Την περασμένη εβδομάδα, το Αναθεωρητικό Δικαστήριο της Αθήνας καταδίκασε σε 10 μήνες φυλάκιση με αναστολή τον αντιρρησία συνείδησης Δημήτρη Σωτηρόπουλο. Ο 48χρονος ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης, από το 1992 είχε αρνηθεί να στρατευτεί, διακήρυξε δημόσια την εναντίωσή του στη βία και τον μιλιταρισμό, και ζήτησε να εκπληρώσει ισότιμη εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία.
Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν η ίδια με αυτήν που του είχε επιβληθεί κι από το Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης κατά την πρώτη εκδίκαση της υπόθεσής του. Μεταξύ άλλων, ως μάρτυρας υπεράσπισης κατέθεσε ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου για την Αντίρρηση Συνείδησης (EBCO) Sam Biesemans, ο οποίος ήρθε από τις Βρυξέλλες για τον σκοπό αυτό. Επικοινώνησα μαζί του για να μου πει πώς βλέπει το γεγονός ότι στην Ελλάδα ακόμα και σήμερα καταδικάζονται πολίτες επειδή δεν θέλουν να πάνε στο στρατό για ιδεολογικούς ή άλλους λόγους.
Μέλη του συνδέσμου αντιρρησιών συνείδησης έξω από το δικαστήριο. Δεύτερος από αριστερά ο Sam Biesemans.
VICE: Η αφορμή της επίσκεψής σας ήταν να παραστείτε στη δίκη του Δημήτρη Σωτηρόπουλου. Τι ακριβώς συνέβη; Πώς είδατε τη διαδικασία;
Sam Biesemans: Αυτή ήταν εξ ορισμού μια άδικη δίκη και μια δημόσια επίδειξη στρατοκρατίας. Όχι μόνο ένα στρατιωτικό δικαστήριο δίκασε έναν πολίτη, κάτι το οποίο αποτελεί από μόνο του μια μείζονα παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά δεν επέτρεψε καν την απρόσκοπτη υπεράσπιση του αντιρρησία συνείδησης. Το στρατιωτικό δικαστήριο συνεχώς και επανειλημμένα περιόριζε, διέκοπτε και σταματούσε τους μάρτυρες, τον συνήγορο υπεράσπισης και τον ίδιο τον κατηγορούμενο, ακόμα και κατά τη διάρκεια της απολογίας του, όταν προσπαθούσε να εξηγήσει τα κίνητρά του για τις πράξεις για τις οποίες κατηγορείται.
Είναι δίκαιο να λαμβάνουν χώρα δίκες πολιτών σε στρατιωτικά δικαστήρια; Τι ισχύει διεθνώς;
Είναι πράγματι άδικο και κατά παράβαση της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο καταδίκασε την Τουρκία για τους λόγους αυτούς. Στη χώρα μου (Βέλγιο), για παράδειγμα, τα στρατιωτικά δικαστήρια καταργήθηκαν με νόμο το 2004. Γιατί όχι και στην Ελλάδα;
Σας ενδιαφέρουν ιστορίες για το στρατό; Δείτε το βίντεο του VICE «Η Κου Κλουξ Κλαν Προσηλυτίζει Βετεράνους Στρατιώτες»
Σας άρεσε; Δείτε και το βίντεο «Οι Έλληνες της Ουκρανίας στη Μέση του Ψυχρού Πολέμου»
Οι αντιρρησίες δικάζονται για τις ιδέες τους; Ποια είναι ακριβώς η αξιόποινη πράξη τους;
Ναι, οι αντιρρησίες συνείδησης δικάζονται για τις ιδέες τους, δεν θέλουν να είναι φορείς της βίας του πολέμου και είναι ειρηνιστές. Αυτό σημαίνει ότι θέλουν να εξαλείψουν επίσης τις βαθιές ρίζες των πολέμων. Η πρόληψη του πολέμου από μια ειρηνική προληπτική διπλωματία και η διεθνής συνεργασία είναι επίσης καθήκον για κάθε κράτος.
Τι ισχύει σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για τους αντιρρησίες συνείδησης;
Η αντίρρηση συνείδησης στη στρατιωτική θητεία αναγνωρίζεται πλέον διεθνώς: από τα Ηνωμένα Έθνη, από τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από το μεγαλύτερο Συμβούλιο της Ευρώπης (47 χώρες, οι οποίες περιλαμβάνουν τη Ρωσία και την Τουρκία).
Ποια είναι η μοίρα των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα; Σε ποια άλλα κράτη υπάρχει πλέον ανάλογη αντιμετώπιση;
Η Ελλάδα έχει ένα πρόβλημα εθνικισμού στο μυαλό που μπορεί να εξηγηθεί από την ιστορία της, όπως έχουν επίσης η Τουρκία και η Ρωσία, για παράδειγμα. Μπορώ να φανταστώ ότι οι Έλληνες δεν θέλουν να συγκρίνονται με τους Τούρκους, αλλά βλέπω ότι οι αντιρρησίες συνείδησης στην Κωνσταντινούπολη αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα με αυτά των Ελλήνων. Η Ελλάδα έχει τώρα, χάρη και στην πίεση των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ένα νόμο που αναγνωρίζει αυτό το δικαίωμα, αλλά αυτός ήταν ένας μακρύς και δύσκολος πολιτικός αγώνας για να επιτευχθεί αυτό. Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον, ότι ο νόμος της Ελλάδας θα βελτιωθεί σταδιακά.
Διαβάστε ακόμα: Οι Εναλλακτικές εάν δεν θέλεις να πας Φαντάρος για Ιδεολογικούς ή Προσωπικούς Λόγους
Στην Ελλάδα η εναλλακτική υπηρεσία έχει τιμωρητικό χαρακτήρα. Ισχύει κι αλλού αυτό;
Στην Ελλάδα, η εναλλακτική πολιτική κοινωνική υπηρεσία είναι πράγματι πολύ μεγαλύτερη σε διάρκεια από την στρατιωτική θητεία, αλλά ελπίζω ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση θα περιορίσει τη διάκριση αυτή. Ένα ειδικό ελληνικό πρόβλημα, και αυτό είναι ένα σημαντικό θέμα, είναι ότι η διαχείριση της αναγνώρισης των αντιρρησιών συνείδησης και η διαχείριση της εναλλακτικής υπηρεσίας εξαρτώνται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Στο Βέλγιο, για παράδειγμα, ήταν υπεύθυνο το Υπουργείο Εσωτερικών, σε άλλες χώρες μπορεί να είναι το Υπουργείο Εργασίας, ή Νεολαίας, ή Δικαιοσύνης. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή διάκριση κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της, επειδή πολλοί αιτούντες που δεν είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης. Αυτό είναι σοβαρό για τους νέους ανθρώπους που είναι άθεοι, Ορθόδοξοι, Καθολικοί, Προτεστάντες ή άλλων πεποιθήσεων.
Είναι εφικτό να καταργηθεί η υποχρεωτική στράτευση στην Ελλάδα;
Στην ΕΕ, μόνο 6 χώρες διατηρούν την υποχρεωτική στράτευση: Εσθονία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Αυστρία και Ελλάδα, όλες οι άλλες έχουν καταργήσει την υποχρεωτική στράτευση. Αυτό έγινε στη χώρα μου πριν από 20 χρόνια και κανείς δεν διαμαρτύρεται γι' αυτό. Επίσης, από στρατιωτική άποψη, η οποία δεν είναι η προσέγγισή μας ως ειρηνιστές, σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ ένας σύγχρονος στρατός βασίζεται σε επαγγελματίες, καλά εκπαιδευμένους μαχητές οι οποίοι έχουν την ικανότητα να χρησιμοποιούν ακριβές στρατιωτικές τεχνολογίες. Οι κληρωτοί στον στρατό είναι κυρίως εκεί για να κάνουν όλα τα είδη των μη ειδικευμένων εργασιών (καθαρισμός, φύλαξη, κουζίνα, οδήγηση των αυτοκινήτων των αξιωματικών...). Για εκείνους που πιστεύουν ότι η παρουσία των κληρωτών στον στρατό αποτελεί εγγύηση για τη διατήρηση της δημοκρατίας, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι τα στρατιωτικά πραξικοπήματα από τους συνταγματάρχες στην Ελλάδα ή από τον στρατηγό Πινοσέτ κατά του Αλιέντε στη Χιλή, έγιναν από στρατούς με ένα μεγάλο μέρος κληρωτών.
Εάν η Ελλάδα καταργούσε την υποχρεωτική στράτευση, τότε θα ήταν καλό να εισάγει μια εθελοντική πολιτική υπηρεσία για τους νέους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, σε μεγάλη κλίμακα, η οποία θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για την ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας των πολιτών στον αγώνα κατά της φτώχειας, για παράδειγμα, και η οποία θα μπορούσε επίσης να είναι ένας θετικός τρόπος για να συμμετάσχουν οι νέοι/ες σε δράσεις αλληλεγγύης στη χώρα τους. Γιατί δεν υιοθετεί η Ελλάδα την ιταλική νομοθεσία σχετικά με την εθελοντική πολιτική υπηρεσία;
Πιστεύετε ότι η νέα κυβέρνηση στην Ελλάδα θα σταματήσει τις διώξεις απέναντι στους αντιρρησίες; Ο ρόλος του συγκεκριμένου Υπουργού Άμυνας που προέρχεται από ένα συντηρητικό κόμμα τι ρόλο θα παίξει;
Είμαι αισιόδοξος, παρότι πιστεύω ότι θα είναι μια δύσκολη πολιτική συμφωνία για να πραγματοποιηθεί μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του υπερ-εθνικιστή Υπουργού Άμυνας. Αλλά η πολιτική εξυπηρετεί θεωρητικά στην εξεύρεση λύσεων.
http://www.vice.com/gr/read/synenteuxi-sam-biesemans
Photo via flickr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου