Το άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Sozcu , η οποία τολμά ακόμα να εκφράζεται ελεύθερα.
Στο άρθρο με τίτλο «Οι αδιάντροποι εργάτες του τρίτου αεροδρομίου» γράφει τα εξής:
“Στη Σόμα ζήσαμε την μεγαλύτερη τραγωδία ορυχείου, όπου σφαγιάστηκαν φως φανάρι 301 εργάτες.
Ο ηγέτης του αιώνα μας είπε: “Αυτά είναι πράγματα που συμβαίνουν. Αναφέρονται στην λογοτεχνία, είναι φυσικά πράγματα”.
Έγινε έκρηξη αερίου σε ορυχείο στην περιοχή Ζόνγκουλντακ κι έχασαν τη ζωή τους 30 μεταλλωρύχοι. Ο υπουργός εσωτερικών μας, μας παρηγόρησε: “Πέθαναν ωραία”.
Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας πέθανε σε ηλικία 91 ετών και η κυβέρνηση του ΑΚΡ κήρυξε εθνικό πένθος , ύψωσε μεσίστιες τις σημαίες. Κηρύχθηκε εθνικό πένθος για την Παλαιστίνη και για το Πεσαβάρ. Κηρύχθηκε εθνικό πένθος για την Αίγυπτο και για τον θάνατο του Πάπα. Μετά τη Σομα εκτελέστηκαν ολοφάνερα 18 εργάτες μας στο Ερμενεκ αλλά δεν κηρύχθηκε εθνικό πένθος.
Στα Ναυπηγεία της Τούζλα όπου χάνουν τη ζωή τους 50 εργάτες ετησίως δοκίμαζαν τη λειτουργία των σωσίβιων λέμβων. Αντί, όμως να τοποθετήσουν σακιά με άμμο έβαλαν σε αυτές να καθίσουν εργάτες. Έριξαν τις βάρκες πίσω από το τάνκερ και τρεις εργάτες πνίγηκαν. “Ατυχία , έσπασε το τζάμι της λέμβου . Ήταν κινεζικής κατασκευής”, είπαν και κατηγόρησαν τους Κινέζους.
Έσπασαν τα σχοινιά κι έπεσε ο ανελκυστήρας ουρανοξύστη που κατασκεύαζε φίλος εργολάβος. Πέθαναν 10 εργάτες μας. Πριν να φτάσουν τα ασθενοφόρα στο ατύχημα , έφθασαν οι αύρες. Ο πρωθυπουργός τους χαρακτήρισε ως ήρωες που έπεσαν για ιερό σκοπό.
Όταν έφτιαχναν την Γέφυρα Οσμάν Γαζή, έσπασε ένα σχοινί. Κανείς δεν έπαθε τίποτα. Ο Ιάπωνας μηχανικός Ryoichi Kishi έκανε χαρακίρι… Ο υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης ΑΚΡ, κατά τη θητεία της οποίας συνέβησαν τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα σε ολόκληρη την ιστορία της χώρας είπε: “Τα εργατικά ατυχήματα είναι ένδειξη πολιτισμού”.
Στην Κύπρο χάσαμε 568 ψυχές.
Στην Κορέα είχαμε 721 απώλειες.
Στη μάχη στο Σαγγάριο σκοτώθηκαν 10.500 στρατιώτες μας.
Από το 2002 που ανέλαβε τη εξουσία το ΑΚΡ, μέχρι σήμερα 20.000 εργάτες μας έχασαν άδικα τη ζωή τους.
Όταν μπήκαμε στο σύστημα “υπεργολάβου” εξαπλασιάστηκαν τα εργατικά ατυχήματα.
Η Τουρκία είναι πρωταθλήτρια στα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα στην Ευρώπη και μάλιστα με μεγάλη διαφορά . Κατέχει παγκοσμίως την τρίτη θέση μετά το Ελ Σαλβαδόρ και την Αλγερία.
Μόνο τον περασμένο χρόνο σκοτώθηκαν 2006 εργάτες μας. Σε αυτή τη χώρα χάνουν καθημερινά τη ζωή τους 5 εργάτες και άλλοι έξι τραυματίζονται βαριά σε σημείο που να μην μπορούν να εργαστούν ξανά.
Λένε “γιατί τα τέσσερα χρόνια που κατασκευάζεται το τρίτο αεροδρόμιο οι εργάτες δεν έβγαλαν άχνα και τώρα, ένα μήνα πριν την έναρξη της λειτουργίας τους φωνάζουν;” Γιατί δεν χρειάζονται πια εργάτες. Δυσχεραίνεις τις συνθήκες εργασίας, τους εξαναγκάζεις να αντιδράσουν και τους κατηγορείς “ως τρομοκράτες”. Έτσι τους διώχνεις από τη δουλειά. Οι “φίλοι” εργολάβοι διώχνουν με τη βία της αστυνομίας τους εργάτες και απαλλάσσονται από την καταβολή αποζημιώσεων και δεδουλευμένων. Φυσικά για τις τυχόν δυσλειτουργίες που θα προκύψουν μετά τα εγκαίνια θα θεωρηθούν υπεύθυνοι οι εργάτες.
Το 1878 έφθασε ένα τηλεγράφημα στον σουλτάνο Αμπντουλχαμίτ που έλεγε: “Έκρηξη σε ορυχείο. Σκοτώθηκαν οι εργάτες που ήταν μέσα. Οι υπόλοιποι δεν θέλουν να μπουν στο ορυχείο. Ζητάμε να διεξαχθεί έρευνα”.
Το παλάτι δεν έχασε χρόνο κι έστειλε αυθημερόν την απάντηση του: “Δεν χρειάζεται να διεξαχθεί καμία έρευνα. Είναι φυσικό να συμβαίνουν ατυχήματα στα ορυχεία. Αυτό ήταν το πεπρωμένο τους. Συνεχίστε την παραγωγή, συμβουλέψτε τους υπόλοιπους εργάτες να είναι προσεκτικοί , φροντίστε την εκγύμναση τους.”
Νομίζω ότι θέλουν να δώσουν το όνομα του Αμπντουλχαμίτ σε αυτό το τρίτο αεροδρόμιο.
Ο χαρακτήρας εκείνου είναι ίδιος με τον χαρακτήρα αυτών.
Υπάρχουν σκλάβοι και όχι εργάτες.
Ο στόχος τους είναι το 2023, το μυαλό τους, του 1800”.
Ο Πόλεμος δεν έχει ΑΝΑΛΩΣΙΜΟΥΣ μόνο στον στρατό: 40.000 εργατικά ατυχήματα τον χρόνο με 120 νεκρούς
04.11.2017, Συντάκτης: Ντίνα Ιωακειμίδου
Αρχές του περασμένου Οκτώβρη ένας 73χρονος άντρας που συμμετείχε σε συνεργείο της Διεύθυνσης Πρασίνου του Δήμου Καλαμαριάς βρήκε τραγικό θάνατο όταν κατά την επιχείρηση κοπής δέντρου καταπλακώθηκε από αυτό.
Ο 73χρονος ήταν ένας εκ των συμπολιτών μας που παρείχε κοινωφελή εργασία έναντι ποινής. Ενας από τους πολλούς που αυτούς τους δίσεκτους καιρούς επιλέγουν αντί της φυλακής -στις περισσότερες των περιπτώσεων για χρέη προς το Δημόσιο και (τι τραγική ειρωνεία!) προς το ασφαλιστικό σύστημα- την παροχή κοινωνικής εργασίας.
Ηταν 73 ετών και τον έστειλαν να συνδράμει στην κοπή ενός δέντρου.
Ηταν 73 ετών και φυσικά ανεκπαίδευτος.
Η αποδελτίωση των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια του Αυγούστου του τρέχοντος έτους παραπέμπει σε πολεμική σύρραξη: 11 νεκροί μέσα σε τριάντα ημέρες.
«Στην Ελλάδα κάθε χρόνο θρηνούμε κατά μέσον όρο 120-130 νεκρούς σε εργατικά ατυχήματα», υπογράμμισε μιλώντας στην εκδήλωση για την υγιεινή και την ασφάλεια στην εργασία, την οποία διοργάνωσε τον περασμένο Μάη το Εργατικό Κέντρο Πύργου, ο διευθυντής της Ορθοπεδικής Κλινικής του Νοσοκομείου Πύργου, Νίκος Γκανταΐφης.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, καταγράφεται μια απόκλιση κατά 39% μεταξύ των δηλωθέντων εργατικών ατυχημάτων και αυτών που συμβαίνουν, εκτινάσσοντας τον αριθμό τους ακόμη και σε 35.000 κατ' έτος.
Αποψη που βρίσκει σύμφωνο τον Αντώνη Ταργουτζίδη, υπεύθυνο του παραρτήματος της Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ), ο οποίος χαρακτηρίζει την καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων στη χώρα «πολύ περιορισμένη και μεροληπτική, καθώς στην Ελλάδα συμβαίνουν περίπου 35.000-40.000 εργατικά ατυχήματα κάθε χρόνο, με περισσότερους από 120 νεκρούς» (Ταργουτζίδης 2008).
Οπως επισήμανε χαρακτηριστικά ο ίδιος κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2015, «το πρόβλημα στη χώρα μας είναι τα κρυμμένα εργατικά ατυχήματα αλλά και η απουσία φορέα καταγραφής, άρα και η απουσία τεκμηριωμένων στοιχείων σχετικά με τις επαγγελματικές νόσους».
Πρόσθεσε δε πως «οι συνθήκες εργασίας είναι υπεύθυνες για περισσότερα από ένα στα πέντε προβλήματα υγείας και μάλιστα σε νέους ανθρώπους, στους οποίους συμβαίνουν και τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα».
Μόνο το πρώτο επτάμηνο του 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ που έχει στη διάθεσή της η «Εφ.Συν.», 40 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους, ενώ δηλώθηκαν συνολικά 4.016 εργατικά ατυχήματα, εκ των οποίων 2.847 αμιγώς εργατικά, 324 εργατικά ατυχήματα που αποδόθηκαν σε παθολογικά αίτια (έμφραγμα, παραδείγματος χάριν, σε ώρα εργασίας) και 845 τροχαία (εν ώρα εργασίας).
Σε κάθε περίπτωση, άπαντες οι εμπλεκόμενοι συμφωνούν πως στη χώρα το ποσοστό των ατυχημάτων που δηλώνεται δεν υπερβαίνει το 50%.
Ως προς τα εργατικά ατυχήματα, βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου, τονίζεται χαρακτηριστικά.
«Το σημαντικότερο είναι ότι υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης και υψηλής ανεργίας, υποβαθμίζονται οι συνθήκες εργασίας στο πεδίο της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας, παράλληλα δε αυξάνεται και το ποσοστό ανασφάλιστης εργασίας, με επακόλουθο την υποαναγγελία των μη θανατηφόρων ιδίως εργατικών ατυχημάτων, προπάντων δε σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας με φθίνουσα πορεία», είχε πει ο πρώην υπουργός Εργασίας, Πάνος Σκουρλέτης, κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή το 2015.
«Η αρνητική οικονομική συγκυρία των τελευταίων ετών, με την υψηλή ανεργία, την επισφάλεια στην εργασία και την επέκταση μορφών απασχόλησης σε ευκαιριακή και περιστασιακή βάση, ουδόλως συμβάλλει στην προώθηση της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία και στη διερεύνηση των αιτίων των εργατικών ατυχημάτων» είχε προσθέσει. Και ήταν απόλυτα ακριβής στις διαπιστώσεις του.
Η «Εφ.Συν.» δημοσίευσε στο φύλλο τής 23-24 Σεπτέμβρη εκτενή έρευνα για τα εργατικά ατυχήματατων εργαζομένων στους δήμους στον τομέα της καθαριότητας.
Λίγες ημέρες νωρίτερα η ΠΟΕ-ΟΤΑ είχε καταθέσει στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου μηνυτήρια αναφορά για 34 -όπως τόνιζε- θανατηφόρα ατυχήματα εργαζομένων μέσα σε μία τριετία στον τομέα της καθαριότητας καθώς και 32 σοβαρά ατυχήματα σε διάστημα ενάμισι έτους.
Το ρεπορτάζ κατέδειξε καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, ευέλικτες σχέσεις εργασίας, ανυπαρξία μέσων ατομικής προστασίας και στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας...
Εργασιακή ευελιξία δίχως ασφάλεια
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση των «27» σημειώνεται ένα εργατικό ατύχημα ανά 4,5 δευτερόλεπτα και ένας άνθρωπος πεθαίνει κάθε 3,5 λεπτά, ενώ σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας 6.300 άνθρωποι χάνουν κάθε ημέρα τη ζωή τους εξαιτίας ενός εργατικού ατυχήματος ή μιας επαγγελματικής ασθένειας εκτινάσσοντας τον ετήσιο αριθμό θανάτων σε πάνω από 2,3 εκατομμύρια.
Επίσης περισσότεροι από 350.000 θάνατοι ήταν απότοκο εργατικών ατυχημάτων ενώ περίπου δύο εκατομμύρια αποτέλεσμα επαγγελματικών ασθενειών.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα πάντα με τον ΔΟΕ για το 2010, τα μη θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα, με τουλάχιστον τέσσερις ημέρες απουσία από την εργασία, εκτιμάται ότι υπερβαίνουν τα 313 εκατομμύρια.
Στη χώρα μας από το 2010 και εντεύθεν τα δηλωθέντα εργατικά ατυχήματα προσδιορίζονται ως εξής:
Το 2010 δηλώθηκαν 5.721 ατυχήματα, με τα θανατηφόρα να ανέρχονται σε 94. Το 2011 τα δηλωθέντα προσδιορίζονται σε 5.203 και τα θανατηφόρα σε 70. Το 2012, σε 4.858 τα δηλωθέντα ατυχήματα και τα θανατηφόρα σε 64. Το 2013, σε 5.126 τα ατυχήματα και τα θανατηφόρα σε 67. Το 2014 τα δηλωθέντα ατυχήματα ανήλθαν σε 5.497 και τα θανατηφόρα σε 63. Τέλος, το 2015 τα δηλωθέντα ατυχήματα ανήλθαν σε 5.930 και τα θανατηφόρα σε 67, ενώ το 2016 τα εργατικά ανήλθαν σε 6.515 και τα θανατηφόρα σε 72.
«Από το 2012 και μετά τα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας καταγράφουν αύξηση, γεγονός που συνδέεται χρονικά με την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων αλλά και τη μείωση των κονδυλίων για τη λήψη μέτρων ασφάλειας από πλευράς των επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια περιστολής του λειτουργικού κόστους τους»,τόνισε πριν από λίγες ημέρες με συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιθεωρητών Εργασίας (ΠΟΣΕΠΕ) Κλεάνθης Χατζηνικολαΐδης.
«Οι εργαζόμενοι σε χώρες με υψηλότερο επίπεδο δημοσίου χρέους αναφέρουν σε μεγαλύτερο ποσοστό την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως αιτία του εργασιακού τους άγχους. Το 73% των εργαζομένων σε χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 90% του ΑΕΠ επιλέγουν την εργασιακή ανασφάλεια ή την εργασιακή αναδιοργάνωση ως συνήθη αιτία εργασιακού άγχους» (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ)¹.
Τα ποσοστά του εργασιακού άγχους ευλόγως θα εκτοξεύονται έτι περαιτέρω σε μια χώρα της οποίας το δημόσιο χρέος έχει εκτοξευτεί στο 179% του ΑΕΠ.
Επίσης τα στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι «οι εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας και όσοι διαθέτουν μεγαλύτερη εμπειρία εκτίθενται σε λιγότερους επαγγελματικούς κινδύνους από ό,τι άλλες κατηγορίες εργαζομένων».
Παράλληλα «οι εργαζόμενοι στο σπίτι, οι μερικώς απασχολούμενοι και οι περιστασιακά εργαζόμενοι πολύ σπάνια αναφέρουν τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν, επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν την εργασία τους», ενώ «οι υπεργολαβικές μορφές απασχόλησης αυξάνουν τους κινδύνους υγείας διότι εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των υπεργολάβων, το σύστημα αμοιβής στηρίζεται στο αποτέλεσμα αντί στον χρόνο εργασίας και ο καθημερινός χρόνος εργασίας είναι συνήθως πολύ παραπάνω από το κανονικό, υπάρχει υποεκτίμηση των κινδύνων εξαιτίας της σπανιότητας των πόρων που διατίθενται για την εκπαίδευση στη διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων και οι κανόνες και οι προδιαγραφές που πρέπει να τηρούνται είναι περισσότερο αμφιλεγόμενοι από ό,τι στις μεγάλες επιχειρήσεις» (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
Διαπιστώνεται δε «ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των άτυπων μορφών εργασίας και της επιδείνωσης της υγείας των εργαζομένων. Επιπλέον ο φόβος της ανεργίας έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν τη διασφάλιση της υγείας τους ως δευτερεύον ζήτημα.Ο φόβος της ανεργίας αποτελεί τον κυριότερο ρυθμιστή της εργασιακής συμπεριφοράς των προσωρινά εργαζομένων που εξαιτίας του προσδένονται και υπακούουν στις απαιτήσεις του εργοδότη τους ακόμα και όταν οι συνθήκες είναι υψηλά επικίνδυνες. Μια άλλη σχετική έρευνα πεδίου που έγινε επίσης στην Ιταλία το 2003 έδειξε ότι οι άτυπα εργαζόμενοι (ελεύθεροι επαγγελματίες, μερικά απασχολούμενοι, περιστασιακά εργαζόμενοι, μαθητευόμενοι και νέοι σε καθεστώς κατάρτισης) εμφανίζουν δείκτες θνησιμότητας και ατυχημάτων τουλάχιστον διπλάσιους από τους εργαζόμενους με σταθερή και πλήρη απασχόληση, κυρίως εξαιτίας της τάσης να ανατίθενται σε αυτές τις κατηγορίες εργαζομένων οι πιο επιβλαβείς και επίπονες εργασίες» (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
Σε μια χώρα, όμως, όπου το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας ανέρχεται στο 31,3%, όπως προκύπτει από την απάντηση που έδωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ στον ευρωβουλευτή Ν. Χουντή (με τις μετρήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής να προσδιορίζουν την ανεργία στην Ελλάδα στο 21,7% (Απρίλιος 2017) και την ετήσια έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ 2017 να τοποθετεί το ποσοστό στο 30% καθώς και το ποσοστό των ευέλικτων μορφών εργασίας να δεσπόζει με 60% και τους μισούς εργαζόμενους να λαμβάνουν μισθό κάτω από 800 ευρώ, τότε ευλόγως η πλειονότητα των εργαζομένων αυτής της χώρας θεωρεί επισφαλή τη σχέση εργασίας της.
Η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, πάντως, σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καλά κρατεί, με αύξηση των χρόνων εργασίας, των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, των ελαστικών και εργολαβικών σχέσεων εργασίας.
Και επειδή το νέο τοτέμ ακούει στο όνομα «ευελιξία εργασιακή», δεν άργησε πολύ να υιοθετηθεί και ο νεολογισμός της «ευελφάλειας» που αποτελεί τον συνδυασμό των λέξεων «ευελιξία» και «ασφάλεια» ή άλλως «flexicurity».
Εργασιακό στρες στο κόκκινο
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, το 25% των εργαζομένων στην Ευρώπη βιώνουν στρες τον περισσότερο χρόνο της εργασίας τους (Eurofound 2014).
«To αντίστοιχο ποσοστό των εργαζομένων στην Ελλάδα που δηλώνει ότι υποφέρει από εργασιακό στρες είναι υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των χωρών της Ε.Ε.», όπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η Θεώνη Κουκουλάκη, υπεύθυνη Κέντρου Ασφάλειας της Εργασίας του ΕΛΙΝΥΑΕ, που οδεύει όπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια στην ολοκληρωτική και καθόλου τυχαία απαξίωσή του.
«Οι πιο συχνές αιτίες του εργασιακού άγχους αποδίδονται στον υπερβολικό φόρτο εργασίας, στην αναδιοργάνωση της εργασίας ή την ανασφάλεια, καθώς και στο bullying και στην παρενόχληση στην εργασία», συμπληρώνει η κ. Κουκουλάκη.
Επιπλέον, η ευρωπαϊκή δημοσκόπηση για την ασφάλεια και την υγεία που διενεργήθηκε το 2013 κατέδειξε ότι το 93% των Ελλήνων πιστεύουν ότι το εργασιακό στρες θα αυξηθεί τα επόμενα πέντε έτη και το 83% θεωρεί ότι θα σημειώσει σημαντική αύξηση (EU-OSHA: Pan-European Opinion Poll on Occupational Safety and Health – Press Kit, p. 19, 2013).
«Το στρες -προσθέτει η κ. Κουκουλάκη- έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων, όπως οι ψυχικές διαταραχές (αγχώδης διαταραχή, κατάθλιψη), οι διαταραχές ύπνου, χρόνια κόπωση, πονοκέφαλοι, δυσκολία συγκέντρωσης και μνήμης, υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα, φτωχή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αυτοάνοσα νοσήματα, έλκος, κ.ά.
Επίσης έχει συμπεριφορικές εκδηλώσεις, όπως οι αλλαγές στη διάθεση, φοβία για εργασία και ροπή για καταχρήσεις. Για την επιχείρηση, η κύρια επίπτωση είναι ο απουσιασμός των εργαζομένων.
Η Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας (Committee of Senior Labour Inspectors - SLIC), αναγνωρίζοντας τη μεγάλη έκταση που λαμβάνει στην Ευρώπη το πρόβλημα των ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην εργασία, προγραμμάτισε την υλοποίηση εκστρατείας για το έτος 2012 με θέμα τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες στην εργασία.
Στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν 471 έλεγχοι και 178 επανέλεγχοι σε επιχειρήσεις κλάδων υγείας, υπηρεσιών και μεταφορών.
Οι κυρίαρχοι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που εντοπίστηκαν ήταν ο φόρτος εργασίας/πίεση χρόνου, η νυχτερινή εργασία και η εργασία σε βάρδιες, τα περιστατικά απειλών και βίας και οι σχέσεις στον εργασιακό χώρο.
Ελάχιστοι ήταν οι εργοδότες στην Ελλάδα (σε σχέση με το 50% των εργοδοτών σε όλη την Ευρώπη) που είχαν εκπονήσει γραπτή εκτίμηση για τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους.
Επιπλέον, απαιτούνταν παρεμβάσεις στο πλαίσιο ή/και στο περιεχόμενο της εργασίας σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των επιχειρήσεων που ελέγχθηκαν.
Εκτός όμως από το ανθρώπινο κόστος, υπάρχει και υψηλό οικονομικό κόστος. Η Ε.Ε. ανέφερε το 2002 ότι το κόστος του εργασιακού στρες στην EU15 ήταν περίπου 20 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Μελέτες εκτιμούν ότι το 50-60% των χαμένων ημερών εργασίας έχουν κάποια σχέση με το στρες.
Σε εθνικό επίπεδο, στη Γερμανία, το κόστος των ασθενειών λόγω στρες εκτιμήθηκε το 2001 σε τρία εκατομμύρια ευρώ.
Στην Ολλανδία, το 1998 οι ψυχικές διαταραχές ήταν η κύρια αιτία ανικανότητας (32%) και το κόστος της ψυχολογικής ασθένειας εκτιμήθηκε στα 2,26 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι 70 εκατομμύρια εργασιακές ημέρες χάνονται ετησίως λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας και 10 εκατομμύρια από αυτές είναι το αποτέλεσμα στρες, αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης.
Το 2005/2006 το στρες, η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές κόστισαν στο Ηνωμένο Βασίλειο 530 εκατομμύρια στερλίνες.
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) προβλέπει ότι έως το έτος 2020 η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη ασθένεια που θα οδηγεί σε ανικανότητα.
Το κόστος της σχετιζόμενης με την εργασία κατάθλιψης εκτιμάται στα 617 δισ. ευρώ ετησίως για όλη την Ευρώπη (Matrix, 2013)», αποσαφηνίζει η υπεύθυνη του κέντρου ασφάλειας εργασίας του Ινστιτούτου.
Μάλιστα προστίθεται πως «το 2014 υλοποιήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία η 2η ευρωπαϊκή έρευνα για τις επιχειρήσεις σχετικά με τους νέους και τους αναδυόμενους κινδύνους, η οποία περιελάμβανε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες (ESENER 2, EU-OSHA, 2014).
Οι κυριότεροι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στη χώρα μας ήταν η πίεση χρόνου (46,6%), η έλλειψη επιρροής στην εργασία (39%) και η εργασιακή ανασφάλεια (32,2%).
Επιπλέον, το 86,1% των επιχειρήσεων δεν είχαν πλάνο δράσης για την πρόληψη του στρες και το 69,5% δεν είχαν διαδικασίες για τη διαχείριση της παρενόχλησης».
Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και εντατικοποίηση
Μήτρα πολλών ασθενειών
EUROKIINISSI
Το 2010 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις για τον δείκτη ψυχικής υγείας, όπως αυτός έχει υιοθετηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO-5 Index), περίπου ένας στους πέντε εργαζόμενους (21,2%) διέτρεχε κίνδυνο ψυχικής υγείας.
Τα χαμηλότερα δε ποσοστά αυτών που διατρέχουν κίνδυνο ψυχικού νοσήματος αφορούν όσους είναι ικανοποιημένοι με τις απολαβές τους, έχουν ωράρια σχετικά συμβατά με τις λοιπές υποχρεώσεις τους και δεν αισθάνονται εργασιακή ανασφάλεια.
Εκ διαμέτρου αντίθετα, τα υψηλότερα μεγέθη συνδέονται με την ασυμβατότητα εργασίας και άλλων υποχρεώσεων, με τη δυσαρέσκεια ως προς το ύψος των απολαβών, με την εργασιακή ανασφάλεια καθώς και με την ανυπαρξία προοπτικών επαγγελματικής ανέλιξης.
To εργασιακό στρες συνιστά την πραγματικότητα για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων αυτής της χώρας.
Και φυσικά, η πρόκλησή του δεν περιορίζεται μόνο σε επαγγελματικούς παράγοντες, αλλά συμπεριλαμβάνει ευρύτερους κοινωνικούς και προσωπικούς.
Για τον έμπειρο ιατρό Εργασίας και συνεργάτη του ΕΛΙΝΥΑΕ, Σπύρο Δρίβα, το υπ' αριθμόν ένα αίτιο της εκτόξευσης των εργατικών ατυχημάτων θα πρέπει να αποδοθεί σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.
Οπως σημειώνει στην «Εφ.Συν.», «η εργασιακή ανασφάλεια, ο φόβος της ανεργίας, η απορρύθμιση και ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και η εντατικοποίηση της εργασίας προκαλούν σειρά ψυχικών διαταραχών.
Αν παράλληλα ο εργαζόμενος πιέζεται από τα χρέη του, τις τράπεζες που τον καλούν συνέχεια για την αποπληρωμή του δανείου του και την αγωνία του να τα βγάλει πέρα, εκ των πραγμάτων καθίσταται επιρρεπής προς το λάθος.
Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες είναι η μήτρα πολλών ασθενειών, από μυοσκελετικά, αυχενικά έως και αυτά που αποδίδονται σε παθολογικά αίτια, όπως η εκδήλωση εμφράγματος εν ώρα εργασίας ή η εκδήλωση άλλων σοβαρών ασθενειών όπως διαφόρων μορφών καρκίνου ή αυτοάνοσων ασθενειών».
Η πίεση που ασκείται για να επιτευχθούν υψηλοί ρυθμοί παραγωγής με την παράλληλη απάλειψη ακόμη και στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας αναπόφευκτα και με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσουν στην πρόκληση εργατικού ατυχήματος.
Στη Ζώνη Περάματος οι εργαζόμενοι σημειώνουν: «Πολλές φορές η αμοιβή εξαρτάται από την πίεση του εργοδότη και τα κότσια του συνάδελφου» να διεκδικήσει το ύψος του μεροκάματου.
Ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα του ύψους του μισθού, έτσι όπως αυτός έχει διαμορφωθεί, είναι «ελάχιστες οι φορές που ο εργαζόμενος πληρώνεται με βάση τα ισχύοντα σήμερα..., η πλειοψηφία των εργοδοτών είναι άσ' τα να πάνε! Οπου μας πιάσουν και όπου τους πιάσουμε!».
Η εργασία που εκτελείται από τους εργαζόμενους στον συγκεκριμένο κλάδο, λόγω της μεγάλης σε έκταση δραστηριότητας των εργολαβικών επιχειρήσεων είναι ανασφάλιστη, με συνέπεια να επιδεινώνεται συνολικά το πλαίσιο που διαμορφώνει τις συνθήκες εργασίας στον συγκεκριμένο κλάδο.
«Πολλοί δεν βάζουν και ένσημα. Υπάρχουν ανασφάλιστοι για μεγάλο χρονικό διάστημα που φτάνει ακόμα και τα τρία χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετοί εργαζόμενοι να μην έχουν τις προϋποθέσεις να απευθυνθούν σε κάποιο γιατρό. Είναι τέτοια η εργασιακή τρομοκρατία που ό,τι και να σας πούμε, εάν δεν τη ζήσετε δεν μπορείτε να τη φανταστείτε... Εάν ένας εργαζόμενος δεν πάει σε ένα έργο, τότε αποκλείεται από παντού».
Οι εργοδηγοί (που αποκαλούνται από τους εργαζόμενους «σκύλοι») «μας βάζουν να δουλέψουμε σε τέτοιες συνθήκες που ξέρουμε ότι μπορεί και να μη γυρίσουμε σπίτι μας... Για το μεροκάματο ρισκάρουμε ακόμα κι αυτό. Είναι τέτοια η πίεση όταν πας στη δουλειά.. και μπροστά στην πίεση και στην εντατικοποίηση που υπάρχει είναι εύκολο να γίνει το λάθος και από μας... Οταν τελειώνει η δουλειά και κατεβαίνουμε από το καράβι όλοι μας λέμε: Α! σχολάσαμε, άρα είμαστε τυχεροί» (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ)
Στις 25 Μάη του τρέχοντος έτους οι εργαζόμενοι Οδηγοί Δικύκλου, οι γνωστοί ως ντελιβεράδες, που πληρώνουν τον δικό τους βαρύ φόρο αίματος στην άσφαλτο, προχώρησαν σε εικοσιτετράωρη και εξαιρετικά επιτυχημένη απεργιακή κινητοποίηση.
Στο απεργιακό φύλλο που εξέδωσε η Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου (ΣΒΕΟΔ) τονίζεται χαρακτηριστικά:
❝ Βιώνουμε την αφόρητη πίεση όχι μόνο των εργοδοτών αλλά συχνά και των πελατών, για έγκαιρη και γρήγορη παράδοση.
Κι αυτό επειδή οι επιχειρήσεις στο σύνολό τους, από την κάθε κούριερ μέχρι το οποιοδήποτε ταχυφαγείο, επενδύουν και διαφημιστικά για λόγους ανταγωνισμού στην ταχύτητα παράδοσης. Υπάρχουν εργοδότες που επιβραβεύουν τους γρήγορους οδηγούς με μπόνους και τους αργούς με απόλυση...
Η απαραίτητη προϋπόθεση για να παραδίδονται οι παραγγελίες και να εκτελούνται οι αποστολές ή για να γίνονται οι εισπράξεις σε χρόνους ολυμπιακού αγωνίσματος, είναι να οδηγούμε χωρίς να υπολογίζουμε τον ΚΟΚ.
Να περνάμε τα φανάρια με κόκκινο, να εκτελούμε παρακινδυνευμένους ελιγμούς, να πηγαίνουμε ανάποδα κ.λπ.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει πως η οδήγηση κάτω από αυτές τις πιεστικές συνθήκες, ο φόρτος εργασίας, η εντατικοποίηση, οι προσταγές των εργοδοτών για “γρήγορα, αμέσως, βιαζόμαστε” προκαλεί άγχος, νεύρα, που εύκολα οδηγούν σε τροχαίο εργατικό ατύχημα...
Αν λάβουμε υπόψη την οδήγηση στους επικίνδυνους δρόμους, την παντελή ασυδοσία-αδιαφορία των εργοδοτών, το γεγονός πως εργαζόμαστε με τα δικά μας, πολλές φορές κακοσυντηρημένα μηχανάκια λόγω της έλλειψης οικονομικής αποζημίωσης για τη χρήση τους, την έλλειψη μέσων ατομικής προστασίας, τα καθημερινά μικρά και μεγάλα ελλείμματα που αποτελούν το γενικότερο καθεστώς της εργασίας μας μάς καθιστούν πλήρως αναλώσιμους και μονίμως υποψήφιους για τροχαίο εργατικό ατύχημα.
Ξεκινάμε από το σπίτι μας για ένα επάγγελμα χωρίς τις στοιχειώδεις διασφαλίσεις και χαιρόμαστε απλά και μόνο επειδή γυρίσαμε πίσω σώοι και αβλαβείς...❞.
¹ ΙΝΕ-ΓΣΕΕ 2015 - Εργασία και τα προβλήματα υγείας στην Ελλάδα (Κωνσταντίνος Δημουλάς, Γιώργος Κολλιάς, Χρήστος Μπάγκαβος, Θεοδώρα Τζανετάκη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου