Δευτέρα 24 Ιουλίου 2017

Πρώην ειδικός της CIA στρέφεται κατά ΗΠΑ-Ισραήλ στη Συρία

Μια στο τόσο ο πρόεδρος Τραμπ καταφέρνει να κάνει κάτι σωστό. Αυτή τη φορά είναι η απόφαση απόσυρσης της ευρείας συγκεκαλυμμένης βοήθειας στις δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης που πολεμούν εναντίον του Σύρου προέδρου, Μπασάρ Αλ Ασαντ.

Του Graham E. Fuller*
Ο Άσαντ ήταν διαβόητος για τη βιαιότητα με την οποία προσπάθησε να καταστείλει την ένοπλη εξέγερση ενάντια στο καθεστώς του.
Πάνω από 300.000 Σύριοι έχουν πεθάνει από όλες τις πλευρές και τουλάχιστον ένα εκατομμύριο έμειναν άστεγοι. Για τη Δύση, η διαφυγή [από τη χώρα] των Σύρων προσφύγων έχει κλονίσει τον ίδιο τον πυρήνα της πολιτικής τάξης της ΕΕ, απειλώντας να προκαλέσει μια ξενοφοβική αντίδραση – η οποία μέχρι σήμερα έχει αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό από την ευρωπαϊκή πολιτική κοινή λογική.

Όμως η επιλογή της [αμερικανικής] κυβέρνησης έχει απολύτως πολιτική λογική. Αν ο Άσαντ ήταν να ανατραπεί, θα ανατρεπόταν πιθανότατα μέσα στο πρώτο έτος της Αραβικής Άνοιξης το 2011. Όμως δεν έπεσε, εν μέρει λόγω της βιαιότητάς του στη συντριβή της εξέγερσης, αλλά κι επειδή σημαντικά στοιχεία του συριακού πληθυσμού – οι Αλαουίτες, οι Χριστιανοί, οι Κούρδοι, ο Δρούζοι, οι σουνιτικές επιχειρηματικές ελίτ – μπορεί να αντιπαθούν την εξουσία του Άσαντ, αλλά έχουν πολύ βαθύτερους λόγους για να φοβούνται όποιον μπορεί να τον διαδεχθεί.

Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο εξελισσόταν ο πόλεμος, ο διάδοχος του Άσαντ πιθανότατα θα προέκυπτε από τις τζιχαντιστικές πολιτοφυλακές. Στη συνέχεια, όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν για τον Άσαντ, οι Ιρανοί και στη συνέχεια οι Ρώσοι αποφάσισαν να παρέμβουν για να βοηθήσουν το καθεστώς να επιβιώσει. Αυτό τελείωσε κάθε ρεαλιστική προοπτική για τις ΗΠΑ να ανατρέψουν τον Άσαντ.

Η Ουάσιγκτον δεν είχε ποτέ καλές επιλογές. Έχει επιδιώξει να ανατρέψει τους Άσαντ – τον πατέρα και τον γιο – για δεκαετίες, ως ένα από τα λίγα κράτη που αντιστέκονταν στην ισραηλινή ηγεμονία και ως μια ισχυρή δύναμη αντιδυτικού αραβικού εθνικισμού, ειδικά όταν η Δύση προσπαθούσε να τους ανατρέψει.

Μπορεί να υπήρχε μια περίοδος νωρίς [στην έναρξη του εμφυλίου]όταν υπήρξαν κάποιες αντικαθεστωτικές δυνάμεις που ήταν μετριοπαθείς, κοσμικές και μη εχθρικές απέναντι στη Δύση. Αλλά οι πραγματικά μετριοπαθείς φιλοδυτικοί δημοκράτες στις τάξεις στο σύνολο της αντιπολίτευσης ήταν λίγοι. Και ως μετριοπαθείς, απλά δεν είχαν «τα κότσια», ή το ένστικτο του δολοφόνου, για να ισοσκελίσουν τους ριζοσπάστες τζιχαντιστές ως μια ισχυρή πολεμική μηχανή.

Αυτοί οι ριζοσπασάστες τζιχαντιστές υποστηρίχθηκαν επιπλέον σε διαφορετικό βαθμό από τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Κατάρ και την Τουρκία. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι οι ριζοσπάστες τζιχαντιστές, πολλοί ακόμη και ευθυγραμμισμένοι στενά με την Αλ Κάιντα, ήταν μια πολύ πιο αποτελεσματική πολεμική μηχανή. Ακόμη και οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να ήταν πρόθυμες να συμφωνήσουν με τις δυνάμεις της Αλ Κάιντα για να ξεφορτωθούν στον Άσαντ.

Καθώς ο εμφύλιος πόλεμος διαρκούσε, όλο και περισσότερο μετατράπηκε σε αγώνα μεταξύ των «πληρεξουσίων» (proxy) δυνάμεων άλλων δυνάμεων – Σαουδικής Αραβίας, Ιράν, Τουρκίας, Ρωσίας, ΗΠΑ. Ο ίδιος ο συριακός λαός κατέληξε ο μεγαλύτερος ηττημένος, καθώς τα σπίτια τους, τα μέσα διαβίωσης και οι πληθυσμοί καταστράφηκαν από αυτές τις δυνάμεις που ανταγωνίζονταν.

Και, τελικά, ακόμα κι αν οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις μπορούσαν τελικά να ανατρέψουν τον Άσαντ, οι ανταγωνιζόμενοι τζιχαντιστές πιθανότατα θα συνέχιζαν να διεξάγουν για αρκετό καιρό τον δικό τους άγριο εσωτερικό πόλεμο για κυριαρχία. Οι ΗΠΑ θα είχαν αντικαταστήσει έναν κοσμικό Άσαντ για καθεστώς τζιχαντιστών χωρίς καμιά εγγύηση ειρήνης.

Από ανθρωπιστική άποψη, ο πόλεμος θα έπρεπε να είχε τελειώσει, χθες. Είναι απλώς ανήθικο να αγωνιζόμαστε μέχρι τον τελευταίο Σύρο, όλα με την ολοένα και πιο μάταιη ελπίδα να ξεφορτωθείς τον Άσαντ. Περισσότερες ζωές θα σωθούν και η ροή προσφύγων θα μειωθεί εάν ο Άσαντ αποκαταστήσει τον έλεγχο και την τάξη στη χώρα. Για όσους ζουν σε ζώνες πολέμου, σχεδόν οποιαδήποτε ειρήνη, είναι καλύτερη από σχεδόν οποιονδήποτε πόλεμο.

Ναι, η Ρωσία θα έχει ισχυρή φωνή στη μελλοντική Συρία. Μαντέψατε; Έχουν ισχυρή πολιτική επιρροή και μια ναυτική βάση εκεί, από τα τέλη της δεκαετίας του 1940. Ο Πομπέο [διευθυντής] της CIA μιλάει σα να είναι αυτό ένα νέο πράγμα. Η Κίνα είναι επίσης πιθανό να έχει μια αυξανόμενη επιρροή στα συριακά ζητήματα.

Η κατάσταση αυτή προκαλεί πραγματική ανησυχία κυρίως στο Ισραήλ και τους υποστηρικτές του στις ΗΠΑ, καθώς και στους νεοσυντηρητικούς, για τους οποίους οποιοδήποτε ρωσικό κέρδος είναι αυτομάτως αποτυχία των ΗΠΑ και αντίστροφα. Η ιδέα ενός πιθανού αποτελέσματος που θα αποτελεί μια λογική και αξιοπρεπή διευθέτηση για όλους, φαίνεται να είναι ξένη προς τη σκέψη τους.

Οι ΗΠΑ και η Ρωσία θέλουν και οι δύο να σταματήσουν το ISIS και όποιους τζιχαντιστές συμμάχους που θα ανακύψουν. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία επιθυμούν σταθερότητα στην περιοχή. Το συνεχιζόμενο χάος, ο πόλεμος και η αναρχία είναι εγγυημένες συνταγές για περισσότερο ριζοσπαστισμό, περισσότερη οργή, περισσότερο τζιχαντισμό, περισσότερη δυστυχία. Ό, τι και να πιστεύουμε γι’ αυτούς, ο πατέρας και ο γιος Άσαντ είναι επιβεβαιωμένα κοσμικοί από την πρώτη μέρα και δεν «παίζουν εθνοκεντρικά».

Κάποιοι θα αντιταχθούν στο ότι το Ιράν θα διατηρήσει ακόμα έναν σύμμαχο στο καθεστώς Άσαντ. Ναι, αυτό είναι αλήθεια, όμως η επιρροή της Τεχεράνης στη Συρία αυξάνεται αναλογικά με το βαθμό που η επιβίωση του Άσαντ κρέμεται από ένα νήμα και είναι απελπισμένος.

Και όσο περισσότερο οι ΗΠΑ και το Ισραήλ διακηρύσσουν ότι το Ιράν είναι η μεγαλύτερη απειλή σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή – μια γραμμή που προωθείται ιδιαίτερα από τον Νετανιάχου και τον επικεφαλής της CENTCOM [στρατηγό] Τσόσεφ Βότελ- τόσο περισσότερο γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ο ολοένα και πιο φιλόδοξος νεαρός ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας δεν θα στενοχωριόταν κιόλας για έναν πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν.

Καλού ή κακού, το Ιράν προορίζεται από τη γεωγραφία να είναι σημαντικός παίκτης στη Μέση Ανατολή μέχρι το τέλος της ανθρωπότητας. Είναι μάλλον τόσο σταθερό, αν όχι περισσότερο, όσο τα περισσότερα καθεστώτα στη Μέση Ανατολή. Δεν είναι καλύτερο να ασχολούμαστε σε συνεχή βάση με το Ιράν αλλά να διασφαλίσουμε ότι η σχέση δεν θα είναι μόνιμα συγκρουσιακή – όπως προωθούν οι σημερινές αμερικανικές και ισραηλινές διακηρύξεις;

Εν τω μεταξύ, το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου διαφωνεί με την αμερικανική-ισραηλινή θέση, αφήνοντας μας σοβαρά απομονωμένους και χάνοντας διεθνώς τη σημασία μας στο θέμα του Ιράν – εκτός αν επιλέξουμε να ξεκινήσουμε έναν πραγματικό πόλεμο.

Όσο γρηγορότερα αυτή η βίαιη πολιτική σύγκρουση τελειώσει, τόσο το καλύτερο σχεδόν για καθέναν και ασφαλώς για τους Σύρπυς πάνω απ’ όλα. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται οι ΗΠΑ είναι να εμπλακούν σε έναν ακόμα πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Ο Ομπάμα το κατάλαβε. Παραδόξως, ο Τραμπ φαίνεται να το καταλαβαίνει αυτό και τώρα και έκανε ένα ακόμα βήμα υποβάθμισης των αμερικανικών ανατρεπτικών ενεργειών στη Συρία. Οι συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις των ΗΠΑ δεν ήταν επιτυχείς και οι περισσότεροι στην Ουάσιγκτον το γνωρίζουν.

Το ισχυρό ρωσοφοβικό λόμπι στην Ουάσινγκτον θα δούμε αναμφισβήτητα αυτή την κίνηση μείωσης της αμερικανικής συγκεκαλυμμένης βοήθειας στους «φιλικούς τζιχαντιστές», ως ένα ακόμα σημάδι ότι ο Πούτιν ελέγχει τον Τραμπ. Αλλά ποιος ελέγχει τους νεοσυντηρητικούς;

*Ο Graham E. Fuller είναι πρώην ανώτερος αξιωματούχος της CIA, συγγραφέας πολυάριθμων βιβλίων για τον μουσουλμανικό κόσμο. Το τελευταίο του βιβλίο είναι το «Breaking Faith: A novel of espionage and an American’s crisis of conscience in Pakistan» (Ένα μυθιστόρημα κατασκοπείας και η κρίση συνείδησης ενός Αμερικανού στο Πακιστάν) [Amazon, Kindle].

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου