Κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης στον Καύκασο

Αζέροι στρατιώτες στο μέτωπο της μάχης - φωτ. του υπ. Άμυνας του ΑζερμπαϊτζάνAzerbaijan's Defense Ministry via AP

Η ανάμιξη της Τουρκίας στην αιματηρή σύγκρουση στον Καύκασο

efsyn.gr

Ο Ερντογάν καλεί την Αρμενία να σταματήσει «την κατοχή» στα αζέρικα εδάφη • Προειδοποιήσεις Ε.Ε. κατά των παρεμβάσεων • Εκκλήσεις Μόσχας να σταματήσουν οι εχθροπραξίες

Τουλάχιστον 59 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις συγκρούσεις που μαίνονται μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στη διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Αρμενία καταγγέλλει την Άγκυρα ότι έχει στείλει προς ενίσχυση των αζερικών δυνάμεων 4.000 μισθοφόρους και πολεμικά αεροσκάφη, παρεμβαίνοντας στη σύγκρουση για τον αρμένικο θύλακα μέσα στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν.

Οι μάχες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση και οι δύο πλευρές έχουν ανακοινώσει ότι έχουν πολλές απώλειες, με τις δυνάμεις των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ να έχουν δηλώσει ότι έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 59 στρατιώτες, ενώ υπάρχουν αναφορές και για απώλειες ζωών μεταξύ των αμάχων. Για «δεκάδες νεκρούς στρατιώτες» μιλούν και οι αναφορές από το Αζερμπαϊτζάν, χωρίς ωστόσο να υπάρχει επίσημη ενημέρωση.

Πόλεμος αλληλοκατηγοριών

Ο ηγέτης των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτιουνιάν, κατήγγειλε ότι οι δυνάμεις του δέχθηκαν επίθεση από Τούρκους μισθοφόρους και τουρκικά F-16, αναφέροντας ότι η Τουρκία ασκεί «επιθετική και επεκτατική πολιτική». Η Τουρκία, από την πλευρά της, υποστήριξε ότι έχει ορκιστεί πλήρη στήριξη «στα αδέλφια μας στον Αζερμπαϊτζάν».

Τις καταγγελίες του Αραγίκ Χαρουτιουνιάν επιβεβαίωσε και ο πρέσβης της Αρμενίας στη Μόσχα, ο οποίος δήλωσε ότι οι μισθοφόροι είναι μαχητές από τη βόρεια Συρία, οι οποίοι ήδη συμμετέχουν στις μάχες, ενώ σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας «χρησιμοποιούν τουρκικά όπλα, πολεμικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα.

Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του Γερεβάν, «ο λαός του Ναγκόρνο Καραμπάχ ξεκάθαρα πολεμά ενάντια σε μια τουρκο-αζερική συμμαχία».

Από την πλευρά του το Μπακού κατηγορεί τις δυνάμεις των Αρμενίων ότι πολεμούν έχοντας στο πλευρό τους άνδρες του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) και τον Αρμενικό Μυστικό Στρατό για την Απελευθέρωση της Αρμενίας (ASALA). Στόχος τους, όπως υποστηρίζει ο πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στην Τουρκία, να καταλάβουν «νέα εδάφη». Ισχυρίστηκε δε ότι τους τελευταίους μήνες η Αρμενία «έχει θέσει σε εφαρμογή ένα εθελοντικό πρόγραμμα στρατολόγησης και εκπαίδευσης, στο οποίο συμμετέχουν και γυναίκες».

Από την πλευρά της η Αρμενία προσέφυγε σήμερα επειγόντως στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ζητώντας την επιβολή προσωρινών μέτρων στο Αζερμπαϊτζάν. Το αίτημα, σύμφωνα με εκπρόσωπο του ΕΔΔΑ «εξετάζεται», ωστόσο δεν έχει διευκρινιστεί τι μέτρα έχει ζητηθεί να ληφθούν.

Azerbaijan's Defense Ministry via AP

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μια περίκλειστη περιοχή στο Αζερμπαϊτζάν, της οποίας οι κάτοικοι δηλώνουν χριστιανοί αρμενικής εθνικότητας, είναι μια περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο. Η σύγκρουση μεταξύ Γερεβάν και Μπακού για την περιοχή πάει πίσω στη δεκαετία του 1990, όταν άρχισαν να αποσχίζονται από τη Σοβιετική Ένωση οι δημοκρατίες του Καυκάσου και η περιοχή αυτή βρέθηκε να ανήκει διοικητικά στο Αζερμπαϊτζάν. 

Ερντογάν: Να τερματιστεί η αρμενική «κατοχή»

Το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία δηλώνουν στενοί σύμμαχοι, λόγω κοινών θρησκευτικών και πολιτιστικών αναφορών, ενώ οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αρμενία είναι τεταμένες ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, λόγω και της γενοκτονίας των Αρμενίων μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την επικράτηση των Νεοτούρκων.

Ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη, πως η Αρμενία πρέπει να αποσυρθεί αμέσως από εδάφη του Αζερμπαϊτζάν που κατέχει και πως είναι καιρός να τερματισθεί η κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Στην ίδια ομιλία, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι «ήρθε η ώρα να τελειώσει αυτή η κρίση που ξεκίνησε με την κατοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Μόλις η Αρμενία εγκαταλείψει το έδαφος που έχει καταλάβει, η περιοχή θα ξαναβρεί την ειρήνη και την αρμονία».

«Οποιοδήποτε άλλο αίτημα ή πρόταση δεν θα ήταν μόνο άδικο και παράνομο, αλλά θα συνέχιζε να είναι ένα κακό μάθημα για την Αρμενία», πρόσθεσε, ενώ υποστήριξε ότι «η ομάδα του Μινσκ -υπό τη Ρωσία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες που διαμεσολαβεί μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν- απέτυχε να επιλύσει το θέμα για σχεδόν 30 χρόνια».

Το Αζερμπαϊτζάν «έπρεπε να πάρει τα πράγματα στα χέρια του είτε του αρέσει είτε όχι», είπε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προσθέτοντας ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της αδελφής και φίλης χώρας που είναι το Αζερμπαϊτζάν με όλη μας την καρδιά και με κάθε τρόπο», ωστόσο απέφυγε να μιλήσει για το αν η Τουρκία έχει ενεργό ρόλο στη σύγκρουση.

Πτώση της τουρκικής λίρας

Να σημειωθεί ότι ο πόλεμος για το Ναγκόρνο Καραμπάχ επέφερε πλήγμα στην ήδη βαλλόμενη στις διεθνείς αγορές, τουρκική λίρα. Νωρίς το πρωί της Δευτέρας, έπεσε σε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στο 7,8 στις ασιατικές αγορές, ενώ στην Κωνσταντινούπολη αργά το απόγευμα έχανε 1%, στο 7,734.

Ρωσικές διπλωματικές επαφές

Στη σύγκρουση σημαντικός είναι και ο ρόλος της Ρωσίας, συμμάχου της Αρμενίας, στην οποία διατηρεί στρατιωτική βάση, ενώ από τα εδάφη των χωρών του Καυκάσου περνάει ένας ρωσικός αγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου και μια διευρυμένη σύγκρουση θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια προβλήματα στην παγκόσμια αγορά ενέργειας.

Το Κρεμλίνο με ανακοίνωσή του κάλεσε τις δύο πλευρές να επιδείξουν μέγιστη αυτοσυγκράτηση, με τον εκπρόσωπο του Ρώσου προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ να δηλώνει:

«Την παρούσα στιγμή καλούμε όλες τις πλευρές, πρωτίστως, τις πλευρές που εμπλέκονται στην διένεξη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση, να απόσχουν από στρατιωτικές μεθόδους άσκησης πολιτικής και οποιεσδήποτε ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω ανεπιθύμητη όξυνση της κατάστασης, που ούτως η άλλως βρίσκεται στην ουσία στην φάση της στρατιωτικής σύγκρουσης».

Ο εκπρόσωπος του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ντμίτρι ΠεσκόφAP Photo/Seth Wenig

Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι το Κρεμλίνο παρακολουθεί την κατάσταση από κοντά και πώς η διένεξη πρέπει να επιλυθεί με διπλωματικά μέσα, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο Βλαντίμιρ Πούτιν να μιλήσει με τον πρόεδρο του Αζερμπάιτζαν, Ιλχάμ Αλίγεφ. Έχει ήδη επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν.

Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, «από τις πρώτες ώρες μετά την επανέναρξη των εχθροπραξιών είχε συνέχεις επαφές με τους ομόλογους του» των δύο χωρών, δήλωσε ο Πεσκόφ.

Ε.Ε.: Απαράδεκτες οι ξένες παρεμβάσεις

Σαφή προειδοποίηση κατά της Τουρκίας έκαναν οι Βρυξέλλες, με τον Πέτερ Στάνο, εκπρόσωπο του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ, να χαρακτηρίζει «απαράδεκτη» οποιαδήποτε εξωτερική ανάμιξη στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

«Καμιά ανάμιξη δεν είναι αποδεκτή» στη σύγκρουση αυτή και «η κλιμάκωση είναι πολύ ανησυχητική, διότι μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τη σταθερότητα της περιοχής», δήλωσε τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων. «Ο ύπατος εκπρόσωπος Ζοσέπ Μπορέλ συνομίλησε τηλεφωνικά με τους υπουργούς Εξωτερικών της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν και θέλει να έρθει σε επαφή με οποιονδήποτε παράγοντα είναι σε θέση να συμβάλει για να τερματισθούν οι συγκρούσεις», διευκρίνισε.

Ζοζέπ ΜπορέλFrancois Lenoir, Pool Photo via AP

Ωστόσο, όσον αφορά τις κατηγορίες περί ανάμιξης «συριακών πολιτοφυλακών» προσκείμενων στην Τουρκία και «άλλων δυνάμεων» στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, είπε ότι «έχουμε λάβει γνώση, όμως «δεν έχουμε δει γεγονότα για να δικαιολογήσουμε ή να υποστηρίξουμε αυτές τις κατηγορίες».

Όταν ρωτήθηκε σχετικά, ο Πέτερ Στάνο είπε ότι οι εντάσεις ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία θα είναι ένα από τα θέματα της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής που θα διεξαχθεί την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες. «Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα αποφασίσουν για τον τρόπο που θα συνεχίσουν με την Τουρκία. Δεν θέλω να προδικάσω το περιεχόμενο των συζητήσεων, όμως είναι πολύ νωρίς για να εκφράσουμε άποψη σχετικά με τις εντάσεις», δήλωσε.