Μουσταφά Τσολάκ: Η μειονότητα της Θράκης δεν χρειάζεται ούτε Έλληνες, ούτε Τούρκους «κηδεμόνες»

Πολλά ειπώθηκαν για την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα και τη Δυτική Θράκη. 

Πώς φάνηκε όμως στους ίδιους τους μειονοτικούς; 

Επίσης, πώς εκείνοι εκτιμούν τη Συνθήκη της Λωζάνης, ποια θεωρούν κυριότερα προβλήματά τους και πόσο αληθεύουν τα στερεότυπα που έχουμε γι΄αυτούς; 

Απευθύνθηκα για όλα αυτά σε έναν καλό μειονοτικό συνάδελφο και ιδού τι απάντησε σχετικά 

ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ 

Η επίσκεψη Ερντογάν ήταν σίγουρα μια ιστορική επίσκεψη, θεωρώ όμως πως έγινε για «εσωτερική κατανάλωση», για να «τσιμπήσει» δηλαδή ψήφους ο Ερντογάν απ' τους δεκάδες χιλιάδες Δυτικοθρακιώτες Τούρκους που ζουν και ψηφίζουν στη Τουρκία. 

 Η επίσκεψη Ερντογάν ήταν σίγουρα μια ιστορική επίσκεψη, θεωρώ όμως πως έγινε για «εσωτερική κατανάλωση», για να «τσιμπήσει» δηλαδή ψήφους ο Ερντογάν απ' τους δεκάδες χιλιάδες Δυτικοθρακιώτες Τούρκους που ζουν και ψηφίζουν στη Τουρκία. 

 Πώς είδες την επίσκεψη Ερντογάν στην Κομοτηνή; 

Σε ικανοποίησαν όσα είπε για τη μειονότητα; 

Τι αντιδράσεις υπήρχαν εντός της; 

Ήταν σίγουρα μια ιστορική επίσκεψη, διότι μετά από 65 χρόνια ήρθε ένας ΠτΔ της γειτονικής χώρας στην Ελλάδα και κυρίως στη περιοχή μας. Απ' την άλλη, θεωρώ πως αυτή η επίσκεψη ήταν για «εσωτερική κατανάλωση» για τον Ερντογάν, για να «τσιμπήσει» δηλαδή ψήφους απ' τους δεκάδες χιλιάδες Δυτικοθρακιώτες Τούρκους που ζουν και ψηφίζουν στη Τουρκία. Τα όσα είπε για τη μειονότητα ισχύουν αλλά είναι ελλιπή. Η μειονότητα έχει ν' αντιμετωπίσει πολλά άλλα προβλήματα -πέρα απ' το θέμα των μουφτήδων που επέμενε - και θα τα λύσει με τους αγώνες της η ίδια. 

Όσον αφορά τις αντιδράσεις, ενόχλησε ένα μεγάλο κομμάτι της μειονότητας η «διαίρεσή» της και απ' τον Ερντογάν, σε τρεις ομάδες, Τούρκους, Πομάκους και Ρομά – αυτή είναι και η επίσημη γραμμή του ελληνικού κράτους τα τελευταία 30 και χρόνια. Υπήρχαν βέβαια επίσης θετικές απόψεις, μολονότι μειοψηφία. Συμπερασματικά εξελίχθηκε σε φιάσκο για τον Ερντογάν μιας και πήγαν να τον δουν μόνο κάπου 1000 μειονοτικοί - η συντριπτική πλειοψηφία του γύρισε την πλάτη. 

Υποστηρίζω την πλήρη κατάργηση της Σαρίας και την εκλογή του μουφτή αλλά ως αποκλειστικά θρησκευτικού ηγέτη, χωρίς καμιά άλλη εξουσία, όπως ταυτόχρονα υποστηρίζω το διαχωρισμό Εκκλησίας-Κράτους. Δεν πρέπει ούτε οι μουφτήδες, ούτε οι παπάδες να έχουν κρατική εξουσία/σφραγίδα και να πληρώνονται απ' τους φόρους μας.

 — Κάποια τρικάκια στα τουρκικά που κυκλοφόρησαν προειδοποιώντας τους μειονοτικούς ότι ο Ερντογάν θα φύγει ενώ αυτοί θα μείνουν ήταν πράγματι λες προβοκάτσια; Τι άλλες εθνικιστικές προκλήσεις υπήρξαν; 

Ναι, ήταν προβοκάτσια για να τρομοκρατήσουν τους μειονοτικούς. Πέρα απ' τα τρικάκια, «ζωγράφισαν» σταυρούς σε σπίτια «εκλεγμένων» μουφτήδων και κάποιων πολιτικών. Επίσης κατά τη διάρκεια της επίσκεψης έγινε μια «παρωδία» διαδήλωσης στην κεντρική πλατεία της Κομοτηνής από 150 άτομα-στελέχη της γνωστής ναζιστικής συμμορίας, κάτι «πατριώτες» με καταγωγή από άλλες «πατρίδες» –οι οποίοι δεν ήξεραν καν να μιλάνε τα ελληνικά– και κάτι καλοπληρωμένους «υπερ-πατριώτες» που είναι γνωστοί για τις δημοκρατικές απόψεις τους όπως «να ρίχνουμε φόλα στα αδέσποτα» κ.λπ.

 — Οι ίδιοι οι μειονοτικοί τι πιστεύουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης; Έχει συνδεθεί με κάποια συγκεκριμένα προβλήματα όσο τους αφορά; Η συνθήκη αυτή θεωρείται το «Σύνταγμα» της μειονότητας, όσον αφορά τα δικαιώματα της. Αν και αυτό κατά την ταπεινή μου άποψη είναι ξεπερασμένο και δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες, νομίζω πως οι μειονοτικοί για να αποκτήσουν τα δικαιώματα που τους στερούν πρέπει να μάθουν να παλεύουν, να αγωνίζονται και να τα διεκδικούν οι ίδιοι, χωρίς να περιμένουν απ' την οποιαδήποτε κυβέρνηση να τους τα δίνει με βάση συνθήκες και συμφωνίες. Η επίσκεψη εξελίχθηκε σε φιάσκο για τον Ερντογάν μιας και πήγαν να τον δουν μόνο κάπου 1000 μειονοτικοί - η συντριπτική πλειοψηφία του γύρισε την πλάτη. Η επίσκεψη εξελίχθηκε σε φιάσκο για τον Ερντογάν μιας και πήγαν να τον δουν μόνο κάπου 1000 μειονοτικοί - η συντριπτική πλειοψηφία του γύρισε την πλάτη. 

— Με το θέμα των μουφτήδων πού βρίσκεται η αλήθεια; Η Σαρία πόση απήχηση έχει στη μειονότητα; Ο μουφτής είναι ο θρησκευτικός ηγέτης της μειονοτικής κοινωνίας. Όταν το κράτος σού διορίζει/επιβάλλει τον ηγέτη σου, είναι λογικό να μην τον αναγνωρίσεις. Η Σαρία πάλι για τον μέσο μειονοτικό είναι αφενός δικαίωμα, αφετέρου πρόβλημα. Πολλοί άνθρωποι είχαν σοβαρά θέματα με την εφαρμογή της, κυρίως σε ζητήματα περιουσιών. Γι' αυτό κι έγινε όλη η «φασαρία» μετά την υπόθεση της κ. Χατιτζέ που πήγε στο ΕΔΑΔ και την πρόσφατη κυβερνητική τροποποίηση. Προσωπική μου άποψη για την τροποποίηση αυτή, που την είπα και δημόσια, είναι «Δεν αρκεί, αλλά είμαι υπέρ». Υποστηρίζω την πλήρη κατάργηση της Σαρίας και την εκλογή του μουφτή αλλά ως αποκλειστικά θρησκευτικού ηγέτη, χωρίς καμιά άλλη εξουσία, όπως ταυτόχρονα υποστηρίζω το διαχωρισμό Εκκλησίας-Κράτους. Δεν πρέπει ούτε οι μουφτήδες, ούτε οι παπάδες να έχουν κρατική εξουσία/σφραγίδα και να πληρώνονται απ' τους φόρους μας. 

—Ποια θεωρείς σημαντικότερα ζητήματα της μειονότητας σήμερα και τι λύσεις θα πρότεινες; Το σημαντικότερο είναι το οικονομικό. Η περιοχή μας είναι πρώτη στην ανεργία και η νεολαίοι φεύγουν στο εξωτερικό ή στα ναυπηγεία για να δουλέψουν σε ανθυγιεινές εργασίες. Πρέπει αρχικά να βρεθούν λύσεις γι' αυτό. Προσωπικά προτείνω κρατικοποίηση των κλειστών εργοστασίων στη Βι.Πε. και την επαναλειτουργία τους με εργατικό έλεγχο, ώστε να ανοίξουν θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους της περιοχής, μειονοτικούς και πλειονοτικούς. Όπως επίσης καινούργια προγράμματα παραγωγικής ανασυγκρότησης, κυρίως για τους νέους αγρότες. Αλλά όλα αυτά δύσκολα μπορούν να γίνουν εντός της Ευρωζώνης και με μια κυβέρνηση-μαριονέτα των Βρυξελλών! 

Συζήτηση με τον πρόεδρο της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης: «Καλή λύτρωση στους μισαλλόδοξους!» Δεύτερο, είναι το εκπαιδευτικό. Εδώ έχουμε πολλά και πολύ σοβαρά προβλήματα. Τα μειονοτικά σχολεία όπως προβλέπεται στη ΣτΛ είναι δίγλωσσα, αλλά δεν υπάρχουν (και δεν επιτρέπεται να ανοίξουν) δίγλωσσα νηπιαγωγεία. Τα παιδιά είναι υποχρεωμένα να πάνε σε δημόσια νηπιαγωγεία, αλλιώς δεν τα δέχονται στο δημοτικό. Αυτό πρέπει να λυθεί άμεσα. 

Ένα άλλο είναι με τους μειονοτικούς δάσκαλους που είναι στο ελληνόφωνο πρόγραμμα (απόφοιτοι παιδαγωγικών σχολών) και δεν τους επιτρέπεται να διδάσκουν στα μειονοτικά σχολεία (με το ρατσιστικό νόμο Λοβέρδου). Όπως επίσης με τους δασκάλους –απόφοιτους της ΕΠΑΘ– που είναι στο τουρκόφωνο πρόγραμμα, οι οποίοι χρειάζονται «εκσυγχρονισμό», όπως και τα βιβλία... Υπάρχουν επίσης γειτονιές και χωριά που έχουν ανάγκη από νέα σχολεία αλλά το κράτος απαγορεύει να ανοίξουν καινούργια... και άλλα πολλά. 

Προσωπικά θα πρότεινα α) Δημιουργία δίγλωσσων νηπιαγωγείων, β) Κατάργηση νόμου Λοβέρδου, γ) Ίδρυση καινούργιων σχολείων σε περιοχές που το έχουν ανάγκη. 

Τρίτο, είναι το Γραφείο Πολιτικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο ουσιαστικά είναι «προξενείο» μέσα στην ίδια τη χώρα που ασχολείται αποκλειστικά με τη μειονότητα. Εγώ πιστεύω πως αυτό πρέπει να κλείσει και η ευθύνη της μειονότητας να περάσει στο υπουργείο Εσωτερικών και τα λεφτά που δίνονται σ' αυτή την υπηρεσία απ' τα κρυφά κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών, να πάνε για δημόσια υγεία και παιδία. 

Τέταρτο, πρέπει επιτέλους οι μειονοτικοί να διαχειρίζονται οι ίδιοι τα βακούφια (μειονοτική περιουσία) τους και να εκλέξουν δικούς τους ανθρώπους για την Διαχείριση Μουσουλμανικής Περιουσίας ώστε να σταματήσει το κράτος να διορίζει «δικά του καλά παιδιά» γι' αυτή τη δουλειά. Πέμπτο, υπάρχει σοβαρό θέμα με τίτλους στα αυθαίρετα. Χρειάζεται επειγόντως να γίνει τακτοποίηση τίτλων τουλάχιστον στις πρώτες κατοικίες – να υπογραμμίσω εδώ πως βασικά μιλάμε για χαμόσπιτα σε φτωχογειτονιές, όχι για βίλες. 

Έκτο, είναι το θέμα-ταμπού: η αναγνώριση συλλόγων με τίτλο τουρκικός-ή», όπως αναγνωρίζονται και λειτουργούν κανονικά και νόμιμα οι σύλλογοι των Πομάκων, Ρομά κλπ. Διότι η άρνηση της ύπαρξης Τούρκων δεν οδήγησε πουθενά πέρα από αδιέξοδο τη χώρα μας και γίναμε ρεζίληδες στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Δεν έπαψαν οι Τούρκοι να είναι Τούρκοι με την άρνηση της ταυτότητας τους, αντίθετα στράφηκαν στον δικό τους εθνικισμό. 

Το σημαντικότερο πρόβλημα της μειονότητας στη Θράκη είναι το οικονομικό. Η περιοχή είναι πρώτη στην ανεργία και η νεολαίοι φεύγουν στο εξωτερικό ή στα ναυπηγεία για να δουλέψουν σε ανθυγιεινές εργασίες. 

Τι θα απαντούσες σε όσους λένε ότι εντάξει, μπορεί να υπάρχουν κάποια θέματα αλλά η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης δεν υπέστη ποτέ τα δεινά της αντίστοιχης ελληνικής στην Τουρκία; Αυτό που έκανε το τουρκικό κράτος στους Ρωμιούς/Έλληνες, ήταν εθνοκάθαρση. Το ίδιο προσπάθησε να κάνει η Ελλάδα στη μειονότητα με διαφορετικό τρόπο: βλέπε πογκρόμ του '90, άρθρο 19 του κώδικα ιθαγένειας, μπάρες (δηλαδή τελωνεία μέσα στην ίδια τη χώρα) στα μειονοτικά χωριά... άδειες οδήγησης τρακτέρ, άδειες ανακαίνισης σπιτιών που δεν δίνονταν κ.ά. Τα έθνη-κράτη αυτά κάνουν: Προσπαθούν να αφομοιώσουν τους θρησκευτικά αλλά όχι και εθνικά ομοίους (όπως η Τουρκία τους Κούρδους, Λαζούς κ.λπ., και η Ελλάδα τους εθνικά Μακεδόνες, Βλάχους κ.λπ.) και να «καθαρίζουν» όσους διαφέρουν εθνικά και θρησκευτικά (όπως η Τουρκία τους Ρωμιούς, Αρμένιους κ.λπ. και η Ελλάδα τους Τσάμηδες). Έτσι λοιπόν γίνανε προσπάθειες να «φύγουν» οι Τούρκοι της Θράκης, αλλά αυτοί ήταν «ξεροκέφαλοι» και επέμεναν να μείνουν!

 Το πρόβλημα όμως είναι στα μυαλά αυτών που λένε αυτό που ανέφερες: Τι φταίει ένας μειονοτικός της Θράκης αν η Τουρκία έκανε πογκρόμ στους Ρωμιούς εκεί; Για ποιο λόγο να πληρώνει τις αμαρτίες και τα εγκλήματα της Τουρκίας; Αυτή είναι μια καραμέλα που μοιράζει το ελληνικό κράτος και την αναμασάνε κάθε φορά που ανοίγει το μειονοτικό ζήτημα. Κάτι που δυστυχώς επαναλαμβάνουν μέχρι κι αριστεροί άνθρωποι, δημοκράτες. 

— Έχεις αναφερθεί αν δεν λαθεύω σε «παιχνίδια» Ελλήνων και Τούρκων στην περιοχή ερήμην της ίδιας της μειονότητας και των Θρακιωτών γενικότερα. Πώς το εννοείς; Από χαφιέδες καλοπληρωμένους έχουμε μπόλικους εδώ, Έλληνες και Τούρκους. Οι μεν υποδύονται τους σωτήρες της μειονότητας, οι δε τους δήθεν «φρουρούς» της Θράκης, δημιουργώντας εντάσεις στη περιοχή. Όμως οι άνθρωποι εδώ έχουμε μάθει να ζούμε μαζί ειρηνικά και το κοινό μας πρόβλημα είναι η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση και οι πολιτικές που οδηγούν σ' αυτά. Οι χαφιέδες κι από τις δύο πλευρές επιχειρούν να μας αποπροσανατολίσουν σπέρνοντας μίσος και εθνικισμό. Θέλουνε να μας διασπάσουν και να μας βάλουν να συγκρουστούμε μεταξύ μας, όμως δε θα τους κάνουμε το χατίρι! —Η στερεοτυπική εικόνα για τη μειονότητα είναι πως είναι κάτι «συμπαγές», χωρίς ιδιαίτερες ιδεολογικοπολιτικές αποχρώσεις, ότι είναι «υποχείριο» της εκάστοτε τουρκικής πολιτικής, ότι «κατευθύνεται» κ.λπ. Πόσο ισχύουν αυτά; Καμιά μειονότητα δεν είναι κάτι «συμπαγές». Μέσα στη μειονότητα της Θράκης υπάρχουν θρησκευόμενοι, άθεοι, σουνίτες, αλεβίτες κ.λπ. καθώς και άνθρωποι απ' όλους τους πολιτικούς χώρους: Υπάρχουν δεξιοί, φαν του εθνικιστή Καμμένου, ακόμα και ψηφοφόροι της ναζιστικής συμμορίας – έστω ελάχιστοι. Ταυτόχρονα βέβαια υπάρχουν άνθρωποι προοδευτικοί, αγωνιστές της Αριστεράς, αντιεξουσιαστές... 

Το παραμύθι που λέει ότι η μειονότητα καθοδηγείται/κατευθύνεται απ' τη Τουρκία μέσω του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής, είναι κάτι βολικό για να αποφύγουμε τις διεκδικήσεις της. Τα μειονοτικά προβλήματα που ανέφερα πιο πάνω, τι σχέση μπορούν να έχουν με την Τουρκία; Τι όφελος να έχει η γειτονική χώρα απ' τη ποιοτική εκπαίδευση που θέλουν οι μειονοτικοί ή από την έκδοση αδειών για τα χαμόσπιτά τους; 

—Λίγα λόγια για το Glasnost.gr όπου συνεργάζεσαι και την «αρθρογραφία από αριστερή σκοπιά»; Το Glasnost.gr είναι ένας διαδικτυακός χώρος ελεύθερης έκφρασης της Αριστεράς και κυρίως της νεολαίας. Η ιδέα ήταν των συντρόφων απ' την Αθήνα, μου έκαναν πρόταση συμμετοχής και τη δέχτηκα με χαρά. Στην ιστοσελίδα αυτή μπορούν να γράφουν όλοι όσοι θέλουν να προτείνουν κάτι ή να συμβάλλουν στο διάλογο μέσα στην Αριστερά. Είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε πριν 3 μήνες και ήδη πάει πολύ καλά – σύντομα θα αναβαθμιστεί και θα βελτιωθεί ακόμα περισσότερο.

 Ο Μουσταφά Τσολάκ γεννήθηκε στις 15//11/88 και ζει στην Κομοτηνή. Είναι ποιητής, δημοσιογράφος, μεταφραστής. Έχουν εκδοθεί δύο ποιητικές του συλλογές στην μητρική του γλώσσα (τα τουρκικά) που η δεύτερη εκδόθηκε επίσης στα αζέρικα ενώ κάποια απ' τα ποιήματα του μελοποιήθηκαν. Έχει πάρει το βραβείο του «Νέου Ταλέντου» στην ποίηση απ' το Κέντρο Ερευνών και Επιστημών «Vector» (Αζερμπαϊτζάν, 2010). Υπήρξε εκδότης και διευθυντής της δίγλωσσης εφημερίδας της Θράκης «Barikat» (2014-2015) ενώ αρθρογραφεί συχνά σε εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες στα τουρκικά και στα ελληνικά. Είναι οργανωμένος αριστερός και αμετανόητος αντιεθνικιστής. 

Πηγή: www.lifo.gr