Τετάρτη 5 Ιουλίου 2017

Ποιες είναι οι ψυχολογικές συνέπειες ενός πολέμου;

Ποιες είναι οι ψυχολογικές συνέπειες ενός πολέμου;
Στο ερώτημα αυτό επιχειρεί η ανάλυση που αναδημοσιεύουμε.
Σας καλούμε όμως να σκεφτείτε τι σημαίνουν αυτά για τους Τούρκους φαντάρους.
Όταν χιλιάδες 18χρονα παιδιά στέλνονται να πολεμήσουν σε έναν Εμφύλιο πόλεμο που συνεχίζεται για 35 χρόνια και Απαγορεύεται ακόμη και να μιλήσεις για αυτόν. 
Τι ανθρώπους δημιουργεί, τις συνέπειες βιώνουν τα αμέτρητα αυτά παιδιά, οι οικογένειες και το κοινωνικό τους περιβάλλον.
Είναι τα καλά κρυμμένα μυστικά του Τουρκικού αστικού καθεστώτος εξουσίας.
Τούρκους στρατιώτες, νεαρά παιδιά ντυμένα στο χακί, άβουλους τρομοκρατημένους στασιαστές-υποχείρια των Πραξικοπηματιών Στρατηγών την 15η Ιουλίου 2016, αλλά και δημοσίως βασανιζόμενοι από τα στίφη των οπαδών του πολιτικού μουσουλμανισμού του καθεστώτος Ερντογάν. 
Ανάγκη όσο ποτέ της ανάπτυξης κοινών αγώνων των φαντάρων, της νεολαίας και των εργαζομένων σε Ελλάδα και Τουρκία.
Ανάγκη ενός Κινήματος Μέσα και Έξω από τον Στρατό ενάντια στον πόλεμο, τον εθνικισμό και το φασισμό.
ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ

ΤΗΛ. ΕΠΙΚ. 6932 955437
http://diktiospartakos.blogspot.com
diktiospartakos@hotmail.com 

Γράφει ο Αριστείδης Γιαννόπουλος*

Μετά από κάθε πόλεμο και αφού σιγήσουν τα όπλα και αρχίζει η επανόρθωση ακολουθεί απολογισμός των συνεπειών του πολέμου. Μαθαίνουμε τότε για τις απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό, νεκρούς και τραυματίες και καταστροφές σε υλικοτεχνικές υποδομές. Βγαίνουν μετά οι διάφοροι ειδικοί για να μας πληροφορήσουν πόσο θα κοστίσουν οι επανορθώσεις, πόσο χρόνος θα απαιτηθεί και τι νέες οικονομικές θυσίες πρέπει να υποβληθεί ο λαός για να πάρει μπροστά πάλι η οικονομία. Δεν ακούμε ποτέ από επίσημα χείλη τις συνέπειες του πολέμου στην ατομική και συλλογική ψυχολογία. Δεν μαθαίνουμε για τις ψυχοτραυματικές επιπτώσεις του πολέμου σ’ αυτούς που συμμετείχαν στα πεδία των μαχών αλλά και στο πληθυσμό γενικότερα. Για να είμαστε πιο δίκαιοι πρέπει να μνημονεύσουμε τις προσπάθειες ανεξάρτητων επιστημόνων, οι οποίοι λειτουργώντας έξω από τα πλαίσια των επίσημων επιστημονικών ιδρυμάτων, να ερευνήσουν και στη συνέχεια να εξηγήσουν παθολογικά συμπτώματα που παρατηρήθηκαν σε στρατιώτες οι οποίοι συμμετείχαν σε ένοπλες επιχειρήσεις. Συνήθως τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δεν παίρνουν μεγάλη δημοσιότητα και καταχωνιάζονται στα αζήτητα. Οι λόγοι είναι ευνόητοι.

Μια πρώτη και συνολική προσέγγιση του τεράστιου αυτού προβλήματος θα μας πληροφορήσει ότι ο πόλεμος αφήνει τεράστια ψυχολογικά προβλήματα στους στρατιώτες που επέζησαν του πολέμου αλλά και σ’ όλο τον πληθυσμό κυρίως της χώρας που δέχτηκε τη στρατιωτική επέμβαση. Τα ψυχολογικά τραύματα, αποτέλεσμα των τρομακτικών εμπειριών θα τους συνοδεύουν σ’ όλη τους τη ζωή και κάποια από αυτά θα εμποτίσουν και τις επόμενες γενιές.

Οι ψυχολογικές συνέπειες έχουν ομοιότητες αλλά και σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους επιτιθέμενους και αμυνόμενους, ανάμεσα στη χώρα που κάνει τη στρατιωτική επέμβαση και στη χώρα που προσπαθεί να την αποκρούσει. Κοινός τόπος όλων των συμμετασχόντων στον πόλεμο είναι ο φόβος βίαιου θανάτου. Αυτός ο φόβος δεν μπορεί να καταπολεμηθεί ούτε με την πιο τέλεια και άρτια στρατιωτική εκπαίδευση. Ακόμα και η καλύτερη ψυχολογική υποστήριξη δεν έχει αποτελέσματα. Στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να βοηθήσει ν’ απωθηθεί στο υποσυνείδητο απ’ όπου όμως αναδύεται κάθε στιγμή που βιώνεται κίνδυνος.
Η καταπολέμηση του φόβου του θανάτου εξαρτάται από το είδος των αξιών με τις οποίες είναι εφοδιασμένος ο στρατιώτης που πάει στον πόλεμο. Το αντίδοτο του φόβου είναι οι πανανθρώπινες αξίες. Και εδώ αρχίζει η διαφοροποίηση . 

Συνέπειες στους άδικα επιτιθέμενους 
Η ψυχολογία του στρατιώτη που συμμετέχει σε επεμβατικό άδικο πόλεμο είναι τελείως διαφορετική από εκείνη του αμυνόμενου. Η διαφορά πηγάζει από την ιδεολογία, τις ηθικές αρχές και την αίσθηση του δικαίου. Οι τρεις αυτές παράμετροι είναι διαμετρικά αντίθετες στους δυο αντιπάλους και με τη σειρά τους διαμορφώνουν και την ανάλογη ψυχολογία των εμπλεκομένων. Στον επιθετικό πόλεμο ο στρατιώτης καλείται να πολεμήσει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα του. Είναι συνήθως μισθοφόρος η επιστρατευμένος. Και στις δυο περιπτώσεις δεν είχε καμμιά συμμετοχή στη λήψη απόφασης για την κήρυξη του πολέμου. Ο μεν μισθοφόρος πηγαίνει στον πόλεμο επειδή αυτή είναι η δουλειά του ο δε επιστρατευμένος επειδή τον διέταξαν. Οι λόγοι που κατά καιρούς προβάλλονται για την αναγκαιότητα του πολέμου ελάχιστα τον πείθουν. Στους τελευταίους πολέμους το πρόσχημα για την στρατιωτική επέμβαση που με την κατάλληλη προπαγάνδα παίρνει την μορφή αιτίας ήταν η εξάρθρωση της τρομοκρατίας και ο εκδημοκρατισμός των υπό κατάληψη κρατών. Αυτά τα προσχήματα δεν μπορούν να τον πείσουν γιατί ο ίδιος βιώνει διαφόρων ειδών τρομοκρατίες μέσα στη χώρα του πχ. το τρόμο της ανεργίας ,και επί πλέον δεν έχει γνωρίσει τη πραγματική δημοκρατία .
Η βαθειά λογική του λέει ότι βρίσκεται εν αδίκω γιατί οι άνθρωποι που πάει να υποτάξει και να σκοτώσει δεν τους ξέρει ούτε έχει να χωρίσει τίποτα μαζί τους. Όμως δεν πιάνει κουβέντα μαζί της (τη λογική του) γιατί δεν έχει κανένα επιχείρημα να της φέρει και αν την ακούσει πρέπει να συμφωνήσει μαζί της και να πετάξει το όπλο. Τότε όμως τον περιμένει το εκτελεστικό απόσπασμα. Και δεν του απομένει τίποτα άλλο παρά να αποδεχτεί την αναγκαιότητα του πολέμου για να μην έχει και συνειδησιακό πρόβλημα. Παρά όλα αυτά δεν θα τον ακούσουμε ποτέ να επαναλαμβάνει τα ιδεολογήματα και τ’ ανάλογα προσχήματα που έχουν επινοήσει οι κατασκευαστές του πολέμου.
Αυτοί οι στρατιώτες έχουν αφήσει πίσω στη πατρίδα τους ένα παιδί, μια γυναίκα, ένα πατέρα, μια μάνα κάποιους φίλους που τον περιμένουν με αγωνία και προσευχές να γυρίσει πίσω. Ξέρει ότι έχει πολλές πιθανότητες να μη τους ξαναδεί. Αυτή η πιθανότητα του δημιουργεί τεράστιο φόβο και το κύριο μέλημα του είναι αυτό της αυτοσυντήρησης. Πρέπει με κάθε τρόπο να επιζήσει εξουδετερώνοντας τους κινδύνους που τον περιβάλουν. Με πιο απλά λόγια πρέπει να σκοτώσει για να μη τον σκοτώσουν. Αυτός ο ανυπόφορος φόβος που φωλιάζει μέσα του πρέπει να εκτονωθεί. Και η εκτόνωση γίνεται με πράξεις και συμπεριφορές ιδιαίτερης βιαιότητας και σκληρότητας απέναντι στους ηττημένους στρατιώτες, γιατί αν δεν τους εξουδετερώσει θα τον σκοτώσουν. Η ανάγκη επιβίωσης δημιουργεί και άλλα αρνητικά συναισθήματα γίνεται καχύποπτος δεν εμπιστεύεται ακόμα και τους συμπολεμιστές του, είναι νευρικός και ανυπόμονος ο ύπνος του γίνεται εφιαλτικός έχει παραισθήσεις μισεί γενικά χωρίς να ξέρει γιατί βλέπει κινδύνους και εκεί που δεν υπάρχουν.
Εδώ πρέπει τα αναφέρουμε το αυξημένο ποσοστό αυτοκτονιών στους στρατιώτες κατοχικών δυνάμεων. Η υποσυνείδητη ή συνειδητή σύγκρουση ανάμεσα σ’ αυτό που διέπραξε και στη επιθυμία του να μη το διαπράξει, ανάμεσα δηλαδή στο άδικο που σύρθηκε να διαπράξει και στη πραγματική θέληση του να είναι δίκαιος είναι η πραγματική αιτία που οπλίζει το χέρι των αυτοχείρων στρατιωτών και όχι οι ερωτικές απογοητεύσεις και άλλες αφορμές που επαΐοντες και μη προβάλουν. Γιατί το βάρος της παραπάνω σύγκρουσης είναι δυσβάσταχτο και η αυτοκτονία παίρνει θέση λύτρωσης.
Όλα αυτά τα συναισθήματα που απόκτησε στη διάρκεια των επιχειρήσεων ενσωματώνονται στην προσωπικότητα του και τον ακολουθούν σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του. Γυρίζει μετά τη λήξη του πολέμου πίσω στην πατρίδα του άλλος άνθρωπος. Οι δικοί του δεν τον αναγνωρίζουν . Παραμένει φοβισμένος και γι’ αυτό απότομος και βίαιος φοβάται ακόμα και τον ίσκιο του. Δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τη οικογένειά του όπως πριν από τον πόλεμο αντιδρά επιθετικά για ασήμαντη αφορμή. Η οικογένειά του δεν μπορεί να τον καταλάβει γιατί απλά δεν έχουν βιώσει τη φρίκη που βίωσε ο ίδιος με συνέπεια οι ενδοοικογενειακές σχέσεις να μπαίνουν σε μεγάλη δοκιμασία. Η υπόλοιπη κοινωνική του ζωή είναι και αυτή σε μεγάλη δοκιμασία. Παρεξηγείται εύκολα γίνεται οξύθυμος και συχνά απομονώνεται σαν να είναι η απομόνωση το μοναδικό του καταφύγιο όπου μπορεί να βρει λίγη ηρεμία. Και αυτό για λίγο γιατί μέσα στη μοναξιά του τον επισκέπτονται οι μνήμες από τον πόλεμο και ξύνουν τις νωπές ακόμα πληγές. Αν σ’ όλα αυτά προσθέσουμε και την εγκατάλειψη από την πολιτεία ,που συνήθως συμβαίνει, συμπληρώνονται όλες οι ψυχολογικές προϋποθέσεις για καλλιέργεια αισθημάτων ματαιότητας, απαισιοδοξίας και τελικής κατάθλιψης. Και τότε έρχονται τα ψυχοφάρμακα για να κάνουν τον πολεμιστή να μη σκέφτεται αυτά που πέρασε και να μην πάρει η σκέψη του άλλο δρόμο από αυτόν που θέλει η καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Και ο δρόμος αυτός , ο μη επιθυμητός , δεν είναι άλλος από αυτόν της αμφισβήτησης και τελικά καταδίκης του πολέμου. Είναι σημαντικό και ταυτόχρονα καταδικαστικό για τις πραγματικές αιτίες του πολέμου, ένας στρατιώτης με πολεμική εμπειρία να αποκηρύσει ανοιχτά τον πόλεμο και να τάσσεται στο πλευρό της ειρήνης. Για ν’ αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο το σύστημα κάθε τόσο διοργανώνει τελετές για να τιμήσει τους παλαιμάχους των πολέμων πιστεύοντας ότι χαϊδεύοντας έτσι τα αυτιά τους θα τους κλείσει το στόμα. Παρά της όποιες εκδηλώσεις η βαθειά ψυχολογική διαταραχή που έχουν υποστεί δεν μπορεί να συγκαλυφτεί. Οι παλαίμαχοι δεν μπορούν να ξεφύγουν από το τέλμα που τους έχουν οδηγήσει οι τρομακτικές εμπειρίες από τη συμμετοχή τους στον άσκοπο και κατά συνέπεια άδικο πόλεμο. Και όπως είναι φυσικό και αναμενόμενο η παθολογία αυτή διαχέεται σε όλη την κοινωνία. Και αυτή σοκάρεται και νοσεί με αισθήματα φρίκης και απογοήτευσης όταν διαπιστώνει το αδιέξοδο που οδήγησε αυτός ο πόλεμος. Να θυμηθούμε το σοκ που δοκίμαζε η Αμερικάνικη κοινή γνώμη όταν υποδεχόταν τα φέρετρα με τους νεκρούς στρατιώτες της από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Αλλά πριν ακόμα συνειδητοποιήσει τι γίνεται την προετοιμάζουν για τον νέο πόλεμο.

Οι συνέπειες των πολέμων είναι πολλαπλές και δεν κάνουν διάκριση ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους στρατιώτες. Και οι δύο πάσχουν αν και με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Ολόκληρες οι κοινωνίες πάσχουν.
Οι ψυχολογικές πληγές είναι ανοιχτές για χρόνια μετά τους πολέμους. Και δεν υπάρχει φάρμακο να τις θεραπεύσει. Μόνο η απάλειψη ακόμα και της λέξης πόλεμος από τα λεξικά όλων των γλωσσών θα απαλλάξει οριστικά την ανθρωπότητα από αυτή τη βαρβαρότητα.
Το μεγάλο ερώτημα γιατί επί τέλους γίνονται οι πόλεμοι αφού οι λαοί δεν τους θέλουν πρέπει να βαραίνει πάντα τις συνειδήσεις μας. Η γνωστή καθαρή και απλή απάντηση πρέπει να εκστομίζεται για να αποκαλύπτονται οι ελάχιστοι οικονομικοί παράγοντες, που ξεκινούν τους πολέμους μόνο και μόνο για να αυξήσουν τα κέρδη τους.
*ΚΕΘΑ


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου