«Η παγκόσμια κυριαρχία κρίνεται στους ωκεανούς» ήταν για δεκαετίες το δόγμα που ακολούθησε η Ουάσιγκτον και πριν από αυτήν η Βρετανική Αυτοκρατορία.
Στο βιβλίο του με τίτλο «Το σχέδιο για τη διατήρηση της θαλάσσιας κυριαρχίας» ο αρχηγός του Αμερικανικού Ναυτικού, ναύαρχος Τζον Ρίτσαρντσον, επισημαίνει ότι για «240 χρόνια το Αμερικανικό Ναυτικό αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής ασφάλειας και ευημερίας».
Πλέον για πρώτη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου η Ουάσιγκτον αισθάνεται να απειλείται η θαλάσσια παντοκρατορία της από τη Ρωσία αλλά και την Κίνα.
Η επεκτατική πολιτική της Κίνας, που ξαφνικά μετατρέπεται σε ναυτική δύναμη που επιβάλλει τετελεσμένα στην Ανατολή, αλλά κυρίως το σοκ που προκάλεσε η αιφνιδιαστική επανάκαμψη της ρωσικής ναυτικής ισχύος, με την επιστροφή του Ρωσικού Ναυτικού στις θερμές θάλασσες της Μεσογείου, και οι βλέψεις του στην Αρκτική, υποχρεώνουν τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν τη στρατηγική τους. Και πρώτο βήμα φαίνεται να είναι η αποκατάσταση της μόνιμης ναυτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη Μεσόγειο, που μετατρέπεται έτσι σε πεδίο αντιπαράθεσης και σύγκρουσης των δύο μεγάλων υπερδυνάμεων.
Το «καμπανάκι» για τους Αμερικανούς χτύπησε με την κλιμάκωση της συριακής κρίσης, καθώς η Ρωσία επανεμφανίστηκε έπειτα από σχεδόν είκοσι χρόνια καλύπτοντας το «κενό» που είχε αφήσει ο 6ος Αμερικανικός Στόλος, ενώ με τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία το Ρωσικό Ναυτικό έδειξε πλέον τις ανεπτυγμένες δυνατότητές του. Τα χτυπήματα με πυραύλους Κρουζ από ρωσικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα και από υποβρύχιο στην Ανατολική Μεσόγειο εναντίον στόχων στο έδαφος της Συρίας καθιστούν πια ορατό τον κίνδυνο ανατροπής των δεδομένων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τον περασμένο Ιούλιο ο πρόεδρος Πούτιν παρουσίασε το δόγμα της νέας «Θαλάσσιας Στρατηγικής», οι άξονες της οποίας ήταν η αποκατάσταση της ναυτικής παρουσίας της Ρωσίας πρωταρχικά στη Μεσόγειο αλλά και στη Μαύρη Θάλασσα, στον Ατλαντικό και στην Αρκτική.
Η κρίση στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος στο Ιράκ και στη Συρία, η κατάρρευση της Λιβύης και οι ασύμμετρες απειλές από την Αφρική αναβαθμίζουν γεωστρατηγικά τον ρόλο της Μεσογείου. Η διατήρηση αυτού του μεγάλου θαλάσσιου διαδρόμου ανοικτού και ασφαλούς για τη μεταφορά πετρελαίου, φυσικού αερίου, αλλά και προϊόντων από την Κίνα, την Ανατολή, την Αφρική, καθώς και οι ανακαλύψεις των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου δεν αφήνουν αδιάφορες τις μεγάλες δυνάμεις. Και η ναυτική παρουσία σε αυτήν την περιοχή ισοδυναμεί με τον έλεγχο μιας κρίσιμης στρατηγικά και οικονομικά θαλάσσιας διαδρομής που συνδέει τρεις ηπείρους.
Οι ΗΠΑ από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 δεν είχαν πια μόνιμη ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο και αυτή η επιλογή δεν ήταν άσχετη με την υποβάθμιση λόγω και οικονομικών προβλημάτων του Ρωσικού Ναυτικού, αλλά και με την πιο εσωστρεφή πολιτική που ακολουθούσε η Μόσχα εκείνη την εποχή. Μόνο τα τελευταία χρόνια το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό μετακίνησε τέσσερα πυραυλοφόρα καταδρομικά κλάσης Alreigh Burke, στο πλαίσιο όμως της Αντιπυραυλικής Ασπίδας (Balistic Missile Defense-BMD). Τα πλοία αυτά σταθμεύουν στη βάση Ρότα της Ισπανίας.
Η δεύτερη μεγάλη αμερικανική βάση στη Μεσόγειο και πολύ πιο κοντά στο θέατρο της αναμέτρησης είναι η Σούδα.
Καθώς μάλιστα η προσπάθεια αποκατάστασης της αμερικανικής ναυτικής κυριαρχίας στις θάλασσες είναι μια διαδικασία που ίσως απαιτήσει αρκετά χρόνια, οι ΗΠΑ επιλέγουν να δώσουν με τις υπάρχουσες δυνάμεις τη «μάχη» ανάσχεσης της ρωσικής ναυτικής παρουσίας, με πρώτο πεδίο εφαρμογής στο πιο φιλικό και ευνοϊκό περιβάλλον της Μεσογείου.
Η αγωνία των ΗΠΑ για τον κίνδυνο το Αμερικανικό Ναυτικό να μείνει πίσω σε αυτόν τον αγώνα ταχύτητας για την κυριαρχία των θαλασσών αποτυπώνεται σε ένα έγγραφο, το οποίο υπογράφει ο αρχηγός του Αμερικανικού Ναυτικού ναύαρχος Τζον Ρίτσαρντσον και κυκλοφόρησε στις αρχές Ιανουαρίου με τίτλο «Το σχέδιο για τη διατήρηση της θαλάσσιας κυριαρχίας».
Στο κείμενο αυτό ο Αμερικανός ναύαρχος επισημαίνει ότι για «240 χρόνια το Αμερικανικό Ναυτικό αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής ασφάλειας και ευημερίας, αλλά για να συνεχιστεί θα πρέπει να υπάρξει προσαρμογή στο νέο περιβάλλον ασφάλειας που έχει διαμορφωθεί». Για πρώτη φορά έπειτα από 25 χρόνια, τονίζει ο Αμερικανός ναύαρχος, οι ΗΠΑ «αντιμετωπίζουν την επιστροφή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, με τη Ρωσία και την Κίνα να έχουν αναπτύξει τις στρατιωτικές δυνατότητές τους και να δρουν πλέον ως παγκόσμιες δυνάμεις».
Πέντε αεροπλανοφόρα
Ο Σεθ Κρόπσεϊ, πρώην υφυπουργός Αμυνας και διευθυντής του Κέντρου για την Αμερικανική Ναυτική Ισχύ του Ινστιτούτου Χούδσον, προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι η ναυτική ισχύς των ΗΠΑ απειλείται καθώς ο στόλος αποτελείται πια μόνο από 272 πλοία, τα μισά από αυτά που διέθετε πριν από 30 χρόνια.
Ο Αμερικανός ειδικός εκτιμά ότι για να μπορέσουν οι ΗΠΑ να καλύψουν την απόσταση και να διατηρήσουν την κυριαρχία στη θάλασσα και να εξασφαλίσουν συνεχή παρουσία σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη θα πρέπει εντός των προσεχών ετών να προστεθούν ακόμη πέντε αεροπλανοφόρα σε αυτά που ήδη υπάρχουν, ακόμη 100 πλοία επιφανείας (αντιτορπιλικά, καταδρομικά - πυραυλοφόρα κ.λπ.) και για να αντιμετωπιστεί ένας στόλος σχεδόν 140 υποβρυχίων που διαθέτουν η Ρωσία και η Κίνα, θα πρέπει το Αμερικανικό Ναυτικό να έχει στη διάθεσή του τουλάχιστον 90 υποβρύχια.
Ο Αμερικανός πρώην υφυπουργός κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου αποδίδει σε αυτήν την αποδυνάμωση του Αμερικανικού Ναυτικού την εμφάνιση το τελευταίο διάστημα στη Μεσόγειο όχι μόνο του Ρωσικού Ναυτικού, αλλά και σκαφών της Κίνας και του Ιράν.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Καθώς η βάση της Σούδας θα είναι στρατηγικού χαρακτήρα στο πλαίσιο αυτού του νέου, παγκόσμιας διάστασης, power game, ο ρόλος της Ελλάδας αναβαθμίζεται τόσο στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ όσο και των διμερών σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Συγχρόνως όμως θα πρέπει να βρεθούν ισορροπίες και με τη Ρωσία, η οποία χωρίς να έχει ζητήσει συγκεκριμένες διευκολύνσεις θεωρεί ζωτικό συμφέρον της τη διατήρηση «ανοικτού» του Αιγαίου, καθώς συνδέει, μέσω των Στενών, τη Μεσόγειο με τη Μαύρη Θάλασσα, όπου σταθμεύει ο Ρωσικός Νότιος Στόλος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ
http://www.ethnos.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου