Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2020

Η Μαύρη Γη, το πιο δυστοπικό σενάριο

«... πάνω στον πόνο μου μην προσθέτεις αδυσώπητες έγνοιες
και για το μέλλον μην προφητεύεις αγωνία αβάσταχτη.
και οι αθάνατοι θεοί
δεν έταξαν για τους θνητούς πάνω στην ιερή γη
ούτε παντοτινή και ακατάπαυτη έχθρα
ούτε βέβαια και αγάπη·
οι θεοί χαρίζουν στους ανθρώπους στοχασμό
που έχει ορίζοντα την ημέρα.
Όσο για τις δικές σου τις μαντείες,
να δώσει ο μέγας Απόλλων, ο εκηβόλος,
να μη βγουν αληθινές όλες.


ἐπ' ἄλγεσι μὴ χαλεπὰς ποίει μερίμνας,
μηδέ μοι ἐξοπίσω
πρόφαινε ἐλπίδας βαρείας.
οὔτε γὰρ αἰὲν ὁμῶς
θεοὶ θέσαν ἀθάνατοι κατ' αἶαν ἱράν
νεῖκος ἔμπεδον βροτοῖσιν
οὐδέ γα μὰν φιλότατ', ἐπὶ δ' ἀ….αννόον ἀνδρῶν
θεοὶ τιθεῖσι.
μαντοσύνας δὲ τεὰς ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων
μὴ πάσας τελέσσαι».

(Η Ιοκάστη απευθυνόμενη στον μάντη Τειρεσία)

Δεν ξέρω αν έχουμε καιρό. Δεν ξέρω κι αν έχει νόημα «η ανθρωπότητα να μάθει» αφού ποτέ δεν μαθαίνει. Με την μόνη ακρίβεια που μπορεί να επιδείξει τρώει μέρος του εαυτού της αλλά και άλλα αθώα πλάσματα κάθε λίγες δεκαετίες. Στο Ολοκαύτωμα το τερμάτισε. Όπως ποτέ πριν. Άραγε όπως και ποτέ μετά; Πρέπει οι κοινωνικοί επιστήμονες και ιδίως οι ιστορικοί να ασχοληθούν με το μέλλον; Πρέπει να σκύψουν το κεφάλι και να αποκρυπτογραφήσουν τα ποδοβολητά της γης με το αυτί κολλημένο στο χώμα; Οι περισσότεροι ιστορικοί είναι πολύ προσεκτικοί όταν πρόκειται να κάνουν προβλέψεις και είναι απρόθυμοι ακόμη και να αντλήσουν συμπεράσματα από το παρόν. Όμως οι ιστορικοί που λόγω της πληθώρας στοιχείων παρεμβαίνουν προειδοποιώντας, θυμίζοντας τις λίγες φωνές διαμαρτυρίας μες στη ραστώνη του Μεσοπολέμου, πληθαίνουν στις μέρες μας. Ο David Wallace-Wells, συγγραφέας του πρόσφατα δημοσιευμένου βιβλίου «Η ακατοίκητη γη» (2019), τονίζει σε περιοδικό της Νέας Υόρκης τον περασμένο Οκτώβριο: «Αυτό που έχει ονομαστεί γενοκτονικό επίπεδο θέρμανσης είναι ήδη το αναπόφευκτο μέλλον όλων μας.».

Ενώ ο Timothy Snyder του Πανεπιστημίου Yale, ένας από τους πιο γνωστούς ιστορικούς του Ολοκαυτώματος στην εποχή μας που με το πολυσυζητημένο βιβλίο του 2010 "Bloodlands: Europe Between Hitler και Stalin" προσπάθησε να εξηγήσει γιατί ο φασισμός ήταν ενδημικός σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, επανέρχεται στο «Μαύρη Γη: Το Ολοκαύτωμα ως Ιστορία και Προειδοποίηση» (2015). Ο Snyder αποθέτει για μια ακόμη φορά ένα έντρομο βλέμμα στη φρίκη του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, αλλά προσθέτει μια παράμετρο που την συνδέει συστηματικά και άμεσα με τους αγώνες που εξελίσσονται κάτω από τα πόδια μας σε αυτόν τον αιώνα. Και εάν στα παρακάτω βρείτε κοινά σημεία στην ρητορική με όσα εξελίσσονται σήμερα εις βάρος άλλων ανθρώπων και πλασμάτων μην τα αγνοήσετε. Μπορεί να μην ταυτίζονται αλλά ολοένα και πλησιάζουν οι μορφές τους.

Εάν η θεωρία του ζωτικού χώρου λέει κάποια πράγματα, και λέει πολλά, ο Χίτλερ είδε την πολιτική ως πόλεμο για πόρους μεταξύ των φυλών. Η εύφορη γη της Ευρώπης είναι ένας περιορισμένος πόρος, στον οποίο ο νόμος της φύσης έπρεπε να αγωνιστεί για να επιβιώσει. Είναι ένας αγώνας ζωής και θανάτου. Στην αντίληψη του Χίτλερ, αντίληψη ακραίου οικονομικού καπιταλισμού, το να αποτραπεί η έλλειψη πόρων χρησιμοποιώντας τεχνολογικά μέσα ή μέσω διεθνών ρυθμίσεων ήταν λάθος. Γι' αυτό άλλωστε και το συναίσθημα ήταν λάθος, η αγάπη ήταν παράνομη. O Χίτλερ ήταν πολύ περιγραφικός όταν περιέγραφε στους λόγους του το όραμά του για την ιδανική Γερμανική νιότη. «Μια βίαια δρώσα, εξουσιαστική, ατρόμητη και με κτηνώδη δύναμη νεολαία, αυτό επιδιώκω. Η νιότη πρέπει να είναι όλα αυτά τα πράγματα. Πρέπει να είναι αδιάφορη στον πόνο. Δεν πρέπει να υπάρχει αδυναμία ή τρυφερότητα μέσα της. Θέλω να δω γι’ ακόμη μια φορά στο βλέμμα της την λάμψη και αυτό που διαχωρίζει το θηρίο από το θήραμα… Επιμένω να έχω μια αθλητική νεολαία. Δεν θα έχω καμιά διανοουμενίστικη εκπαίδευση. Η γνώση είναι καταστροφή για τους νέους άνδρες μου». (Hermann Rauschning, Hitler Speaks: A Series of Political Conversations with Adolf Hitler on His Real Aims).

Ο αγώνας για ύπαρξη είναι λοιπόν απαραίτητος και υγιής και οι Εβραίοι προσπάθησαν να τον περιορίσουν. Οι Εβραίοι της Διασποράς, ακατάτακτοι εκ των συνθηκών αιώνων, «μπορούσαν να θεωρηθούν ως μια δύναμη σε αντίθεση με τη φύση, παρεμβαίνοντας στον πόλεμο για επιβίωση με την επιβολή της διεστραμμένης αντίληψής τους για παγκόσμια ηθική» λόγω των διωγμών που είχαν βιώσει. Ως εκ τούτου, ο Χίτλερ υιοθέτησε μια συνδυασμένη πολιτική ανάληψης του ελέγχου των πόρων της Ευρώπης όπως των γεωργικών περιοχών στην Ανατολική Ευρώπη και της διάθεσης του εβραϊκού "εμποδίου". Η διάθεση των πόρων υπερ των Αρίων έπαιξε άλλωστε εμβληματικό ρόλο στην γενοκτονία που συντελέστηκε τον φριχτό χειμώνα του 41 στην Αθήνα.

Αλλά η επιλογή του ποιοι περίσσευαν, του ποιοι έπρεπε να πεθάνουν για να ζήσουν οι υπόλοιποι ή μάλλον οι ίδιοι, πάταγε σε δυο πόδια. είχε ένα απόλυτα υλικό στάδιο αν και στηριζόταν στην ψυχολογική διαπλοκή των ενταγμένων: «Η συντήρηση ενός διανοητικά ανάπηρου ατόμου στοιχίζει περίπου στο κράτος 4 μάρκα τη μέρα. Στη Γερμανία αυτή τη στιγμή υπάρχουν 300.000 διανοητικά ανάπηροι. Πόσο στοιχίζει συνολικά η περίθαλψη αυτών των ανθρώπων; Πόσα δάνεια γάμων των 1.000 μάρκων θα μπορούσαν να χορηγηθούν με αυτά τα χρήματα;» (Εκφώνηση σε διαγώνισμα μαθηματικών στη ναζιστική Γερμανία). Κοινώς σε συμφέρει να ψοφήσουν, κοίτα αλλού. Αλλά είχε και ένα φιλοσοφικό αφού η αρπαγή της ύλης (όπως έγινε με άλλους αν κι επίσης μαζικούς όρους στην αποικιοκρατία) πρέπει να νομιμοποιηθεί σαρώνοντας την διαστροφή του ψευτοδιανοουμενισμού. Γιατί το μίσος για την διανόηση ήταν ο 2ος πυλώνας του ναζισμού. Υπήρχαν άνθρωποι που αυτό που είχαν δεν μπορούσε να κλαπεί γιατί δεν ήταν μόνο υλικό. «Όταν μεγάλωνα θα γινόμουν βιβλίο», έγραψε ο Άμος Οζ. «Όλα τα άλλα μπορούσαν να στα πάρουν. Να σε εκτοπίσουν, να σου πάρουν την περιουσία, να σε απομονώσουν, να ταπεινώσουν το σώμα σου.». 

Αν η αρχαιοαθηναϊκή Δημοκρατία που τα έβαλε με τον Ανατολίτικο ηγεμονισμό και την ολιγαρχία της Σπάρτης φύτεψε την φιλοσοφία, (και δεν είναι τυχαίο ότι οι 3 μεγαλύτεροι ελληνιστές του 20ου αιώνα υπήρξαν Εβραϊκής καταγωγής, αγαπώντας βέβαια τον συμβολισμό της Αθήνας, όχι στρατηλάτες που ο Κάιζερ χρησιμοποίησε, καθιερώνοντας τους ως μεγάλους για να συνενώσει τα Γερμανικά κρατίδια…) οι Εβραίοι της διασποράς μέσω φιλοσοφικών ρευμάτων (που τα συναντούμε γενικότερα σε κάποιους αρχαίους πολιτισμούς) είχαν εξίσου τεράστια συμβολή. Εκκινώντας από την Καμπάλα («καλύτερα να ανάψεις ένα κερί παρά να ζεις στο απόλυτο σκοτάδι», «αν σώσεις μια ζωή είναι σα να σώζεις όλον τον κόσμο» κλπ) συνέβαλλαν στην γείωση της φιλοσοφίας στην καθημερινότητα και στην αίσθηση της ατομικής ευθύνης, στο βάρος της ατομικής επιλογής και στις τρομερές δυνατότητες μας για φως και σκοτάδι, αφού μέσω του Μαρξισμού, του Φροϋδισμού κλπ, φώτισαν άβολα, τρομακτικά μα κι ελπιδοφόρα τον κόσμο.

Τώρα πια, όπως πολιτικοί φιλόσοφοι και ακτιβιστές επισημαίνουν, αυτό που φωτίζει τρομακτικά τον κόσμο είναι η κλιματική κρίση που εξελίσσεται ραγδαία, την οποία πολλοί κοιμισμένοι την αντιμετωπίζουν ειρωνικά λόγω της προγενέστερης ύπαρξης αλλαγών στο κλίμα. Δεν έχουν καταλάβει τίποτε ούτε από τους λόγους που εξελίσσεται (δεν είναι πια ενας φυσικός μηχανισμός) ούτε από τους αφύσικους ρυθμούς επιδεινώνεται, ούτε από τα αποτελέσματα που θα έχει. Η "Μαύρη Γη" βέβαια, η έλευση του πλανητικού φασισμού λόγω της οικονομικής και περιβαλλοντικής γεωπολιτικής, δέχθηκε και κριτική που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας. Ορισμένοι επικριτές ισχυρίστηκαν ότι οι προσπάθειες να βγουν συμπεράσματα για το μέλλον με βάση το Ολοκαύτωμα είναι ακόμη και επικίνδυνες. Αλλά δεν είναι απαραίτητο να εκθέσουμε μια πολύπλοκη ερμηνεία της ιδεολογίας του Χίτλερ, προκειμένου να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η γενοκτονία είναι ένα πιθανό αποτέλεσμα της οικολογικής κρίσης. Η έκθεση που δημοσίευσε πέρυσι η ομάδα των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές αλλαγές προβλέπει ότι η αύξηση των θερμοκρασιών θα προκαλέσει μεγάλης κλίμακας έλλειψη τροφίμων και νερού μέσα στα επόμενα 20-30 χρόνια.

Το επόμενο τεράστιο κύμα προσφύγων με το οποίο θα έχεις να μοιράσεις όχι μια απομονωμένη γωνιά κι ένα πιάτο φαΐ πια αλλά το νερό και τον αέρα, η απαίτηση, η ανάγκη, του να ζήσεις εσύ και ο άλλος να πεθάνει, θα βρίσκεται παντού. Κι αυτοί που μαζικά δολοφονούνται αφού με τις ηθικές τους απαιτήσεις απαιτούν έναν παράλογα ηθικό κόσμο υπερ της ζωής είναι (προσοχή! Όχι οι οικολόγοι λάιφ στάιλ που παρεπιδημούν παντού αλλά) οι οικοακτιβιστές. Η ιστορία έχει δείξει πως οι ηγεμονικές ομάδες της ανθρωπότητας αν είναι κάτι είναι προγραμματισμένες στις σφαγές που διαπράττουν. Εφευρίσκοντας ιδεολογήματα που θα τα νομιμοποιήσουν μέσα μας πριν και την ενδεχόμενη δική μας σφαγή. Το να τα αφήσουν στην τυχη είναι επικίνδυνο. Κι εδώ δεν θα χρειάζεται καν να νομιμοποιηθούν. Μιλάμε για την ανάσα. Θα παρακαλάμε να ανήκουμε στους θύτες και όχι στα θύματα.

Κι επειδή αν το δυστοπικό αυτό σενάριο ολοκληρωθεί, η αγωνία θα τραβάει πολύ, αυτοί που επεξεργάζονται τις λύσεις θα έχουν ήδη δημιουργήσει τα προβλήματα… Θα είναι η βρομιά κάποιων, η ανηθικότητα τούτων, η επικινδυνότητα εκείνων; Η θεια επιλογή εις βάρος αυτονών;; Δεν θα είμαστε εδώ αλλά φαίνεται πως το μέλλον ή θα είναι (κοκκινο)Πράσινο ή δεν θα υπάρχει καθόλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου