*Του Hans Binnendijk και του Barry Pavel
Η συγκέντρωση των ρωσικών στρατευμάτων έχει δημιουργήσει πολλές ανησυχίες στα κράτη της Δύσης. Οι αρχηγοί της διπλωματίας της Συμμαχίας συναντήθηκαν στην Λετονία, όπου συζήτησαν πιθανές λύσεις στο πρόβλημα της Ρωσίας και πως θα βοηθήσουν την Ουκρανία, μία χώρα η οποία παρ’όλο που δεν ανήκει στο NATO, παίζει σημαντικό ρόλο στην άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης. Οι αναλυτές περιγράφουν τέσσερα σενάρια με βάση τα οποία η Ρωσία πιθανώς να πραγματοποιήσει μία επίθεση.
To NATO πρέπει να προσπαθήσει «εντατικά» ώστε να αποκρούσει μία ακόμη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και να αποδεχθεί πως η απάντηση των Συμμάχων θα βασιστεί στο μέγεθος των ρωσικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων.
Οι υπουργοί εξωτερικών από τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας συναντήθηκαν πρόσφατα στην Ρίγα για να συζητήσουν πως θα αντιμετωπίσουν την συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία και πως να αποφύγουν μια επανάληψη της ρωσικής εισβολής και προσάρτησης της Κριμαίας το 2014, ή ακόμα και κάποιο χειρότερο σενάριο. Μετά την συνάντηση ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε στον τύπο ότι το NATO παραμένει ενωμένο και θα απαντήσει στις προκλητικές ενέργειες της Ρωσίας με «σκληρές» οικονομικές κυρώσεις, ενώ ταυτόχρονα θα κάνει εντατικές προσπάθειες για να αναπτύξει τις αμυντικές γραμμές των συμμάχων στην ανατολική Ευρώπη.
Το 2014, ο Πούτιν δεν πτοήθηκε από τις οικονομικές κυρώσεις που του επιβλήθηκαν. Εάν η Ρωσία αγνοήσει και πάλι τις κυρώσεις, η αντίδραση των ΗΠΑ πιθανότατα θα βασιστεί στο που και πόσο μεγάλο μέρος της Ουκρανίας θα προσπαθήσει ο Πούτιν να καταλάβει. Πριν από οποιαδήποτε δράση, οι Ρώσοι θα πρέπει να θυμηθούν πως οι ΗΠΑ έχουν μία «μακρά ιστορία» στο να αντιδρούν με περισσότερες δυνάμεις σε μία στρατιωτική πρόκληση από ότι περιμένουν οι αντίπαλοί της. Ο πόλεμος στην Κορέα και ο πόλεμος του Κόλπου είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα της αμερικανικής αντίδρασης.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, υπάρχουν τέσσερα πιθανά σενάρια σε περίπτωση που ο Πούτιν πάρει την λάθος απόφαση και εισβάλει στην Ουκρανία. Παρακάτω αναλύονται τα σενάρια σε σειρά από το λιγότερο πιθανό να συμβεί, στο περισσότερο πιθανό. Ωστόσο, στην ανάλυση αυτή δεν περιλαμβάνονται οι δράσεις υβριδικού πολέμου, όπως για παράδειγμα η οργάνωση πραξικοπήματος κατά της Ουκρανικής κυβέρνησης, όπως φοβάται και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η αντίδραση των Συμμάχων της Δύσης εξαρτάται από το ποιο σενάριο θα διαλέξει ο Πούτιν.
Τα τέσσερα σενάρια της πιθανής εισβολής
Το πρώτο πιθανό σενάριο είναι να προσπαθήσει να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία. Αυτό το σενάριο είναι το λιγότερο πιθανό να συμβεί, καθώς θα κοστίσει στην Ρωσία στρατιωτικά αλλά και διπλωματικά. Η Ρωσία μπορεί να χάσει. Ο Πούτιν δείχνει να ενδιαφέρεται κυρίως για τις ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας. Η απάντηση των δυτικών κρατών σε μια ολοκληρωτική εισβολή θα είναι πολύ πιο «σκληρή». Μπορεί να παρέχει αεροπορική υποστήριξη στην Ουκρανία, για να προστατεύσει το Κίεβο. Μπορεί να οδηγηθούν σε κλιμάκωση των εχθροπραξιών και τελικά σε ολοκληρωτικό πόλεμο, παρ’όλο που η Ουκρανία δεν δεσμεύεται από το Άρθρο 5 του NATO. Ο Πούτιν γνωρίζει όλα τα παραπάνω και γι αυτό πιθανόν δεν σκέφτεται ένα τέτοιο σενάριο.
Το δεύτερο σενάριο είναι η κατάληψη όλης της ουκρανικής ακτογραμμής, από το Ντόνετσκ ως την Μολδαβία, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού. Σε περίπτωση που αυτό το σενάριο πετύχει η Ουκρανία θα είναι πλέον αποκλεισμένη από θάλασσα, θα χάσει την μισή έκταση της χώρας και ο Πούτιν θα έχει τον έλεγχο όλων των περιοχών όπου ζουν οι περισσότεροι ρωσόφωνοι. Για να ολοκληρωθεί όμως αυτό το σχέδιο, ο Πούτιν θα πρέπει να καταλάβει την ουκρανόφωνη περιοχή ανάμεσα στην Οδησσό και την Κριμαία, την οποία πολύ δύσκολα θα «κρατήσει» με στρατιωτικές δυνάμεις. Η απάντηση από την Δύση θα είναι επίσης δριμεία και μπορεί να συμπεριλάβουν την Ουκρανία στο NATO για να βοηθήσουν στην προστασία σε ότι απέμεινε από την χώρα. Ούτε αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο για την Ρωσία, εκτός αν η στρατιωτική της δύναμη είναι πολύ μεγαλύτερη και η Δύση «δειλιάσει».
Το τρίτο σενάριο είναι να καταλάβει την ακτογραμμή από το Ντόνετσκ ως την Κριμαία, κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας, μέσα από την Μαριούπολη. Η περιοχή αυτή είναι κυρίως ρωσόφωνη αλλά και δίγλωσση. Επιπλέον, εάν η Ρωσία ελέγχει όλη την Αζοφική Θάλασσα θα έχει στρατηγικά κέρδη, όπως ότι η Κριμαία θα συνδέεται πλέον με την υπόλοιπη Ρωσία μέσω εδάφους. Η στρατηγική αξία που έχει αυτό το σενάριο θα κάνει το NATO για άλλη μια φορά να αντιδράσει δυναμικά, και οι εχθροπραξίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θα οδηγήσουν σε σημαντικές απώλειες και για τις δύο πλευρές. Παρ’όλα αυτά, η Δύση δεν είναι πιθανό να στείλει στρατιωτική υποστήριξη στην περιοχή, καθώς η σύγκρουση δεν θα είναι κοντά στα σύνορα του NATO αλλά σε ρωσόφωνες περιοχές. Η αντίδραση των Συμμάχων πιθανόν να περιοριστεί σε οικονομικές κυρώσεις και αποστολή οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία.
Το τέταρτο σενάριο και το πιο πιθανό από τα προηγούμενα, είναι η προσάρτηση της περιοχής του Ντονμπάς που ήδη ελέγχεται από ρωσικές δυνάμεις. Αυτό το σχέδιο μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και χωρίς την αποστολή επιπλέον στρατευμάτων στην Ουκρανία. Η συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων που συμβαίνει αυτή την στιγμή στα σύνορα με την Ουκρανία πιθανότατα είναι μια «προειδοποίηση» προς τους Ουκρανούς να μην αντιδράσουν σε μία επικείμενη προσάρτηση με στρατιωτικές δυνάμεις. Το σενάριο αυτό έχει τους λιγότερους κινδύνους για τον Πούτιν, αφού έχει ήδη παρουσία δυνάμεων στην περιοχή και την έχει ήδη «βγάλει καθαρή» με μία προηγούμενη προσάρτηση. Η Δύση σε αυτήν την περίπτωση θα απαντήσει διπλωματικά, με αρκετά «σκληρές» οικονομικές κυρώσεις και τεράστια μεταφορά όπλων στην Ουκρανία. Δεν θα στείλει όμως στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή.
Το τελευταίο αυτό σενάριο είναι η καλύτερη επιλογή για τον Πούτιν, και είναι ένα σενάριο για το οποίο το NATO πρέπει να προετοιμαστεί. Οι Σύμμαχοι ελπίζουν πως ο Ρώσος πρόεδρος θα δεχτεί την πρόσκληση του Μπλίνκεν να παρευρεθεί στην Ρίγα ώστε να ξεκινήσουν και πάλι οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Μινσκ ΙΙ, που έχει σκοπό να σταματήσουν οι εχθροπραξίες στην Ανατολική Ουκρανία. Μία πιθανή ρωσική στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία θα έχει όχι μόνο περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες επιπτώσεις.
*Ο Hans Binnendijk είναι διακεκριμένο μέλος της Ατλαντικής Επιτροπής. Ο Barry Pavel είναι Αντιπρόεδρος της Ατλαντικής Επιτροπής και Διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικής και Ασφάλειας Scowcroft.
Πηγή: Defense News / Φωτογραφίες αρχείου Reuters
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου