Το δικαίωμα στην επιλογή είναι στις γυναίκες

Παρουσιάζει: Βέρα Σιατερλή

« Όταν γίνεται περισσότερη προσπάθεια για να εξωθήσουν τις γυναίκες έξω από την μπούρκα παρά προσπάθεια για να δημιουργηθεί μια κατάσταση στην οποία η γυναίκα η ίδια να μπορεί να διαλέξει τι θέλει να κάνει, δεν πρόκειται για την απελευθέρωση της, αλλά για το ξεγύμνωμα της.

Γίνεται μια πράξη ταπείνωσης και πολιτιστικού ιμπεριαλισμού.

Δεν έχει να κάνει με την μπούρκα. Έχει να κάνει με τον εξαναγκασμό.

Το να εξαναγκάζεις μια γυναίκα να βγει έξω από μια μπούρκα είναι τόσο άσχημο όσο την εξαναγκάζεις να μπει σε μια μπούρκα.

Αντιμετωπίζοντας το φύλο με αυτόν τον τρόπο, απογυμνωμένο από το κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό του πλαίσιο, το καθιστάς ένα ζήτημα ταυτότητας και μια μάχη με σκηνικά και κοστούμια.

Είναι αυτό που επέτρεψε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσει δυτικές φεμινιστικές ομάδες ως ηθική κάλυψη για την εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001.» -Arundhati Roy

Juliette Georgiades « Όταν μιλάμε για Ισλάμ, η κουβέντα γρήγορα γυρίζει στην καταπίεση και τις γυναίκες. Στη μαντίλα, στη μπούρκα, και στην υποδεέστερη κοινωνική τους θέση. Στους περιορισμούς και στην υποταγή. Αναμφισβήτητα στα μάτια των δυτικών δεν μπορεί παρά να είναι έτσι. Όπως και στα μάτια πολλών γυναικών εντός του Ισλάμ που τα υφίστανται.

Απ’ την άλλη όμως μεριά διατηρώ και αρκετές επιφυλάξεις στο κατά πόσον εμείς οι δυτικοί μπορούμε να κρίνουμε και να κατακρίνουμε με τόση σιγουριά μιαν άλλην, άγνωστη σε μάς κοινωνία, η οποία βρίσκεται στον αντίποδα της δικής μας. Διαφορετικές κοινωνίες αξιοδοτούν με διαφορετικό τρόπο συμπεριφορές και γεγονότα, όχι πάντοτε κατανοητά από τους άλλους. Και το λέω αυτό έχοντας σαν παράδειγμα την εντελώς διαφορετική πρόσληψη της μαντίλας από τους μεν και από τους δε. Για μεν τους δυτικούς αποτελεί έκφραση γυναικείας καταπίεσης, για δε τις μουσουλμάνες έκφραση ελευθερίας, όσον αφορά την έκφραση μέσω αυτής, της ιδιαίτερής τους ταυτότητας.

Και αυτό το συνειδητοποίησα όταν άκουσα τον Edward Said να λέει ότι η μαντίλα αναβίωσε στην Αίγυπτο κατά την περίοδο της αγγλικής κατοχής, σαν ένας τρόπος σιωπηρής αντίστασης στον κατακτητή και σαν έμπρακτη δήλωση προσήλωσης στις τοπικές πολιτισμικές αξίες. Σήμερα πολλές μουσουλμάνες υιοθετούν τη μαντίλα για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Έχουν γίνει γνωστοί οι τρόποι με τους οποίους οι φοιτήτριες μετέρχονται των απαγορεύσεων της μαντίλας στους πανεπιστημιακούς χώρους στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Το να τους αποσπάσεις τη μαντίλα είναι σαν να αποσπάς από αυτές, με βίαιο τρόπο την εθνικότητα. Και ως προς αυτό το σημείο τις κατανοώ.

Φαντάζομαι ότι υπάρχουν και άλλα παραδείγματα τα οποία αν αποσπασθούν από τις δικές τους συντεταγμένες, στα δυτικά μάτια θα παραμένουν ανεξήγητα. Η απαίτηση κάθε πολιτισμός να κρίνεται μέσα στο δικό του πλαίσιο και όχι με κριτήρια δανεικά από άλλες κουλτούρες, νομίζω ότι ανήκει στον Claude Levi Strauss, ο οποίος και κατηγορήθηκε για σχετικισμό. Είτε έτσι όμως, είτε αλλιώς, προσωπικά αισθάνομαι ότι οι κρίσεις μου θα χωλαίνουν αν δεν ακούσω τις αιτιάσεις και της άλλης πλευράς, εν προκειμένω της μουσουλμανικής.

Μου φαίνεται ότι ξεμάκρυνα αρκετά από τον αρχικό μου στόχο, που ήταν να δείξω τη σχέση των γυναικών με τις επιστήμες στις μουσουλμανικές χώρες. Και τούτο, γιατί ακόμα και με όλα τα άλλα να παραμένουν σταθερά, ceteris paribus, όπως λένε οι οικονομολόγοι, ο βαθμός πρόσβασης των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δείχνει και το βαθμό συμμετοχής και επιρροής στα κοινωνικά τεκταινόμενα, αν όχι προς το παρόν, σίγουρα στο εγγύς μέλλον. Διότι δεν μπορείς με τη μόρφωση ν’ ανοίγεις τα μάτια σε τόσο γυναικόκοσμο και από την άλλη μεριά να συνεχίζεις να του κρατάς το στόμα κλειστό. Το φαινόμενο «Γυναίκα στο Ισλάμ» νομίζω ότι είναι περισσότερο πολύπλοκο απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε και ότι χρειάζονται λεπτότεροι χειρισμοί στην εξέτασή του».

Τι ισχύει στην Ε.Ε.

Την 1η Ιουλίου 2014 εκδόθηκε στην Ε.Ε. απόφαση για την μπούρκα

Την 1η Ιουλίου εκδόθηκε η τελική απόφαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) του Συμβουλίου της Ευρώπης για το αν η απαγόρευση της μπούρκας και του νικάμπ, στην αμφίεση των μουσουλμάνων γυναικών στην Ευρώπη συνιστά ή όχι παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η μπούρκα, είναι ένας ολόσωμος μανδύας με δικτυωτό κάλυμμα στα μάτια, και το νικάμπ, ενός είδους κεφαλομάντηλου που καλύπτει όλο το πρόσωπο πλην των ματιών.

Η Ολομέλεια του ΕΔΑΔ γνωστοποίησε τη Δευτέρα ότι την 1η Ιουλίου 2014 απεφάνθη πως είναι «θεμιτή» η απαγόρευση του ισλαμικού ενδύματος κάλυψης (μπούρκα ή νικάμπ) στη Γαλλία.

Όπως αναφέρει το ΕΔΑΔ «η διαφύλαξη των προϋποθέσεων του ‘ζούμε μαζί’ είναι ένας θεμιτός στόχος» και συνεχίζει λέγοντας πως οι γαλλικές αρχές διαθέτουν «ευρύ περιθώριο αξιολόγησης» προς αυτή την κατεύθυνση. Κατά συνέπεια, ο νόμος που ψηφίστηκε το 2010 κρίθηκε συμβατός με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Συνεπώς, μπορεί ο νόμος σύμφωνα με το ΕΔΑΔ να είχε αρνητικές επιπτώσεις στην κατάσταση των γυναικών οι οποίες επιθυμούν να φορούν δημοσίως την μπούρκα και το νικάμπ, ωστόσο το δικαστήριο έκρινε την επιβολή του νόμου αντικειμενικά και εύλογα τεκμηριωμένη.

Η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία και στην απόφαση αναφέρεται πως δεν υπήρξε από πλευράς γαλλικής κυβέρνησης παραβίαση των άρθρων 8 (δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και 9 (δικαίωμα στο σεβασμό της ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας)της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Η συζήτηση αυτή είναι και θα πρέπει να μείνει ανοιχτή γιατί η υπεροψία του λευκού άντρα και οι συνέπειές της στον κόσμο, μας είναι ιστορικά γνωστές, δεν θα την ξεχάσουμε τώρα!

ΠΗΓΗ:www.androsportal.gr,http://e-cynical.blogspot.gr/2010/01/blog-post_19.html