Ο «χρήσιμος ηλίθιος», η στροφή Ερντογάν και τα ελληνοτουρκικά

  

Ο «χρήσιμος ηλίθιος», η στροφή Ερντογάν και τα ελληνοτουρκικά

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Ποιο ήταν το βασικό διακύβευμα στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, μόλις λίγες δεκάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία; Ας ξεκινήσουμε από αυτό που σίγουρα δεν ήταν: Η ένταξη της Ουκρανίας.

 Όσο για τις διαμαρτυρίες του προέδρου της, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος χαρακτήρισε «παράλογη» τη μη πρόσκληση της χώρας του, έκανε λόγο για «αδύναμο» ΝΑΤΟ και ζήτησε ακόμη περισσότερα όπλα εδώ και τώρα, η απάντηση ήρθε από τον υπουργό Άμυνας της Βρετανίας: «Ξέρετε, δεν είμαστε η Amazon», όπου κανείς παραγγέλνει ό,τι θέλει, είπε κυνικά ο Μπεν Γουάλας. Πρόσθεσε, δε, αναφερόμενος στα περίπου 170 δισ. δολάρια που έχει ήδη λάβει το Κίεβο από τη Δύση, πως «είτε αρέσει σε κάποιους είτε όχι, ο κόσμος θέλει να δει ευγνωμοσύνη» και όχι διαρκώς νέες απαιτήσεις.

Με τον τρόπο του, λοιπόν, ο Γουάλας προειδοποίησε τον Ζελένσκι να μην βάζει τον πήχη πάνω από το μπόι του, ενώ φρόντισε να του υπενθυμίσει αυτό που στην πραγματικότητα είναι: Ένα αναλώσιμο εργαλείο, που δεν θα λείψει σε κανέναν, και κυρίως στους Αμερικανούς, όταν πάψει να έχει αξία χρήσης. Ένας «χρήσιμος ηλίθιος», με άλλα λόγια, ο οποίος εξυπηρετεί τα σχέδια που έχει καταστρώσει και υλοποιεί η Ουάσιγκτον μέσα από τον πόλεμο που διεξάγεται στη χώρα του, με θύματα δεκάδες χιλιάδες Ουκρανούς - όπως και Ρώσους, που γίνονται βορά στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του Πούτιν και του τμήματος της ρωσικής ολιγαρχίας που τον στηρίζει.

Για την ώρα, βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι ο Ζελένσκι εξακολουθεί να έχει αξία. Προσφέρει πολύτιμη βοήθεια στις ΗΠΑ οι οποίες, μέσω αυτού και του «ηρωικού αγώνα» του, πετυχαίνουν με ένα σμπάρο τέσσερα τρυγόνια: Πρώτον, δοκιμάζουν σε πραγματικές συνθήκες παλιά και νέα όπλα (όπως οι βόμβες διασποράς και τα drones) και μεθόδους απέναντι σε ένα ισχυρό «παίκτη», τον διάδοχο της υπερδύναμης που είχαν απέναντί τους επί δεκαετίες στον Ψυχρό Πόλεμο. Δεύτερον, εγκλωβίζουν και αποδυναμώνουν τη Ρωσία, έτσι ώστε να μην μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην επόμενη και πιο κρίσιμη αντιπαράθεση, με την Κίνα. Τρίτον, ενισχύουν σημαντικά το ΝΑΤΟ και τον ρόλο του - «συγγνώμη Ρωσία, η Βαλτική είναι πλέον μια λίμνη του ΝΑΤΟ», ήταν ο τίτλος πρόσφατης ανάλυσης στο γνωστό ιστότοπο Politico. Τέλος, δένουν σφιχτά στο άρμα τους την ΕΕ και τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό, που αναγκάζονται να «θάψουν» τις όποιες φιλοδοξίες τους να συγκροτήσουν ένα αυτόνομο πόλο.

Ειδικά όσον αφορά στο τέταρτο σημείο, πρέπει να είναι καθαρό ότι το ΝΑΤΟ αποτελούσε εξαρχής όχι ένα κατά βάση στρατιωτικό, αλλά ένα πρωτίστως πολιτικό εργαλείο, με στόχο την εδραίωση και διαιώνιση της αμερικανικής επιρροής και κυριαρχίας στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ, εξάλλου, ποτέ δεν βασίστηκαν στο ΝΑΤΟ όταν ήθελαν να εξαπολύσουν ένα πόλεμο, καθώς διαθέτουν δυνατότητες ασύγκριτα μεγαλύτερες από οποιονδήποτε εταίρο τους και από όλους μαζί. Αντιθέτως, στηρίχθηκαν πάνω του για να προωθήσουν και να επιτύχουν τους πολιτικούς τους στόχους - κάτι που συνεχίζουν να κάνουν, διευρύνοντας διαρκώς τη ζώνη επιρροής του προς Ανατολάς, προς την Ασία και την Κίνα.

Όλα αυτά γίνονται, όπως είναι αναμενόμενο, με το... αζημίωτο, ειδικά για τους Αμερικανούς κατασκευαστές και εμπόρους όπλων, που γνωρίζουν χρυσές εποχές, καθώς τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ επαναβεβαίωσαν στη σύνοδο του Βίλνιους τη δέσμευσή τους για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ, ενώ πολλές χώρες της ΕΕ τους προτιμούν για να εξοπλιστούν απέναντι στην απειλή της «ρωσικής αρκούδας». Για του λόγου το αληθές, η Γερμανία, παρ’ ότι διαθέτει ισχυρή πολεμική βιομηχανία, έχει αποφασίσει να αγοράσει 35 μαχητικά F-35 και 6ο ελικόπτερα Σινούκ. Η Φινλανδία η οποία έγινε πρόσφατα το 31ο μέλος του ΝΑΤΟ, έχει παραγγείλει ήδη 64 αεροσκάφη του ίδιου τύπου, αξίας 10 δισ. δολαρίων. Η Πολωνία ετοιμάζεται να προμηθευτεί αντιαεροπορικά συστήματα Πάτριοτ αξίας ως και 15 δισ. δολαρίων, καθώς και 250 αμερικανικά τεθωρακισμένα έναντι 5 δισ., όπως και άλλα συστήματα.

Σε αυτό το φόντο πρέπει να αξιολογηθούν και οι πρόσφατες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, που συνοδεύτηκαν από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν και τις δεσμεύσεις τους για επαναπροσέγγιση, σχέσεις καλής γειτονίας και κοινές συνεδριάσεις υπουργικών συμβουλίων — όπως είχε γίνει επί κυβερνήσεων Σαμαρά-Βενιζέλου και ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, χωρίς ωστόσο να αποτραπούν οι περίοδοι όξυνσης που ακολούθησαν. Οι ΗΠΑ απέδειξαν και σε αυτό το μέτωπο ότι είναι τα αφεντικά: Πέτυχαν να αποκαταστήσουν, έστω και προσωρινά, την ηρεμία στη νοτιοανατολική πτέρυγα, ώστε να ασχοληθούν απερίσπαστοι με τα πιο σημαντικά. Ανάγκασαν τον Ερντογάν να στρίψει πάλι το τιμόνι προς την κατεύθυνση της Δύσης (χωρίς πάντως να εγκαταλείπει τις ευρύτερες φιλοδοξίες του για πιο αυτόνομο ρόλο), αίροντας το βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ (αφού διασφάλισε τη μετατροπή της σε «απαγορευμένη ζώνη» για Τούρκους και Κούρδους αγωνιστές και πρόσφυγες) και παραδίδοντας στο Κίεβο τους ακροδεξιούς επικεφαλής του Τάγματος του Αζόφ, που είχαν συλλάβει οι Ρώσοι κατά την παράδοση της Μαριούπολης και είχαν μεταφέρει σε τουρκικό έδαφος. Προκάλεσαν ρήγμα στις σχέσεις Μόσχας και Άγκυρας, σε βαθμό που να θεωρείται αμφίβολη η πραγματοποίησης της επίσκεψης Πούτιν στην Τουρκία τον Αύγουστο. Ταυτόχρονα, Ελλάδα και Τουρκία, παρά τη φαινομενική εκτόνωση της μεταξύ τους έντασης, συνεχίζουν να αγοράζουν μαζικά όπλα (F-16, F-35 κ.α.) από τις ΗΠΑ. Όσο για τη διαβεβαίωση πως η Άγκυρα δεν θα χρησιμοποιήσει τα αναβαθμισμένα και τα νέα μαχητικά της κατά της Ελλάδας έχει όση αξία και η διαβεβαίωση της Αθήνας ότι είναι δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια στο Αιγαίο.

ΠΗΓΗ: Πριν