπως έχει γίνει γνωστό η Υπηρεσία Συνεργασίας Ασφαλείας του Υπουργείου Άμυνας (DSCA) των ΗΠΑ προχώρησε σε ανακοίνωση προς το Κογκρέσο για δυνητικό πρόγραμμα απενεργοποίησης 2 και εκσυγχρονισμού έως και 5 ελληνικών P-3B, εκτιμώμενου κόστους 350 εκατ. € με κύριο ανάδοχο την Lockheed Martin Aeronautics. Το State Department ενέκρινε ήδη την σχετική διαδικασία FMS προς την Ελλάδα. Με πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει την γενική επιθεώρηση, επισκευή και αναβάθμιση αεροσκαφών, καθώς και συναφούς εξοπλισμού, τμημάτων, υποστήριξης εκπαίδευσης και εφοδιαστικής για τα 2 απενεργοποιούμενα αεροσκάφη. Για τα δε 5 αναβαθμιζόμενα αεροσκάφη το πρόγραμμα προβλέπει δομικό Εκσυγχρονισμό Μέσης Ζωής (MLU), Εργοστασιακή Συντήρηση Φάσης (PDM), Συστήματα Ολοκλήρωσης και Διαχείρισης Αποστολής (MIMS), καθώς και νέα ηλεκτρονικά πτήσης.

Στα υπάρχοντα P-3 θα παράσχουν επεκτάσεις υπηρεσιακής ζωής για 15.000 ώρες πτήσης, ανταλλακτικά και τμήματα επισκευών, επισκευή και επιστροφή, εξοπλισμός υποστήριξης, βιβλιογραφία, εκπαίδευση προσωπικού και εκπαιδευτικό εξοπλισμό, εφοδιαστική υποστήριξη από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την ανάδοχο εταιρεία, και υπηρεσίες μηχανικής και τεχνικής υποστήριξης, καθώς και λοιπά στοιχεία εφοδιαστικής υποστήριξης του προγράμματος. Παράλληλες επαφές έχουν γίνει και με τις Ελληνικές εταιρείες που θα εμπλακούν στο πρόγραμμα αναβάθμισης και επαναενεργοποίησης των p-3,τα δύο εκ των αεροσκαφών βρίσκονται ήδη σε στάδιο αποκατάστασης ώστε να λάβουν ώρες πτήσης και να καλύψουν το κενό μέχρι την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των 5 υπολοίπων orion. Παράλληλα πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας στοιχειά για τυχών παραχώρηση πρώην Αυστραλιανών p-3 σε βάθος χρόνου δυο ετών με το εντυπωσιακά χαμηλότερο κόστος των 120-140 εκατ. €. Αυτή η αποκάλυψη ήταν αρκετή ώστε να εκκινήσει ξανά ένα γαϊτανάκι γύρω απ το κατά πόσο συμφέρουσα είναι η λύση που εξετάστηκε και τέθηκε εν τέλει σε υλοποίηση.

Πόσο μας χρειάζονται τα ΑΝΦΣ;

Εμείς αρχικά θα θέλαμε να θέσουμε το ζήτημα της χρησιμότητας των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας και δει των p-3 στο Ελληνικό οπλοστάσιο. Το p-3 είναι ένα αεροσκάφος που σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προστατεύει τις Η.Π.Α απο τα Σοβιετικά υποβρύχια τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε περίοδο πολέμου καθώς δεν ήταν και λίγες οι φορές που Σοβιετικά υποβρύχια βρεθήκαν στα ανοιχτά των Ανατολικών και Δυτικών ακτών των ΗΠΑ. Τα αεροσκάφη αυτά θα δρούσαν εκμεταλλευόμενα το στρατηγικό βάθος των Ωκεανών που περιβάλλουν τις Η.Π.Α και το όποιο θα τα προστάτευε από επαφές με τα εχθρικά μαχητικά για τα οποία λόγο της χαμηλής ταχύτητας που απαιτεί η αποστολή τους όσο και της μειωμένης ευκινησίας τους θα ήταν ‘’καθιστοί ελέφαντες’’. Όπως γίνεται κατανοητό λοιπόν οι συνθήκες του Αιγαίου μόνο με αυτές για τις οποίες σχεδιάστηκαν τα p-3 δεν ταιριάζουν περιορίζοντας έτσι την οποία χρησιμότητα τους στην επιτήρηση του Αρχιπελάγους κατά τη διάρκεια της ειρήνης ή στα πρώτα σταδία μιας κρίσης κατά το όποιο τα αεροσκάφη αυτά θα μπορούν να δώσουν μια πρώτη εικόνα για τις θέσεις πλοίων και υποβρυχίων ή να προβούν σε άμεση ναρκοθέτηση κρίσιμων θαλάσσιων περιοχών ενώ δευτερευόντως μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον ηλεκτρονικό πόλεμο και την ηλεκτρονική επιτήρηση.

Και η Ανατολική Μεσόγειος;

Για πολλούς η απαίτηση ύπαρξης ΑΦΝΣ στο Ελληνικό οπλοστάσιο συνδέεται άμεσα με τα ζητήματα της ΑΟΖ και της επέκτασης των περιοχών Ελληνικού ενδιαφέροντος στην Ανατολική Μεσόγειο. Όντως η επέκταση αυτή απαιτεί μέσα εναέριας επιτήρησης για τις περιοχές της Α. Μεσογείου χωρίς όμως να αλλάζει κάτι για τα ισχύοντα και στο Αιγαίο καθώς η εγγύτητα των Μικρασιατικών παράλιων και των βάσεων τους στην περιοχή του ενδιαφέροντος δεν προσδίδουν και πάλι κάποια έννοια ασφάλειας για τα Ελληνικά ΑΦΝΣ σε περίοδο πολεμικών επιχείρησεων περιορίζοντας τα πάλι στον ρόλο τον οποίο προαναφέραμε για το Αιγαίο.(Σε αντίθεση με τα αντίστοιχα Τουρκικά αεροσκάφη το πρόγραμμα των οποίων δεν πρέπει να γίνεται αντικείμενο σύγκρισης με το αντίστοιχο Ελληνικό.). Με άλλα λόγια τα ΑΦΝΣ είναι χρήσιμα ως επί το πλείστον εν καιρό ειρήνης στο τομέα της θαλάσσιας επιτήρησης.

Είναι λοιπόν τα p-3 κατάλληλα για το Ελληνικό οπλοστάσιο;

Τα p-3 και το πρόγραμμα που επιλέχτηκε για αυτά συγκεντρώνουν αρκετά χαρακτηρίστηκα που τα κάνουν καταλληλότερα εκ των υπολοίπων για να καλύψουν το κενό της εναέριας επιτήρησης κυρίως στην Α. Μεσόγειο έναντι άλλων λύσεων που έχουν ακουστεί στο παρελθόν και έχουν να κάνουν με την εισαγωγή νέου τύπου ΑΝΦΣ, uav, ενοικίαση αποθεματικών Αtlantic αλλά και σε σχέση με το σενάριο των Αυστραλιανών αεροσκαφών καθώς δεν απαιτούν νέες υποδομές αλλά ούτε και την άμεση ύπαρξη ρευστότητας για την αποπληρωμή τους πράγμα σημαντικότατο σήμερα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μας τα χαρίζουν ή ότι δεν στερούν εθνικούς πόρους!

Παρ όλα αυτά δεν αποτελούν τα ιδανικά αεροσκάφη για την αποστολή που θα αναλάβουν και δεν είναι άλλη απ την επιτήρηση του Ελληνικού θαλάσσιου χώρου σε καιρό ειρήνης καθώς παρουσιάζουν μεγάλο λειτουργικό κόστος ενώ και η σχέση κόστους/ απόδοσης τους δεν λειτουργεί υπέρ τους! Τέλος όπως προαναφέραμε τα p-3 αποτελούν ΑΝΦΣ με έμφαση στον ανθυποβρυχιακό ρόλο σε μεγάλες εκτάσεις ακατάλληλα για το Αιγαίο εξαιτίας γεωγραφικού αναγλύφου ενώ απ την Ελλάδα θα χρησιμοποιηθούν κυρίως ως αεροσκάφη ναυτικής επιτήρησης για την Ανατολική Μεσόγειο. Οι εναλλακτικές που δεν εξετάστηκαν! Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα οι ένοπλες δυνάμεις θεωρούνται ‘’γιατρειά δια πάσα νόσο και πάσα μαλακία’’ κάπως έτσι καταλήγουμε να βλέπουμε το ΠΝ και την ΠΑ και σε ρόλους ακτοφυλακής! Η πλέον ρεαλιστική και φθηνή λύση κοντά στις ανάγκες μας και απ τη στιγμή που οι δευτερεύουσες αποστολές που μπορούν να αναλάβουν τα p-3 μπορούν να καλυφτούν άνετα από άλλα μέσα (Eurocopter AS365 Dauphin, ΑΣΕΠΕ Erieye κτλ) θα ήταν το κομμάτι της θαλάσσιας επιτήρησης να περάσει στο Λ.Σ με την αγορά νέων αεροσκαφών με χρήματα προερχόμενα από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων αποκλειστικά για αυτό τον σκοπό, πράγμα το οποίο θα έριχνε τόσο το κόστος απόκτησης των αεροσκαφών και το συντελεστή κόστους/απόδοσης όσο και αυτό της χρήσης τους.

Η δε αγορά και χρήση των αεροσκαφών απ τη στιγμή που δε θα γινόταν απ τις Ε.Δ θα μπορούσε σχεδόν στο σύνολο της να χρηματοδοτηθεί από τα αναλογώ κονδύλια της Ε.Ε εξοικονομώντας αρκετά χρήματα για το ΠΝ αλλά και την ΠΑ! Το Λιμενικό Σώμα- Ελληνική Ακτοφυλακή είναι η καταλληλότερη επιλογή για την επιτήρηση της Ανατολικής Μεσογείου και της θαλάσσιας περιοχής Νότια της Κρήτης. Η Υπηρεσία Εναερίων Μέσων του Λ.Σ – ΕΛ.ΑΚΤ. ιδρύθηκε το 1981. Ο εναέριος στόλος της Μοίρας Αεροπλάνων περιλαμβάνει δύο μονοκινητήρια Cessna RG172, δύο μονοκινητήρια SOCATA TB 20 TRINIDAD και τρία δικινητήρια αεροπλάνα REIMS Cessna F- 406 Caravan II. Ο σύγχρονος εξοπλισμός αποστολής περιλαμβάνει ραντάρ έρευνας επιφάνειας 1500Β της AlliedSignal σε κοιλιακό θόλο για επιτήρηση 360 μοιρών με ικανότητα ταυτόχρονης παρακολούθησης 20 στόχων σε απόσταση 160 ν.μ., πλήρως σταθεροποιημένο πυργίσκο AN/AAQ-22C Star SAFIRE με ηλεκτροπτικό σύστημα FLIR στο ρύγχος καθώς και σύστημα θαλάσσιας περιπολίας (MSS) 5000, αποτελούμενο από ραντάρ SLAR και μονάδα υπέρυθρης/υπεριώδους σάρωσης με ακτίνα έρευνας περί τα 40ν.μ. δεξιά και αριστερά του αεροσκάφους. Δεν θα μπορούσε το Λ.Σ να προμηθευτεί επιπλέον αεροσκάφη σε περίπτωση που δεν επαρκούν τα υφιστάμενα εξοικονομώντας πόρους από το ΥΕΘΑ; Επίσης, ως λύση δεν θα μπορούσε να ήταν η μόνιμη περιπολία περιπολικού ανοικτής θαλάσσης saar 4;

Τα ΠΑΘ φέρουν δύο υπερσύγχρονα ραντάρ έρευνας- ναυτιλίας, κάμερα IR, τα οποία ολοκληρώνονται στο σύστημα μάχης ARGO, καθώς και τερματικό δορυφορικών επικοινωνιών INMARSAT-B. Επιπροσθέτως, ιδανική λύση δεν είναι και η χρήση του νέου Πλοίου Ανοικτής Θαλάσσης; Με Περιπολικό Πλοίο Ανοικτής Θαλάσσης (O.P.V.), ολικού μήκους 58 μέτρων και τύπου DAMEN STAN PATROL 5509 ενισχύεται το Λιμενικό Σώμα. Το συνολικό κόστος της αγοράς ανέρχεται στα 28,8 εκατομμύρια ευρώ και χρηματοδοτείται στο μεγαλύτερο ποσοστό από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων. Η σύμβαση υπεγράφη με την ανάδοχο εταιρεία με την επωνυμία «B.V. Scheepswerf Damen Gorinchem» και με εμπορική ονομασία «Damen Shipyards Gorinchem»

Εν τέλει το Υ.Ε.Ν δεν έχει ανακοινώσει την μετατροπή του Λ.Σ σε μια πραγματική ακτοφυλακή; Δεν θα ήταν μια πραγματική ευκαιρία γι αυτό; Ιεράρχηση Αναγκών Στους χαλεπούς οικονομικούς καιρούς που διανύουμε η ιεράρχηση των αναγκών γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Σήμερα, οι ελάχιστοι οικονομικοί πόροι πρέπει να κατανέμονται εκεί που πραγματικά υπάρχει ανάγκη και όχι εξυπηρετώντας συμφέροντα ή μεγαλομανίες. Όταν δεν έχει υλοποιηθεί πρόγραμμα απόκτησης σύγχρονων τορπιλών για τα υποβρύχια "214" πως είναι δυνατόν να δαπανώνται 350 εκατ. για άλλους σκοπούς; Μήπως θα ήταν προτιμότερο με 350 εκατ. μέσω FMS να ξεκινήσει πρόγραμμα αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 Block 50 ή F-16 Block που τόσο έχει ανάγκη η Π.Α;

Συνεπώς εκτίμηση μας είναι πως το όλο θέμα έχει να κάνει κυρίως με επίδειξη σημαίας σε περιοχές όπως το Αιγαίο (κυρίως),  παρά με την όποια πραγματική επιχειρησιακή ικανότητα για το ΠΝ και τις ΕΕΔ ευρύτερα. http://defencenews.gr/