Απόσυρση ρωσικών στρατευμάτων και πολεμικών οχημάτων από την Κριμαία AP Photo
Το Κρεμλίνο αποφάσισε μεν να αποσύρει τα στρατεύματα που είχαν συγκεντρωθεί στη μεθόριο με την ανατολική Ουκρανία, όμως διατηρεί εκεί τα βαρέα όπλα και χρειάζεται μόνο μια σπίθα για να ξεσπάσει... πυρκαγιά ● Η ρωσοουκρανική κρίση φέρνει νέες ισορροπίες όχι μόνο απέναντι στις ΗΠΑ αλλά και απέναντι στην Τουρκία, η οποία «παζαρεύει» την πώληση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία παρά τις ρωσικές προειδοποιήσεις
«Χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία παύει να είναι αυτοκρατορία. Ομως, με την Ουκρανία χειραγωγούμενη και υποταγμένη, η Ρωσία γίνεται αυτόματα αυτοκρατορία». Αυτά έγραφε πίσω στο 2012 στο βιβλίο του «Στρατηγικό όραμα: η Αμερική και η κρίση της παγκόσμιας δύναμης» ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ επί προεδρίας Κάρτερ, συνιδρυτής της περιώνυμης Τριμερούς Επιτροπής και από τα κορυφαία «γεράκια» του ορίτζιναλ Ψυχρού Πολέμου.
Εννέα χρόνια, μία προσάρτηση (της Κριμαίας) κι έναν πόλεμο (στο Ντονμπάς, στα ανατολικά της Ουκρανίας) μετά, το στρατηγικό δίλημμα παραμένει. Και για τη Ρωσία. Και για τη Δύση, ειδικά μετά την έλευση του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο… Παρά την προχθεσινή ανακοίνωση της Μόσχας για άμεση αποχώρηση μέρους των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν συγκεντρωθεί στη μεθόριο με την ανατολική Ουκρανία και στην Κριμαία -διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως την 1η Μαΐου, χωρίς όμως απόσυρση των βαρέων όπλων κι ενώ παραμένει σε ισχύ ο εξάμηνος ρωσικός αποκλεισμός τριών περιοχών στη Μαύρη Θάλασσα, επισήμως ένεκα αεροναυτικών γυμνασίων- ο κίνδυνος μιας επικίνδυνης ανάφλεξης δεν έχει εκλείψει.
Διατάσσοντας την Πέμπτη τη μερική στρατιωτική αποχώρηση, ο Ρώσος υπουργός Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, ήταν σαφής. Απαντες επί ρωσικού εδάφους παραμένουν σε ύψιστη επιφυλακή, σε περίπτωση «μη ευνοϊκής» εξέλιξης με τη ΝΑΤΟϊκή άσκηση Defender Europe, που θα διεξάγεται μέχρι τον Ιούνιο σε δώδεκα -κυρίως πέριξ της ρωσικής επικράτειας- χώρες.
Οχι τυχαία, μία ημέρα νωρίτερα, στη 17η ομιλία του στην Ομοσπονδιακή Συνέλευση της Ρωσίας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προειδοποιήσει τη Δύση να μην περάσει την «κόκκινη γραμμή», την οποία «θα αποφασίζουμε εμείς πού θα βρίσκεται, ανά συγκεκριμένη περίπτωση», τόνισε, χωρίς -επιμελώς- να την οριοθετήσει.
Είχε, δε, προηγηθεί ξεχωριστή αυστηρή προειδοποίηση του αντιπροέδρου της ρωσικής κυβέρνησης, Γιούρι Μπορίσοφ, προς την Αγκυρα ότι η Μόσχα θα επανεξετάσει τη διμερή στρατιωτική συνεργασία εάν η Τουρκία προχωρήσει στην πώληση (των εξαιρετικά αποτελεσματικών στην πρόσφατη ανάφλεξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και φερόμενων ως ήδη ενεργών στην περιοχή του Ντονμπάς) μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «τανγκό του τρόμου», όπου κάθε πλευρά -μεταξύ Ρωσίας και Δύσης- μετρά τα βήματα, τις προθέσεις και τις αντοχές της άλλης και περιμένει τις επόμενες κινήσεις της για να αποφασίσει πότε θα κάνει την επόμενη «φιγούρα». Στην παρούσα φάση τουλάχιστον, η «χορογραφία» δείχνει να αφήνει περιθώρια -ίσως και ευρύτερης- διευθέτησης μέσω διαλόγου. Αρκετοί αναλυτές, μάλιστα, θεωρούν ότι η χρονική σύμπτωση της νέας ουκρανικής κρίσης με την κλιμάκωση των προκλήσεων της Κίνας στην Ταϊβάν πιθανόν αποτελεί μια συντονισμένη προσπάθεια της Μόσχας και του Πεκίνου να δοκιμάσουν τα όρια της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Μπρα ντε φερ διαρκείας
Ανήμερα πάντως της ρωσικής «οπισθοχώρησης» -που ήρθε μετά την πρόταση του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στον «φονιά» Ρώσο ομόλογό του, Πούτιν, για σύνοδο κορυφής σε τρίτη χώρα και την κινητοποίηση Γαλλίας και Γερμανίας για επανενεργοποίηση του «σχήματος της Νορμανδίας»- η Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας έδωσε το «πράσινο φως» για την αποδέσμευση 300 εκατομμυρίων δολαρίων σε στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο και για ενδεχόμενες κυρώσεις κατά εταιρειών που συμμετέχουν στη σχεδόν αποπερατωμένη κατασκευή του Nord Stream 2, του γερμανο-ρωσικών συμφερόντων αγωγού φυσικού αερίου, που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, μέσω Βαλτικής Θάλασσας, παρακάμπτοντας τα ασταθή ουκρανικά εδάφη.
Στον αντίποδα, την ίδια ημέρα και σε απάντηση της πρόσκλησης που του απηύθυνε ο Ουκρανός πρόεδρος (και κατά πολλούς «κομπάρσος» της αντιφατικής στάσης Ουάσινγκτον στη νέα κρίση), Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για συνάντηση κάπου στην ανατολική Ουκρανία, ο Πούτιν του αντέτεινε ότι είναι ευπρόσδεκτος στη Μόσχα «ανά πάσα στιγμή» για να συζητήσουν για τις διμερείς σχέσεις. Ως προς την κρίση στο Ντονμπάς, ωστόσο, τον παρέπεμψε να συζητήσει πρώτα με τις ηγεσίες των ρωσόφωνων αυτονομιστών και μετά να απευθυνθεί για το θέμα στο Κρεμλίνο.
Οι δηλώσεις Πούτιν έγιναν στη διάρκεια συνάντησης που είχε στο Κρεμλίνο με τον -μέχρι πρότινος γεωπολιτικά επαμφοτερίζοντα, πλέον πολιτικά στριμωγμένο στη ρωσική «γωνιά»- Λευκορώσο πρόεδρο Λουκασένκο, στον απόηχο των πρόσφατων «ευρημάτων» των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών για αμερικανοκεντρικά σχέδια πραξικοπήματος στο Μινσκ και δολοφονίας του επονομαζόμενου «τελευταίου δικτάτορα της Ευρώπης».
Τελικά, η πολύωρη συνάντηση δεν κατέληξε -τουλάχιστον σύμφωνα με όσα έγιναν, με το πέρας της, γνωστά- σε οριστικοποίηση της ένωσης μεταξύ Ρωσίας και Λευκορωσίας, που ορισμένοι αναλυτές προανήγγειλαν ως το πρώτο βήμα του για μια οιονεί ανασύσταση της ΕΣΣΔ, σκιαγραφώντας ως επόμενες πιθανές κινήσεις ακόμη και την ενσωμάτωση της Νοβορωσίας (ανατολική Ουκρανία), μέρους του ουκρανικού Νότου (που συνδυαστικά θα έλυνε για τη Μόσχα και το τεράστιο υφιστάμενο πρόβλημα στην υδροδότηση της Κριμαίας) και της Υπερδνειστερίας στα εδάφη της Μολδαβίας.
Επικίνδυνη ρευστότητα
«Η Ρωσία ισχυροποιεί τον ρόλο της και η Δύση δεν ξέρει ακόμη τι να κάνει», έγραψε τις προάλλες σε μακροσκελή ανάρτηση στο Facebook ο συνιδρυτής και εκτελεστικός γραμματέας του αντιπολιτευόμενου κόμματος ReAl του Αζερμπαϊτζάν, Νατίκ Τζαφάρλι. «Το χειρότερο είναι ότι αυτό δεν είναι σημερινό πρόβλημα, συμβαίνει από τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο του 2007», επισημαίνει.
«Μετά είχαμε τον πόλεμο στη Γεωργία -όπου η Δύση επίσης δεν έκανε κάτι- και, έπειτα, την Κριμαία, το Ντονμπάς, τα γεγονότα στη Λευκορωσία και, τελικά, με την επωνυμία “ειρηνευτικές δυνάμεις”, η Ρωσία ανέπτυξε στρατεύματα στα εδάφη μας», αναφέρεται στο κείμενο, το οποίο αναδημοσίευσε ο καυκάσιος ειδησεογραφικός ιστότοπος JAMnews, υπό τον τίτλο «Πόσο πιθανή είναι μια συμφωνία ένωσης μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Τουρκίας;».
«Η Δύση θεωρεί ότι ρίχνοντας όλα τα προβλήματα του μετασοβιετικού χώρου στη Ρωσία, θα κάμψει το Κρεμλίνο, και ότι η Ρωσία, αδύναμη να αντέξει το υλικό, πολιτικό και οικονομικό βάρος, θα παραδοθεί. Κατά τη γνώμη μου είναι ένα πολύ ριψοκίνδυνο σχέδιο», σχολιάζει ο Αζέρος πολιτικός, μνημονεύοντας ως παράδειγμα προς αποφυγή τους δυτικούς χειρισμούς στη Λευκορωσία.
Εκφράζει φόβους ότι η Ρωσία «μπορεί εύκολα να “καταπιεί”» την Κιργιζία, το Καζακστάν, και «το πιο επικίνδυνο για εμάς, την Αρμενία» - κράτη που σήμερα ούτως ή άλλως μετέχουν στη Ευρασιατική Οικονομική Ενωση. Σε αυτήν την περίπτωση, υποστηρίζει, η επιλογή για το Αζερμπαϊτζάν θα είναι η έτι περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων με την Τουρκία. Προοπτική, αναφέρει στο υστερόγραφο της ανάρτησης, που θα γίνει πιο ορατή εάν ο Μπάιντεν αποξενώσει κι άλλο την Τουρκία, αναγνωρίζοντας τελικά σήμερα την αρμενική γενοκτονία.
Προφανώς, οι απειλές και τα σενάρια δίνουν και παίρνουν στην παρούσα φάση και σ’ αυτό υποβοηθά και η -επιτηδευμένα κατά πολλούς- ρευστή αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ισως, όμως, να αποτελεί πολυτέλεια χρόνου να αναμένει κανείς ότι αυτή θα γίνει πιο σαφής στην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 14 Ιουνίου, στις Βρυξέλλες, την πρώτη με τη συμμετοχή του Τζο Μπάιντεν, μεσούσης της σταδιακής ΝΑΤΟϊκής αποχώρησης από το Αφγανιστάν και με θέματα -όπως ανακοινώθηκε- στην ατζέντα «τις επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας, την απειλή της τρομοκρατίας, τις κυβερνοεπιθέσεις, τις αναδυόμενες και επαναστατικές τεχνολογίες, τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια και την άνοδο της Κίνας».
Οι διεργασίες, εν τω μεταξύ, συνεχίζονται για ενδεχόμενη συνάντησης κορυφής ΗΠΑ-Ρωσίας, που πολλά ΜΜΕ τοποθετούν πιθανόν το καλοκαίρι και ήδη ευρωπαϊκές χώρες έχουν προσφερθεί να φιλοξενήσουν στα εδάφη τους, όπως η Φινλανδία, η Αυστρία και η Ελβετία.
ΠΗΓΗ ΕΦΣΥΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου