Το Ιράν εκτόξευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους προς το Ισραήλ και δεσμεύτηκε να λάβει αντίποινα για τη θανατηφόρα επίθεση στο προξενείο του στη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό.
Το Ισραήλ δεν είπε ότι πραγματοποίησε την επίθεση στο προξενείο, αλλά ευρέως πιστεύεται ότι βρίσκεται πίσω από αυτή. Είναι η πρώτη φορά που το Ιράν επιτίθεται απευθείας στο Ισραήλ.
Προηγουμένως, το Ισραήλ και το Ιράν είχαν εμπλακεί σε έναν σκιώδη πόλεμο πολλών ετών – επιτίθεντο το ένα στα περιουσιακά στοιχεία του άλλου χωρίς να παραδεχτούν την ευθύνη.
Αυτές οι επιθέσεις έχουν ενταθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος πολέμου στη Γάζα που πυροδοτήθηκε από την επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς σε κοντινές ισραηλινές κοινότητες τον περασμένο Οκτώβριο, σημειώνει το BBC.
Γιατί το Ισραήλ και το Ιράν είναι εχθροί
Οι δύο χώρες ήταν σύμμαχοι μέχρι την ισλαμική επανάσταση του 1979 στο Ιράν, η οποία έφερε σε ένα καθεστώς που χρησιμοποίησε το αντίπαλο Ισραήλ ως βασικό μέρος της ιδεολογίας του.
Το Ιράν δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ και επιδιώκει την εξάλειψή του.
Ο ανώτατος ηγέτης της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, είχε προηγουμένως αποκαλέσει το Ισραήλ “καρκινικό όγκο” που “αναμφίβολα θα ξεριζωθεί και θα καταστραφεί”.
Το Ισραήλ πιστεύει ότι το Ιράν αποτελεί υπαρξιακή απειλή, όπως αποδεικνύεται από τη ρητορική της Τεχεράνης, τη συσσώρευση δυνάμεων που ορκίζονται στην καταστροφή του Ισραήλ, τη χρηματοδότηση και τον οπλισμό παλαιστινιακών ομάδων συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της λιβανέζικης σιιτικής μαχητικής οργάνωσης Χαμάς.
Το Ιράν ήθελε να απαντήσει μετά την επίθεση στο προξενείο
Το Ιράν λέει ότι ο βομβαρδισμός του Ισραήλ το βράδυ του Σαββάτου είναι απάντηση στην αεροπορική επιδρομή της 1ης Απριλίου σε κτίριο ιρανικού προξενείου στη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό, η οποία σκότωσε ανώτερους Ιρανούς διοικητές.
Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ για την αεροπορική επίθεση, την οποία θεώρησε ως παραβίαση της κυριαρχίας του. Το Ισραήλ δεν είπε ότι το έκανε, αλλά θεωρείται ευρέως ότι το έκανε.
Δεκατρείς άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του Ταξίαρχου Μοχάμαντ Ρέζα Ζαχέντι – ανώτερου διοικητή της δύναμης Κουντς, του υπερπόντιου κλάδου της επίλεκτης Φρουράς του Ιράν (IRGC). Υπήρξε βασικό πρόσωπο στην ιρανική επιχείρηση για τον οπλισμό της λιβανέζικης σιιτικής ένοπλης ομάδας Χεζμπολάχ.
Η επίθεση στο προξενείο ακολουθεί ένα μοτίβο αεροπορικών επιδρομών εναντίον ιρανικών στόχων που ευρέως αποδίδονται στο Ισραήλ. Αρκετοί ανώτεροι διοικητές του IRGC έχουν σκοτωθεί σε αεροπορικές επιδρομές στη Συρία τους τελευταίους μήνες.
Το IRGC διοχετεύει όπλα και εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων υψηλής ακρίβειας, μέσω της Συρίας στη Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ προσπαθεί να σταματήσει αυτές τις παραδόσεις, καθώς και να εμποδίσει το Ιράν να ενισχύσει τη στρατιωτική του παρουσία στη Συρία.
Ποιοι είναι οι σύμμαχοι του Ιράν
Το Ιράν έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο συμμάχων στη Μέση Ανατολή που λέει ότι αποτελούν μέρος ενός «άξονα αντίστασης» που αμφισβητεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην περιοχή. Τα υποστηρίζει σε διάφορους βαθμούς.
Η Συρία είναι ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ιράν. Το Ιράν, μαζί με τη Ρωσία, βοήθησαν τη συριακή κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ να επιβιώσει από τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας που διαρκεί μια δεκαετία.
Η Χεζμπολάχ στον Λίβανο είναι η πιο ισχυρή από τις ένοπλες ομάδες που υποστηρίζει το Ιράν. Διασυνοριακά πυρά με το Ισραήλ σημειώνονται σχεδόν σε καθημερινή βάση από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Δεκάδες χιλιάδες άμαχοι και στις δύο πλευρές των συνόρων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Το Ιράν υποστηρίζει αρκετές σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ που έχουν επιτεθεί με ρουκέτες σε βάσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ, τη Συρία και την Ιορδανία. Οι ΗΠΑ αντέδρασαν όταν τρεις από τους στρατιώτες τους σκοτώθηκαν σε στρατιωτικό φυλάκιο στην Ιορδανία.
Στην Υεμένη, το Ιράν παρέχει υποστήριξη στο κίνημα των Χούτι, το οποίο ελέγχει τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της χώρας. Για να δείξουν υποστήριξη στη Χαμάς στη Γάζα, οι Χούτι εκτόξευσαν πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ και επιτέθηκαν επίσης σε εμπορικά πλοία κοντά στις ακτές του, βυθίζοντας τουλάχιστον ένα σκάφος. Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν πλήξει στόχους των Χούτι ως απάντηση.
Το Ιράν παρέχει επίσης όπλα και εκπαίδευση σε παλαιστινιακές ένοπλες ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, η οποία επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, πυροδοτώντας τον τρέχοντα πόλεμο στη Γάζα και τις συγκρούσεις στο Ιράν, τους πληρεξουσίους του και τους συμμάχους του Ισραήλ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, το Ιράν αρνείται οποιοδήποτε ρόλο στην ίδια την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Οι στρατιωτικές δυνατότητες του Ιράν και του Ισραήλ
Το Ιράν είναι πολύ μεγαλύτερο από το Ισραήλ γεωγραφικά και έχει πληθυσμό σχεδόν 90 εκατομμύρια, σχεδόν δέκα φορές μεγαλύτερο από το Ισραήλ – αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε μεγαλύτερη στρατιωτική ισχύ.
Το Ιράν έχει επενδύσει πολλά σε πυραύλους και drones. Διαθέτει ένα τεράστιο οπλοστάσιο, αλλά παρέχει επίσης σημαντικά ποσά στους Χούτι στην Υεμένη και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Αυτό που του λείπει είναι τα σύγχρονα συστήματα αεράμυνας και τα μαχητικά αεροσκάφη. Η Ρωσία πιστεύεται ότι συνεργάζεται με το Ιράν για αυτά, σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική υποστήριξη που έδωσε η Τεχεράνη στη Μόσχα στον πόλεμό της με την Ουκρανία – Το Ιράν παρείχε επιθετικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed και η Ρωσία φέρεται να επιδιώκει τώρα να κατασκευάσει η ίδια τα όπλα.
Αντίθετα, το Ισραήλ διαθέτει μια από τις πιο προηγμένες αεροπορικές δυνάμεις στον κόσμο. Σύμφωνα με την έκθεση στρατιωτικού ισοζυγίου IISS, το Ισραήλ διαθέτει τουλάχιστον 14 μοίρες αεριωθούμενων αεροσκαφών – συμπεριλαμβανομένων των F-15, F-16 και του τελευταίου αεροσκάφους stealth F-35.
Το Ισραήλ έχει επίσης εμπειρία από τη διεξαγωγή χτυπημάτων βαθιά μέσα σε εχθρικά εδάφη.
Έχουν το Ιράν και το Ισραήλ πυρηνικά όπλα;
Το Ισραήλ θεωρείται ότι έχει τα δικά του πυρηνικά όπλα, αλλά διατηρεί μια επίσημη πολιτική σκόπιμης ασάφειας.
Το Ιράν δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και αρνείται επίσης ότι επιχειρεί να χρησιμοποιήσει το μη στρατιωτικό πυρηνικό του πρόγραμμα για να γίνει ένα πυρηνικά οπλισμένο κράτος.
Πέρυσι η διεθνής αρχή εποπτείας πυρηνικών, βρήκε σωματίδια ουρανίου εμπλουτισμένα σε 83,7% καθαρότητα – πολύ κοντά στην ποιότητα όπλων – στην υπόγεια τοποθεσία Fordo του Ιράν. Το Ιράν είπε ότι ενδέχεται να έχουν σημειωθεί “αθέλητες διακυμάνσεις” στα επίπεδα εμπλουτισμού.
Το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε καθαρότητα 60% για περισσότερα από δύο χρόνια, κατά παράβαση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με τις παγκόσμιες δυνάμεις.
Ωστόσο, αυτή η συμφωνία παραλίγο να καταρρεύσει από τότε που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποχώρησε μονομερώς και επανέφερε τις εξοντωτικές κυρώσεις στο Ιράν το 2018. Το Ισραήλ είχε αντιταχθεί στην πυρηνική συμφωνία εξαρχής.
Τι μήνυμα στέλνει το Ιράν μέσω της επίθεσής του
“Μπλοκάραμε. Αναχαιτίσαμε. Μαζί θα νικήσουμε”, ήταν το πώς εκτίμησε τα πράγματα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ωστόσο, ο Τομ Φλέτσερ, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής αρκετών πρωθυπουργών του Ηνωμένου Βασιλείου και πρώην πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στον Λίβανο, είπε ότι ήταν ένα «ανατριχιαστικό σήμα της ικανότητας και της εμβέλειας του Ιράν».
Οι ηγεσίες τόσο στο Ιράν όσο και στο Ισραήλ βρίσκονταν και οι δύο «υπό πίεση στο εσωτερικό, αντιμετωπίζουν διεθνή κριτική και είναι σαφώς έτοιμες να παίξουν με τη φωτιά», προειδοποίησε.
Ωστόσο, είπε στο BBC ότι η άνευ προηγουμένου επίθεση του Ιράν φάνηκε να έχει βαθμονομηθεί προσεκτικά.
«Το Ιράν όντως ενημέρωσε για αυτές τις επιθέσεις εκ των προτέρων, κάτι που έκανε πιο εύκολο να αποτραπούν», είπε, συγκρίνοντας το με ανταλλαγές πυρών που είχε δει όταν ήταν πρεσβευτής στον Λίβανο, όπου «η πρόθεση είναι να δείξει την ικανότητα αλλά όχι απαραίτητα να κλιμακωθεί».
Είπε επίσης ότι είναι «θετικό» το ότι το Ιράν επέλεξε να απαντήσει άμεσα και όχι μέσω της Χεζμπολάχ. Ορισμένοι Ισραηλινοί ζήτησαν από τον στρατό να επεκτείνει την αντιπαράθεσή του με την ένοπλη ομάδα του Λιβάνου για να την απωθήσει από τα σύνορα.
Ο Sanam Vakil από τη δεξαμενή σκέψης Chatham House είπε ότι η επίθεση ήταν επιτυχημένη από την άποψη του Ιράν.
«Είναι η πρώτη φορά που το Ιράν παραβιάζει και παραβιάζει άμεσα την κυριαρχία του Ισραήλ», είπε στο BBC.
«Τα χτυπήματα ήταν σίγουρα βαθμονομημένα, κατευθυνόμενα σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις με στόχο να μην προκληθούν υπερβολικές ζημιές ή να πληγωθούν πολίτες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου