Ηλίας Λογοθέτης (1939-2024)
Λόγος, γνώση, πνεύμα, ταλέντο
ΕΦΣΥΝ
Ενας μοναδικός άνθρωπος, ένας διαφορετικός ηθοποιός ήταν ο αεικίνητος, ξεχωριστός αυτός Λευκαδίτης, που σημάδεψε με τις ερμηνείες του μεγάλους ρόλους στο σινεμά και στο θέατρο ή και -αν θυμηθούμε π.χ. το «Μινόρε της αυγής»- στην τηλεόραση.
Δεν ξέρω ποιος ήταν αυτός που είπε το «ουδείς αναντικατάστατος», αλλά ή ήταν κάποιος που πονούσε πολύ και έπρεπε να βρει παρηγοριά ή κάποιος αρκετά νάρκισσος ώστε να μην μπορεί να δεχθεί την αλήθεια: πως αυτό δεν ισχύει. Ποτέ. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να συγκριθεί, ακόμη και ο πιο «λίγος». Πόσο μάλλον, αν μιλάμε για μοναδικούς ανθρώπους, τόσο μοναδικούς που είναι σπάνιο να γνωρίσει κανείς στη ζωή του έστω και έναν από αυτούς. Ο Ηλίας Λογοθέτης τέτοιος ήταν.
Ούτε να το πιστέψω δεν μπορώ (το πρώτο ενικού προέρχεται από την προσωπική, στενή μας φιλία, με τον ίδιο και τη σύντροφό του, Μαρία Ζαχαρή) πως γράφω σε παρελθοντικό χρόνο για τον Ηλία. Εναν άνθρωπο τόσο ζωντανό, πραγματικά ζωντανό (όχι μόνο βιολογικά, αλλά και ψυχικά και διανοητικά) που στ' αλήθεια δεν έχω ιδέα πώς μπορεί να είναι νεκρός. Πάντως, ακόμη κι έτσι, μη ζωντανός αποκλείεται να είναι. Αναφερόμαστε φυσικά στον σπουδαίο ηθοποιό Ηλία Λογοθέτη, που «έφυγε» χθες από τη ζωή στα 85 του χρόνια.
Οχι, δεν ήταν μεγάλος σε ηλικία ο Ηλίας Λογοθέτης. Αχρονος ήταν. Οπως όλοι οι «μεγάλοι», οι πραγματικά σπουδαίοι άνθρωποι. Καλλιτέχνης ήταν. Ηθοποιός διαφορετικός. Με μια απίστευτη σε μεγαλείο και ποιότητα και μέγεθος ερμηνευτική και γνωσιακή γκάμα. Δεν διάβαζε απλά αυτός ο άνθρωπος. Ηξερε απ' έξω (στην κυριολεξία) βιβλιοθήκες ολόκληρες. Βιβλία μπορούσε να σου απαγγείλει απ' έξω, έχοντας γνωρίσει την ουσία τους και έχοντας προχωρήσει κιόλας τη σκέψη των συγγραφέων τους, είτε επρόκειτο για φιλοσόφους, είτε για ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς, είτε για επιστήμονες. Το ίδιο ίσχυε και για τις ερμηνευτικές του ικανότητες: ό,τι κι αν έπαιζε στο θέατρο ή στον κινηματογράφο είχε την προσωπική του σφραγίδα και ήταν αδιαπραγμάτευτα όμορφο. Βαθύ. Αληθινό. Στο χιούμορ, στην τραγωδία, στην ελαφράδα, στη σοβαρότητα. Σε όλα.
Στη Λευκάδα γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1939 και τη λάτρευε την ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως τον λάτρευαν και οι συμπατριώτες του. Γνήσιος Επτανήσιος, καλλιέργησε τη φωνή του, θέλοντας να ακολουθήσει καριέρα στην όπερα. Τραγουδούσε εξαιρετικά και μάλιστα είχε αναπτύξει τέτοιες φωνητικές τεχνικές που μπορούσε να αναπαράγει σχεδόν όλα τα όργανα της ορχήστρας. Τελείωσε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο και αργότερα αποφοίτησε και από το Θέατρο Τέχνης (1967), όπου συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν.
Πολύ γρήγορα ήρθε και ο πρώτος κινηματογραφικός του ρόλος που δεν έχει ξεχαστεί έως σήμερα, 54 χρόνια μετά: στη «Βαβυλωνία» (κατά σύμπτωση, από αύριο και κάθε Παρασκευή του Μαρτίου στις 21.00, η «Βαβυλωνία» θα παίζεται στο Θέατρο της Κούκλας, Ψαρουδάκη 34, τηλ. 2108323714, από τον παλαιότερο μαριονετίστα Τάκη Σαρρή, και η παράσταση θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ηλία). Για το παίξιμό του ως Αστυνόμος στη «Βαβυλωνία» κέρδισε Βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπως και για την ταινία «Τα παιδιά της Χελιδόνας» του Κ. Βρεττάκου (1988).
Είχε πολλά ταλέντα ο Ηλίας Λογοθέτης - ένα από αυτά ήταν η ικανότητα σε κάθε κωμικό ρόλο (και πέρασαν πολλοί από πάνω του) να βάζει πάντα και ένα υποδόριο τραγικό στοιχείο, καθώς ήταν ο ηθοποιός που μπορούσε να το κάνει, κατορθώνοντας έτσι να βγάλει όλη την αλήθεια και την ομορφιά της ίδιας της ανθρώπινης φύσης, ακόμη και στην πιο αστεία σκηνή. «Το δέντρο και η κούνια», «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον», «Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι», «Το μετέωρο βήμα του πελαργού»... σε περισσότερες από 50 ταινίες έλαβε μέρος και δεκάδες θεατρικές παραστάσεις, καθώς και σε κάποιες τηλεοπτικές σειρές.
Συνεργάστηκε με σημαντικούς θιάσους: Γιάννη Φέρτη-Ξένιας Καλογεροπούλου, Κάκιας Αναλυτή-Κώστα Ρηγόπουλου, Νίκου Ξανθόπουλου, Θανάση Βέγγου, Αγγελου Αντωνόπουλου-Μιράντας Κουνελάκη, με το «Αμφιθέατρο» του Σπύρου Ευαγγελάτου κ.ά. Η ερμηνεία του στο έργο «Νεκρή ζώνη» του Χάρολντ Πίντερ έχει αφήσει εποχή, και φυσικά στο «Αμάρτημα της μητρός μου» του Γ. Βιζυηνού, όπου έπαιζε για χρόνια μαζί με τη Μαρία Ζαχαρή, τη σύντροφο της ζωής του. Ενα έργο που το έπαιζε χωρίς καμία απολύτως αλλαγή στη γλώσσα και δίχως καμία περικοπή του κειμένου.
Ενα έργο ζωής τόσο για τον Ηλία Λογοθέτη όσο και για τη Μαρία Ζαχαρή (ακόμη μας φαίνεται απίστευτο το πώς ο ίδιος, αν και αρκετά μεγαλύτερος ηλικιακά από τη Μαρία, έπαιζε τον γιο της με τρόπο τρομερά αληθινό), ακριβώς γιατί πίστευε βαθιά αυτό που είχε πει και ο Βιζυηνός για το έργο: «Το περί νεοελληνικής γλώσσης ζήτημα είναι ουσιωδέστερον για την Ελλάδα ακόμη και αυτού του ανατολικού ζητήματος». Ναι. Ο λόγος και δη ο ελληνικός ήταν θεμελιώδες στοιχείο της ίδιας της ύπαρξης για τον Ηλία.
Παράλληλα, ήταν βαθιά πολιτικοποιημένος. Πάντα συντασσόμενος με την Αριστερά. Με ό,τι είχε: τον χρόνο, τη σκέψη του, τα λόγια του. Τα πάντα ήταν μια ολότητα για τον Ηλία Λογοθέτη, που πραγματικά ήταν όνομα και πράγμα: λαμπερός σαν ήλιος, έθετε τον Λόγον, κυρίως μέσω του λόγου του, επί παντός. Κάθε ρόλο τον προσέγγιζε φιλοσοφικά και ολιστικά, ποτέ δεν θα σου απαντούσε με ένα απλό «τι κάνεις; είμαι καλά». Ηταν χείμαρρος γνώσεων και ταλέντου. Το σώμα, η φωνή, η ψυχή και το μυαλό του, όλα λειτουργούσαν με απίστευτες ταχύτητες όλη τη μέρα, κάθε μέρα... Το «θα μας λείψει» είναι λίγο. Ολη μας η σκέψη είναι στον γιο του Αλέξανδρο και τη σύντροφό του Μαρία (ώρα και μέρα της κηδείας δεν έχουν ανακοινωθεί, αλλά θα γίνει στου Παπάγου όπου έμενε).
Οσο για τον Ηλία, δεν τον αποχωριζόμαστε. Αλλά το φευγιό του δεν θα μπορούσε παρά να μας θυμίζει την ίδια φράση που έγραψε και η Μαρία για τον ίδιο: «Kαι από τότε που θρηνώ το ξανθό και γαλανό και ουράνιο φως μου, μετεβλήθη εντός μου και ο ρυθμός του κόσμου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου