Κορωνοϊός: Οι Αγροεπιχειρήσεις Ρισκάρουν με Εκατομμύρια Θανάτους

Παραθέτουμε παρακάτω τη συνέντευξη του εξελικτικού βιολόγου Rob Wallace, συγγραφέα του βιβλίου Big Farms Make Big Flu: Dispatches on Influenza, Agribusiness and the Nature of Science, στο περιοδικό Marx21.

Να σημειώσουμε ότι όποτε ο Wallace αναφέρεται στον αγροτικό τομέα, δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τη γεωργία αλλά και την κτηνοτροφία.

Marx21: Πόσο επικίνδυνος είναι ο νέος κορωνοϊός;

Rob Wallace: Εξαρτάται απ’ το που βρίσκεσαι χρονικά κατά το ξέσπασμα της τοπικής έξαρσης του Covid-19: στην αρχή, στην κορύφωση, στη λήξη; Πόσο καλή υπήρξε η απόκριση του τοπικού συστήματος δημόσιας υγείας; Ποια τα τοπικά δημογραφικά; Πόσο χρονών είσαι; Έχεις ανοσολογική ανεπάρκεια; Ποια η γενικότερη κατάσταση της υγείας σου; Και για να ρωτήσουμε και μια μη-διαγνώσιμη πιθανότητα, το ανοσοποιητικό σου, από γενετική σκοπιά, τα γονίδια που βρίσκονται πίσω απ’ την ανοσολογική σου απόκριση, ευθυγραμμίζονται ή όχι με τον ιό;

Marx21: Οπότε όλη η φασαρία γύρω απ’ τον ιό δεν αποτελεί παρά μια τακτική τρομοκράτησης;

Rob Wallace: Όχι, σίγουρα όχι. Στο επίπεδο του συνόλου του πληθυσμού, ο Covid-19 κυμάνθηκε μεταξύ 2%-4% όσον αφορά τον λόγο θνησιμότητας προς το σύνολο των κρουσμάτων στην αρχή του ξεσπάσματος στο Ουχάν. Εκτός του Ουχάν, ο λόγος θνησιμότητας προς το σύνολο των κρουσμάτων φαίνεται να πέφτει πάνω-κάτω στο 1%, ακόμη και χαμηλότερα, υπερβαίνοντας όμως αυτό το ποσοστό δεξιά-αριστερά, όπως, πχ, στην Ιταλία και τις ΗΠΑ. Το εύρος του δεν φαίνεται μεγάλο συγκριτικά, ας πούμε, με τον SARS που το ποσοστό είναι 10% ή την ισπανική γρίπη του 1918 με ποσοστό 5%-20%, τη γρίπη των πτηνών H5N1 με ποσοστό 60%, ή κάποιες περιπτώσεις του έμπολα με ποσοστό 90%. Όμως, σίγουρα ξεπερνάει το ποσοστό της εποχικής γρίπης, που είναι 0,1%. Ωστόσο, ο κίνδυνος δεν έχει μόνο να κάνει με τον λόγο θνησιμότητας προς το σύνολο των κρουσμάτων. Χρειάζεται να εξετάσουμε κι αυτό που αποκαλλείται διείσδυση ή ποσοστό εισβολής στην κοινότητα: το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που προσβάλλεται απ’ τον ιό.

Marx21: Μπορείτε να γίνεται πιο συγκεκριμένος;

Rob Wallace: Το παγκόσμιο ταξιδιωτικό δίκτυο διαγράφει ένα ρεκόρ συνδεσιμότητας. Χωρίς εμβόλια ή ειδικά αντιικά για τους κορωνοϊούς, και χωρίς να υπάρχει επίσης κάποια ανοσία αγέλης στον ιό, ακόμη κι ένα στέλεχος του ιού με μόλις 1% θνησιμότητα μπορεί ν’ αποτελέσει έναν σημαντικό κίνδυνο. Με μια περίοδο επώασης έως και δύο εβδομάδων κι αυξανόμενες ενδείξεις ότι η μετάδοση του ιού γίνεται πριν παρουσιαστούν συμπτώματα -δηλαδή, πριν μάθουμε ότι κάποιος έχει προσβληθεί- δεν θα υπάρξουν και πολλές περιοχές που θα μείνουν απρόσβλητες. Αν, ας πούμε, ο Covid-19 παρουσιάσει ένα ποσοστό θνησιμότητας μόλις 1% αλλά μολύνει 4 δισεκατομμύρια ανθρώπους, τότε μιλάμε για 4 εκατομμύρια νεκρούς. Ένα μικρό ποσοστό ενός μεγάλου αριθμού μπορεί να είναι ένας μεγάλος αριθμός σ’ απόλυτα μεγέθη.

Marx21: Αυτά είναι τρομακτικά νούμερα για ένα κατά τα φαινόμενα λιγότερο μολυσματικό παθογόνο…

Rob Wallace: Σίγουρα, και βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της έξαρσης. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι πολλές νέες ασθένειες μεταβάλλονται κατά την πορεία της επιδημίας. Η μολυσματικότητα, η λοιμογόνος ικανότητα, ή ακόμη και τα δύο, ίσως περιοριστούν. Απ’ την άλλη, σε κάποιες εξάρσεις η λοιμογόνος ικανότητα αυξάνεται. Το πρώτο κύμα πανδημίας της ισπανικής γρίπης την άνοιξη του 1918 υπήρξε σχετικά ήπιο. Ήταν το δεύτερο και το τρίτο κύμα, τον χειμώνα του 1918 και το 1919, που σκότωσαν εκατομμύρια.

Marx21: Όμως, όσοι στέκονται σκεπτικοί απέναντι στην πανδημία ισχυρίζονται ότι έχουν μολυνθεί και σκοτωθεί πολύ λιγότερα άτομα απ’ τον κορωνοϊό απ’ ότι απ’ τη τυπική εποχική γρίπη. Τι έχετε να πείτε επ’ αυτού;

Rob Wallace: Θα ήμουν ο πρώτος που θα πανηγύριζε αν η έξαρση αποδεικνυόταν τζούφια. Όμως, οι προσπάθειες υποβάθμισης του Covid-19 ως πιθανού κινδύνου παραθέτοντας άλλες θανατηφόρες ασθένεις, ιδίως τη γρίπη, αποτελούν ένα ρητορικό εργαλείο που προσπαθεί να παρουσιάσει ως λαθεμένη την ανησυχία γύρω απ’ τον κορωνοϊό.

Marx21: Οπότε η σύγκριση με την εποχική γρίπη δεν στέκει…

Rob Wallace: Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να συγκρίνουμε δύο παθογόνα που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία της επιδημικής καμπύλης τους. Ναι, η εποχική γρίπη μολύνει πολλά εκατομμύρια παγκοσμίως, σκοτώνοντας, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έως και 650.000 ανθρώπους τον χρόνο. Ωστόσο, ο Covid-19 μόλις ξεκίνησε το επιδημικό του ταξίδι. Και σ’ αντίθεση με τη γρίπη, δεν έχουμε ούτε εμβόλια ούτε ανοσία αγέλης για να επιβραδύνουμε την εξάπλωσή του και να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.

Marx21: Ακόμη κι αν η σύγκριση είναι παραπλανητική, κι οι δύο ασθένειες ανήκουν στους ιούς, και μάλιστα στην ίδια ομάδα, τους RNA ιούς. Κι οι δύο μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Κι οι δύο επηρεάζουν την περιοχή του στόματος και του λάρυγγα, και μερικές φορές και τους πνεύμονες. Κι οι δύο είναι σχετικά μεταδοτικοί.

Rob Wallace: Αυτές είναι όμως επιφανειακές ομοιότητες που παραμελούν ένα καίριο ζήτημα όταν έχουμε να συγκρίνουμε δύο παθογόνα. Γνωρίζουμε πολλά για τις δυναμικές της γρίπης, αλλά ελάχιστα για τις δυναμικές του Covid-19. Πράγματι, πολλά θα παραμείνουν άγνωστα για τον Covid-19 μέχρι η έξαρση να κορυφωθεί κι ύστερα να φτάσει στο τέλος της, μέχρι να κλείσει τον κύκλο της. Την ίδια στιγμή, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν πρόκειται για ένα ματς του Covid-19 εναντίον της γρίπης. Έχουμε και τον Covid-19 και τη γρίπη. Η ανάδυση πολλαπλών λοιμώξεων ικανών να μετατραπούν σε πανδημίες, προσβάλλοντας από κοινού τους πληθυσμούς, θα πρέπει να είναι η πρώτη και κύρια ανησυχία μας.

Marx21: Ερευνείτε τις επιδημίες και τις αιτίες τους εδώ κι αρκετά χρόνια. Στο βιβλίο σας Big Farms Make Big Flu: Dispatches on Influenza, Agribusiness and the Nature of Science [Οι Μεγάλες Καλλιέργειες Κάνουν την Μεγάλη Γρίπη: Σημειώσεις για τη Γρίπη, την Αγροτική Οικονομία και τη Φύση της Επιστήμης] προσπαθείτε να κάνετε τις συνδέσεις μεταξύ των πρακτικών της βιομηχανοποιημένης καλλιέργειας και της ιικής επιδημιολογίας. Τι ανακαλύψατε;

Rob Wallace: Ο πραγματικός κίνδυνος κάθε νέας έξαρσης είναι η αποτυχία, ή για να το θέσουμε καλύτερα, η βολική άρνηση, ν’ αντιληφθούμε ότι ο Covid-19 κι ο κάθε Covid-19 δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο γεγονός. Τα αυξανόμενα κρούσματα ιών συνδέονται στενά με την παραγωγή τροφίμων και την κερδοφορία των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Οποιοσδήποτε θέλει να κατανοήσει το γιατί οι ιοί γίνονται όλο και περισσότερο επικίνδυνοι πρέπει να ερευνήσει το βιομηχανικό μοντέλο της γεωργίας και, πιο συγκεκριμένα, της ζωικής παραγωγής. Επί του παρόντος, ελάχιστες κυβερνήσεις κι ελάχιστοι επιστήμονες είναι έτοιμοι να κάνουν κάτι τέτοιο. Μάλλον το αντίθετο. Όταν εμφανίζονται νέες εξάρσεις, οι κυβερνήσεις, τα μήντια, ακόμη και το μεγαλύτερο μέρος του ιατρικού κατεστημένου, εστιάζουν σε τέτοιο βαθμό σε κάθε μεμονωμένη έκτακτη ανάγκη που παραμελούν τις δομικές αιτίες που οδηγούν ξαφνικά πολλαπλά παθογόνα, το ένα μετά το άλλο, στο παγκόσμιο προσκήνιο.

Marx21: Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό;

Rob Wallace: Θα έλεγα η βιομηχανοποιημένη καλλιέργεια, αλλά υπάρχει και μια ευρύτερη σκοπιά. Το κεφάλαιο διαπράττει παγκοσμίως αρπαγές γης ακόμη και στο τελευταίο παρθένο δάσος κι απ’ τον τελευταίο μικρογαιοκτήμονα. Οι επενδύσεις αυτές οδηγούν στην αποψίλωση των δασών κι η ανάπτυξη οδηγεί στην ανάδυση ασθενειών. Η λειτουργική βιοποικιλότητα και συνθετότητα που εκπροσωπούν αυτές οι τεράστιες εκτάσεις γης ανακατευθύνονται μ’ έναν τέτοιο τρόπο που προηγουμένως απομονωμένα παθογόνα κατακλύζουν τα κοπάδια ζώων που εκτρέφονται κι ύστερα μεταβαίνουν στις ανθρώπινες κοινότητες. Εν ολίγοις, τα κέντρα του κεφαλαίου, όπως το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη και το Χονγκ Κονγκ θα πρέπει να θεωρηθούν τα κύρια λοιμώδη επίκεντρα.

Marx21: Για ποιες ασθένειες ισχύει αυτό;

Rob Wallace: Σήμερα δεν υπάρχουν παθογόνα απρόσβλητα απ’ το κεφάλαιο. Ακόμη και τα πιο απομακρυσμένα επηρεάζονται, αν και περιφερικά. Ο έμπολα, ο ζίκα, οι κορωνοϊοί, ξανά ο κίτρινος πυρετός, μια ποικιλία γριπών των πτηνών κι ο ιός της αφρικανικής πανώλης των χοίρων βρίσκονται μεταξύ των πολλών παθογόνων που βρίσκουν τον δρόμο τους απ’ την πιο απομακρυσμένη ύπαιθρο σε ημιαστικές ζώνες, περιφερειακές πρωτεύουσες, και τελικά στο παγκόσμιο ταξιδιωτικό δίκτυο. Εκκινούν απ’ τις φρουτοφάγες νυχτερίδες του Κονγκό και καταλήγουν να σκοτώνουν λουόμενους στο Μαϊάμι, μέσα σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Marx21: Ποιος είναι ο ρόλος των πολυεθνικών εταιρειών σ’ αυτή τη διαδικασία;

Rob Wallace: Ο πλανήτης Γη είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό ο πλανήτης Καλλιέργεια, τόσο από άποψη βιομάζας όσο κι από άποψη της έκτασης γης που χρησιμοποιείται. Η γεωργία στοχεύει να στριμώξει την αγορά τροφίμων. Σχεδόν το σύνολο του νεοφιλελεύθερου εγχειρήματος είναι οργανωμένο γύρω απ’ τη στήριξη προσπαθειών εταιρειών βασισμένων στις πιο ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες να κλέψουν τη γη και τους πόρους των πιο αδύναμων χωρών. Ως αποτέλεσμα, πολλά απ’ αυτά τα νέα παθογόνα που πριν βρίσκονταν υπό έλεγχο απ’ τα δασικά οικοσυστήματα τώρα απελευθερώνονται, απειλώντας το σύνολο του πλανήτη.

Marx21: Ποιες οι επιδράσεις των παραγωγικών μεθόδων της γεωργίας σ’ αυτό;

Rob Wallace: Η ηγούμενη απ’ το κεφάλαιο γεωργία που αντικαθιστά τις περισσότερο φυσικές οικολογίες προσφέρει τα ακριβή μέσα με τα οποία τα παθογόνα μπορούν να εξελιχθούν στους πιο λοιμώδεις και μολυσματικούς φαινότυπους. Δεν θα μπορούσε να σχεδιαστεί ένα καλύτερο σύστημα για την εκτροφή θανατηφόρων ασθενειών.

Marx21: Πως συμβαίνει αυτό;

Rob Wallace: Η εκτροφή γενετικών μονοκαλλιεργειών οικόσιτων ζώων απομακρύνει οποιοδήποτε «αντιπυρική ζώνη» ανοσίας είναι διαθέσιμη για την επιβράδυνση της μετάδοσης. Οι πληθυσμοί μεγαλύτερου μεγέθους και πυκνότητας διευκολύνουν μεγαλύτερα ποσοστά μετάδοσης. Τέτοιες συνθήκες συνωστισμού μειώνουν την ανοσολογική απόκριση. Η υψηλή παραγωγικότητα, αναπόσπαστο στοιχείο οποιασδήποτε βιομηχανικής παραγωγής, προσφέρει μια συνεχώς ανανεωμένη προσφορά ευπαθών, οι οποίοι αποτελούν το καύσιμο για την εξέλιξη της λοιμογόνου ικανότητας. Με άλλα λόγια, οι αγροεπιχειρήσεις εστιάζουν σε τέτοιον βαθμό στα κέρδη που το ρίσκο ενός ιού που ίσως σκοτώσει ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων αντιμετωπίζεται ως ένα ρίσκο που αξίζει να παρθεί.

Marx21: Τι!;

Rob Wallace: Οι εταιρείες αυτές μπορούν απλώς να μετακυλίσουν το κόστος των επιδημιολογικών τους κινδύνων σ’ όλους τους υπόλοιπους. Από τα ίδια τα ζώα στους καταναλωτές, τους εργάτες γης, τα τοπικά οικοσυστήματα και τις περιφερειακές ή εθνικές κυβερνήσεις. Οι ζημίες είναι τόσο εκτατικές που αν το κόστος αυτό επέστρεφε πίσω στον οικονομικό ισολογισμό των εταιρειών αυτών, οι αγροεπιχειρήσεις όπως τις γνωρίζουμε θα κατέρρεαν για πάντα. Καμία απ’ αυτές τις εταιρείες δεν μπορεί να σηκώσει το κόστος της ζημίας που επιβάλλει.

Marx21: Πολλά μήντια ισχυρίζονται ότι το σημείο αφετηρίας του κορωνοϊού ήταν μια «αγορά εξωτικών τροφίμων» στο Ουχάν. Αληθεύει αυτό;

Rob Wallace: Και ναι και όχι. Υπάρχουν χωρικά στοιχεία που στηρίζουν αυτή την άποψη. Συγκεκριμένα, ανίχνευση της μετάδοσης του κορωνοϊού που τον ιχνηλατεί πίσω στην Αγορά Χονδρεμπόριου Θαλλασινών της Χουνάν, όπου πωλούνταν άγρια ζώα. Τα περιβαλλοντικά δείγματα πράγματι φαίνεται να υποδεικνύουν τη δυτική άκρη της αγοράς αυτής όπου κρατούταν άγρια ζώα. Όμως, μέχρι πόσο πίσω πρέπει να εξερευνήσουμε αυτή την αλυσίδα; Ποιο υπήρξε πραγματικά το σημείο-μηδέν; Η εστίαση στην αγορά παραμελεί τις καταβολές των αγροεπιχειρήσεων «άγριας φύσης» στην ενδοχώρα και την αυξανόμενη κεφαλαιοποίησή της. Παγκοσμίως, και στην Κίνα, τα τρόφιμα «άγριας φύσης» όλο και περισσότερο επισημοποιούνται ως ένας ιδιαίτερος οικονομικός τομέας. Όμως, η σχέση του με τον βιομηχανικό αγροτικό τομέα πηγαίνει πέρα απ’ ότι απλώς μοιράζονται τους ίδιους σάκους με χρήματα. Καθώς η βιομηχανική παραγωγή -χοιρινά, πουλερικά, κλπ- επεκτείνεται στα παρθένα δάση, ασκεί πίεση στους επενδυτές τροφίμων «άγριας φύσης» να πάνε πιο βαθιά στο δάσος για να βρουν πληθυσμούς ως πόρους, αυξάνοντας έτσι την αλληλεπίδραση με νέα παθογόνα, συνεπώς και τη διάδοσή τους, συμπεριλαμβανομένου του Covid-19.

Marx21: O Covid-19 δεν είναι ο πρώτος ιός που αναπτύχθηκε στην Κινά και που η κινεζική κυβέρνηση προσπάθησε να συγκαλύψει.

Rob Wallace: Ναι, αυτό ωστόσο δεν αποτελεί κινεζική ιδιαιτερότητα. Οι ΗΠΑ κι η Ευρώπη έχουν επίσης υπηρετήσει ως σημεία-μηδέν για νέες γρίπες, προσφάτως του H5N2 και του H5Nx, κι οι πολυεθνικές τους κι οι αποικιακοί τους αντιπρόσωποι οδηγήσαν στην ανάδυση του έμπολα στη δυτική Αφρική και του ζίκα στη Βραζιλία. Οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας των ΗΠΑ καλύψαν τον αμερικανικό αγροτικό τομέα κατά τις εξάρσεις του H1N1 το 2009 και του H5N2.

Marx21: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει κηρύξει τώρα μια «υγειονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς ανησυχίας». Είναι ορθό αυτό το βήμα;

Rob Wallace: Ναι. Ο κίνδυνος ενός τέτοιου παθογόνου είναι ότι οι υγειονομικές αρχές δεν έχουν κανένα στοιχείο περί του στατιστικού του ρίσκου κατανομής. Δεν έχουμε ιδέα το πως ίσως αποκριθεί το παθογόνο. Περάσαμε από μια έξαρση σε μια αγορά σε λοιμώξεις διάχυτες σ’ όλο τον κόσμο μέσα σε μόλις μερικές εβδομάδες. Το παθογόνο ίσως απλώς εξαντληθεί. Αυτό θα ήταν περίφημο. Όμως, δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για κάτι τέτοιο. Η καλύτερη προετοιμασία θα μας δώσει καλύτερες πιθανότητες ν’ αποδυναμώσουμε τη ταχύτητα διαφυγής του παθογόνου. Η ανακοίνωση του ΠΟΥ αποτελεί επίσης κομμάτι αυτού που αποκαλλώ «θέατρο της πανδημίας». Διεθνείς οργανισμοί έχουν διαλυθεί λόγω αδράνειας. Ας θυμηθούμε, πχ, την Κοινωνία των Εθνών. Η ομάδα των οργανισμών του ΟΗΕ πάντα ανησυχεί για το πόσο σημαντική είναι, πόση εξουσία κατέχει και τι χρηματοδοτήσεις λαμβάνει. Όμως, μια δράση τους που εκκινεί από τέτοια κίνητρα μπορεί επίσης να συγκλίνει στην πραγματική προετοιμασία κι αποτροπή που χρειάζεται ο κόσμος για τη διάρρηξη των αλυσίδων μετάδοσης του Covid-19.

Marx21: Η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης έχει επιδεινώσει τόσο την έρευνα όσο και τη γενική περίθαλψη των ασθενών, ας δούμε για παράδειγμα τα νοσοκομεία. Τι διαφορά μπορεί να κάνει ένα καλύτερα χρηματοδοτούμενο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στην μάχη κατά του ιού;

Rob Wallace: Υπάρχει η τρομακτική μα αποκαλυπτική ιστορία του υπαλλήλου μια εταιρείας ιατρικού εξοπλισμού απ’ το Μαϊάμι ο οποίος, επιστρέφοντας απ’ την Κίνα με συμπτώματα παρόμοια μ’ αυτά της γρίπης, έκανε το σωστό για την οικογένειά του και την κοινότητα κι απαίτησε από ένα τοπικό νοσοκομείο να τον εξετάσει για τον Covid-19. Φοβόταν ότι η ασφάλισή του απ’ το Obamacare δεν θα κάλυπτε τα έξοδα των εξετάσεων. Είχε δίκιο. Βρέθηκε ξαφνικά να χρωστάει 3.270$. Ένα αμερικανικό αίτημα θα μπορούσε να είναι να περάσει ένα διάταγμα έκτακτης ανάγκης το οποίο θα προβλέπει ότι κατά το ξέσπασμα μιας πανδημίας, όλοι οι εκκρεμείς ιατρικοί λογαριασμοί σχετικά με τις εξατάσεις για την μόλυνση, καθώς και για τη θεραπεία ύστερα από θετικά αποτελέσματα, θα πληρώνονται απ’ την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να ζητούν βοήθεια, κι όχι να κρύβονται -και να μολύνουν άλλους- επειδή δεν έχουν χρήματα για μια θεραπεία. Η προφανής λύση είναι μια εθνική υπηρεσία υγείας -με πλήρες προσωπικό κι εξοπλισμό για ν’ αντιμετωπίσει τέτοιες έκτακτες ανάγκες που αφορούν το σύνολο της κοινότητας- ώστε να μην εγερθεί ποτέ ένα τέτοιο γελοίο πρόβλημα όπως η αποθάρρυνση της συνεργασίας της κοινότητας.

Marx21: Με το που ανακαλυφθεί ο ιός σε μια χώρα, όλες οι κυβερνήσεις αντιδρούν με αυταρχικά και τιμωρητικά μέτρα, όπως η υποχρεωτική καραντίνα ολόκληρων περιοχών στην ύπαιθρο και τις πόλεις. Είναι δικαιολογημένα τέτοια δραστικά μέτρα;

Rob Wallace: Η χρήση μιας έξαρσης ενός ιού για τη δοκιμή της τελευταίας λέξης του αυτοκρατικού ελέγχου για μετά την έξαρση είναι ο καπιταλισμός της καταστροφής που έχει εκτροχιαστεί. Με τους όρους της δημόσιας υγείας, θα παραστρατούσα προς την πλευρά της εμπιστοσύνης και της συμπόνιας, οι οποίες αποτελούν σημαντικές επιδημιολογικές μεταβλητές. Χωρίς εμπιστοσύνη και συμπόνια, οι αρχές χάνουν τη στήριξη των πληθυσμών τους. Μια αίσθηση αλληλεγγύης και αλληλοσεβασμού αποτελούν κρίσιμο στοιχείο για την εκμαίευση της συνεργασίας που χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε από κοινού τέτοιες απειλές. Οι οικειοθελείς καραντίνες με ορθή υποστήριξη -επικοινωνία με εκπαιδευμένες ομάδες της γειτονιάς, φορτηγά παράδοσης τροφίμων πόρτα-πόρτα, άδεια απ’ τη δουλειά κι ασφάλιση των ανέργων- μπορεί να επιφέρει αυτό το είδος συνεργασίας που χρειάζομαστε, την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σ’ αυτή την κατάσταση από κοινού κι ότι την παλεύουμε από κοινού.

Marx21: Όπως ίσως γνωρίζετε, στη Γερμανία με το AfD έχουμε ένα εκ των πραγμάτων ναζιστικό κόμμα με 94 έδρες στο κοινοβούλιο. Η σκληρή ναζιστική δεξιά κι άλλες ομάδες που συνδέονται με πολιτικούς του AfD, χρησιμοποιούν τον κορωνοϊό για την αγκιτάτσιά τους. Διαδίδουν (ψευδείς) αναφορές σχετικά με τον ιό κι απαιτούν αυταρχικότερα μέτρα απ’ την κυβέρνηση: περιορισμό των πτήσεων κι απαγόρευση εισόδου σε μετανάστες, κλείσιμο των συνόρων και καταναγκαστική καραντίνα…

Rob Wallace: Οι απαγορεύσεις ταξιδιών και το κλείσιμο των συνόρων αποτελούν αιτήματα μέσω των οποίων η ριζοσπαστική δεξιά επιθυμεί να φυλετικοποιήσει τις ασθένειες οι οποίες είναι τώρα παγκόσμιες. Πρόκειται, φυσικά, για ανοησίες. Σήμερα, δεδομένου ότι ο ιός βρίσκεται ήδη καθ’ οδόν μιας καθολικής εξάπλωσης, το συνετό είναι να εργαστούμε για την ανάπτυξη εκείνου τους είδους ανθεκτικότητας της δημόσιας υγείας στην οποία ανεξαρτήτως του ποιος εμφανίζεται με μια μόλυνση να κατέχουμε τα μέσα να τον περιθάλψουμε και να τον θεραπεύσουμε. Φυσικά, αν σταματήσουμε τη ληστεία της γης των ανθρώπων παγκοσμίως που οδηγούν κατ’ αρχάς τις εξόδους, τότε μπορούμε να σταματήσουμε και την ανάδυση των παθογόνων.

Marx21: Ποιες θα ήταν βιώσιμες αλλαγές;

Rob Wallace: Για να μειώσουμε την ανάδυση εξάρσεων νέων ιών, χρειάζεται ν’ αλλάξει ριζικά η παραγωγή τροφίμων. Η αυτονομία των αγροτών κι ένας ισχυρός δημόσιος τομέας μπορεί να περιορίσει τις περιβαλλοντικές καταστροφές και τη διαφυγή παθογόνων απ’ το φυσικό τους οικοσύστημα. Εισαγωγή ποικιλιών ζώων και καλλιεργειών -κι η στρατηγική επαναφορά της «άγριας φύσης»- τόσο στο επίπεδο του χωραφιού όσο και σε περιφερειακό. Να επιτραπεί στα ζώα που προορίζονται για τρόφιμα ν’ αναπαράγωνται επί τόπου ώστε να περνούν στις επόμενες γενιές ελεγμένες ανοσίες. Δίκαιη παραγωγή και δίκαιη κυκλοφορία. Επιδότηση στήριξης των τιμών και προγραμμάτων για τις αγορές των καταναλωτών που να υποστηρίζουν την αγροοικολογική παραγωγή. Υπεράσπιση αυτών των πειραμάτων τόσο απ’ τους καταναγκασμούς που επιβάλλουν τα νεοφιλελεύθερα οικονομικά στα άτομα και τις κοινότητες όσο κι απ’ την απειλή της ηγούμενης απ’ το κεφάλαιο κρατικής καταστολής.

Marx21: Τι θα πρέπει ν’ απαιτούν οι σοσιαλιστές ενώπιον των αυξανόμενων δυναμικών των εξάρσεων των ασθενειών;

Rob Wallace: Πρέπει να δωθεί μια για πάντα ένα τέρμα στις αγροεπιχειρήσεις ως τρόπο κοινωνικής παραγωγής, αν όχι για τίποτα άλλο έστω για λόγους δημόσιας υγείας. Η υψηλά κεφαλαιοποιημένη παραγωγή τροφίμων εξαρτάται σε πρακτικές που θέτουν σε κίνδυνο το σύνολο της ανθρωπότητας, βοηθώντας σ’ αυτή την περίπτωση την απελευθέρωση μιας νέας θανατηφόρας πανδημίας. Πρέπει ν’ απαιτήσουμε την κοινωνικοποίηση των συστήματων τροφίμων μ’ έναν τέτοιο τρόπο που τέτοια επικίνδυνα παθογόνα ούτε καν θα εμφανίζονται. Αυτό απαιτεί την επανενσωμάτωση της παραγωγής τροφίμων αρχικά στις ανάγκες των αγροτικών κοινοτήτων. Αυτό απαιτεί αγροοικολογικές πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον και τους αγροτές που καλλιεργούν το φαγητό μας. Κοιτώντας την μεγάλη εικόνα, πρέπει να θεραπεύσουμε τα μεταβολικά ρήγματα που διαχωρίζουν τα οικοσυστήματά μας απ’ τις οικονομίες μας. Εν ολίγοις, έχουμε να κερδίσουμε έναν πλανήτη ολόκληρο.

Marx21: Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη.

https://alertacomunista.wordpress.com