Κενά ασφαλείας σε πυρηνικούς αντιδραστήρες

http://www.enet.gr

Υπεύθυνος: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΙΛΗΣ ΚΑΪΤΑΤΖΗΣ

Από τα «τεστ αντοχής» της χώρας, της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος, στα «τεστ αντοχής» των ευρωπαϊκών πυρηνικών αντιδραστήρων, τους ανεπαρκείς ελέγχους και τις σοβαρές ελλείψεις που παρουσιάζουν οι σταθμοί των Βαλκανίων, όπως αποκαλύπτεται σε έρευνα μετά τη Φουκουσίμα.

 


Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μετά το τελευταίο πυρηνικό ατύχημα στην Ιαπωνία η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να υποβάλει τους 143 πυρηνικούς αντιδραστήρες σε ειδικά τεστ (stress tests) με στόχο να κατευνάσει τις ανησυχίες του κόσμου. Ετσι, λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήρθε σε συμφωνία με τις εθνικές αρχές (των χωρών-μελών) για την πυρηνική ασφάλεια και για την εθελοντική (όμως) υποβολή των ευρωπαϊκών αντιδραστήρων σε τεστ αντοχής. Υποτίθεται ότι, βάσει του σχεδίου, οι εθνικές αρχές έπρεπε να είχαν καταθέσει μέχρι τις 15 Αυγούστου προσωρινές αναφορές και έως το τέλος του τρέχοντος έτους τις τελικές αναφορές.

Μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου είχαν κατατεθεί περισσότερα από 10.000 επίσημα έγγραφα και η «ανάλυση» των στοιχείων συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Τα «κενά ασφαλείας» στους 143 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ε.Ε. έρχεται να αποκαλύψει η Greenpeace, η οποία προχώρησε σε προκαταρκτική εξέταση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από τα επίσημα τεστ. Από τα έγγραφα συνάγεται ότι παρουσιάζεται μια σειρά τεχνικών προβλημάτων και παραλείψεων σε ό,τι αφορά τη θωράκιση των αντιδραστήρων απέναντι σε φυσικές καταστροφές ή επιθέσεις.

Συγκεκριμένα: Κανένας σταθμός δεν μπορεί να αντέξει σε πρόσκρουση με ένα μεσαίου μεγέθους επιβατικό αεροπλάνο, όπως ένα «Boeing 767», ο τύπος που είχε χρησιμοποιηθεί εναντίον των «Διδύμων» στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, λέει ο Τάκης Γρηγορίου, από το ελληνικό γραφείο της Greenpeace. «Επιπλέον, το σενάριο της ταυτόχρονης παύσης λειτουργίας πολλών αντιδραστήρων σε ένα σταθμό αγνοήθηκε στις περισσότερες αναφορές, παρ' όλο που συνέβη στη Φουκουσίμα. Στις περισσότερες αναφορές, που εξετάστηκαν από εμπειρογνώμονες της διεθνούς Greenpeace, δεν λαμβάνεται υπ' όψιν η ηλικία των αντιδραστήρων. Και δεν γίνεται λόγος για πλάνο εκκένωσης τοπικών χωριών ή πόλεων σε περίπτωση ατυχήματος».

Στα ήδη κατατεθειμένα έγγραφα, που εξετάσαμε, διαπιστώθηκε ότι ποικίλλουν σε «ποιοτική» ανάλυση ανάλογα με το πόσο ανεξάρτητη είναι η πυρηνική αρχή της χώρας σε σχέση με τους διαχειριστές των πυρηνικών σταθμών. Π.χ., στην περίπτωση της Τσεχίας το σύνολο των σελίδων της αναφοράς για έξι αντιδραστήρες ήταν μόλις επτά σελίδες. Αντιθέτως, η αναφορά που κατέθεσε η Σλοβενία για τον ένα και μοναδικό αντιδραστήρα που έχει στην επικράτειά της ήταν 177 (!) σελίδες.

Στη γειτονιά μας

Και οι αντιδραστήρες των Βαλκανίων, αυτοί που είναι στη γειτονιά μας δηλαδή, αποδεικνύεται ότι έχουν ελλείψεις ή (σκόπιμες) παραλείψεις στις αναφορές τους.

Τελικώς τα τεστ αντοχής έδειξαν ότι οι εθνικές αρχές κάνουν τα στραβά μάτια με τις ευλογίες του πυρηνικού λόμπι, δήλωσε ο Τάκης Γρηγορίου, τονίζοντας:

«Αν η Φουκουσίμα μάς δίδαξε κάτι, είναι ότι οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για το αναπάντεχο. Δυστυχώς, όμως, οι πυρηνικοί σταθμοί των χωρών της Ε.Ε. δεν είναι έτοιμοι να αντεπεξέλθουν ακόμα και σε απλά γνωστά σενάρια, όπως είναι η ταυτόχρονη παύση πολλών μαζί ή ένα αεροπορικό ατύχημα».

Οι βασικές απειλές σε τέσσερις σταθμούς των Βαλκανίων

Κοζλοντούι, Βουλγαρία
6 αντιδραστήρες, 4 εκτός λειτουργίας, 2 σε λειτουργία (από 1.000 MW ο καθένας). Ο παλαιότερος αντιδραστήρας σε λειτουργία από το 1987.
Βασικές απειλές:
**Ευάλωτος σε πλημμύρα.
**Κοντά σε κατοικημένη περιοχή - Κοζλοντούι (14.000 κάτοικοι), μόλις 5 χλμ. απόσταση.
Τεστ αντοχής:
**Δεν έγινε συστημική εκτίμηση των επιπτώσεων του παράγοντα γήρανσης των αντιδραστήρων.
**Δεν έγινε εκτίμηση των σχεδίων εκκένωσης της πόλης και της διαχείρισης των καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης σε περίπτωση ατυχήματος.
**Δεν συμπεριλήφθηκαν οι περιπτώσεις πρόσκρουσης μεσαίου αεροσκάφους, τρομοκρατικής επίθεσης ή πολλαπλών επιθέσεων με μικρότερα αεροσκάφη.
**Η αναφορά έγινε από το διαχειριστή του σταθμού και της εθνικής αρχής χωρίς την ύπαρξη ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων.
**Δεν έγινε εκτίμηση αδυναμιών του σταθμού που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν τεχνικά, όπως για παράδειγμα η περίπτωση πλημμύρας.
**Δεν έγινε εκτίμηση των πιθανών προβλημάτων που μπορούν να προκύψουν για τους εν λειτουργία αντιδραστήρες από τις διαδικασίες αποξήλωσης των παλιών αντιδραστήρων που βρίσκονται στις ίδιες εγκαταστάσεις.
Μπέλενε, Βουλγαρία
(σχεδιάζεται η κατασκευή)
Σχεδιάζεται η κατασκευή 2 αντιδραστήρων, 3 χλμ. από την πόλη Μπέλενε (11.000 κάτοικοι) και 12 χλμ. από την πόλη Σβιστόφ.
**Μεγάλη απειλή σεισμού.
** Γεωλογική αστάθεια.
**Απειλή από πλημμύρες.
**Αν και πραγματοποιήθηκε «τεστ αντοχής» (σχέδιο μελέτης) τα αποτελέσματα δεν δημοσιεύτηκαν.
**Δεν συμμετείχαν ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες.
**Δεν έγινε επίβλεψη από την εθνική αρχή της χώρας για την πυρηνική ασφάλεια.
Τσερνοβόδα, Ρουμανία
2 αντιδραστήρες σε λειτουργία και 2 υπό κατασκευήν. Ο παλαιότερος σε λειτουργία από το 1996.
Βασιλές απειλές:
**Μέση προς μεγάλη απειλή σεισμού.
**Υψηλές εκπομπές τρίτιου.
**Προβληματική αύξηση της ισχύος κατά τη διάρκεια παύσης λειτουργίας εκτάκτου ανάγκης (θετική αντιδραστικότητα).
**Απειλή για τα συστήματα ψύξης από την ανεπάρκεια διαθέσιμων υδάτων σε περίπτωση ξηρασίας της περιοχής.
**Κοντά σε κατοικημένη περιοχή - Τσερνοβόδα (20.000 κάτοικοι), μόλις 2,5 χλμ. απόσταση.
**Ο έλεγχος προόδου του διαχειριστή αποκρύφτηκε από το κοινό.
**Οι αντιδραστήρες υπό κατασκευήν δεν συμπεριλήφθηκαν στα τεστ αντοχής.
**Θέματα ασφαλείας από την κατασκευή των νέων αντιδραστήρων στις ίδιες εγκαταστάσεις με τους υπάρχοντες δεν λήφθηκαν υπόψη.
**Δεν εκτιμήθηκε επαρκώς το σενάριο πολλαπλών περιστατικών.
Κρσκο, Σλοβενία
1 αντιδραστήρας, σε λειτουργία από το 1983.
**Μέση απειλή σεισμού.
**Απειλή πλημμύρας από τον ποταμό Σάβα.
**Κοντά σε κατοικημένη περιοχή - Κρσκο (7.000 κάτοικοι), μόλις 2,5 χλμ. απόσταση και Ζάγκρεμπ (1,1 εκατ.), 40 χλμ. απόσταση.
**Πυκνοκατοικημένη περιοχή: 27.000 σε ακτίνα 10 χλμ. - 220.000 σε ακτίνα 25 χλμ.
**Ελλειψη σαφήνειας σχετικά με τη συνεργασία με τις κροατικές αρχές σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης.

Φ.Κ.