Η συμβολική αξία του ταξιδιού του Πάπα Φραγκίσκου στην Λαμπιδούσα, έχει τραβήξει παγκόσμια προσοχή στην ηθική κατάπτωση που αφορά τις διώξεις και τους θανάτους των μεταναστών που επιχειρούν να περάσουν τα Ευρωπαϊκά σύνορα. Ή επίσκεψη του Πάπα επισημάνει επιπλέον ένα εντυπωσιακό παράδοξο: παρόλο που η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη μετανάστευση, η κυρίαρχη κοινή γνώμη τάσσεται έναντι της μετανάστευσης με καχυποψία και φόβο. Του Μπέντζαμιν Αμπταν*Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, σε όλη την Ευρώπη, από όλα τα κόμματα και όλους τους πολιτικούς ηγέτες ανεξάρτητα από τα πολιτικά τους υπόβαθρα, οι μεταναστευτικές πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί χαρακτηρίζονται από δυσπιστία. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές αυτές είναι εξαιρετικά περιοριστικές.
Πράγματι, λαμβάνοντας υπόψιν την δημογραφική εξέλιξη της Ευρώπης από το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, και πιο συγκεκριμένα την σταθερή κάθοδο της γεννητικότητας και την αύξηση στο προσδόκιμο ζωής, φαίνεται πως η ήπειρός μας έχει ανάγκη την συμβολή της μετανάστευσης για την αποφευχθεί η συνεχής αποδυνάμωση της κοινωνικής πρόνοιας, η αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης, η μείωση των συντάξεων, κοκ.
Η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Frontex (European Agency Frontex), του οποίου βασική αποστολή είναι σύλληψη μεταναστών στα Ευρωπαϊκά σύνορα, είναι μια σχετική αναπαράσταση των μεταναστευτικών πολιτικών που ισχύουν σήμερα στην Ευρώπη. Συμπεριλαμβάνοντας βίαιες παρεμβάσεις, η Frontex έγινε σύμβολο της “Fortress Europe”, μιας κλειστής και αυτάρκους ηπείρου, μιας επικράτειας που δεν συγκινείται από ανθρώπους που ρισκάρουν την ζωή τους για μήνες, που δεν διστάζουν να ακολουθήσουν επικίνδυνες πορείες και που ελπίζουν πως μια καλύτερη ζωή τους περιμένει. Τον περασμένο χρόνο, περισσότεροι από πεντακόσιους μετανάστες από την Αφρική πέθαναν, στο πλαίσιο μιας ανησυχητικής αδιαφορίας, στην προσπάθεια τους να φτάσουν στην Λαμπιδούσα. Στην διάρκεια αυτής της τραγωδίας, εκατομμύρια πρόσφυγες κλείστηκαν σε κέντρα κράτησης που θυμίζουν περισσότερο σωφρονιστικά ιδρύματα.
Οι συμφωνίες του “Δουβλίνο II” είναι μια επιπλέον απόδειξη των Ευρωπαϊκών μεταναστευτικών τακτικών. Οι συμφωνίες αυτές καθιστούν τα κράτη-μέλη ικανά στο να στέλνουν παράνομους μετανάστες πίσω στις χώρες τις οποίες διέσχισαν όταν πέρασαν για πρώτη φορά τα Ευρωπαϊκά σύνορα. Δεδομένου ότι η Ελλάδα, μαζί με την νότια Ιταλία, είναι η κύρια είσοδος της μετανάστευσης στην Ευρώπη, πολλοί πρόσφυγες φτάνουν αρχικά σε αυτήν. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να διαχειριστεί από τις τοπικές αρχές ενώ παράλληλα την εκμεταλλεύονται οι Έλληνες νέο-ναζί για να εξασφαλίσουν εκλογική και κοινωνική υποστήριξη προς το κόμμα τους, για να διώκουν και να σκοτώνουν μετανάστες.
Σήμερα, η δυσπιστία είναι η πολιτική θέση που έχει επικρατήσει στις κοινωνίες της Ευρώπης. Δεν είναι σύμπτωση. Η στάση αυτή ενσωματώνει την ιδεολογική νίκη της ακροδεξιάς και είναι το αποτέλεσμα της άγριας προσπάθειας της να επιβάλλει την άποψή της. Γνωρίζοντας ότι ο ανοιχτός αντισημιτισμός και ρατσισμός δεν θα τους οδηγούσε σε εκλογική επιτυχία, πολλά ακροδεξιά κόμματα ακολούθησαν την τακτική στιγματισμού των μεταναστών και επέβαλλαν σταδιακά τις απόψεις τους.
Οι επιπτώσεις αυτής της ιδεολογικής νίκης από την άκρα δεξιά είναι ιδιαίτερα επίπονες: αφ’ ενός λιγότερα κοινωνικά δικαιώματα προς ολόκληρη την κοινωνία και αφ’ ετέρου περισσότερη βία και ρατσιστικές δολοφονίες, όπως στην Ελλάδα.
Παρομοίως, η συμπληρωματικότητα ανάμεσα στα διάφορα ακροδεξιά κινήματα και τα Ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα είναι απολύτως προφανής. Όταν κάποιοι, πολλές φορές κοντά στην εξουσία, προσποιούνται πως είναι «κανονικοί», στην πραγματικότητα εξασφαλίζουν την ιδεολογική νίκη της πολιτικής τους οικογένειας και σκοπεύουν στην άμβλυνση των εντάσεων έτσι ώστε αυτοί που ποτέ δεν εγκατέλειψαν το μίσος τους, να μπορούν να αντιδράσουν με βίαιο τρόπο.
Ωστόσο, πρέπει να καταλάβουμε ότι περισσότερη μετανάστευση είναι αναγκαία στην Ευρώπη, όχι μόνο γιατί πρέπει να εξασφαλίσουμε υψηλά επίπεδα κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά γιατί είναι επίσης αναγκαίο για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως.
Αρχικά, καλωσορίζοντας περισσότερους μετανάστες θα αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που θα ωφελούνται από τα δικαιώματα, όπως αυτά εγγυώνται στην Ευρώπη. Με την προϋπόθεση ότι αυτή η πολιτική δεν θα στερεί φτωχές χώρες από την τοπική ελίτ, περισσότεροι άνθρωποι θα απολαμβάνουν δημοκρατικές αξίες.
Η Ευρώπη θεωρείται στον κόσμο ως μια από τις κύριες περιοχές όπου η δημοκρατία γεννιέται και ανανεώνεται. Το μέλλον της Ευρώπης και το μέλλον της δημοκρατίας είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Η τόνωση της μετανάστευσης με προορισμό την Ευρώπη θα μπορούσε να επεκτείνει την Ευρωπαϊκή αγορά, να επιφέρει καινοτομίες, να δημιουργήσει μια οικονομία πιο ανοιχτή και δυναμική έτσι ώστε η γηραιά ήπειρος να μπορεί να συναγωνίζεται με τους νέους οικονομικούς ηγέτες τα πολιτικά συστήματα των οποίων, είναι συχνά αυταρχικά. Ως συνέπεια, μπορούμε να φανταστούμε αναπτυσσόμενες χώρες να ανοίγονται στην δημοκρατία και με αυτό το τρόπο οι δημοκρατικές αξίες και τακτικές θα μπορούν να επεκταθούν παγκοσμίως ως ένα αποτελεσματικό και αναπτυξιακό πλέον μοντέλο.
Εάν η Ευρώπη θέλει να αντιμετωπίσει την πρόκληση της μετανάστευσης και να αντιμετωπίσει παράλληλα το μέλλον της, τότε πρέπει να νικήσει σε κοινωνικό επίπεδο: να αντικαταστήσει την δυσπιστία προς την μετανάστευση με επιθυμία για ετερότητα.
Μια τέτοια αλλαγή επισημάνει το τέλος της αδιαφορίας προς την μετανάστευση, και προς μετανάστες που –πολλές φορές- προέρχονται από πρώην Ευρωπαϊκές αποικίες της Αφρικής και της Ασίας και καταλήγουν σε κέντρα κράτησης στα οποία οι συνθήκες διαβίωσης δεν αρμόζουν σε ανθρώπους. Επισημάνει επίσης την συμμετοχή μας σε μια επίμονη μάχη για Ισότητα και την απελευθέρωση της ηπείρου από τον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό. Με μια λέξη, η αλλαγή αυτή, σημαίνει την επαναφορά των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενίσχυση της δημοκρατίας στην καρδιά ενός κοινού Ευρωπαϊκού σχεδίου. Σημαίνει επίσης την απόρριψη του δόγματος λιτότητας ως το κυρίαρχο πολιτικό δόγμα των Ευρωπαϊκών θεσμών και κυβερνήσεων.
Είναι το μέλλον της ηπείρου μας και το μέλλον της παγκόσμιας δημοκρατίας που διακυβεύονται.
*Επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Αντιρατσιστικού Κινήματος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου