Τρίτη 23 Μαΐου 2023

Εκλογές στην Τουρκία: Κυρίαρχος ο Ερντογάν, μετά από δύο δεκαετίες…

Γιώργος Παυλόπουλος

Οι αριθμοί των εκλογικών αποτελεσμάτων δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών αναφορικά με τους συσχετισμούς στο πολιτικό σκηνικό, κυρίως ανάμεσα στα δύο βασικά στρατόπεδα, ισλαμιστών και κεμαλιστών. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτουν και τις τάσεις στην κοινωνία, όπου το στίγμα του Ερντογάν και του ΑΚΡ επικράτησε του μηνύματος «όλοι μαζί για να φύγει ο δικτάτορας».
Πανταχού παρούσα η εθνικιστική Ακροδεξιά

Η επιλογή του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ως υποψηφίου των «6» της αντιπολίτευσης για την προεδρία αιτιολογήθηκε, ανάμεσα στα άλλα, με το επιχείρημα του μετριοπαθούς προφίλ του, όπως και των αλεβίτικων και κουρδικών «ριζών» του. Όταν, δε, ο πρόεδρος του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος συναντήθηκε με την ηγεσία του HDP, το οποίο στη συνέχεια του πρόσφερε την επίσημη στήριξή του, η επιλογή φάνηκε να δικαιώνεται και να εγγυάται τις ψήφους των εκατομμυρίων Κούρδων της Τουρκίας, όπως και του συνόλου σχεδόν της Αριστεράς.

Μετά το απογοητευτικό αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, ωστόσο, ο Κιλιτσντάρογλου προχώρησε σε μια κίνηση με την οποία «πρόδωσε» πολλούς από όσους είχαν ποντάρει πάνω του. Αφού κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι δεν προστάτευσε επαρκώς τα σύνορα, ανέλαβε μια δέσμευση για την (απίθανη) περίπτωση που εκλεγεί πρόεδρος στον δεύτερο γύρο: «Θα στείλω όλους τους πρόσφυγες στα σπίτια τους, τελεία και παύλα!», είπε, αναφερόμενος στα 3,5 εκατ. περίπου των Σύριων που βρίσκονται στην Τουρκία. Έτσι, πρόσθεσε την ξενοφοβία και τον ρατσισμό στις πατριδοκάπηλες κορώνες τις οποίες ήδη είχε υιοθετήσει προεκλογικά, με επιθετικές και πολεμοκάπηλες αναφορές στα ελληνοτουρκικά.

Η παραπάνω εικόνα έρχεται να εντείνει την ανησυχία για την ισχύ της εθνικιστικής ακροδεξιάς στην Τουρκία, που αποτυπώθηκε και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Εκεί όπου πέρα από το 5,2% το οποίο συγκέντρωσε ο υποψήφιος για την προεδρία πρώην «Γκρίζος Λύκος», ο Σινάν Ογάν, υπάρχει το 10% του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί (στέλεχος του οποίου ήταν ο Ογάν) και το ανάλογο ποσοστό που έλαβε η πρώην συνοδοιπόρος του και νυν σύμμαχος του Κιλιτσντάρογλου, Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής του Καλού Κόμματος.

Γιατί άντεξαν Ερντογάν και AKP

Ο Ταγίπ Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) παραμένουν κυρίαρχοι στην Τουρκία, 20 και πλέον χρόνια αφότου ανέλαβαν τη διακυβέρνησή της. Ήδη, άλλωστε, με τη βοήθεια και του εκλογικού νόμου, το ΑΚΡ και οι σύμμαχοί του, με βασικούς τους ακροδεξιούς εθνικιστές του ΜΗΡ και του Μπαχτσελί, έχουν διασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή, με 323 σε σύνολο 600 εδρών. Την επόμενη Κυριακή, 28 Μαΐου, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο Ερντογάν είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επανεκλεγεί για μια ακόμη (την τελευταία του) θητεία, καθώς το 49,5% που συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο και το προφίλ του τρίτου υποψηφίου, του επίσης ακροδεξιού και πρώην μέλους του ΜΗΡ, Σινάν Ογάν, ο οποίος πήρε 5,2%, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για ανατροπές.

Αυτό, από μόνο του, συνιστά μια σημαντική επιτυχία των κυβερνώντων, καθώς και ένα σπάνιο φαινόμενο στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες — ακόμη και με τα έντονα αυταρχικά και αντιδημοκρατικά χαρακτηριστικά της Τουρκίας. Αποδεικνύοντας, έτσι, τους βαθύτατους και οργανικούς δεσμούς που έχουν οικοδομήσει με τη σημερινή κοινωνία της χώρας. Ή, έστω, με το (πλειοψηφικό) τμήμα της που βλέπει στον πρόεδρο και το κυβερνών κόμμα είτε εκείνους που είναι σε θέση να ακολουθήσουν καλύτερα τον δρόμο που και οι ίδιοι έχουν συνειδητά επιλέξει για τη χώρα τους είτε τους μοναδικούς αξιόπιστους και ισχυρούς για να τους βγάλουν σε πιο ήρεμο λιμάνι σε αυτή την κρίσιμη περίοδο. Κι αυτό, παρά τις τεράστιες ευθύνες που αποδεδειγμένα φέρουν τόσο για τα οικονομικά δεινά εκατομμυρίων ανθρώπων όσο και για την τραγωδία που προκάλεσαν οι σεισμοί της 6ης Φεβρουαρίου.

Πράγματι, σύμφωνα με τους ψυχρούς αριθμούς των εκλογικών αποτελεσμάτων –τους οποίους τελικά δεν τόλμησε να αμφισβητήσει επισήμως η αντιπολίτευση– Ερντογάν και ΑΚΡ άντεξαν. Ειδικά, δε, στις προεδρικές εκλογές, ο πρώτος πήρε περισσότερες ψήφους σε σύγκριση με το 2018, παρά το μικρότερο ποσοστό, λόγω αύξησης της συμμετοχής, που πλησίασε το 89% (έναντι 85%). Για του λόγου το αληθές, ο νυν πρόεδρος έλαβε πάνω από 27,1 εκατομμύρια ψήφους έναντι 26,3 εκατ. πριν από πέντε χρόνια, διασφαλίζοντας έτσι μια διαφορά της τάξης των 2,5 εκατ. από τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, η οποία δεν είναι εύκολο να αμφισβητηθεί με επιχειρήματα για νοθεία.

Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο, επίσης, το γεγονός ότι ο Ερντογάν κυριάρχησε σαρωτικά και στις σεισμόπληκτες περιοχές, παρά τους 50.000 και πλέον νεκρούς, την καθυστερημένη και επιλεκτική παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού και τις αποκαλύψεις για το κύκλωμα κυβερνώντων και μεγαλοεργολάβων: 65% στην επαρχία Κιλίς, 60% στην Γκαζιαντέπ, 66% στην Αντιαμάν, 72% στην Καχραμάνμαρας. Κάπως έτσι, η τακτική του «όλοι μαζί για να φύγει ο δικτάτορας» μοιάζει να έπεσε στο κενό…
ΠΡΙΝ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου