Πόλεμος Ουκρανία: Μελέτη περίπτωσης για την αμυντική βιομηχανία και τις κρατικές υπηρεσίες προμηθειών

Πόλεμος Ουκρανία: Μελέτη περίπτωσης για την αμυντική βιομηχανία και τις κρατικές υπηρεσίες προμηθειών

Photo: U.S. Air Force photo by Senior Airman Beaux Hebert (Courtesy Image)

Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στην Ουκρανία έχουν αναδειχθεί σε μια μελέτη περίπτωσης του σύγχρονου πολέμου, αποδίδοντας κρίσιμα διδάγματα για τους στρατιωτικούς αναλυτές και τους εμπειρογνώμονες της αμυντικής βιομηχανίας.

Μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυρομαχικά που περιφέρονται, κινητές μονάδες πυροβολικού… Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία έχει αναδειχθεί ως μια κομβική μελέτη περίπτωσης στον σύγχρονο πόλεμο, αποδίδοντας κρίσιμα διδάγματα τόσο για τους στρατιωτικούς αναλυτές όσο και για τους εμπειρογνώμονες της αμυντικής βιομηχανίας. Τα μαθήματα αυτά αναδεικνύουν βασικά χαρακτηριστικά που είναι επιβεβλημένα για τον σύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό σε ενεργό υπηρεσία.

Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επαναπροσδιορίσει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «σύγχρονο» πόλεμο. Για πρώτη φορά, σύγχρονες τεχνολογίες όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στο πεδίο της μάχης, μετασχηματίζοντας κατά συνέπεια την κατανόηση και την προσέγγισή μας στην τακτική ανάπτυξη, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις προμήθειες.

«Ο χαρακτήρας του πολέμου αλλάζει», δήλωσε ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού στρατηγός Ράντι Τζορτζ στο Defense News σε συνέντευξή του πριν από το ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Στρατού των ΗΠΑ. “Έχει αλλάξει περισσότερο τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Και νομίζω ότι θα συνεχίσει να αλλάζει με πολύ γρήγορο ρυθμό και πρέπει να έχουμε τη νοοτροπία να αλλάξουμε μαζί του». Τα πεδία των μαχών είναι πλέον καλυμμένα με αισθητήρες, λέιζερ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη που επιτηρούν στόχους, καθοδηγούν το πυροβολικό, ρίχνουν χειροβομβίδες και λειτουργούν οι ίδιοι ως κατευθυνόμενες βόμβες αυτοκτονίας.

Αυτές οι νέες δυναμικές στο πεδίο της μάχης απαιτούν στρατιωτικό υλικό με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που ευνοούν την τακτική και στρατηγική επιτυχία. Αυτά περιλαμβάνουν την κινητικότητα, την απλότητα και τον όγκο.«Όλα όσα βλέπουμε στην Ουκρανία αφορούν τη σημασία των πυρών ακριβείας, όλη την αναδυόμενη τεχνολογία, αλλά ο μεγάλος “δολοφόνος” στο πεδίο της μάχης είναι το συμβατικό πυροβολικό, το πυροβολικό υψηλής εκρηκτικότητας», εξηγεί ο στρατηγός Τζέιμς Ρέινι, ο οποίος ηγείται της Διοίκησης Μελλοντικού Στρατού των ΗΠΑ. Οι επιτυχίες των πυραύλων HIMARS που παρείχαν οι ΗΠΑ στις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις το αποδεικνύουν.

Αλλά για να έχει η Ουκρανία οποιαδήποτε πιθανότητα να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο, οι έννοιες αυτές θα πρέπει να εφαρμοστούν σε όλους τους τομείς προμήθειας τακτικού στρατιωτικού υλικού: οβιδοβόλα, άρματα μάχης, οπλισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού… και σε τεράστιους αριθμούς.

Βρίσκοντας τη σωστή ισορροπία μεταξύ ποιότητας και ποσότητας

Όπως απέδειξε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ζήτηση για στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά είναι συγκλονιστική, γεγονός που απαιτεί τόσο μαζική παραγωγή όσο και δυνατότητες ταχείας ανάπτυξης. Η απόλυτη κλίμακα των σύγχρονων συγκρούσεων υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη για μια ισχυρή βιομηχανική ικανότητα για να παράγει τεράστιες ποσότητες εξοπλισμού γρήγορα και αποτελεσματικά. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι ένοπλες δυνάμεις είναι επαρκώς εξοπλισμένες για να διατηρούν παρατεταμένες εμπλοκές και να ανταποκρίνονται δυναμικά στις εξελισσόμενες συνθήκες του πεδίου μάχης. Αυτή η έμφαση στον όγκο υπογραμμίζει μια στρατηγική αναγκαιότητα: την ικανότητα ταχείας αναπλήρωσης των προμηθειών και διατήρησης του επιχειρησιακού ρυθμού χωρίς υλικοτεχνικές εμπλοκές.

Αυτή η επέκταση καθιστά αναγκαίο έναν θεμελιώδη προβληματισμό σχετικά με το επίπεδο πολυπλοκότητας του εξοπλισμού (και το σχετικό μοναδιαίο κόστος), καθώς πολλοί δυτικοί κατασκευαστές υιοθετούν συχνά μια προσέγγιση υψηλής τεχνολογίας που σπάνια ευθυγραμμίζεται με τους διαθέσιμους προϋπολογισμούς για την επίτευξη τόσο της βέλτιστης ποσότητας όσο και της βέλτιστης ποιότητας.

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ο πόλεμος έχει γίνει ένας πόλεμος πυροβολικού, με τον απόηχο της Σομ και του Βερντέν να αντηχεί μέσα από τους αιώνες στις «κρεατομηχανές» του Ντονμπάς και της Ζαπορίζια. Καθώς ο πόλεμος μαίνεται στον τρίτο χρόνο του, η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της έχουν αποκτήσει έντονη επίγνωση του υλικού πλεονεκτήματος της Ρωσίας, ιδίως όσον αφορά τα βλήματα, τα πυροβόλα και τα UAVs. Αυτό το πλεονέκτημα, στην πράξη, αναγκάζει την Ουκρανία να είναι πιο έξυπνη στην κατανομή των πόρων και την ανάπτυξη των πυροβολαρχιών, προτιμώντας τις ρυμουλκούμενες, κινητές μονάδες που είναι ικανές για πλήγματα ακριβείας και γρήγορη υποχώρηση. Μέσα, έξω και αναδιάταξη.

Φυσικά, οι τακτικές ανάγκες καθοδηγούν τη λήψη αποφάσεων στα ανώτερα κλιμάκια των στρατιωτικών διοικήσεων. “Πού χρειάζεστε ρυμουλκούμενο πυροβολικό έναντι ίσως ερπυστριοφόρου έναντι ίσως τροχοφόρου; Τι μπορείς να κάνεις με τα πυρομαχικά για να έχεις μεγαλύτερη εμβέλεια έναντι της κατασκευής νέων πυροβόλων;« ρωτά ο επικεφαλής προμηθειών του Στρατού των ΗΠΑ Νταγκ Μπους. “Το γενικό μάθημα είναι ότι εξακολουθείτε να χρειάζεστε πυροβολικό. Είναι ο νούμερο 1 δολοφόνος στο πεδίο της μάχης, ακόμα και σε αυτή τη σύγκρουση».

Το πυροβολικό αποτελεί την επιτομή μιας εξίσωσης προσφοράς και ζήτησης με υψηλό ρίσκο, όπου το νόμισμα δεν είναι το χρήμα, αλλά οι ζωές των στρατιωτών. Η επιτακτική ανάγκη να παρέχεται υποστήριξη πυροβολικού ακριβώς όταν χρειάζεται, με το σωστό μείγμα πυρομαχικών, δεν μπορεί να υπερτονιστεί. Η μη ικανοποίηση αυτής της απαίτησης θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των δυνάμεων ελιγμού, θέτοντας ενδεχομένως σε κίνδυνο ολόκληρες αποστολές. Η έγκαιρη και κατάλληλη υποστήριξη πυροβολικού είναι ζωτικής σημασίας- εξασφαλίζει ότι οι χερσαίες δυνάμεις μπορούν να προχωρήσουν, να κρατήσουν θέσεις και να εξουδετερώσουν αποτελεσματικά τις απειλές. Η διοικητική μέριμνα πίσω από τον ανεφοδιασμό του πυροβολικού δεν είναι επομένως απλώς επιχειρησιακές ανησυχίες, αλλά ζωτικής σημασίας στοιχεία που μπορούν να επηρεάσουν αποφασιστικά την έκβαση των εμπλοκών και την ασφάλεια του προσωπικού, καθώς και την παγκόσμια εξέλιξη του πολέμου. Οι Ουκρανοί είναι, δυστυχώς, σε αυτό για μεγάλο χρονικό διάστημα, και η συνεχής τρισδιάστατη απειλή των συγκρούσεων υψηλής έντασης μπορεί να είναι εξαντλητική τόσο για τους στρατιώτες όσο και για τον εξοπλισμό. Η επιχειρησιακή αντοχή, λοιπόν, είναι απαραίτητη.

Αυτές οι σκληρές πραγματικότητες ανέδειξαν επίσης την απαραίτητη αξία της απλότητας και της στιβαρότητας του στρατιωτικού εξοπλισμού. Η αρχή αυτή απορρέει από την προαναφερθείσα επιταγή της μαζικής παραγωγής, η οποία απαιτεί οικονομικά αποδοτικά, εύχρηστα οχήματα που μπορούν να αφομοιωθούν γρήγορα σε υπηρεσία, ακόμη και με ελάχιστα εκπαιδευμένο προσωπικό. Μια στιβαρή επιχειρησιακή υποδομή θα συμβάλει στη διασφάλιση της ετοιμότητας για το απρόβλεπτο του πολέμου. Συνεπώς, τα απλά, εξαιρετικά κινητά όπλα, επανδρωμένα με βελτιστοποιημένα πληρώματα, είναι τα βέλτιστα.

Σε αντίθεση με τα πολύπλοκα συστήματα που είναι επιρρεπή σε συχνές βλάβες και απαιτούν εξειδικευμένη συντήρηση, το σύγχρονο στρατιωτικό υλικό ευδοκιμεί στην απλότητα. Τα οχήματα που έχουν σχεδιαστεί με εξοικείωση με τα πολιτικά μοντέλα ή είναι κατάλληλα για συντήρηση σε τυπικές μηχανολογικές εγκαταστάσεις προσφέρουν σαφή πλεονεκτήματα. Επιπλέον, η αποφυγή της υπερβολικής αυτοματοποίησης μετριάζει την ευπάθεια, εξασφαλίζοντας ότι τα συστήματα παραμένουν λειτουργικά ακόμη και σε αντίξοες συνθήκες. Επιπλέον, η διατήρηση ενός βέλτιστου μεγέθους πληρώματος 4 έως 6 ατόμων ενισχύει την ανθεκτικότητα και την επιχειρησιακή αντοχή, αντιμετωπίζοντας τον πειρασμό να μειωθεί το ανθρώπινο δυναμικό υπέρ της αποτελεσματικότητας της ανάπτυξης στην πρώτη γραμμή.

Κινητικότητα ίσον ελαφρότητα

“Πάνε οι μέρες που στήνεις ένα ολόκληρο κέντρο τακτικών επιχειρήσεων. Και δύο ώρες είναι πάρα πολύς χρόνος. Πρέπει να είμαστε σε θέση να μετακινούμαστε μέσα σε λίγα λεπτά. Πρέπει να μπορούμε να διοικούμε και να ελέγχουμε εν κινήσει«, εξηγεί ο Ράντι Τζορτζ.

Αυτό αντικατοπτρίζει ένα από τα κυρίαρχα φαινόμενα στο πεδίο της μάχης που παρατηρούνται στην Ουκρανία: το γεγονός ότι όλες οι μονάδες βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση, καθιστώντας τις διαρκώς ευάλωτες σε στοχευμένες επιθέσεις με πυραύλους, UAV ή πυροβολικό.

Στην Ουκρανία, η κινητικότητα έχει αποδειχθεί υψίστης σημασίας για την προστασία του προσωπικού και του εξοπλισμού από αυτές τις απειλές. Η αποτελεσματικότητα των στρατιωτικών μέσων δεν εξαρτάται μόνο από τη δύναμη πυρός, αλλά και από την ικανότητά τους να ελίσσονται γρήγορα και να αποφεύγουν τον εντοπισμό. Παραδοσιακές έννοιες όπως το ρυμουλκούμενο πυροβολικό έχουν επομένως μειώσει τη σημασία τους και έχουν ξεπεραστεί από την επιτακτική ανάγκη για ευέλικτα, αναπτύξιμα συστήματα ικανά να πλοηγούνται σε ποικίλα εδάφη και να αποφεύγουν κινδύνους όπως νάρκες και λάσπη. Η αστοχία των βαρέων ερπυστριοφόρων οχημάτων όπως το MBT Challenger όταν ακινητοποιείται αναδεικνύει την κρισιμότητα της κινητικότητας έναντι του μεγέθους. Πράγματι, η προσαρμοστικότητα των ελαφρύτερων, πιο ευέλικτων πλατφορμών υπογραμμίζει τον κομβικό τους ρόλο στα σύγχρονα σενάρια συγκρούσεων, όπου η ευελιξία μπορεί συχνά να σημάνει τη διαφορά μεταξύ επιτυχίας και ευπάθειας.

Επιπλέον, ενώ η τακτική κινητικότητα είναι απαραίτητη για την αποφυγή απειλών σε ζώνες επαφής, η εξελισσόμενη στρατιωτική κατάσταση στην Ουκρανία κατέδειξε ότι η επιχειρησιακή κινητικότητα είναι εξίσου ζωτικής σημασίας για την ταχεία επανατοποθέτηση και επαναπροσέγγιση των εφεδρειών, μερικές φορές αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα από την αρχική περιοχή ανάπτυξής τους. Σε αυτό το πλαίσιο, ένα ελάχιστο υλικοτεχνικό αποτύπωμα είναι ζωτικής σημασίας, περιλαμβάνοντας την κατανάλωση καυσίμων και την ανάγκη για οχήματα μεταφοράς. Περιλαμβάνει επίσης την ικανότητα χρήσης υποβαθμισμένων διαδρομών και σημείων διέλευσης, πολλά από τα οποία δεν μπορούν να φιλοξενήσουν οχήματα βάρους 50 τόνων ή περισσότερο.

Πηγή: Modern Diplomacy