Αναδημοσιεύουμε ένα εξαιρετικό κείμενο που γράφτηκε με αφορμή την χτεσινή επέτειο, έναρξης δράσης της ΕΟΚΑ.
Μέρα μνήμης και προβληματισμού η χτεσινή, σίγουρα όμως όχι γιορτή, ιδιαίτερα με τον τρόπο που την παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και το πολιτικό κατεστημένο. Μέσα από αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε αθέατες πλευρές της ιστορίας που δεν θα ακούσεις στις σχολικές γιορτές, ούτε στις εκδηλώσεις τιμής του απελευθερωτικού αγώνα, μα ούτε κι από την επίσημη αριστερά.
Πρώτα να κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο αρκετά πριν το 1955 και να δούμε πως ήταν η κατάσταση στην Κύπρο αρχές της δεκαετίας του 1940, αφού πρώτα πούμε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου που έδρασε από το 1926 μέχρι το 1941 που ιδρύθηκε το ΑΚΕΛ, είχε ήδη συμμετάσχει σε ένοπλο αγώνα έστω και εκτός Κύπρου, αφού στελέχη του (ανάμεσα τους και 3 γυναίκες) είχαν πολεμήσει σαν εθελοντές στον ισπανικό εμφύλιο το 1936, μέσα από τις διεθνείς ταξιαρχίες, στο πλευρό των αναρχικών και κομμουνιστών που συγκρούονταν με τους φασίστες του Φράνκο
Στις 16 Ιούνη 1943 κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, με απόφαση της κεντρικής επιτροπής του ΑΚΕΛ, γίνεται μαζικό κάλεσμα στον λαό για να καταταγούν εθελοντές στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό. Στις 27 Ιούνη παγκύπρια συνδιάσκεψη του ΑΚΕΛ ενέκρινε χίλιους εθελοντές. Την ίδια μέρα όλοι μαζί, με επικεφαλής τα 11 μέλη της Κ.Ε. που δήλωσαν εθελοντές, βάδισαν στο στρατόπεδο των Πολεμιδιών όπου τελικά έγιναν δεκτοί για να καταταχθούν γύρω στους 800 Κομμουνιστές.
Εκείνη την περίοδο άρχισαν να αναπτύσσονται δικοινοτικοί ταξικοί αγώνες στους οποίους πρωτοστατούσε η αριστερά και τα συνδικάτα που επηρέαζε, τα οποία συγκέντρωναν την μεγάλη πλειοψηφία των εργατών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η γενική απεργία των εργαζομένων στο δημόσιο τον Μάρτιο του 1944. Το αποτέλεσμα της απεργίας ήταν η δημιουργία του θεσμού της ΑΤΑ.
Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου όταν επισκέφθηκε την Κύπρο ο απεσταλμένος του υπουργείου αποικιών, Κόσμο Πάρκινσον, η αριστερά πρωτοστάτησε στην οργάνωση διαδηλώσεων που παραβίαζαν τις αποικιακές απαγορεύσεις. Η δεξιά, αντίθετα, τότε συνιστούσε αυτοσυγκράτηση.
Στις 25 του Μάρτη του 1945 σε μια αντιπαράθεση δεξιών και αριστερών στο Λευκόνοικο, κατά την διάρκεια του εορτασμού για την 25 Μαρτίου, η αποικιακή αστυνομία πυροβόλησε τους αριστερούς διαδηλωτές (σκοτώνοντας 3 και τραυματίζοντας αρκετούς άλλους) οι οποίοι έκαναν πορεία στους δρόμους της κωμόπολης.
Στις 11 Μαΐου 1945 οι αποικιοκράτες συνέλαβαν την ηγεσία της παγκύπριας συντεχνιακής επιτροπής (ΠΣΕ) με την κατηγορία της ανατρεπτικής δραστηριότητας, γιατί όπως είπαν ήταν κομμουνιστικές συντεχνίες και όχι νομιμόφρονες όπως στην Αγγλία! Στην δίκη , τα στελέχη της ΠΣΕ καταδικάστηκαν (στις 21 Ιανουαρίου 1946) σε φυλάκιση 2 ετών. Η ΠΣΕ κηρύχθηκε παράνομη και διαλύθηκε.
Μετά την λήξη του παγκοσμίου πολέμου, η αριστερά πρωτοστάτησε στο κίνημα αποστράτευσης ενάντια στα σχέδια των άγγλων να στείλουν τους αντιφασίστες εθελοντές σε πολεμικές εκστρατείας της Αγγλίας για να καταστείλει απελευθερωτικά κινήματα! Σε μια τέτοια διαδήλωση, έπεσε νεκρός ο Τασος Κυθραιώτης από πυρά άγγλου αξιωματικού, στις 8 Οκτωβρίου 1945.
Στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί, εντείνεται ο πόλεμος των άγγλων και της κυβέρνησης εναντίον του ΕΑΜικού κινήματος και τους κομμουνιστές. Εκεί αξιοποιούν και την ένοπλη ακροδεξιά και φιλοβασιλική οργάνωση Χ, της οποίας αρχηγός ήταν ο Γρίβας. Οι άγγλοι εξοπλίζουν και χρησιμοποιούν τους χίτες στις μάχες εναντίον του ΕΛΑΣ. Μάλιστα σε μια μάχη στο θησείο οι άγγλοι έσωσαν κυριολεκτικά τον Γρίβα από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Προηγουμένως κατά την διάρκεια της ναζιστικής κατοχής η Χ συνεργάστηκε με τα τάγματα ασφαλείας και τα SS ενάντια στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Πρέπει να πούμε ότι εκείνη την περίοδο ένθερμος υποστηρικτής της Χ και αρθρογράφος σε έντυπο της, ήταν ο μετέπειτα πρόεδρος της Κύπρου, Μακάριος.
Ο Γρίβας κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, προσπάθησε να ιδρύσει αντίστοιχη οργάνωση Χ στην Κύπρο. Μάλιστα αρχηγός ήταν ο πρόεδρος του σωματείου Ολυμπιακός Λευκωσίας. Οι χίτες στην Κύπρο προσπαθούσαν με επιθέσεις να εκφοβίσουν αριστερούς και συνεργάζονταν με την αποικιακή αστυνομία για την καταστολή των συντεχνιών. Χαρακτηριστική ήταν η καταγγελία συνδικαλιστή, ο οποίος στις 19/9/1948 συνελήφθη από μέλη της Χ που τον μετάφεραν στο σωματείο ολυμπιακός και τον φρουρούσαν με ρόπαλα μέχρι να τον παραδώσουν στην αστυνομία!
Το 1948 έγιναν και οι μεγαλύτερες και πιο άγριες απεργίες στην Κύπρο, με την αριστερά να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι δεξιές συντεχνίες και οι χίτες ενίσχυαν τους απεργοσπάστες. Σε κινητοποίηση των απεργών μεταλλωρύχων η αστυνομία πυροβόλησε εναντίον τους, ενώ αυτόνομες ομάδες εργατών απάντησαν με δυναμίτες! Τότε γίνονταν καθημερινά συλλήψεις, δίκες και φυλακίσεις απεργών.
Στα τέλη του εμφυλίου, στελέχη του ΑΚΕΛ συναντούν τον ηγέτη του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη στο βουνό, ο οποίος τους συμβουλεύει να οργανώσουν ένοπλο αντιαποικιακό αγώνα για ένωση με την Ελλάδα με την προοπτική ότι θα κερδίσουν τον εμφύλιο οι κομμουνιστές. Ενώ όμως τελικά κερδίζει η δεξιά τον εμφύλιο, το ΑΚΕΛ στρέφεται προς την ένωση, απορρίπτοντας όμως το ενδεχόμενο ένοπλου αγώνα! Στις 15 Ιανουαρίου 1950 ΑΚΕΛ και εκκλησία συνεργάζονται για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα, το οποίο υπερψηφίζει η συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού λαού.
Η στροφή του ΑΚΕΛ προς την ένωση αλλά και η απροθυμία του να στηρίξει δυναμικές μορφές αντίστασης, αφήνει ελεύθερο το πεδίο στην εκκλησία και την δεξιά παράταξη να πάρει την ηγεμονία του αντιαποικιακού αγώνα. Αυτή η αλλαγή στρατηγικής όμως, δεν έγινε χωρίς αντιδράσεις μέσα στο ΑΚΕΛ. Ο Αδάμ Αδάμαντος στέλεχος του ΑΚΕΛ και δήμαρχος Αμμοχώστου, τάχθηκε ενάντια στην προοπτική της ένωσης και μάλιστα δήλωσε, «εγώ δεν πρόκειται να κουνήσω ούτε το μικρό μου δακτυλάκι για ένωση»! Το αποτέλεσμα ήταν να διαγραφεί από το ΑΚΕΛ.
Επιστέγασμα αυτών των εξελίξεων κι αφού είχε ισχυροποιηθεί η δεξιά παράταξη με την βοήθεια της εκκλησιαστικής ηγεσίας, είναι ο ερχομός του Γρίβα στην Κύπρο, μετά από κάλεσμα του Μακάριου, για να ηγηθεί ένοπλου αγώνα με σκοπό την ένωση με την Ελλάδα. Ιδρύεται η ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) με στρατιωτικό αρχηγό τον Γρίβα και πολιτικό ηγέτη τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ. Η δράση της ΕΟΚΑ άρχισε τα ξημερώματα της 1ης Απριλίου 1955, με εκρήξεις βομβών που είχαν τοποθετηθεί από την ΕΟΚΑ σε κυβερνητικές εγκαταστάσεις των Βρετανών. Το ΑΚΕΛ τότε αντέδρασε σε ανακοίνωση του με βαρείς χαρακτηρισμούς προς τα μέλη της ΕΟΚΑ, κάτι το οποίο ανακάλεσε στην συνέχεια.
Τα μέλη της ΕΟΚΑ υπολογίζονταν σε λίγες μόλις χιλιάδες αν και οι σύνδεσμοι αγωνιστών τους ανεβάζουν σε 20 χιλιάδες(!) και οι πεσόντες σε λίγο παραπάνω από 100. Υπάρχουν παραδείγματα αγωνιστών που θυσιάστηκαν για ελευθερία που συγκλονίζουν όπως ήταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου, που κάηκε ζωντανός μέσα στο κρησφύγετο του και για τον οποίο έχει γράψει το ποίημα o Αποχαιρετισμός, ο έλληνας κομμουνιστής ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης που οδηγήθηκε στην αγχόνη σε ηλικία μόλις 19 ετών. Οι Καραολής και Δημητρίου που απαγχονίστηκαν αφού δολοφόνησαν χαφιέ αστυνομικό. Ο Κυριάκος Μάτσης που έπεσε μαχόμενος στο κρησφύγετο του, αγωνιστής ο οποίος αντίθετα με τον μισαλλόδοξο Γρίβα, είχε δηλώσει: «Δεν νοιάζομαι αν τη γη αυτή τη ζουν Τούρκοι, Έλληνες, Εβραίοι . Εκείνο που έχει αξία είναι να τη ζουν αυτοί που την ποτίζουν με τον ιδρώτα τους και να περπατούν πάνω της ελεύθεροι, κυρίαρχοί της». Όπως και πολλοί άλλοι αγωνιστές που έπεσαν ηρωικά στον αγώνα για την λευτεριά.
Από την άλλη όμως υπήρχαν και πολλά σκοτεινά σημεία στην ΕΟΚΑ. Ο φασίστας αρχηγός της Γρίβας είχε δηλώσει επανειλημμένα από την αρχή του αγώνα ότι πρέπει να εξοντωθούν αριστεροί και τουρκοκύπριοι. Και φυσικά δεν έμεινε στα λόγια. Δολοφονήθηκαν 20 μέλη του ΑΚΕΛ με την ρετσινιά του προδότη, κατηγορία που δεν αποδείχθηκε ποτέ για κανένα και ήταν ξεκάθαρα πολιτικές δολοφονίες. Μόνο το 1958 δολοφονήθηκαν 53 Τ/Κ όμως κάποιοι απ αυτούς ήταν ακροδεξιοί που υποστήριζαν την διχοτόμηση ή δούλευαν για λογαριασμό των άγγλων. Είναι εδώ που οι αποικιοκράτες εκμεταλλεύτηκαν τις ενέργειες του Γρίβα αλλά και την αδυναμία της αριστεράς να παρέμβει, ενισχύοντας τις εθνοτικές συγκρούσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία των αποικιοκρατών αλλά και του δημοσιογράφου ερευνητή Μακάριου Δρουσιώτη, (ο οποίος σήμερα δουλεύει για την κυβέρνηση Αναστασιάδη) η ΕΟΚΑ εκτέλεσε συνολικά 200 Ε/Κ και 104 Άγγλους στρατιώτες. Τα στοιχεία αμφισβητούν οι σύνδεσμοι αγωνιστών ΕΟΚΑ, οι οποίοι όμως ισχυρίζονται ότι εκτέλεσαν 85 προδότες και 369 Άγγλους.
Το ΑΚΕΛ εναντιώθηκε στην ηγεσία και μορφή που πήρε ο αγώνας και προσπάθησε να προωθήσει αγώνα πολιτικής ανυπακοής ενάντια στην αποικιοκρατία με διαδηλώσεις και απεργίες. Τον Δεκέμβρη του 1955, 135 στελέχη του ΑΚΕΛ συλλαμβάνονται και φυλακίζονται από τους αποικιοκράτες, όμως αρκετοί δραπετεύουν και προσπαθούν να οργανώσουν διάφορες δράσεις. Όμως δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν σημαντικά τις εξελίξεις σε σχέση με την οργανωτική δύναμη που είχαν.
Εδώ θα κάνουμε μια κριτική σχετικά με την στάση της αριστεράς τότε. Θεωρούμε άστοχη την θέση του ΑΚΕΛ ενάντια στη μορφή ένοπλου αγώνα και τα επιχειρήματα της ηγεσίας του ότι δεν υπήρχε πείρα ένοπλων αγώνων, ότι δεν ήταν ευνοϊκές οι συνθήκες η ότι θα ήταν ζημιογόνα και μη αποτελεσματική τακτική. Κι όμως σε μια περίοδο που παγκόσμια η αριστερά ήταν στη ηγεσία απελευθερωτικών κινημάτων, μπορούσε να δημιουργήσει ένα παλλαϊκό μέτωπο αντίστασης Ε/Κ και Τ/Κ ενάντια στη αποικιοκρατία και να συνδυάσει τον ένοπλο και κοινωνικό αγώνα όπως έκανε το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην Ελλάδα. Αντίθετα η τακτική που τελικά επέλεξε, έφερε στο προσκήνιο την δεξιά παράταξη που σταδιακά πήρε την ηγεμονία του αγώνα.
Τελικά ο αγώνας της ΕΟΚΑ έληξε με διαταγή του Γρίβα, στις 9 Μαρτίου 1959. Ένα μήνα νωρίτερα είχαν υπογραφεί οι Συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου, με τις οποίες η Κύπρος ανακηρυσσόταν ανεξάρτητη και εγκαθιδρυόταν η Κυπριακή Δημοκρατία. Από τον αδιάλλακτο αγώνα για ένωση που είχε θέσει σαν στόχο η ΕΟΚΑ, οδηγηθήκαμε σε μια κουτσουρεμένη ανεξαρτησία με τους Άγγλους εγγυήτρια δύναμη να διατηρούν μέχρι σήμερα κυρίαρχο έδαφος αγγλικών βάσεων σε μια διχοτομημένη Κύπρο…
Κλείνουμε με μια φράση του Τσε: «Πιστεύω στην ένοπλη πάλη σαν μοναδική λύση για τους λαούς που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους και είμαι συνεπής με τις πεποιθήσεις μου. Πολλοί θα με πουν τυχοδιώκτη και είμαι, μόνο που είμαι άλλου είδους τυχοδιώκτης, ένας από εκείνους που προβάλλουν τα στήθη τους για να αποδείξουν τις αλήθειες τους».
Οι Λαοί νικούν με το όπλο στο χέρι
Ερυθρός Παρτιζάνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου