Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Η Τουρκία βρίσκεται σε μια σεισμικά ενεργή περιοχή, η οποία συχνά αναφέρεται ως το «Δαχτυλίδι της Φωτιάς» γύρω από τις άκρες της Μεσογείου.
Η χώρα βρίσκεται κατά μήκος των ορίων της αφρικανικής και της ευρασιατικής τεκτονικής πλάκας, όπου οι δύο πλάκες κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις.
Αυτή η κίνηση δημιουργεί σημαντικό τεκτονικό στρες στην περιοχή, το οποίο οδηγεί σε συχνούς σεισμούς.
Εκτός από το όριο της πλάκας, υπάρχουν αρκετά ενεργά ρήγματα στην Τουρκία, όπως το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας, το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας και το Κυπριακό Ρήγμα, που συμβάλλουν στο υψηλό επίπεδο σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Στους σεισμούς που συγκλόνισαν την γειτονική χώρα τα τελευταία 24ωρα, η δύναμη της φύσης ήταν… τρομακτική.
ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΡΗΓΜΑ
Η αραβική τεκτονική πλάκα έχει μετακινηθεί κατά περίπου 3 μέτρα σε σχέση με την πλάκα της Ανατολίας, από τον πρόσφατο ισχυρό σεισμό.
Αυτά δήλωσε μιλώντας στην Corriere della Sera ο καθηγητής Κάρλο Ντολιόνι, πρόεδρος του INGV (Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας.
«Από τις εκτιμήσεις που έχουμε και οι οποίες σταδιακά βελτιώνονται, γνωρίζουμε ότι το ρήγμα ενεργοποιήθηκε για τουλάχιστον 150 χιλιόμετρα, με μετατόπιση ακόμη και μεγαλύτερη από τρία μέτρα.
Όλα συνέβησαν μέσα σε λίγες δεκάδες δευτερόλεπτα, εκπέμποντας αυτό τον σεισμό μεγέθους 7,8-7,9 βαθμών Ρίχτερ».
Διαχρονικά οι σεισμοί στην Τουρκία μπορεί να κυμαίνονται από μικρές δονήσεις που είναι ελάχιστα αισθητές έως μεγάλους, καταστροφικούς σεισμούς που μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές και απώλειες ζωών.
Μερικοί από τους μεγαλύτερους και πιο καταστροφικούς σεισμούς στην ιστορία της Τουρκίας συνέβησαν τον περασμένο αιώνα, συμπεριλαμβανομένου του σεισμού Ερζιντζάν του 1939, του σεισμού του Ιζμίτ του 1999 και του σεισμού του Ντούζτσε το 1999.
Τα τελευταία χρόνια, έχουν σημειωθεί αρκετοί μικρότεροι αλλά σημαντικοί σεισμοί στη χώρα, όπως ο σεισμός του 2020 στην ανατολική Τουρκία.
Ο ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ ΤΟΝ 20 ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ
1939 Ερζιντζάν:
Σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ έπληξε την ανατολική Τουρκία στις 26 Δεκεμβρίου 1939, σκοτώνοντας πάνω από 33.000 ανθρώπους.
1943 Κερμανσάχ:
Σεισμός μεγέθους 7,3 βαθμών έπληξε το δυτικό Ιράν (κοντά στα σύνορα με το Ιράκ και την Τουρκία) στις 26 Νοεμβρίου 1943, σκοτώνοντας πάνω από 4.000 ανθρώπους.
1970 Γκεντίζ:
Σεισμός μεγέθους 6,6 Ρίχτερ έπληξε τη δυτική Τουρκία στις 31 Μαΐου 1970, σκοτώνοντας πάνω από 900 ανθρώπους.
1999 Izmit (Νικομήδεια) :
Σεισμός μεγέθους 7,4 βαθμών έπληξε τη βορειοδυτική Τουρκία στις 17 Αυγούστου, σκοτώνοντας πάνω από 17.000 ανθρώπους και τραυματίζοντας πάνω από 50.000 άλλους.
1999 Düzce:
Σεισμός μεγέθους 7,2 Ρίχτερ έπληξε τη βορειοδυτική Τουρκία στις 12 Νοεμβρίου, σκοτώνοντας πάνω από 845 άτομα και τραυματίζοντας πάνω από 4.000 άλλους.
30 Νοεμβρίου 2020:
Σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ έπληξε την ανατολική Τουρκία, σκοτώνοντας τουλάχιστον 57 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 1.000 άλλους.
24 Ιανουαρίου 2021:
Σεισμός μεγέθους 6,2 Ρίχτερ έπληξε το Αιγαίο, κοντά στις ακτές της δυτικής Τουρκίας. Δεν υπήρξαν αναφορές για σημαντικές ζημιές ή θύματα.
Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί στην Τουρκία σημειώθηκε στις 17 Αυγούστου του 1688 στη Βόρεια Ανατολία με εκτιμώμενο μέγεθος μεταξύ 7,8-8,0 Ρίχτερ, με τους νεκρούς να ανέρχονται στις 8.000.
ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 1939 ΚΑΙ ΤΟ 1999
Μνήμες από παλαιότερους ισχυρούς σεισμούς που έχουν πλήξει την Τουρκία, και συγκεκριμένα το 1939 και το 1999, που στοίχισαν την ζωή σε 50.000 ανθρώπους…
Ο σεισμός του 1939 ήταν ίδιας ισχύος με τον τελευταίο και χτύπησε την ανατολική Τουρκία στις 27 Δεκεμβρίου, έχοντας εστιακό βάθος 20 χλμ.
Η δόνηση διήρκεσε 52 δευτερόλεπτα, ενώ είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί ένα τσουνάμι ύψους 1–3 μέτρων, που έπληξε την ακτή της Μαύρης Θάλασσας.
Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε περίπου 116.720 κτίρια.
Καθώς ήταν χειμώνας, ήταν δύσκολο να φτάσει η βοήθεια στις πληγείσες περιοχές.
Αρχικά, ο αριθμός των νεκρών ήταν περίπου 8.000 άνθρωποι.
Την επόμενη μέρα αναφέρθηκε ότι είχε αυξηθεί στις 20.000.
Την ίδια μέρα, η θερμοκρασία έπεσε στους -30 βαθμούς Κελσίου.
Ξεκίνησε έκτακτη επιχείρηση διάσωσης. Μέχρι τις 5 Ιανουαρίου, σχεδόν 33.000 είχαν πεθάνει λόγω του σεισμού, αλλά και των χαμηλών θερμοκρασιών, των συνθηκών χιονοθύελλας και των πλημμυρών.
Τόσο εκτεταμένες ήταν οι ζημιές στην πόλη Ερζιντζάν που η παλιά της τοποθεσία εγκαταλείφθηκε εντελώς και ένας νέος οικισμός ιδρύθηκε λίγο πιο βόρεια.
Η ολική καταστροφή από τον σεισμό ώθησε την Τουρκία να υιοθετήσει σεισμικούς κανονισμούς δόμησης.
Ο αμέσως επόμενος ισχυρότερος σεισμός μεγέθους 7,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη χώρα σημειώθηκε στις 17 Αυγούστου του 1999 με επίκεντρο 11 χλμ νοτιοανατολικά του Ιζμίτ, στον Μαρμαρά, μια πυκνοκατοικημένη περιοχή στα νότια της Κωνσταντινούπολης, της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας.
Είχε εστιακό βάθος 15 χιλιόμετρα και διήρκησε περίπου 45 δευτερόλεπτα.
Μέσα σε λίγες μέρες, ο επίσημος απολογισμός των νεκρών ανήλθε σε 17.500
Περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν.
Ο σεισμός προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές, με πολλά κτήρια να καταρρέουν, ενώ δρόμοι και γέφυρες καταστράφηκαν.
Υπολογίζεται ότι 500.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι, καθώς χιλιάδες κτήρια – μεταξύ αυτών το αρχηγείο του τουρκικού ναυτικού στο Gölcük και το διυλιστήριο πετρελαίου Tüpraş στο Ιζμίτ – κατέρρευσαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
Στην προσπάθεια διάσωσης και ανακούφισης πρωτοστάτησε η Τουρκική Ερυθρά Ημισέληνος και ο τουρκικός στρατός, με τη συμμετοχή πολλών διεθνών οργανισμών βοήθειας.
Η Ελλάδα προσέφερε άμεση υποστήριξη στην Τουρκία, αμβλύνοντας τις σχέσεις των δύο χωρών.
Καθώς τα περισσότερα θύματα προήλθαν από την κατάρρευση κτηρίων κατοικιών, υπήρξε έντονη δημόσια κατακραυγή εναντίον ιδιωτών εργολάβων, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για κακή κατασκευή και για χρήση φθηνών, ανεπαρκών υλικών. Ορισμένοι εργολάβοι διώχθηκαν ποινικά, αλλά ελάχιστοι κρίθηκαν ένοχοι.
Ο σεισμός στην Κωνσταντινούπολη του 1509 επίσης, έλαβε χώρα στη θάλασσα του Μαρμαρά στις 10 Σεπτεμβρίου 1509 περίπου στις 10 το βράδυ.
Η ένταση του σεισμού εκτιμάται στους 7.3 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.
Τον σεισμό ακολούθησε τσουνάμι και 45 μέρες μετασεισμών.
Ο ακριβής αριθμός θανάτων από τον σεισμό ποικίλει ανάλογα με την εκτίμηση, με διάφορες εκτιμήσεις να ορίζουν τις ανθρώπινες απώλειες από 1.000 έως 13.000 θύματα.
ΤΟ ΦΟΝΙΚΟ ΡΗΓΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΑΣ
Το ρήγμα της βόρειας Ανατολίας (τουρκικά: Kuzey Anadolu Fay Hattı) είναι ενεργό ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης το οποίο σχηματίζεται κατά μήκος των ορίων της πλάκας της Ανατολίας και της Ευρασιατικής πλάκας. Εκτείνεται από την Καρλίοβα, στην Επαρχία του Μπινγκιόλ της ανατολικής Τουρκίας, κατά μήκος της βόρειας Τουρκίας, περνώντας 20 χιλιόμετρα νότια από την Κωνσταντινούπολη, και φτάνει μέχρι το Αιγαίο, έχοντας συνολικό μήκος 1.500 χιλιόμετρα.
Το ρήγμα της βόρειας Ανατολίας είναι όμοιο σε μεγάλο βαθμό με το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια.
Μετά τον καταστροφικό σεισμό του Ερζιντζάν το 1939, έχουν καταγραφεί εφτά σεισμοί με μέγεθος πάνω από 7,0 των οποίων το επίκεντρο μετακινείται σταδιακά όλο και δυτικότερα.
Οι σεισμολόγοι που παρακολουθούν αυτό το μοτίβο πιστεύουν ότι ο ένας σεισμός μπορεί να προκαλεί τον επόμενο.
Αναλύοντας τις τάσεις που προκάλεσε στο ρήγμα ο τελευταίος μεγάλος σεισμός, σεισμολόγοι προέβλεψαν τον σεισμό που χτύπησε την πόλη Ιζμίτ με καταστροφικά αποτελέσματα τον Αύγουστο του 1999.
Θεωρείται ότι η αλυσίδα δεν έχει ολοκληρωθεί και ένας σεισμός θα εκδηλώσει δυτικότερα στο ρήγμα, ίσως κοντά στην πολυπληθή Κωνσταντινούπολη.
Στην Ελλάδα -στους κύκλους των σεισμολόγων- η αναφορά στο ρήγμα, που σύμφωνα με τους επιστήμονες μπορεί να δώσει σεισμό μέχρι και 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ήταν κάτι που λίγο ή πολύ το γνώριζαν.
Είναι ένας «γνώριμος» και χαρτογραφημένος κίνδυνος για τους Έλληνες σεισμολόγους, που θεωρείται ότι ως προέκταση του κυρίως ρήγματος δεν μπορεί να δώσει στην Ελλάδα έναν ενιαίο σεισμό, γιατί σπάει σε μικρότερα κομμάτια.
Πληροφορίες
CNN
anatropinews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου