Μετά τις τυφλές τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι από το Ισλαμικό κράτος, ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται σοκαρισμένος σε κατάσταση συναγερμού. Η νέα φάση της στρατηγικής του ΙΚ που παρουσιάζει μια πλήρη ετοιμότητα και οργάνωση για επιθέσεις στο εξωτερικό πρόκειται να επιφέρει σειρά ανακατατάξεων στο διεθνές στερέωμα. Τα μέτρα ασφαλείας αυξάνονται, οι αεροπορικές επιθέσεις κατά στόχων του ΙΚ εντείνονται ως αντίποινα και οι μέχρι τώρα πολιτικές πρόκειται να ανασχεδιαστούν για να περιορίσουν την αυξημένη απειλή που συνεχίζει να υπάρχει. Τα ερωτήματα που προκύπτουν και προβληματίζουν τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους είναι πολλά και δύσκολα μπορούν να απαντηθούν. Πώς μπορεί να αποτραπεί μια παρόμοια ενέργεια; Τα ολοένα και πιο αυστηρά μέτρα ασφαλείας είναι αρκετά; Πώς μπορεί να περιοριστεί αποτελεσματικά το ΙΚ; Της Εύας Αναστασιάδου. Tvxs Ανάλυση
Η απάντηση της Γαλλίας στα χτυπήματα περιλαμβάνει εντατικοποίηση των αεροπορικών βομβαρδισμών. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, θέτοντας τη Γαλλία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, χτύπησε μέσα σε 48 ώρες, την πρωτεύουσα του ΙΚ, Αρ-Ράκα, με 20 βόμβες. Σε παράλληλη κατεύθυνση κινήθηκε και η αμερικανική αντίδραση μετά τις επιθέσεις. Για τον αμερικανικό πρόεδρο, η απάντηση δε θα μπορούσε να είναι άλλη από άμεση συμμετοχή και βοήθεια στις γαλλικές επιδρομές. Αμερικανικές στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες, προσέφεραν πληροφορίες στα μαχητικά γαλλικά αεροσκάφη ώστε να βομβαρδίσουν αποτελεσματικά στόχους στο βόρειο κομμάτι της Συρίας.
Οι βομβαρδισμοί αυτοί αποτελούν συνέχεια μιας τακτικής που έχει ξεκινήσει από τον Αύγουστο του 2014 στο Ιράκ και το Σεπτέμβρη του 2014 στη Συρία από τις ΗΠΑ και τα συμμαχικά κράτη (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιορδανία και Μπαχρέιν) τα αποτελέσματα της οποίας δε φαίνονται πολύ ενθαρρυντικά. Το οικονομικό κόστος των αμερικανικών επιχειρήσεων έχει ανέλθει στα 3,2 δις δολάρια και έχουν καταστρέψει τουλάχιστον 10000 στόχους του ΙΚ. Μπορεί τα στατιστικά στοιχεία να φαίνονται εντυπωσιακά, η πολιτική αυτή όμως που πλέον ακολουθείται και από τη Ρωσία φαίνεται να έχει περιορίσει την περαιτέρω εξάπλωση της εξτρεμιστικής οργάνωσης, αλλά δεν έχει καταφέρει να ανακόψει ή έστω περιορίσει τη δράση της, γεγονός που αποδεικνύεται και από την ικανότητά του πλέον εξαπολύει οργανωμένες και μεγάλης κλίμακας επιθέσεις στο εξωτερικό. Όταν οι βομβαρδισμοί ξεκίνησαν, δεν υπήρχε ξεκάθαρος στόχος για την έκβαση της εκστρατείας.
Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ «πρόκειται για μακροχρόνια εκστρατεία». Επομένως, ένα τέτοιο εγχείρημα απαιτεί μια στρατηγική που θα στοχεύει σε μακροπρόθεσμους στόχους, θα πρέπει να περιλαμβάνει σχέδιο για την επόμενη μέρα και για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση που θα πρέπει να υπάρξει για να εξασφαλιστεί η ειρήνη. Μέχρι τώρα, κάτι τέτοιο δεν είχε πραγματοποιηθεί. Οι συμμαχικές δυνάμεις, εξαπολύουν αεροπορικές επιδρομές, χωρίς να έχουν τεθεί συγκεκριμένοι τελικοί αντικειμενικοί σκοποί. Χωρίς πολιτικούς στόχους, μια στρατιωτική επιχείρηση κινδυνεύει να αποτύχει καθώς ακόμα και αν σε τακτικό επίπεδο στεφθεί με επιτυχία, η ιστορία έχει δείξει (ιδιαίτερα η αμερικανική ιστορία σε Ιράκ, Αφγανιστάν και Βιετνάμ ) πως σε βάθος χρόνου οι ισορροπίες πάλι θα ανατραπούν.
Επιπροσθέτως χωρίς αποτελεσματική χερσαία δύναμη, η πληγείσα από τους βομβαρδισμούς περιοχή μπορεί να ανακαταληφθεί από δυνάμεις του ΙΚ. Η θέση των ΗΠΑ είναι εξ αρχής ξεκάθαρη σε αυτό το θέμα. Δεν αναλαμβάνουν την πλήρη στρατιωτική εμπλοκή που θα επιφέρει η συμμετοχή χερσαίων αμερικανικών δυνάμεων στη Μ. Ανατολή. Το μάθημα που πήραν από την εμπειρία του Ιράκ και του Αφγανιστάν δεν επιτρέπει στον αμερικανικό πρόεδρο την επανάληψη ενός τέτοιου υψηλού πολιτικού, οικονομικού και ανθρώπινου κόστους εγχειρήματος. Επομένως, η συμμετοχή ειδικών δυνάμεων αποτελεί τη μόνη λύση και στοχεύει στην ενίσχυση και σύγκλιση των τοπικών στρατιωτικών σωμάτων ασφαλείας, κάτι όμως που απαιτεί πολύ χρόνο και χρήζει απαραίτητη και τη συνεργασία πολλών διεθνών δρώντων. Ήδη αμερικανικοί αξιωματούχοι, συζητούν το ενδεχόμενο μεγαλύτερης συνεργασίας με την Τουρκία, ιδιαίτερα κατά μήκος των συνοριακών γραμμών με τη Συρία. Επιπλέον στη συνάντηση των G20, σε συνομιλία με τον Βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, συζητήθηκε η ανάγκη μεγαλύτερης υποστήριξης από της Σαουδαραβικές δυνάμεις και συμφωνήθηκε κοινά από Ομπάμα και Πούτιν η ανάγκη για κατάπαυση πυρός και πολιτική μετάβαση στη Συρία.
Οι διαπραγματεύσεις που ήδη έχουν ξεκινήσει στη Βιέννη αποτελούν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα για την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης μεταξύ των δυνάμεων που εμπλέκονται στη σύρραξη. Ο αρχικός στόχος των ΗΠΑ ήταν η ανατροπή του καθεστώττος Άσαντ, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις ενεπλάκησαν προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιρροή τους στην περιοχή και την παραμονή του μπααθικού στοιχείου στη Συρία. Η Τουρκία από την άλλη, έχει ως βασική μέριμνα τον περιορισμό των κουρδικών δυνάμεων ενώ η Γαλλία κινείται με στόχο τα αντίποινα. Την κρίσιμη αυτή στιγμή λοιπόν είναι απαραίτητο να γεφυρωθούν γρήγορα αυτά τα αποκλίνοντα συμφέροντα ώστε να υπάρξει κοινή επιχειρησιακή δράση και μια αποτελεσματική τήρηση του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί για την αποκατάσταση και τη σταθερότητα στη Συρία.
Επιπλέον, είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση και ο περιορισμός της εξτρεμιστικής ιδεολογίας τόσο στην περιοχή όσο και στην Ευρώπη. Η δαιμονοποίηση ωστόσο ολόκληρης της μουσουλμανικής κοινότητας είναι κατανοητό ότι δεν μπορεί να αποτελεί μέρος της λύσης. Το κύμα ισλαμοφοβίας που τείνει να δημιουργηθεί από τις νέες τρομοκρατικές επιθέσεις, σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση ρατσιστικών και ξενοφοβικών σχηματισμών που παρατηρούνται στην Ευρώπη μόνο αντίθετα αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει. Η δημιουργία φραχτών και τειχών για να εμποδίσουμε την είσοδο ανθρώπων που και οι ίδιοι προσπαθούν να ξεφύγουν από τον εφιάλτη της τζιχαντιστιής βίας δεν θα επιλύσει αυτό το ιδιαίτερα περίπλοκο και απαιτητικό πρόβλημα του ΙΚ.
Σε τοπικό επίπεδο, οι έντονες πολιτιστικές και θρησκευτικές διαφορές που υπάρχουν στο χώρο της Μέσης Ανατολής προϋποθέτουν μια κοινή και μακροχρόνια προσπάθεια από τις εμπλεκόμενες δυνάμεις που σε συνδυασμό με τις μουσουλμανικές κοινότητες στην περιοχή θα περιορίσουν και θα απομονώσουν τον τζιχαντισμό. Οι σουνίτες που στηρίζουν το ΙΚ αποτελούν μέρος των αγανακτισμένων και πολιτικά περιθωριοποιημένων ομάδων από το καθεστώς Άσαντ και το μετασαντικό Ιράκ. Είναι λοιπόν απαραίτητο οι διαπραγματεύσεις για μια Συρία χωρίς πόλεμο να προχωρήσουν και να λάβουν υπόψη τους κάθε θρησκευτική και κοινωνική μειονοτική ομάδα της Συρίας. Με μια πολιτική λύση που θα δίνει φωνή στα καταπιεσμένα στρώματα της κοινωνίας και θα αποκλείει ακραίες ριζοσπαστικές φωνές θα μπορούσε ίσως να εξασφαλιστεί μια ειρηνική μετάβαση και μια σταθερότητα στη χώρα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι σημαντικό όπως υποστηρίζει και ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και υπεύθυνου του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών, Σωτήρης Ρούσσος, «να ληφθεί σοβαρά η περιθωριοποίηση των νέων μουσουλμάνων. Στη Γαλλία ή και αλλού, η συμμετοχή στο ΙΚ αποτελεί το ‘υπόδειγμα’ αντίστασης στη δυτική αλαζονεία για πολύ λίγους αλλά εξαιρετικά επικίνδυνους Ευρωπαίους μουσουλμάνους» που προέρχονται από περιοχές «όπου σημειώνονται υψηλά ποσοστά ανεργίας και αυξημένης εγκληματικότητας. Αυτές οι επιθέσεις, ακόμη και οι πιο απλές στην εκτέλεσή τους, χρειάζονται δίκτυο υποστήριξης υλικοτεχνικής, αλλά και, κυρίως, ιδεολογικής και ψυχολογικής εγρήγορσης, όταν πρόκειται μάλιστα για επιθέσεις αυτοκτονίας.
Τα δίκτυα αυτά αφορούν ένα μηδαμινό κλάσμα στη μουσουλμανική κοινότητα, δηλαδή κάποιες εκατοντάδες σε έναν πληθυσμό περί τα 5 εκατομμύρια μουσουλμάνων της Γαλλίας». Το ΙΚ χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να εντοπίσει ανθρώπους απογοητευμένους από την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη χώρα που ζουν και να τους καλλιεργήσει μια αντι-δυτική νοοτροπία προκειμένου να ταχθούν στο πλευρό του. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως, σύμφωνα με στοιχεία της CIA, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 15000 μαχητές του ΙΚ προέρχονται από το εξωτερικό, εκ των οποίων περίπου 2000 έρχονται από χώρες τις Δύσης. Επομένως, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος επανάληψης τέτοιων επιθέσεων είναι απαραίτητη η αναθεώρηση των κοινωνικοπολιτικών δομών των κρατών με μουσουλμανικές κοινότητες ώστε να δίνουν ίσες ευκαιρίες σε όλα τα μέλη της κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και περιθωριοποιήσεις.
Το ΙΚ αποτελεί πλέον τη μόνη βασική απειλή στη Μ. Ανατολή και πρέπει να αντιμετωπιστεί και να ηττηθεί. Αποτελεί μια ιδιαίτερα μεγάλη πρόκληση και προϋποθέτει υπομονή, αποφασιστικότητα και ξεκάθαρους στόχους, στοιχεία που φαίνεται να λείπουν από τις χώρες που μέχρι τώρα εμπλέκονται στον πόλεμο. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και στη Βηρυτό, η ρίψη του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους αποδεικνύουν πως το ΙΚ δεν έχει όρια. Κανένα κράτος δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλές μέχρι να υπάρξει μια διακρατική συνεργασία σε στρατιωτικό και κοινωνικοπολιτικό επίπεδο προκειμένου να το αντιμετωπίσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου