Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2016

Πεθαίνοντας στη δουλειά εκτός συνόρων

Η άγνωστη τραγωδία των οικονομικών μεταναστών από το Νεπάλ | (AP Photo/Niranjan Shrestha
Η εικόνα σε αεροδρόμια του Νεπάλ είναι συνηθισμένοι. Εκατοντάδες νεαροί άνδρες αποχαιρετούν τις οικογένειές τους και αναχωρούν για άλλες χώρες για εργασία ώστε να στείλουν κάποια χρήματα πίσω στην πατρίδα. Αρκετοί από αυτούς, όμως, θα επιστρέψουν στο Νεπάλ μέσα σε φέρετρα και θα πεθάνουν μακριά από τα σπίτια τους κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Ιστορίες ανθρώπων, οι οποίοι αναγκάζονται να εργαστούν κάτω από εξαιρετικά σκληρές συνθήκες (εργασία, διαμονής, διατροφής) με την ελπίδα να στείλουν κάποια χρήματα στο σπίτι και, κάποια στιγμή, να επιστρέψουν στη χώρα τους με στόχο ένα καλύτερο μέλλον.

Πολλές φορές χρεώνονται σε τοκογλύφους και πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, ενώ για αρκετούς το ταξίδι μπορεί να έχει τραγικό τέλος.


Περίπου το 10% των πολιτών εργάζονται εκτός Νεπάλ. Από το 2008 έως το 2015 έχουν πεθάνει 5.000 |(AP Photo/Niranjan Shrestha
Μισό εκατομμύριο εκτός χώρας 

Ο αριθμός των εργατών από το Νεπάλ που φεύγουν στο εξωτερικό έχει διπλασιαστεί από τη στιγμή που η χώρα άρχισε να... διαφημίζει την εργασία εκτός χώρας. Από τους 220.000 το 2008 οι μετανάστες αυξήθηκαν σε 500.000 το 2015. 

Όμως, όπως σημειώνει το Associated Press σε έρευνά του, ο αριθμός των θανάτων ανάμεσα σε αυτούς τους εργάτες αυξήθηκε ακόμη πιο γρήγορα. Το 2008 υπολογιζόταν ότι ένας στους 2.500 εργάτες πέθαινε, ενώ πέρυσι ο αριθμός αυξήθηκε σε έναν στους 500. Στο σύνολο 5.000 άνθρωποι από το Νεπάλ έχουν πεθάνει δουλεύοντας στο εξωτερικό από το 2008. 

Τα αίτια, σε αρκετές περιπτώσεις, παραμένουν μυστήριο. Ο θάνατος από φυσικά αίτια ή ανακοπή έχουν καταγραφεί ως οι αιτίες για σχεδόν τους μισούς από αυτούς τους θανάτους. Οι περισσότερες από τις οικογένειές τους ενημερώνονται πως οι αγαπημένοι τους απλά έπεσαν για ύπνο και δεν ξύπνησαν ποτέ.

Τώρα, όμως, ιατρικοί ερευνητές επισημαίνουν ότι οι θάνατοι αυτοί παρουσιάζουν κάποια συνάφεια: Περίπου κάθε δεκαετία αρκετοί εργάτες (κατά βάση υγιείς άνδρες ασιατικής καταγωγής) οι οποίοι δουλεύουν στο εξωτερικό υπό άσχημες συνθήκες πεθαίνουν στον ύπνο τους. Συνέβη στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970, στη Σιγκαπούρη στη δεκαετία του 1980 και πιο πρόσφατα στην Κίνα. Ο «ύποπτος» έχει και όνομα: Σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου ενηλίκων, εν προκειμένω σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου ενηλίκων μέσα στη νύχτα (SUDS ή SUNDS, Sudden Unexplained Nocturnal Death Syndrome). Η θεωρία αυτή, όμως δεν έχει βρει ακόμη πολλούς υποστηρικτές.

Έχει, πάντως, ανακοινωθεί ότι μια διεθνής ομάδα επιστημόνων θα ξεκινήσει την επόμενη χρονιά τις έρευνες για την εξεύρεση λύσης.


«Τα λείψανα του Μπαλκισούν Μαντάλ. Άνδρας 26 ετών» γράφει το φέρετρο. Ο Μπαλκισούν πέθανε στο Κατάρ. | (AP Photo/Niranjan Shrestha)
Διαφημίζοντας την εκμετάλλευση

Το Νεπάλ, η μικρή και πολύ φτωχή ασιατική χώρα, εξάγει σίδηρο, ατσάλι, χαλιά, κάποια λαχανικά, αλλά κυρίως... άνδρες. Μάλιστα διαφημίζει και το «προϊόν».

«Οι εργάτες από το Νεπάλ είναι γνωστοί για την σκληρή δουλειά τους, την αφοσίωση και την πίστη τους» περηφανεύεται η πρεσβεία του Νεπάλ στην Ντόχα του Κατάρ, όπου ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται σε έξαρση (και με την ευκαιρία του Μουντιάλ). Εκεί εργάζονται περίπου 1,5 εκατομμύριο οικονομικοί μετανάστες. «Οι εργάτες από το Νεπάλ είναι φθηνοί και έχουν εμπειρία στο να εργάζονται σε δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες» συνεχίζει η διαφήμιση της πρεσβείας.

Οι ανειδίκευτοι εργάτες γεμίζουν το «κενό» παγκοσμίων αναγκών χτίζοντας λεωφόρους, στάδια και σπίτια στις χώρες του Κόλπου, φυλάσσοντας εμπορικά κέντρα, ράβοντας μπλούζες και συναρμολογώντας τηλεοράσεις στη Μαλαισία. Οποιοσδήποτε έχει αγοράσει εισαγόμενες μπλούζες ή ηλεκτρονικές συσκευές, ή σκοπεύει να πάει στο Μουντιάλ του 2022 στο Κατάρ, χρησιμοποιεί προϊόντα που παράχθηκαν με τον ιδρώτα αυτών των ανθρώπων.

Η νομοθεσία του Νεπάλ απαγορεύει στους εργοδότες και τους μεσάζοντες να χρεώνουν ποσά στους εργαζόμενους. Το ίδιο κάνει και το Κατάρ, αλλά, στην πραγματικότητα, όλοι πρέπει να πληρώσουν για αυτές τις δουλείες. Οι άνδρες δανείζονται χρήματα από τοκογλύφους με τόκο τουλάχιστον 35% ή πουλάνε γη για να αποκτήσουν ρευστό το οποίο θα δώσουν σε μεσάζοντες ή θα χρησιμοποιήσουν για να αγοράσουν αεροπορικά εισιτήρια κ.α. .

Οι συνθήκες διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα και τον εργοδότη, αλλά είναι σύνηθες οι εργάτες να ζουν ανά δεκάδες σε ένα δωμάτιο, να κοιμούνται στοιβαγμένοι σε κουκέτες, να εργάζονται 10-15 ώρες, επτά ημέρες την εβδομάδα για πολλά χρόνια. Εάν είναι τυχεροί μπορεί να στείλουν στα σπίτια τους κάποια χρήματα τον μήνα, αλλά πολλές φορές πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και χάνουν τα κέρδη τους.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 10% από τα 28 εκατομμύρια κατοίκων του Νεπάλ εργάζονται στο εξωτερικό. Στέλνουν στην πατρίδα περισσότερα από 6 δισ. δολάρια το χρόνο καλύπτοντας το 30% του ΑΕΠ της χώρας. Μόνο το Τζατζικιστάν και το Κιργιστάν εξαρτώνται περισσότερο από τα εμβάσματα από το εξωτερικό.


Ο Σαλίτ Μαντάλ έσπασε το κρανίο του και έμεινε σχεδόν παράλυτος δουλεύοντας στη Μαλαισία. Τώρα ο «κλήρος» πέφτει στον 24χρονο αδελφό του. | (AP Photo/Niranjan Shrestha)

Μερικοί επιστρέφουν ακρωτηριασμένοι ή ανάπηροι, όπως ο Σαλίτ Μαντάλ, ο οποίος έπεσε από μια κουκέτα στη Μαλαισία και ράγισε το κρανίο του. Χρωστάει χρήματα, είναι σχεδόν παράλυτος και ζει με τους γονείς του, λέει στο AP. «Δεν είχα ιδέα τι θα κάνω, πώς θα μαζέψω τα χρήματα, γιατί δεν μπορώ να κουνηθώ» λέει κοιτώντας τα τρία του παιδιά.

Η οικογένειά του είχε εναποθέσει όλες τις ελπίδες τις στον Σαλίτ, αλλά τώρα το βάρος πέφτει στον 24χρονο αδελφό του, ο οποίος ετοιμάζεται να φύγει για να εργαστεί στο εξωτερικό.

Έξω από ένα κέντρο εργασίας στο Κατμαντού εκατοντάδες εργάτες είναι συγκεντρωμένοι και περιμένουν έγκριση για εργασία. Την ίδια στιγμή πωλητές ασφαλειών ζωής τους τραβάνε από τα χέρια για να τους βάλουν στα γραφεία τους και να τους πουλήσουν συμβόλαια.


Ο Μπαλκισούν είχε στείλει μια selfie στη σύζυγό του από το Κατάρ. Λίγες ημέρες αργότερα θα πεθάνει στον ύπνο του. | AP Photo/Niranjan Shrestha

Ο Μπαλκισούν Μαντάλ, 26 ετών, εργαζόταν στο Κατάρ. Σύμφωνα με τον προϊστάμενό του «Μετά τη δουλειά πήγε για γεύμα στις 7 και για ύπνο στις 10. Το πρωί προσπαθήσαμε να τον ξυπνήσουμε, αλλά δεν τα καταφέραμε. Πήραμε το πτώμα και το πήγαμε στο νοσοκομείο, όπου η αυτοψία έδειξε θάνατο από ανακοπή.
Υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες

Το Νεπάλ είναι μια από τις πιο φτωχές και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του πλανήτη. Στην περιοχή Μπέλχι, μια από τις πιο φτωχές της χώρας, οι κάτοικοι ζουν με λιγότερα από ένα δολάριο την ημέρα.

Οι αρχές της χώρας επισημαίνουν ότι οι πολίτες της που ζουν στο εξωτερικό χάνουν πιο συχνά τη ζωή τους σε σχέση με τους εξίσου ευάλωτους εργάτες με καταγωγή από τη Σρι Λάνκα, το Μπανγκλαντές και την Ινδονησία, αλλά η εξήγηση είναι εξαιρετικά ασαφής.

Ένα στοιχείο θα μπορούσε να είναι το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά στις διατροφικές συνήθειες. Οι άνθρωποι που ζουν στο Νεπάλ τρώνε ρύζι, φακές, λαχανικά εποχής νωρίς το πρωί και ένα δεύτερο γεύμα το απόγευμα. Το γάλα και τα αυγά είναι διαθέσιμα σχεδόν πάντα. Όταν φεύγουν για να δουλέψουν στο εξωτερικό τρώνε πάλι δύο φορές την ημέρα, αλλά κυρίως ψωμί με κάποια λαχανικά και ίσως μία φορά την ημέρα κοτόπουλο. Κάποιοι στην Μέση Ανατολή πίνουν λιγότερο νερό στα εργοτάξια μέσα στην έρημο γιατί, επειδή είναι Ινδουιστές, δεν τους επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουν τα μπάνια των μουσουλμάνων και πρέπει να περιμένουν για ώρες.

Πάντως, ακόμη και η πιθανότητα του SUNDS δεν έχει πολλούς υποστηρικτές ακόμη. Οι επιστημονικές συζητήσεις μιλούν για λόγους γενετικούς, για μολύνσεις ή και διαφορές στην τροφή. Στο Νεπάλ, πάντως, οι αρχές εκτιμούν ότι οι θάνατοι πιθανότατα προέρχονται από το στρες και τη νοσταλγία που πυροδοτούνται από τις σκληρές συνθήκες και το εξαιρετικά θερμό κλίμα.

Έχει, όμως, διαπιστωθεί πως ο αριθμός θανάτων μειώθηκε όπου βελτιώθηκαν οι συνθήκες εργασίας, διαμονής και διατροφής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου