Πόλεμος και διπλωματία, δύο όψεις του ίδιου ανταγωνισμού

Πόλεμος και διπλωματία, 

δύο όψεις του 

ίδιου ανταγωνισμού

Γιώργος Παυλόπουλος

▸ Τα όπλα επέστρεψαν στις θήκες, μέχρι την επόμενη «κρίσιμη στιγμή»…

Δεν χωράει αμφιβολία ότι η εικόνα της τελευταίας εβδομάδας του Ιουλίου ήταν αρκετά διαφορετική σε σύγκριση με την προηγούμενη στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών. Από εκεί που οι δύο στόλοι βρίσκονταν με το δάχτυλο στη σκανδάλη στο Αιγαίο, στις ένοπλες δυνάμεις και των δύο χωρών είχε σημάνει κόκκινος συναγερμός και τα ΜΜΕ (κυρίως τα ελληνικά είναι αλήθεια) εξέδιδαν αλλεπάλληλα πολεμικά ανακοινωθέντα, επικράτησε μια σχετική ηρεμία. Το ερευνητικό σκάφος Ουρούτς Ρέις και τα πολεμικά πλοία αποχώρησαν από την επίμαχη ζώνη, ενώ ο κίνδυνος να ξεσπάσει ένα «θερμό επεισόδιο» έδειξε να απομακρύνεται, έστω και προσωρινά.

Το κέντρο βάρους έχει μεταφερθεί εκεί που βρισκόταν πριν την πρόσφατη όξυνση – στη διπλωματία και τα σενάρια για διάλογο, χωρίς ωστόσο να λείπουν οι αναγκαίες απειλές και οι ισχυρισμοί για το ποιος από τους δύο έχει την πιο μεγάλη δύναμη. Εδώ στην Αθήνα, για παράδειγμα, κυβέρνηση και Πεντάγωνο (και η αξιωματική αντιπολίτευση που μοιράζει συγχαρητήρια) περηφανεύονται πως όσα συνέβησαν ισοδυναμούν πρακτικά με στρατιωτικό θρίαμβο απέναντι στους Τούρκους, οι οποίοι εξαναγκάστηκαν να γυρίσουν στο κλουβί τους. Ενώ στην Άγκυρα, την ίδια στιγμή, έστειλαν επειγόντως το έτερο ερευνητικό τους σκάφος (το Μπαρμπαρός) στην περιοχή της Κύπρου, για να κάνει εκεί επίδειξη και να κουνήσει το δάχτυλο στους απέναντι.

Υπό μία έννοια, τα παραπάνω παραπέμπουν στα πρωτοσέλιδα αθλητικών εφημερίδων μετά από ένα παρολίγον ντέρμπι. Των μεν που γράφουν ότι η μία ομάδα εξανάγκασε τον αντίπαλο να μην ανοιχτεί γιατί θα έτρωγε γκολ – και των δε που επιμένουν πως η άλλη δεν ήταν σε καλή ημέρα ή απλώς επέδειξε αυτοσυγκράτηση ενόψει της ρεβάνς. Σίγουρα, πάντως, επειδή όλοι γνωρίζουν πως τα πρωταθλήματα δεν κρίνονται από τις ισοπαλίες, αλλά από τις ήττες και τις νίκες, ουδείς τολμά να ψελίσει «τέλος καλό, όλα καλά». Η επόμενη «κρίσιμη στιγμή», άλλωστε, δεν θα αργήσει να έρθει, όσες συνομιλίες και αν διεξαχθούν στο μεταξύ και όσα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και αν συμφωνηθούν. Όσο για τον περιβόητο και εφ’ όλης της ύλης (γιατί τέτοιος θα είναι όσο κι αν κάποιοι δεν το παραδέχονται) διάλογο, για τον οποίο πιέζουν ασφυκτικά τόσο η Ουάσινγκτον και το Βερολίνο όσο και οι πολυεθνικές της ενέργειας, δεν υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να διεξαχθεί σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν.

Προφανώς, οι μεγάλοι ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τα δικά τους γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα (γι’ αυτό και το αμερικανικό αεροπλανοφόρο έκανε ασκήσεις και με ελληνικές και με τουρκικές δυνάμεις…), ενώ απαιτούν από τα «κακά παιδιά» να τα βρουν κάπου στη μέση. Όμως, έχουν καταλάβει όλα αυτά τα χρόνια πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει εύκολα – και σίγουρα όχι όσο δεν διευθετείται ο ανταγωνισμός μεταξύ των τελευταίων και δεν κρίνεται το ποιος έχει το πάνω χέρι. Γι’ αυτό, τελικά δεν αποκλείεται να δώσουν το «πράσινο φως» για την (κάποιου είδους) αναμέτρηση, εκτιμώντας ότι την επόμενη ημέρα θα επιβάλουν πιο εύκολα τις θέσεις και απαιτήσεις τους και προς τους δύο.

Πρόκειται για μια ιδιαιτέρως λεπτή και επικίνδυνη (για τους λαούς) ισορροπία, την οποία δυστυχώς δεν δείχνουν να αντιλαμβάνονται όσοι επιμένουν να κοιτούν μόνο προς μία πλευρά: Είτε προς τους «ξένους ιμπεριαλιστές» είτε προς την «τουρκική επιθετικότητα» είτε προς τον «ελληνικό επεκτατισμό».

ΠΗΓΗ ΠΡΙΝ