Η ΕΣΧΑΤΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ: ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

Πόσο διαδεδομένη είναι η χρήση της θανατικής ποινής;

Είναι γνωστό πως 55 χώρες καταδίκασαν τουλάχιστον 2,466 άτομα σε θάνατο το 2014 – αύξηση της τάξεως των 28% συγκριτικά με το 2013. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της ανόδου των θανατικών ποινών στην Αίγυπτο και τη Νιγηρία.

Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε επίσης 607 εκτελέσεις σε 22 χώρες το 2014.

Αλλά τα πραγματικά ποσοστά των ανθρώπων που εκτελέστηκαν είναι πολύ υψηλότερα. Δεν είναι γνωστοί οι αριθμοί για την Κίνα, για παράδειγμα, που θεωρείται πως εκτελεί περισσότερους ανθρώπους από ότι οι υπόλοιπες χώρες της υφηλίου συγκεντρωμένες μαζί.

Ομοίως, πολλές χώρες, ανάμεσά τους και η Λευκορωσία, πραγματοποιούν εκτελέσεις στα κρυφά, συχνά χωρίς να ενημερώνουν τους συγγενείς των κρατουμένων ή τους δικηγόρους.

Σε άλλες χώρες όπως στην Ερυθραία, τη Μαλαισία, τη Βόρεια Κορέα και τη Συρία, οι πληροφορίες για την χρήση της θανατικής ποινής είναι ελάχιστες ή και ανύπαρκτες εξαιτίας της περιοριστικής κρατικής τακτικής και/ή της πολιτικής αστάθειας.

Πόσοι άνθρωποι βρίσκονται στη πτέρυγα των μελλοθανάτων;

Γνωρίζουμε πως στο τέλος του 2014 ήταν γύρω στα 20,000 άτομα στη πτέρυγα των μελλοθανάτων ανά τον κόσμο.

Άρα η εικόνα είναι στην πραγματικότητα αρκετά ζοφερή …

Ναι, αλλά επίσης έχουμε δει κάποια πρόοδο. Ο κόσμος σταδιακά απομακρύνεται από το να χρησιμοποιεί τη θανατική ποινή.

Ο αριθμός των χωρών που επιβάλλουν τις θανατικές ποινές έχει ελαττωθεί από τις 57 το 2013 σε 55 το 2014.

Η Ευρώπη και η Αμερική αποτελούν τις σχεδόν-χωρίς-εκτελέσεις ζώνες, με εξαίρεση τη Λευκορωσία και τις ΗΠΑ. Και στις ΗΠΑ έχουμε δει μείωση τόσο στον αριθμό των ποινών που έχουν επιβληθεί, όσο και στις εκτελέσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, με τη πολιτεία της Ουάσινγκτον να επιβάλλει απαγόρευση όσον αφορά τις εκτελέσεις το 2014.

Μόνο τρεις χώρες είναι γνωστό να έχουν πραγματοποιήσει εκτελέσεις στην Υποσαχάρια Αφρική και στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού ωκεανού έχουν ξεκινήσει δημόσιοι διάλογοι για την κατάργησή της στα νησιά Φίτζι, τη Νότιο Κορέα και την Ταϊλάνδη.

Στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, ο αριθμός των εκτελέσεων που καταγράφηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία έχει μειωθεί κατά περίπου 23% συγκριτικά με το 2013.

Και τον Δεκέμβριο, η Εθνική Συνέλευση της Μαδαγασκάρης υιοθέτησε ένα νομοσχέδιο για την κατάργηση της θανατικής ποινής.

Γιατί οι χώρες καταφεύγουν ακόμα στη θανατική ποινή;

Το 2014, ανακαλύψαμε ότι πολλές από τις χώρες που ακόμα πραγματοποιούν εκτελέσεις αιτιολογούν τις πράξεις τους ως απάντηση σε απειλές – πραγματικές ή δυνητικές– προς την κρατική και τη δημόσια ασφάλεια που τίθενται από την τρομοκρατία, το έγκλημα ή την εσωτερική αστάθεια.

Τον Δεκέμβριο του 2014, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης σε σχολείο της επαρχείας Πεσαβάρ, κατά την οποία είχαν σκοτωθεί 149 άνθρωποι, κυρίως παιδιά, το Πακιστάν αναίρεσε την απαγόρευση για τις εκτελέσεις που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2008. Δεκάδες ανθρώπων έχουν εκτελεστεί από τότε.

Εκτελέσεις για αδικήματα σχετιζόμενα με την τρομοκρατία επίσης συνέχισαν να καταγράφονται στην Κίνα, το Ιράν και το Ιράκ.

Η Ιορδανία ξεκίνησε πάλι να χρησιμοποιεί τη θανατική ποινή και η Ινδονησία κινήθηκε κοντά στο να πραγματοποιήσει εκτελέσεις, δικαιολογώντας και οι δύο χώρες τις πράξεις τους ως απάντηση στο έγκλημα.

Πολλές άλλες χώρες – συμπεριλαμβανομένων των Ιράν, Βόρεια Κορέα, Παλαιστινιακό Κράτος και Σαουδική Αραβία – εξακολούθησαν να χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή ως εργαλείο για την καταπίεση των πολιτικών διαφωνιών.

Δεν πραγματοποιούνται οι εκτελέσεις με πιο ανθρώπινο τρόπο σήμερα;

Δεν υπάρχει “ανθρώπινος” τρόπος για να εκτελέσεις κάποιον.

Πολλές χώρες ακόμα απαγχωνίζουν, αποκεφαλίζουν ή πυροβολούν ανθρώπους. Στις ΗΠΑ, η χρήση της θανατηφόρου ένεσης οδήγησε σε τρείς “κακότεχνες εκτελέσεις” μόνο το 2014.

Δεν είναι απλώς πιο ακριβό το να κρατάς τους ανθρώπους στη φυλακή με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης;

Αυτό δεν είναι αλήθεια. Και ακόμα και αν ήταν, δεν θα ήταν δικαιολογία για την θανάτωση των ανθρώπων. Στις ΗΠΑ, οι αυστηρές διαδικασίες της δίκης και η μακροσκελής διαδικασία των εφέσεων στις υποθέσεις που πραγματεύονται τη θανατική ποινή σημαίνει ότι η θανατική ποινή κοστίζει περισσότερο από το να φυλακίζεις κάποιον ισόβια. Διάφορες αμερικανικές μελέτες έχουν αποδείξει πως η θανατική ποινή είναι από μιάμιση ώς και τρεις φορές πιο δαπανηρή από την ισόβια κάθειρξη.

Αλλά το να δικαιολογήσουμε τη δικαστική θανάτωση στηριζόμενοι στη σκέψη ότι αυτό θα εξοικονομήσει χρήματα δεν είναι απλά ηθικώς ανάρμοστο – οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για εξοικονόμηση χρημάτων εξακολουθούν να είναι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – αλλά επιπλέον αγνοεί το γεγονός ότι αυτή η πράξη έχει άλλο τίμημα. Για παράδειγμα, διακινδυνεύει να μετατρέψει σε βάναυσους όσους εμπλέκονται στην εφαρμογή της ποινής και στερεί από τα μέλη της οικογένειας του φυλακισμένου που έχει καταδικαστεί το αγαπημένο τους πρόσωπο.

Επιπλέον, η θανατική ποινή απορροφά την ενέργεια και τους πόρους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για περισσότερο εποικοδομητικές λύσεις απέναντι στην εγκληματικότητα, όπως η βελτίωση των αστυνομικών ερευνών ή η φροντίδα για τις οικογένειες των θυμάτων του εγκλήματος.

Αλλά η θανατική ποινή είναι σίγουρα δίκαιη τιμωρία για σοβαρά εγκλήματα όπως ο φόνος και ο βιασμός;

Το δικαίωμα στη ζωή είναι ανθρώπινο δικαίωμα εγγενές σε όλους τους ανθρώπους. Το έγκλημα πρέπει να αποτραπεί και να τιμωρηθεί, αλλά σε συνάρτηση με τον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας. Η εκτέλεση είναι μια τιμωρία μη αναστρέψιμη. Την περασμένη χρονιά, 112 άτομα απαλλάχθηκαν σε εννέα χώρες κατόπιν της επιβολής της θανατικής ποινής: αθώοι άνθρωποι, οι οποίοι θα είχαν οδηγηθεί στο θάνατο.

Στην πλειοψηφία των χωρών όπου άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο ή εκτελέστηκαν, η θανατική ποινή επιβλήθηκε ύστερα από διαδικασίες που δεν πληρούσαν τις διεθνείς προδιαγραφές της δίκαιης δίκης.

Σε αρκετές χώρες – συμπεριλαμβανομένου του Αφγανιστάν, του Μπαχρέιν, της Κίνας, του Ιράν, του Ιράκ, της Βορείου Κορέας, της Σαουδικής Αραβίας – οι καταδίκες σε θάνατο ήταν βασισμένες σε “ομολογίες” οι οποίες είχαν αποσπαστεί μέσω βασανιστηρίων ή άλλου είδους κακομεταχείρισης.

Επιπροσθέτως, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να καταδικάζονται σε θάνατο και να εκτελούνται για μη-θανάσιμα εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένων αδικημάτων σχετιζόμενων με ναρκωτικές ουσίες, διαφθορά, διάπραξη “μοιχείας” ενώ είναι παντρεμένοι, “προσβολή του προφήτη του Ισλάμ” και “μαγεία”.http://www.amnesty.org.gr/beginners-guide-to-death-penalty-02042015