Πόσο θα πληρώσουμε το νέο εμπάργκο στα ρωσικά καύσιμα

Οι ηγέτες της ΕΕ ελπίζουν ότι οι νέες κυρώσεις θα πλήξουν τα οικονομικά της Ρωσίας, χωρίς να προκαλέσουν σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό.

SHARE

Μιχάλης Ψύλος • psilos@naftemporiki.gr

Από τις 5 Φεβρουαρίου, ξεκινά το εμπάργκο της ΕΕ στις εισαγωγές μέσω θαλάσσης προϊόντων ρωσικού πετρελαίου: σε ντίζελ, νάφθα – η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βενζίνης και πλαστικών – και μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη ναυτιλία.

Η Ρωσία εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής ντίζελ της ΕΕ. Περίπου οι μισές εισαγωγές ντίζελ από την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν από τη Ρωσία το 2022. «Επομένως οι νέες αυτές κυρώσεις της ΕΕ είναι εξίσου σημαντικές» γράφει το Bloomberg.

Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ καλύπτει τις περισσότερες ανάγκες της από τα ρωσικά διυλιστήρια. Περίπου 220 εκατομμύρια βαρέλια έρεαν κάθε χρόνο, δηλαδή περίπου 600.000 βαρέλια την ημέρα. Αυτό αντιστοιχεί στο περίπου 80% της κατανάλωσης βενζίνης και ντίζελ μόνο στη Γερμανία. Αυτές οι ποσότητες καυσίμων πρέπει επομένως να καλυφθούν από άλλες πηγές από τον Φεβρουάριο. Ταυτόχρονα, βέβαια, η Ρωσία θα πρέπει από εκεί και πέρα να βρει άλλους αγοραστές για το πετρέλαιό της.

Ενεργειακό σοκ

Οι ηγέτες της ΕΕ ελπίζουν ότι οι νέες κυρώσεις θα πλήξουν τα οικονομικά της Ρωσίας, χωρίς να προκαλέσουν σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό. «Αλλά, αν οι Ευρωπαίοι δεν μπορέσουν να βρουν εναλλακτικές πηγές, οι κυρώσεις κινδυνεύουν να επιβαρύνουν τις βιομηχανίες που εξαρτώνται από το ντίζελ και να δυσκολέψουν τις κυβερνήσεις να περιορίσουν τον πληθωρισμό» προειδοποιεί το αμερικανικό πρακτορείο.

Ο Αλμπέρτο Κλο, από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα ενέργειας και συγγραφέας του βιβλίου «Ο εκβιασμός του ρωσικού αερίου. Αιτίες και Ευθύνες», εκτιμά ότι η τιμή της βενζίνης θα αυξηθεί στις χώρες της ΕΕ.

«Το νέο εμπάργκο που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία και θα τεθεί σε ισχύ στις 5 Φεβρουαρίου θα προκαλέσει σοβαρές δυσκολίες στην προμήθεια ενέργειας, κάτι που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο κυρίως στους πολίτες και στους τελικούς καταναλωτές, που σίγουρα θα δουν τις τιμές των καυσίμων να αυξάνονται» τονίζει ο Ιταλός οικονομολόγος και διευθυντής του περιοδικού «Energia».

Ποιες είναι οι λύσεις

Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι λύσεις στο πρόβλημα της ακριβής βενζίνης; Ο Αλμπέρτο Κλο λέει ότι στο εγγύς μέλλον η ΕΕ θα πρέπει να λάβει υπόψη τις σχέσεις με τις χώρες της Μέσης Ανατολής, με την Τουρκία και την Κίνα. Αυτοί θα είναι στην πραγματικότητα οι μεσάζοντες για τον ενεργειακό εφοδιασμό που θα εκτρέψουν το ρωσικό πετρέλαιο προς την Ευρώπη».

Πολλά θα εξαρτηθούν και από τα προϊόντα πετρελαίου που θα χρειαστεί η Κίνα, καθώς θα κρίνει τις ποσότητες που θα απελευθερωθούν στην παγκόσμια αγορά και στην ΕΕ. Υπάρχει επίσης το ερώτημα εάν η Ρωσία θα συνεχίσει να εξάγει ντίζελ. Εάν συμβεί αυτό, θα υπάρχει η ίδια ποσότητα ρωσικών καυσίμων στον κόσμο, μόνο που θα αποστέλλεται σε διαφορετικά μέρη. Ωστόσο, εάν η Ρωσία δεν μπορεί να βρει αρκετούς αγοραστές και τελικά αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή, αυτό θα μπορούσε να εξαντλήσει την παγκόσμια διαθεσιμότητα.

Ορισμένα κράτη μπορεί να αποπειραθούν να αποκομίσουν κέρδη , αν αγοράζουν oυσιαστικά ρωσικό ντίζελ για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους και στη συνέχεια διαθέτουν στην ΕΕ καύσιμα από τα διυλιστήρια τους σε σε πολύ υψηλότερη τιμή.

«Οι έμποροι που είναι πρόθυμοι να παραβιάσουν εντελώς τους κανόνες θα μπορούσαν να στείλουν ρωσικά καύσιμα σε μια χώρα, να το αναμείξουν με άλλο καύσιμο (ή απλώς να αλλάξουν ετικέτα) και να το στείλουν στην ΕΕ. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί η πραγματική προέλευση τέτοιων φορτίων» προειδοποιεί το Bloomberg.

Ρωσικό πετρέλαιο από την Ινδία

Δεν υπάρχει άλλωστε κάτι που να εμποδίζει πελάτες εκτός ΕΕ, όπως η Ινδία, να αγοράζουν ρωσικό αργό, να το επεξεργάζονται στα δικά τους διυλιστήρια για να παράγουν καύσιμα και στη συνέχεια να πουλούν νόμιμα αυτά τα βαρέλια σε ευρωπαίους αγοραστές. Ακούγεται περίεργο, αλλά στο τέλος, το ρωσικό πετρέλαιο πιθανότατα θα καταλήξει ξανά στις αντλίες της ΕΕ μέσω …Ινδίας. Το Νέο Δελχί έχει ωφεληθεί ιδιαίτερα από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Η Ινδία έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού αργού πετρελαίου. Πέρυσι, οι εισαγωγές αυξήθηκαν από αμελητέες ποσότητες, σε περίπου 900.000 βαρέλια την ημέρα. Η Ινδία επωφελείται από το γεγονός ότι η Ρωσία δίνει μεγάλες εκπτώσεις. Έτσι, όχι μόνο παίρνει περισσότερο πετρέλαιο, αλλά και φθηνότερα από ό,τι στην παγκόσμια αγορά.

Τα ινδικά διυλιστήρια το εκμεταλλεύονται ανελέητα. Τώρα παράγουν τόσα πολλά, που μπορούν να εξάγουν 2,64 εκατομμύρια τόνους ραφιναρισμένου πετρελαίου τον μήνα. Αυτό είναι περίπου πενταπλάσιο σε σχέση με πριν τη ρωσική εισβολή. Το 21% όλων των εξαγωγών πετρελαίου της Ινδίας, περίπου 730.000 τόνοι τον μήνα, πηγαίνουν στην Ευρώπη.

Τα ινδικά διυλιστήρια δεν λειτουργούν μάλιστα καν, με πλήρη ταχύτητα. Η μέση πληρότητα είναι επί του παρόντος 94%. Αυτό δείχνει ότι τα ινδικά διυλιστήρια έχουν ακόμη περιθώριο να εισάγουν και να επεξεργάζονται περισσότερο ρωσικό πετρέλαιο.

ΗΠΑ και Κίνα

Όμως η Ινδία δεν είναι η μόνη χώρα της οποίας η πετρελαϊκή βιομηχανία επωφελείται από το εμπάργκο της ΕΕ στη Ρωσία. Ανθίζουν επίσης οι εξαγωγές από τις ΗΠΑ, που έχουν αποδεσμεύσει ακόμη και τμήματα των εθνικών τους αποθεμάτων για τον σκοπό αυτόν.

Αλλά και η Κίνα μπορεί να μην εξάγει πετρέλαιο απευθείας στην ΕΕ, αλλά στέλνει τα πετρελαϊκά προϊόντα στις γειτονικές της χώρες, στην Ασία. Από τον Φεβρουάριο και μετά, το ρωσικό πετρέλαιο και τα προϊόντα διύλισης θα παραδίδονται πρώτα στην Ασία και από εκεί θα μεταφέρονται στην Ευρώπη με πλοία. Αυτό θα είναι φυσικά πιο περίπλοκο, θα διαρκεί περισσότερο και επομένως θα κοστίζει περισσότερα χρήματα. Και το κόστος θα επιβαρύνει τις ευρωπαϊκές οικονομίες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Οι Ευρωπαίοι κατανοούν βέβαια ότι βρισκόμαστε σε μια ιστορική συγκυρία πολεμικής οικονομίας που δεν είχε εκδηλωθεί πριν με τόσο δραματικές επιπτώσεις. Όσο για τον Πούτιν; Ποιος νοιάζεται για τον ρωσικό λαό;