Ομπρέλα προστασίας... για λίγους

Στιγμιότυπο από παλαιότερη κινητοποίηση ενάντια στους πλειστηριασμούς | EUROKINISSI/ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΟΜΙΚΟΥ

17.11.2015, 

Συντάκτης: Βασίλης Γεώργας

Κλείδωσε αργά χθες το βράδυ το «διζωνικό» σύστημα για την προστασία των δανειοληπτών από τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας.

Η διαπραγμάτευση για τις πωλήσεις «κόκκινων» δανείων σε distress funds συνεχιζόταν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, με την κυβέρνηση να προσπαθεί να εξαιρέσει τα στεγαστικά δάνεια.

Οσον αφορά τους πλειστηριασμούς η συμφωνία προβλέπει οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας για τις οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτες ομάδες μέσω του νόμου Κατσέλη και επιπρόσθετα κριτήρια-δικλίδες για τους δανειολήπτες με υψηλότερα εισοδήματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις περιπτώσεις που η αντικειμενική αξία είναι υψηλότερη από την εμπορική εξετάζεται και η διαγραφή του ποσού της διαφοράς.

Στόχος είναι το ποσοστό προστασίας να διαμορφωθεί στο 60% των δανειοληπτών που αξιοποιούν τις διατάξεις του νόμου Κατσέλη, ωστόσο «σίγουρη» προστασία θα υπάρχει μόνο για έναν στους τέσσερις δανειολήπτες καθώς για τους υπόλοιπους θα υπάρχουν επιπρόσθετα κριτήρια για τα οποία θα έχουν λόγο τα Ειρηνοδικεία, εφόσον θα έχει αποτύχει ο εξωδικαστικός συμβιβασμός με την τράπεζα.

Ειδικότερα, παρέχεται προστασία της πρώτης κατοικίας μόνο για το 25% των πιο ευάλωτων δανειοληπτών με χαμηλό εισόδημα, κοντά στο κατώφλι της φτώχειας, και με αντικειμενική αξία ακινήτων μέχρι τις 170.000 ευρώ.

Το εισοδηματικό κριτήριο καθορίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, στα 8.180 ευρώ για ένα άτομο και στα 13.917 ευρώ για ζευγάρι και προσαυξάνεται κατά 3.361 ευρώ για κάθε παιδί. Ετσι για μια τετραμελή οικογένεια το εισοδηματικό κριτήριο ανέρχεται στα 20.639 ευρώ ετησίως.

Ωστόσο, επειδή το εισοδηματικό όριο είναι αρκετά χαμηλότερο από αυτό που είχε θέσει η κυβέρνηση, έγινε αποδεκτή από τους δανειστές η πρόταση για επιδότηση από το κράτος των οικονομικά ασθενέστερων που δεν θα είναι σε θέση να καταβάλουν την ελάχιστη δόση που προβλέπει ο νόμος Κατσέλη.

Αυτή φτάνει το 10% του εισοδήματος και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 40 ευρώ. Ετσι, θα υπάρχει πρόβλεψη 100 εκατ. ευρώ ανά έτος και μέχρι το 2018 στον προϋπολογισμό.

Σε ό,τι αφορά τους δανειολήπτες με υψηλότερα εισοδήματα που αντιμετωπίζουν όμως δυσκολίες αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας το όριο της αντικειμενικής αξίας καθορίστηκε στις 230.000 ευρώ, ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη.

Το εισοδηματικό κριτήριο σ’ αυτήν την περίπτωση καθορίστηκε με βάση τις ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης πολλαπλασιαζόμενες με συντελεστή 1,7.

Ειδικότερα, για μια 4μελή οικογένεια καθορίζεται στα 35.086 ευρώ ετησίως. Για ένα άτομο στα 13.906, για ζευγάρι στα 23.659 ευρώ και προσαυξάνεται κατά 5.714 ευρώ για κάθε παιδί.

Ωστόσο αυτά τα κριτήρια είναι μόνο φαινομενικά «γενναιόδωρα», καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα μπουν πρόσθετοι όροι που εκτιμάται ότι θα θέσουν εκτός του πλέγματος προστασίας από τους πλειστηριασμούς πολλούς δανειολήπτες.

Τέτοιοι όροι λ.χ. μπορεί να είναι ο χρόνος κατά τον οποίο σταμάτησαν να αποπληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους, το μέγεθος του εισοδήματος που έχουν χάσει στη διάρκεια της κρίσης και ο όρος να είναι «συνεργάσιμοι» με τις τράπεζες.

Τις αποφάσεις θα λαμβάνει το δικαστήριο. Στο τραπέζι υπήρχαν μέχρι χθες και εναλλακτικές προτάσεις για την παροχή προστασίας από πλειστηριασμούς, όπως λ.χ. η παροχή κάποιας μορφής επιδότησης επιτοκίου στους προστατευόμενους δανειολήπτες όπως προβλέπει το κυπριακό μοντέλο.

Οι ίδιες πληροφορίες εξάλλου αναφέρουν ότι θα γίνει αναπροσαρμογή του δανείου με βάση και την εμπορική αξία του ακινήτου. Με τον τρόπο αυτό, την υιοθέτηση δηλαδή επιπλέον κριτηρίων, επιχειρείται να μπουν δικλίδες ασφαλείας ώστε να αποκλείονται αυτόματα οι θεωρούμενοι στρατηγικοί «κακοπληρωτές».

Σε κάθε περίπτωση, όπως έγινε γνωστό χθες από την κυβέρνηση, στα βασικά κριτήρια της νέας ρύθμισης δεν θα περιλαμβάνεται το σύνολο των οφειλών ενός δανειολήπτη προς τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, την Εφορία και τους ΟΤΑ, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, αλλά το ετήσιο εισόδημα και το ύψος της αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας.

Πρόθεση της κυβέρνησης είναι επίσης να τεθεί όριο στον αριθμό ή στην αξία των πλειστηριασμών που θα μπορούν να διενεργούνται κάθε χρόνο, κάτι που, εκτός της προφανούς πολιτικής σκοπιμότητας, εξυπηρετεί και τις τράπεζες, οι οποίες δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε ανταγωνισμό πλειστηριασμών που θα προκαλούσε πρόσθετες πιέσεις στις τιμές των ακινήτων τα οποία έχουν εγγεγραμμένα ως υποθήκες στα χαρτοφυλάκιά τους.

Προϋπόθεση για να υπαχθεί κάποιος στις προστατευτικές διατάξεις του νόμου Κατσέλη, εφόσον θέλει να διατηρήσει την πρώτη κατοικία του, είναι ούτως ή άλλως να εκποιήσει περιουσιακά στοιχεία που θα αποφασίσει το δικαστήριο και να πληρώνει ελάχιστη μηνιαία δόση ίση τουλάχιστον με το 10% του εισοδήματός του ή όποιο άλλο ποσοστό κρίνει το Ειρηνοδικείο.

Το σύνολο των στεγαστικών δανείων που έχουν χορηγήσει οι ελληνικές τράπεζες ανέρχεται στο 1,2 εκατομμύρια.

Από αυτά 400.013 είναι «κόκκινα» και 170.000 έχει υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη.

Τα «κόκκινα» δάνεια

Στο μέτωπο της στρατηγικής διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί πλέον ότι η ενεργητική διαχείριση μέσω της εμπλοκής funds στη διαδικασία εκκαθάρισης των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών είναι αναπόδραστη εξέλιξη, ειδικά μετά την υπερψήφιση σχετικού νομοσχεδίου την περασμένη εβδομάδα και στην Κύπρο, όπου η πώληση «κόκκινων» δανείων αποτέλεσε προαπαιτούμενο της 8ης αξιολόγησης.

Ετσι η κυβέρνηση πιέζεται να συμφωνήσει στην απελευθέρωση της δυνατότητας πώλησης επιχειρηματικών δανείων σε distress funds και σε κάθε περίπτωση στην από κοινού διαχείρισή τους από τις τράπεζες σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά προτείνει ιδιαίτερα περιοριστικό πλαίσιο λειτουργίας των funds και των εταιρειών που θα θελήσουν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, ενώ θα πρέπει να έχουν άδεια τράπεζας και να εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Επιδίωξη της κυβέρνησης σε κάθε περίπτωση είναι να περιορίσει την αγορά δανείων μόνο σε μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια θεσπίζοντας πλαφόν πάνω από τις 700.000 με 1.000.000 ευρώ προκειμένου να μην ενταχθούν στις διαδικασίες εκποίησης δάνεια μικροεπιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών.

Αντίθετα οι εκπρόσωποι των δανειστών φέρονται να επιμένουν στην πλήρη απελευθέρωση της αγοράς και τη διενέργεια αγοραπωλησιών χωρίς ελάχιστο ποσό.

Ενα άλλο σημείο τριβής είναι αν στο νέο θεσμικό πλαίσιο θα προβλέπεται η δυνατότητα πώλησης σε «πακέτα» και ενήμερων δανείων, ώστε το τελικό μείγμα να ενέχει μικρότερο ρίσκο και μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για τα funds που θα αγοράσουν δάνεια.

http://www.efsyn.gr/