Η επαναστατική σοσιαλδημοκρατία και ο Λένιν κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ανάδειξαν τον άδικο και ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του και ξεσκέπασαν τα προσχήματα των αστικών τάξεων. Η ανεξαρτησία του εργατικού κινήματος κι από τα δύο στρατόπεδα είναι
και σήμερα αναγκαία
Κανένας πόλεμος δεν αρχίζει τη μέρα που γράφουν τα ιστορικά βιβλία, κυοφορείται για χρόνια από τις κοινωνικές δυνάμεις και τις πολιτικές των εμπλεκόμενων. Αυτές δίνουν τον χαρακτήρα του και τον κατατάσσουν σε δίκαιο ή άδικο, απελευθερωτικό ή ιμπεριαλιστικό, και όχι ποιος επιτίθεται τη συγκεκριμένη στιγμή και με ποια συγκεκριμένη αφορμή. Αν παραλληλίζουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία με τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, δεν είναι γιατί η ιστορία αντιγράφει τον εαυτό της αλλά γιατί και στις δύο περιπτώσεις πίσω και από τα δύο στρατόπεδα που συγκρούονται βρίσκονται οι δυνάμεις του κεφαλαίου συγκροτημένες σε δύο μπλοκ που ξαναμοιράζουν τον κόσμο, τότε τις αποικίες, σήμερα τις ζώνες επιρροής και επενδύσεων, πρώτων υλών, εμπορικών δρόμων και αγωγών.
Ιδιαίτερη αξία έχει να δούμε τα προσχήματα που χρησιμοποιήθηκαν τότε, ώστε να στρατευτούν οι εργατικές τάξεις και οι λαοί με το ένα ή το άλλο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, σε σύγκριση με τα σημερινά. Οι δυνάμεις της Αντάντ (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) πολεμούσαν υποτίθεται για την υπεράσπιση του Βελγίου που είχε δεχτεί επίθεση από τη Γερμανία. Η τσαρική Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία για να υποστηρίξει τη Σερβία που δεχόταν επίθεση. Η Αυστρία επιτέθηκε στη Σερβία γιατί την θεώρησε υπεύθυνη για τη δολοφονία του διαδόχου του αυτοκρατορικού θρόνου Φραγκίσκου Φερδινάνδου από τον σερβοβόσνιο Γκαβρίλο Πρίντσιπ. Οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ το 1917 για την «ελευθερία των θαλασσών» από τα γερμανικά υποβρύχια.
Η σημερινή Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία για να προστατεύσει –υποτίθεται– τον πληθυσμό των δύο Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονμπάς από το ουκρανικό καθεστώς, ενώ ο Πούτιν στο αντικομμουνιστικό του παραλήρημα θεώρησε το ουκρανικό έθνος τεχνητό «δημιούργημα» των μπολσεβίκων και του Λένιν. Αντίστοιχα, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ προβαίνουν σε ραγδαία αύξηση των στρατιωτικών τους δαπανών, δηλώνουν την πολεμική τους ετοιμότητα και την ενότητά τους, υποστηρίζοντας –υποτίθεται– την εθνική αυτοδιάθεση της Ουκρανίας από την αναίτια επίθεση της Ρωσίας του Πούτιν.
Λένιν: «Οι σοσιαλιστές πρέπει να επωφεληθούν από τον αγώνα ανάμεσα στους ληστές, για να τους ανατρέψουν όλους»
Η επαναστατική σοσιαλδημοκρατία της εποχής του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, που έπειτα συγκρότησε την 3η Διεθνή, απέρριψε τα προσχήματα που διακήρυσσαν οι κυβερνήσεις και αποκάλυπτε τα πραγματικά αίτια. Για τον Λένιν ο πόλεμος δεν είχε καμιά σχέση με την «ελευθερία των λαών» αλλά γινόταν για το ξαναμοίρασμα του κόσμου, των αποικιών και του πλούτου τους ανάμεσα σε δύο ιμπεριαλιστικούς συνασπισμούς, τους «παλιούς και παραχορτασμένους ληστές» (Αντάντ) και τους νέους και πεινασμένους ληστές (Γερμανία, Αυστρία). Έγραψε το 1915 στη μπροσούρα Σοσιαλισμός και Πόλεμος: «Και δεν είναι δουλειά των σοσιαλιστών να βοηθάνε το νεότερο και ισχυρότερο ληστή (τη Γερμανία) να ληστεύει τους πιο παλιούς και πιο παραχορτασμένους ληστές», συμπληρώνοντας πως «οι σοσιαλιστές πρέπει να επωφεληθούν από τον αγώνα ανάμεσα στους ληστές, για να τους ανατρέψουν όλους». Ο συνολικός ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του πολέμου αναιρούσε κάθε επιμέρους «δίκιο» στη μία ή στην άλλη πλευρά. Έγραφε ο Λένιν στην ίδια μπροσούρα: «Με βάση τον σημερινό πόλεμο που διεξάγεται ανάμεσα στις σημερινές κυβερνήσεις, δεν μπορείς να βοηθήσεις διαφορετικά το Βέλγιο, παρά μόνο βοηθώντας να στραγγαλιστεί η Αυστρία ή η Τουρκία κ.λπ.!».
Στον σημερινό παγκόσμιο ανταγωνισμό των δύο καπιταλιστικών συνασπισμών, ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ από τη μια και Ρωσίας-Κίνας από την άλλη, δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει τα «κυριαρχικά δικαιώματα» της Ουκρανίας χωρίς ταυτόχρονα να στηρίζει την επέκταση του ΝΑΤΟ και την περικύκλωση της Ρωσίας με βάσεις των ΗΠΑ και πυρηνικά, τη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ και την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στις χώρες της, τη λιτότητα για τους εργαζόμενους, τη γιγάντωση του ευρωπαϊκού εθνικισμού και τον αυταρχικό κατήφορο που η ιμπεριαλιστική πολεμική ετοιμότητα συνεπάγεται. Από την άλλη, δεν μπορεί να υποστηρίξει την «αυτοδιάθεση» του λαού του Ντονμπάς σ’ αυτόν τον πόλεμο χωρίς να στηρίζει την επέμβαση της Ρωσίας στο Καζακστάν ή την επέκταση των «ενδιαφερόντων» της στην Αφρική.
Τα συνδικάτα με τις «αρμόζουσες απόψεις»
Η ευρωπαϊκή αριστερά που βλέπει μόνο τον Πούτιν και όχι το ΝΑΤΟ
Για την αριστερά και το εργατικό κίνημα δεν αρκεί η συνολική τοποθέτηση για τον χαρακτήρα του πολέμου. Είναι αναγκαία, πρώτα απ’ όλα, η αντίθεση στην αστική τάξη της δικής της χώρας. Σε μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ δεν μπορεί παρά να μπαίνει στην πρώτη θέση ο στόχος της διάλυσής του ΝΑΤΟ και η αποχώρηση από αυτό σαν άμεσο καθήκον.
Κοινή ανακοίνωση για τον πόλεμο στην Ουκρανία εξέδωσαν τρεις γαλλικές συνδικαλιστικές ομοσπονδίες (CGT, FSU, Solidaires). Η πρώτη είναι η μεγαλύτερη ιστορικά ομοσπονδία επιρροής του ΓΚΚ και η τρίτη είναι ένωση ριζοσπαστικών συνδικάτων βάσης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «η ευθύνη για τον υπό εξέλιξη πόλεμο βαραίνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν και το καθεστώς του, η απόφασή του εισάγει απότομα τις διεθνείς σχέσεις σε μια ασταθή και επικίνδυνη περίοδο». Στο τέλος αναφέρεται ότι «ο δρόμος προς τη μακροπρόθεσμη ειρήνη περνάει μέσα από τη διπλωματία, τον αφοπλισμό με διαπραγμάτευση», ενώ δηλώνεται η αντίθεση στην «αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών» και στη «διεύρυνση του ΝΑΤΟ». Τα γαλλικά αυτά συνδικάτα δεν «είδαν» τον πόλεμο στην Ουκρανία από το 2014, την επέκταση που κάνει το ΝΑΤΟ δεκαετίες τώρα, τις επεμβάσεις των ΗΠΑ, και την επέμβαση της ίδιας της Γαλλίας στις πρώην αποικίες της στην Αφρική.
Στο ποίημα Ο άγνωστος πολίτης, ο άγγλος ποιητής W.H. Auden βάζει στο μαρμάρινο μνημείο που ανήγειρε το «κράτος» προς τιμήν του «άγνωστου πολίτη» μεταξύ άλλων τα παρακάτω λόγια: «είχε τις γνώμες τις αρμόζουσες σε κάθε εποχή/ όταν υπήρχε ειρήνη πίστευε σ’ αυτή/ κι όταν γινόταν πόλεμος σ’ αυτόν υπηρετούσε». Το γαλλικό κράτος ίσως πρέπει να τιμήσει με ανάλογο τρόπο αυτά τα γαλλικά συνδικάτα με τις «αρμόζουσες απόψεις».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου