▸ Ανίερες συμμαχίες για την επιχειρηματικοποίηση των ΑΕΙ
Μια κίνηση τόσο επιθετική όσο εκείνη της ευθείας παραβίασης του άρθρου 16, απαιτεί διάφορες συμμαχίες και «εξαγορές». Εξετάζοντας εξονυχιστικά το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά ΑΕΙ, αξίζει να σταθούμε σε μια πληθώρα λιγότερο συζητημένων άρθρων, τα οποία μάς επιτρέπουν να καταλάβουμε πληρέστερα το πλέγμα συμβιβασμών και παρασκηνιακών κινήσεων που επιχειρεί η κυβέρνηση εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Ξεκινώντας από τα πιο «εσωτερικά» μέτρα, αξίζει ειδικής μνείας το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Με το νέο νομοσχέδιο, η στελέχωσή του με εκπαιδευτικό προσωπικό θα μπορεί να γίνεται χωρίς να πληρείται κανένα ποιοτικό/εκπαιδευτικό κριτήριο. Ενδεικτικό είναι το άρθρο 30, όπου ορίζεται πως μπορούν να γίνουν μέλη του διδακτικού προσωπικού «Έλληνες που κατέχουν τακτική θέση μόνιμου μέλους ΔΕΠ σε ίδρυμα της αλλοδαπής για τουλάχιστον πέντε (5) έτη» ενώ «δεν λαμβάνονται υπόψιν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του άρθρου 143 του ν. 4957/2022». Κοινώς; Η κυβέρνηση «κλείνει το μάτι» σε μεγαλοκαθηγητάδες των ξένων ιδιωτικών πανεπιστημίων, δείχνοντας υποτίμηση –για ακόμη μία φορά– στο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα. Ταυτόχρονα, αναφορικά και πάλι με το ΕΑΠ, το άρθρο 36 συστήνει «Πανεπιστημιακό Κέντρο Ανάπτυξης Πιστοποίησης και Αξιολόγησης», το οποίο θα αποκομίζει έσοδα και από «την παροχή υπηρεσιών, την εκπόνηση μελετών και την εκτέλεση ή την αξιολόγηση ερευνητικών προγραμμάτων για λογαριασμό τρίτων […] από την πιστοποίηση άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην Ελλάδα». Κοινώς; «Μπίζνες» του ΕΑΠ για να οικονομάνε… τρίτοι! Μάλιστα, παρόμοια διάταξη αφορά όλα τα πανεπιστήμια της χώρας…
Μια επόμενη ανίερη συμμαχία που επιχειρείται να χτιστεί αφορά το νομοθετημένο από τον ν. 4957/2022 (Α’ 141) και άρθρο 169 θεσμό του «Συνεργαζόμενου Καθηγητή». Βάσει αυτού, «καταξιωμένοι Έλληνες επιστήμονες, που κατέχουν θέση καθηγητή οποιασδήποτε βαθμίδας σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής ή ερευνητή σε ερευνητικούς οργανισμούς της αλλοδαπής» μπορούν να απασχολούνται σε ελληνικά ΑΕΙ ως συνεργαζόμενοι καθηγητές. Μέχρι τώρα, είχαν ως αντικείμενο την παροχή μόνο διδακτικού και ερευνητικού έργου, όμως πλέον με το άρθρο 82 του νομοσχεδίου αποκτούν δυνατότητα συμμετοχής σε όλες τις ασχολίες με επιπλέον οικονομικές απολαβές, όπως ερευνητικά προγράμματα, πνευματικά δικαιώματα, συνεργασίες με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, εταιρείες στο αντικείμενό τους, εμπορική δραστηριότητα και συμμετοχή σε τεχνοβλαστούς. Πιο οριζόντιο ανάλογο μέτρο συναντούμε στο άρθρο 100, που ορίζει πως για κατηγορίες προσωπικού των ΑΕΙ που συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα παύει να ισχύει η απαγόρευση «άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας», η οποία υπήρχε –έστω τυπικά– μέχρι σήμερα.
Συμμαχίες, όμως, η κυβέρνηση προσπαθεί να συνάψει και με τα όργανα διοίκησης. Χαρακτηριστική η προσπάθεια «καλοπιάσματος» των πρυτάνεων είναι το άρθρο 44. Αυτό προβλέπει πως η σειρά αναπλήρωσης του πρύτανη στην άσκηση των καθηκόντων του, αλλά και η μεταφορά καθηκόντων του σε άλλα μέλη ΔΕΠ, πλέον δεν απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη του συμβουλίου διοίκησης, αναιρώντας έτσι ένα μέρος της διοικητικής υποβάθμισης των πρυτάνεων. Μέχρι εδώ καλά θα πει κάποιος, καθώς τα συμβούλια διοίκησης είναι όργανα άρρηκτα συνδεδεμένα με την επιχειρηματικοποίηση των πανεπιστημίων. Και όμως… Την ίδια στιγμή, δίνονται ακόμα περισσότερες εξουσίες στο συμβούλιο διοίκησης, καθώς νομοθετείται (βλ. άρθρο 40) μια τελείως αυθαίρετη διαδικασία ψηφοφορίας για την ανάδειξη των εξωτερικών μελών του (εκπρόσωποι του κεφαλαίου), με τρόπο που προωθεί κάθε είδους παρασκηνιακή συνεννόηση οικονομικών παραγόντων με μεγαλοκαθηγητάδες ώστε να εξασφαλιστεί η παρουσία των «σωστών ανθρώπων» στο συμβούλιο διοίκησης. Παράλληλα, το συμβούλιο διοίκησης ήταν μέχρι τώρα περιορισμένο στο να κάνει αλλαγές στον τακτικό προϋπολογισμό σε ένα ποσοστό μέχρι 30% του ύψους του, ώστε να περιοριστεί η ισχύς του επί των οικονομικών. Με το άρθρο 43, πλέον μπορεί να αλλάξει το σύνολο του προϋπολογισμού κατά το δοκούν, μετατρεπόμενο σε απόλυτο άρχοντα των οικονομικών του κάθε ιδρύματος. Φυσικά σε συνέχεια αυτού, έρχεται η δυνατότητα που δίνεται με το άρθρο 114 στα συμβούλια διοίκησης να αναθέτουν κατά το δοκούν αρμοδιότητες σε «εταιρεία αξιοποίησης και διαχείρισης περιουσίας ιδρύματος», ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και να συνάπτουν συμβάσεις μαζί της.
Τέλος, δε μπορούμε να μην αναφερθούμε στο γεγονός πως με το άρθρο 49, επιτρέπεται ρητά να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος τμήματος ένα μέλος ΔΕΠ άλλου τμήματος, μια διάταξη εντυπωσιακά φωτογραφική.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (2.3.24)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου