Πληροφορίες της «Εφ.Συν.» αναφέρουν ότι σε συνάντηση που είχαν στις 13 Οκτωβρίου με το υπουργείο οργανώσεις που υλοποιούν το πρόγραμμα, τους δόθηκε ασφυκτική προθεσμία να εξασφαλίσουν την αποχώρηση δεκάδων προσφύγων από τα διαμερίσματα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου ή σε κάποιες περιπτώσεις λίγο αργότερα.
Η Α.Ντ., 29 ετών, τρανς γυναίκα από αφρικανική χώρα, ειδοποιήθηκε πρόσφατα ότι πρέπει να αποχωρήσει αμέσως από το διαμέρισμα στο οποίο διαμένει εδώ και δέκα μήνες σε γειτονιά της Αθήνας στο πλαίσιο του προγράμματος φιλοξενίας ευάλωτων προσφύγων σε διαμερίσματα για όσο διαρκεί η εξέταση του αίτηματός τους για άσυλο. Η Α.Ντ. είχε διαβάσει τις ανακοινώσεις του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στο διαδίκτυο ότι σκοπεύει να κλείσει το πρόγραμμα ESTIA στο τέλος του έτους, δεν είχε όμως άλλη ενημέρωση τι έπρεπε να κάνει και τι θα γινόταν μετά την αποχώρησή της.
Η ειδοποίησή της από την οργάνωση που υλοποιεί το πρόγραμμα όχι μόνο δεν την έκανε σοφότερη, αλλά τη βύθισε σε μεγαλύτερη αγωνία. Η Α. ενημερώθηκε προφορικά ότι πρέπει να μεταφερθεί σε καμπ, άγνωστο σε ποιο, κι έτσι να στερηθεί την ειδική φροντίδα που απαιτεί η κατάσταση της υγείας της, όπως σημειώνει η αναφορά που κατέθεσε στον Συνήγορο του Πολίτη η οργάνωση Fenix – Humanitarian Legal Aid.
«Αποτελεί θύμα σοβαρών μορφών σεξουαλικής, σωματικής και ψυχολογικής βίας τόσο στη χώρα καταγωγής της όσο και [...] κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της στην Ελλάδα, πάσχουσα από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα (μετατραυματική διαταραχή του στρες) ως απότοκο των ανωτέρω αναφερόμενων τραυματικών εμπειριών της καθώς και πάσχουσα από σοβαρές ασθένειες ως απότοκο των βιασμών (δύο εις αριθμόν) που υπέστη [...] από τους διακινητές της», σημειώνει η αναφορά. Προσθέτει ότι η Α.Ντ. παρακολουθείται τακτικά στα εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείου της Αθήνας και ότι η μεταφορά της σε καμπ σημαίνει πως «η απρόσκοπτη πρόσβασή της στα εξωτερικά ιατρεία [...] θα καταστεί αδύνατη».
Η περίπτωση της Α.Ντ. είναι παρόμοια με πολλούς από τους περίπου 10.000 πρόσφυγες που φιλοξενούνται σήμερα σε διαμερίσματα του προγράμματος ΕSΤΙΑ, αλλά καλούνται να τα εγκαταλείψουν αμέσως. Το υπουργείο Μετανάστευσης ισχυρίζεται ότι ο αριθμός των προσφύγων δεν δικαιολογεί τη συνέχιση του προγράμματος ΕSΤΙΑ, καθώς υπάρχουν αρκετές θέσεις σε δομές. Παραβλέπει ωστόσο τα πολλαπλά οφέλη της φιλοξενίας σε διαμερίσματα μέσα στον αστικό ιστό τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τις τοπικές κοινωνίες, όπως και αγνοεί επιδεικτικά τις περιπτώσεις εξαιρετικά ευάλωτων ανθρώπων, η υγεία των οποίων απαιτεί ειδική μέριμνα και ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσης.
Το εσπευσμένο κλείσιμο του προγράμματος αντανακλά τα αδιέξοδα και τα προβλήματα που δημιουργούν οι πολιτικές της κυβέρνησης στο προσφυγικό, όπως επίσης αντανακλά τον εξαιρετικά πρόχειρο, βιαστικό και εκτός νομικού πλαισίου τρόπο που εφαρμόζονται οι πολιτικές, χωρίς μέριμνα για την επόμενη μέρα ή για τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου.
Χωρίς επίσημη ενημέρωση
Η Α.Ντ. δεν έχει τη δυνατότητα να προσφύγει κατά της απόφασης που της στερεί τις προβλεπόμενες ιδιαίτερες συνθήκες υποδοχής. Κι αυτό διότι τέτοια απόφαση δεν υπάρχει ή δεν της έχει δοθεί. Στις 12 Οκτωβρίου, ο δικηγόρος της ζήτησε μεταξύ άλλων επίσημη ενημέρωση ότι πρέπει να αποχωρήσει από το διαμέρισμα όπως και γραπτή απόφαση περιορισμού των συνθηκών υποδοχής με ατομική αιτιολόγηση, όπως το προβλέπει ο νόμος της σημερινής κυβέρνησης (4939/2022, άρθρο 61). Οπως σημειώνει η αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη, «η ενημέρωσή της από τις ανακοινώσεις του υπουργείου [...] όσο και η προφορική της ενημέρωση [...] δεν μπορεί να θεωρηθεί επίσημη και επαρκής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εθνική νομοθεσία». Σύμφωνα με πληροφορίες της οργάνωσης Fenix, καμία απάντηση δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα. Η Α.Ντ. εξακολουθεί να μένει στο διαμέρισμα, χωρίς να ξέρει τι της ξημερώνει.
Τα προβλήματα από το εσπευσμένο κλείσιμο του προγράμματος ΕSΤΙΑ παρουσιάζονται σε όλη την Ελλάδα. Πληροφορίες της «Εφ.Συν.» αναφέρουν ότι σε συνάντηση που είχαν στις 13 Οκτωβρίου με το υπουργείο οργανώσεις που υλοποιούν το πρόγραμμα, τους δόθηκε ασφυκτική προθεσμία να εξασφαλίσουν την αποχώρηση δεκάδων προσφύγων από τα διαμερίσματα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου ή σε κάποιες περιπτώσεις λίγο αργότερα.
Εργαζόμενοι στο πεδίο αναφέρουν στην «Εφ.Συν.» ότι σε τόσο ασφυκτική προθεσμία δεν προλαβαίνουν καλά καλά να αποχαιρετήσουν τους πρόσφυγες, στους οποίους παρείχαν υποστήριξη για πολλούς μήνες και είχαν κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Πολύ περισσότερο, δεν προλαβαίνουν να καταγράψουν τις ιδιαίτερες ανάγκες ευάλωτων ανθρώπων, να αναβάλουν προγραμματισμένα ραντεβού με γιατρούς, υπηρεσίες και φορείς, να ρυθμίσουν τα σχετικά με την παρακολούθηση του σχολείου από τα παιδιά. Οι πρόσφυγες ξεσπιτώνονται από τη μια μέρα στην άλλη και φεύγουν από τις γειτονιές στις οποίες είχαν αρχίσει να εντάσσονται, χωρίς μέριμνα για τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗΕίναι χαρακτηριστικές οι άλλες τρεις περιπτώσεις για τις οποίες υπέβαλε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη η Fenix, ζητώντας, όπως και για την Α.Ντ., να εξαιρεθούν από τη μετακίνηση σε καμπ και να διασφαλιστούν κατάλληλες συνθήκες:
■ Μια οικογένεια από το Αφγανιστάν με πέντε ανήλικα παιδιά, μεταξύ των οποίων δύο κορίτσια 5 και 6 ετών που εμφανίζουν διαταραχές έκφρασης. Τα κορίτσια και τα δύο αδέλφια τους, 9 και 3 ετών, φοιτούσαν σε σχολεία της Τρίπολης, όπου βρίσκεται το διαμέρισμα από το οποίο αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν στις 13 Οκτωβρίου για να μεταφερθούν σε καμπ κοντά στην Πάτρα.
■ Μια οικογένεια από τη Συρία με έξι ανήλικα παιδιά, η γυναίκα έγκυος στο έβδομο, από τους οποίους ζητήθηκε στις αρχές Οκτωβρίου να αποχωρήσουν από το διαμέρισμά τους στην Αθήνα μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Ο πατέρας είναι πιστοποιημένο θύμα βασανιστηρίων με σοβαρές ασθένειες και ψυχολογικά προβλήματα ως απότοκο των βασανιστηρίων και παρακολουθείται σε κατάλληλο κέντρο στην Αθήνα. Το ένα παιδί παρουσιάζει σοβαρές ασθένειες και η μικρότερη κόρη, 4 χρόνων, εμφανίζει νοητικές και ψυχικές αναπηρίες. Στις 19 Ιουλίου 2021 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων της οικογένειας και υποχρεώνει την κυβέρνηση να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς και κατάλληλες για την περίπτωσή τους συνθήκες διαβίωσης όπως και υγειονομική περίθαλψη συμβατή με την κατάσταση της υγείας τους. Στην περίπτωση αυτή «παραβιάζεται ευθέως και η υποχρέωση συμμόρφωσης της ελληνικής κυβέρνησης στην απόφαση του ΕΔΔΑ», σημειώνει στην «Εφ.Συν.» η Δήμητρα Λιναρδάκη, συντονίστρια της νομικής ομάδας της Fenix.
■Ενας 18χρονος από χώρα της Αφρικής, ασυνόδευτος ανήλικος όταν μπήκε σε διαμέρισμα στο Κιλκίς, θύμα σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας και θύμα τράφικινγκ, που πάσχει από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Στις 10 Οκτωβρίου μεταφέρθηκε σε δομή της Βόρειας Ελλάδας, ενώ η οργάνωση που υλοποιεί το πρόγραμμα αρνήθηκε να του κοινοποιήσει την απόφαση μεταφοράς, λέγοντας πως είναι «για εσωτερική χρήση» και παραπέμποντας στην Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης.
Το υπουργείο παραβιάζει τις σαφείς υποχρεώσεις που απορρέουν από την εθνική και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία
Το υπουργείο κλείνει το πρόγραμμα ESTIA και σταματάει να προσφέρει κατάλληλη στέγαση ακόμα και στους πιο ευάλωτους των ευαλώτων, όπως είναι ενδεικτικά τα άτομα με σοβαρές ασθένειες, τα άτομα με αναπηρίες, οι εγκυμονούσες, τα θύματα εμπορίας και τα θύματα βασανιστηρίων. Με την απόφασή του αυτή το υπουργείο παραβιάζει τις σαφείς υποχρεώσεις που απορρέουν από την εθνική και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως προς την προστασία των ευάλωτων αιτούντων άσυλο, με βάση τις οποίες η Ελλάδα οφείλει να λαμβάνει υπόψη της τις ευαλωτότητές τους και να τους παρέχει κατάλληλες συνθήκες υποδοχής.
Οσοι διέμεναν μέχρι τώρα σε διαμερίσματα θα αναγκαστούν να μεταφερθούν σε καμπ σε όλη την ενδοχώρα, όπου θα βιώσουν εκ νέου απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης και θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην πρόσβασή τους σε υγεία, παιδεία, στην Υπηρεσία Ασύλου και σε ειδικές υπηρεσίες αποκατάστασης.
Τα παραπάνω γίνονται χωρίς καν να τηρούνται οι ελάχιστες διατυπώσεις που προβλέπονται. Μια απόφαση που σε μεταφέρει από ένα διαμέρισμα σε ένα καμπ θεωρείται απόφαση περιορισμού των υλικών συνθηκών υποδοχής και οφείλει να εκδίδεται, να είναι εξατομικευμένη, αιτιολογημένη και να επιδίδεται από τη διοίκηση στους αιτούντες, ώστε να μπορούν να την προσβάλουν και να αμυνθούν απέναντι στη μεταφορά τους που συνεπάγεται τη μεταβολή επί του δυσμενέστερου των συνθηκών διαβίωσής τους. Ούτε αυτό γίνεται. Γι' αυτόν το λόγο προχωρήσαμε σε νομικές ενέργειες ζητώντας να εκδοθούν και να επιδοθούν αυτές οι αποφάσεις, ώστε να μπορέσουμε να τις προσβάλουμε.
Δήμητρα Λιναρδάκη,
Συντονίστρια της νομικής ομάδας της Fenix
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου