Σαουδική Αραβία: Το αίνιγμα από το οποίο αναμένονται μεγάλες εξελίξεις! Ανάλυση

Γράφει ο Πολυδεύκης

Μετά την επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου κατά του καθεστώτος Mubarak, που πραγματοποιήθηκε λίγους μήνες μετά την Επανάσταση των Γιασεμιών στην Τυνησία, τα κράτη του Κόλπου και φυσικά και η Σαουδική Αραβία θορυβήθηκαν από της Αραβική Άνοιξη και την επιρροή που αυτή θα μπορούσε να έχει στην επικράτειά τους. Το Ριάντ και ο τότε βασιλιάς Abdullah αντιμετώπισε τις εκδηλώσεις θυμού της νεολαίας μέσω μίας σειράς οικονομικών και κοινωνικών μέτρων.
Ωστόσο ο τότε ηγεμόνας της μεγαλύτερης σουνιτικής χώρας είχε μία διαφορετική θεώρηση και αντιμετώπιση των πραγμάτων από τη σημερινή πολιτική ηγεσία.

Ο Abdullah, φρόντισε να στηρίξει τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Mubarak, ώστε να σφραγιστεί η Αραβική Επανάσταση στα όρια της Αιγύπτου, έστω και αν οι προσπάθειές του δεν τελεσφόρησαν. Εν συνεχεία, αποδέχτηκε το αποτέλεσμα της κοινωνικής βούλησης αναπτύσσοντας εκ νέου καλές διπλωματικές σχέσεις με το Κάιρο μέσω οικονομικών ενισχύσεων και στήριξης σε πολιτικό επίπεδο. Αυτά έγιναν στο παρελθόν. Σήμερα ο νέος βασιλιάς και διάδοχος του Abdullah, Salman Bin Abdylaziz, φαίνεται πως δεν ανησυχεί για μία νέα Αραβική Άνοιξη, παρά το έντονο επαναστατικό συναίσθημα που εξαπλώνεται και διογκώνεται στη χώρα.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι εξελίξεις σε Σαουδική Αραβία και Αίγυπτο δύναται να παραλληλιστούν, έστω και αν συνέβησαν με μικρή χρονική διαφορά μεταξύ τους. Θα μπορούσαμε να πούμε απλά ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται με πανομοιότυπο σχέδιο. Αν το Ριάντ δεν αλλάξει τη ρότα των εξελίξεων σε κάποιο σημείο αυτής της αλυσίδας τότε πολύ σύντομα θα γνωρίσουμε εξελίξεις τεραστίων διαστάσεων.

Αρχικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι η αρχή της αιγυπτιακής επανάστασης οριοθετείται με την ανάδειξη και προώθηση του γιου του H. Mubarak, Gamal, η οποία ουσιαστικά οδήγησε και στην πτώση του πατέρα. Το ίδιο όμως συμβαίνει και σήμερα στη Σαουδική Αραβία με τον βασιλιά να έχει αναθεωρήσει την απόφασή του για τη σειρά διαδοχής, τοποθετώντας, ως πρώτο, διάδοχό του, το γιο του Mohammad Bin Salman. Και οι δύο γιοι των πολιτικών αντρών λαμβάνουν την αμέριστη στήριξη των πατεράδων τους. Επιπλέον ο Mohammad εκμεταλλεύεται τους κρατικούς μηχανισμούς της Σαουδικής Αραβίας, κατά τον ίδιο τρόπο που ο Gamal επιχειρούσε να εξυπηρετήσει το κράτος τους πολιτικούς του σκοπούς. Το ανωτέρω φαίνεται χαρακτηριστικά από την εκμετάλλευση της θέσης του ως ΥΠΑΜ της χώρας και ολόκληρου του στρατιωτικού μηχανισμού, με την εμπλοκή της Σαουδικής Αραβίας στον εμφύλιο της Υεμένης και στο σχηματισμό συμμαχίας 25 κρατών εναντίον της τρομοκρατίας, ως νέες ΗΠΑ, προκειμένου να αναδείξει την πολιτική του ισχύ στο διεθνές στερέωμα, αλλά και στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας.

Ο Mohammad επιδιώκει την εμπλοκή του, ενεργά, και στις οικονομικές εξελίξεις και τους σχεδιασμούς του Ριάντ. Ο πατέρας του τον διόριε δεύτερο αναπληρωτή Πρωθυπουργό και επικεφαλής του “Council for Economic and Development Affairs” που είναι ο υπεύθυνος θεσμός για την χάραξη της οικονομικής πολιτικής της χώρας. Σε αυτό το πλαίσιο και με δεδομένο ότι ο Mohammad επιθυμεί την εδραίωση της εξουσίας του ανακοίνωσε και προώθησε το οικονομικό πρόγραμμα της χώρας υπό την επωνυμία «Saudi Vision 2030», δηλαδή το όραμα των Σαούντ για μετά από 14 χρόνια! Να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας μεταφράζεται ως το αραβικό βασίλειο των Σαούντ, όπως είναι και το όνομα της δυναστείας της βασιλικής οικογένειας.

Η χάραξη της στρατιωτικής, οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής της χώρας από τον Mohammad έχει οδηγήσει τους διπλωματικούς κύκλους της Δύσης να τον αποκαλούν “Mr. Everything”. Ουσιαστικά αποτελεί ένα αντίγραφο της πολιτικής πορείας του Gamal Mybarak της Αιγύπτου, κατά την πενταετή καριέρα του, μέχρι την ανατροπή του πατέρα του. Κι εκείνος τότε επικράτησε στην οικονομική ζωή της χώρας πλαισιωμένος από επιχειρηματίες, υπήρξε πρωτεργάτης των ιδιωτικοποιήσεων της Αιγύπτου, έστω και αν αυτές γίνονταν υπό καθεστώς αδιαφάνειας και διαφθοράς. Κατά τον ίδιο τρόπο ο Mohammad παρουσιάζεται ως ο σωτήρας της παραπαίουσας οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας, με οικονομικά σχέδια περιορισμού των επιδοτήσεων και σχέδιο ιδιωτικοποίησης σαουδαραβικών οικονομικών asset, όπως η ARAMCO, κάτι που φάνηκε και από την ανακοίνωσή του, πως οι μέτοχοι των πετρελαϊκών επιχειρήσεων της χώρας και μέλη της βασιλικής οικογένειας, θα μεταλλάξουν τις μετοχές τους σε αυτές, δημιουργώντας οικονομικά fund επενδύσεων. Δηλαδή ανακοίνωσε την επιβολή σε μακρινούς του συγγενείς, που δεν απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του και της στήριξής του, ρευστοποίησης των μετοχών τους και μετάλλαξής τους από πετρελαιοπαραγωγούς σε χρηματιστές!

Ένα άλλο κοινό μεταξύ των δύο είναι η προώθησή τους μέσω συνεντεύξεων σε δυτικά μέσα. Ο Gamal θεωρούσε ότι η προώθησή του μέσω της Δύσης θα οδηγούσε εν τέλει στην στήριξή του από το διεθνή παράγοντα και στην αναγνώριση του ρόλου του στην Αίγυπτο, η οποία θα οδηγούσε σταδιακά στην ανέλιξή του στην εξουσία. Η Δύση τον αντιμετώπιζε ως οικονομολόγο που θα έλυνε την οικονομική κρίση της Αιγύπτου και θα απελευθέρωνε την οικονομία της ιδιωτικοποιώντας περιουσιακά στοιχεία της χώρας, ενέργειες που ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων από τους απλούς πολίτες, οι οποίοι κατέφυγαν σε διαδηλώσεις. Ίσως θα πρέπει να υποθέσουμε πως στο γενικότερο παγκόσμιο οικονομικό κατεστημένο οι δύο άντρες θεώρησαν ότι η αποδοχή και προώθηση του νεοφιλελευθερισμού στις χώρες τους ήταν πιο σημαντικά από την αποδοχή της λαϊκής βάσης.

Ο Gamal είχε επιχειρήσει τη μεταστροφή του στη νεολαία μέσω της ίδρυσης του “Future Generation Foundation”, ενός οργανισμού που δημιουργήθηκε για την ανάδειξη της στήριξής του προς νέους φερέλπιδες ηγέτες, κίνηση την οποία ακολουθεί και ο Mohammad, μέσω της ίδρυσης του “MISK Foundation”, μέσω του οποίου προωθεί μέλη της νεολαίας ώστε να φοιτήσουν στο εξωτερικό σε εγνωσμένα πανεπιστήμια, όπως το Harvard. Ωστόσο, η κίνηση του Gamal δεν απέτρεψε την αιγυπτιακή νεολαία να ζητήσει ριζοσπαστικές αλλαγές. Τα αίτια κρύβονται στα υψηλά ποσοστά ανεργίας (12%) και στο υψηλό ποσοστό της νεολαίας εντός της κοινωνίας (2/3). Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του 2014 η Σαουδική Αραβία υποφέρει από σχεδόν ίδια ποσοστά ανεργίας (>11%) και διαθέτει το ίδιο ποσοστό νεολαίας επί της κοινωνίας της. Ενδιεκτικά θα αναφέρουμε ότι οι ακραίες αντιδράσεις φαίνονται από ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στο TWITTER με έναν νεαρό σαουδάραβα γιατρό να καίει το πτυχίο του, διαμαρτυρόμενος.

Επί των ανωτέρω θα πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι πολλοί οι νέοι που επιστρέφουν από το εξωτερικό, μετά από σπουδές, προερχόμενοι από εξαιρετικά πιο δημοκρατικές χώρες, συγκριτικά με τη θεοκρατική Σαουδική Αραβία. Είναι δεδομένο λοιπόν, πως η γενιά αυτή που προέρχεται από σπουδές του εξωτερικού θα αναζητήσει και θα διαδραματίσει, αργά ή γρήγορα, κάποιο ρόλο στις εξελίξεις της χώρας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η κοινωνία στη Σαουδική Αραβία χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο το TWITTER, αναστατώνοντας την πολιτική ζωή της χώρας, μέσω ακτιβιστικών διαδικτυακών δράσεων, που προκαλούν τις παραδόσεις και τον έλεγχο των κληρικών στα κοινωνικά δρώμενα.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό πως ο Mohammad συνεχίζει με μαθηματική ακρίβεια προς τον προορισμό του Gamal στην Αίγυπτο, του Qaddafi στη Λιβύη, του Assad στη Συρία, του Saleh στην Υεμένη. Η μόνη διαφορά μεταξύ αυτών και του νεαρού πρίγκιπα είναι πως εκείνοι διέθεταν μη θεοκρατικά καθεστώτα και μία άτυπη μορφή δημοκρατίας που εξυπηρετούσε φυσικά τα συμφέροντά τους. Η απολυταρχία και ο συγκεντρωτισμός τουMohammad σε συνδυασμό με την πρόκληση δυσαρέσκειας σε σημαντικά στελέχη της βασιλικής οικογένειας, μπορεί να οδηγήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα σε πολιτικές εξελίξεις που προσωπικά δε θα θεωρήσω εκπλήξεις. 

Militaire.gr