Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2024

Τα ατεκμηρίωτα ιστορικά video του ΓΕΕΘΑ στο μικροσκόπιο

Τα ατεκμηρίωτα ιστορικά video του ΓΕΕΘΑ στο μικροσκόπιο
Τα ατεκμηρίωτα ιστορικά video του ΓΕΕΘΑ στο μικροσκόπιο των ιστορικών – Μια αποκαλυπτική διπλωματική εργασία στο ΕΑΠ.

Η περίοδος της ηγεσίας του στρατηγού Φλώρου στο ΓΕΕΘΑ οδεύει προς το τέλος της και είναι ο καιρός για αποτιμήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο εντοπίσαμε τη διπλωματική διατριβή της Μαρίας Φάβα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο των διατριβών του μεταπτυχιακού τμήματος «Δημόσια Ιστορία», που ασχολείται με την προβολή εικόνων του ΓΕΕΘΑ στην Βουλή την ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων στις 21 Νοεμβρίου 2020 εν μέσω κορονοϊού και μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας.

Το ΓΕΕΘΑ ως κρατικός φορέας παράγει ιστορία μέσα από τελετές και εκδηλώσεις, παρελάσεις αλλά και εσχάτως μέσα από την δραστηριότητά του στο διαδίκτυο με τα ιστορικού περιεχομένου podcasts τα οποία ωστόσο δεν γνώρισαν ιδιαίτερη επιτυχία και φαίνεται ότι εγκαταλήφθηκαν, αφού το τελευταίο έχει εκδοθοθεί τον περασμένο Μάρτιο.

Μόνο οι εικόνες που εμφάνισε στην πρόσοψη της Βουλής έμελε να γίνουν viral και αυτές για τους λόγους που εξηγεί στη διατριβή της ο κ. Μαρία Φάβα.
Ζωντανή Μετάδοση από το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από την διατριβή την οποία έχουν επιβλέψει και εξετάσει κορυφαίοι ιστορικοί:

Η απροσδιοριστία συνόδευσε τις εικόνες της Βουλής από τις πρώτες στιγμές της προβολής. Δεν είχε προηγηθεί κάποια πομπώδης προεξαγγελία ή διαφημιστική καμπάνια παρά μόνο δύο λιτά δελτία τύπου από το ΓΕΕΘΑ και τη Βουλή μόλις την προηγούμενη μέρα, που πέρασαν απαρατήρητα.

Σαν αποτέλεσμα, πολλοί χρήστες αναρωτιόντουσαν αν οι φωτογραφίες ήταν πραγματικές απεικονίσεις ή άλλο ένα από τα αναρίθμητα fake news που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο ή ακόμη, ένα εμπνευσμένο τρολάρισμα.

Η ασάφεια της γνησιότητας των εικόνων (που σχετιζόταν βέβαια με την εμφάνισή τους ειδικά στη Βουλή) σε συνδυασμό με τον αιφνιδιασμό και το ασαφές πλαίσιο της διοργάνωσης λειτούργησαν επιταχυντικά για τον διαμοιρασμό τους.

Το «περίβλημα» της προβολής δεν ήταν μόνο ασαφές και απροσδιόριστο· ήταν όπως είδαμε και α-ιστορικό.

Η άρνηση της τήρησης των στοιχειωδών κανόνων ιστορικής δεοντολογίας δεν αποτέλεσε πρόβλημα για την κυκλοφορία της προβολής- ακριβώς το αντίθετο.

Όσο πιο ατεκμηρίωτη, εύκολα αποσπάσιμη, νοηματικά διαπερατή είναι η ιστορική πληροφορία, τόσο πιο εύκολα προσφέρεται για ιο-μορφικό διαμοιρασμό.

Η προβολή για την Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων δεν διακινήθηκε επιτυχώς στις ψηφιακές
πλατφόρμες παρά τις ιστορικές ανακρίβειες, τους μύθους και την επιλεκτικότητα, αλλά ακριβώς εξαιτίας τους.

Η έλλειψη ιστορικής εγκυρότητας δεν φαίνεται να ήταν τυχαία παράλειψη ή παραδρομή.

Αντίθετα, εικάζουμε πως πρόκειται για συνειδητή επιλογή στον σχεδιασμό του αφηγήματος που ώθησε στα άκρα την αν-ιστορικότητα με την άρνηση, το θόλωμα του ίδιου του εαυτού: ο στρατός απέκρυψε ένα μέρος του παρελθόντος του, το διάστημα μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η κρίσιμη αυτή συγκάλυψη που «πάγωνε» τον χρόνο 80 χρόνια πριν, επέτρεπε στην προβολή και τους υποστηρικτές της να προσποιηθούν άγνοια για όσα μεσολάβησαν έκτοτε, και στους επικριτές της να συσπειρώνονται εναντίον της, δημιουργώντας ένα ιδανικό για τη διασπορά του υλικού συγκρουσιακό σκηνικό.

Η έλλειψη επιστημονικότητας αντισταθμιζόταν από τεχνικές οπτικοποίησης που
απευθύνονταν στο θυμικό.

Η πολύ σύντομη διάρκεια του βίντεο και ο καταιγιστικός ρυθμός εναλλαγής σκηνών δεν άφηναν περιθώρια εκλογίκευσης.

Το οπτικό αφήγημα του στρατού προβεβλημένο στη Βουλή ήταν ένα θέαμα για το οποίο δεν μπορούσες να έχεις μια ουδέτερη γνώμη: ή το λάτρευες ή λάτρευες να το μισείς. Έγινε αντικείμενο απόλαυσης από όλους, υποστηρικτές και επικριτές, και προκάλεσε στα
ψηφιακά κοινά μια μεγάλη γκάμα συναισθημάτων που κυμαινόταν από την περηφάνεια
και τον ενθουσιασμό ως τη θλίψη, τη ντροπή και την οργή.

Οι ίδιες αισθήσεις, και μάλιστα επαυξημένες, δημιουργήθηκαν και όταν η δημοφιλής
σατιρική σελίδα Luben δημιούργησε μια αριστουργηματική παρωδία της προβολής.

ΚΑ-ΤΑ-ΠΛΗ-ΚΤΙ-ΚΟ Στρατόκ@βλο Show στη Βουλή για τις Ένοπλες Δυνάμεις | Luben TV

Αξιοποιώντας επίσης το τρίπτυχο «θραύσμα-αποκοπή-επανασυρραφή», ανέμειξε καρέ του αρχικού βίντεο με viral σκηνές που αλίευσε από τη δεξαμενή κοινοτοπίας και μπανάλ
εθνικισμού που συναντά κανείς σε μιντιακά προϊόντα (π.χ. ατάκες από ταινίες του Τζέιμς Πάρις, συμπλοκές στο Survivor, καυγάδες στο GNTM, τον έξαλλο Στ.Χίο, τον μαινόμενο αντιπαοκτσή Τ.Τσουκαλά).

Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα πιστό αλλά ανεστραμμένο είδωλο της προβολής: ο πόλεμος ιδωμένος όχι πια σε ιστορικά αλλά σε μιντιακά συμφραζόμενα, όχι πια ένδοξος αλλά γελοιοποιημένος, ωστόσο εξίσου απολαυστικός ως θέαμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου