Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2024

Η χαμένη γενιά: Τι συμβαίνει όταν ο πόλεμος σκοτώνει την εκπαίδευση

A twelve-year-old girl stands in front of her destroyed house in Rafah city, southern Gaza. © UNICEF/Eyad El Baba (file photo)
Όταν ο δρόμος προς την εκπαίδευση εμποδίζεται από τον πόλεμο, μια γενιά νέων ανθρώπων παγιδεύεται σε έναν κύκλο φτώχειας, τραυμάτων και χαμένων δυνατοτήτων.

Ως γονείς, μεγαλώνουμε τα παιδιά μας να πιστεύουν ότι η εκπαίδευση είναι η σανίδα σωτηρίας για το μέλλον. Τους λέμε ότι, αν είναι μελετηροί και «ολοκληρώσουν» την εκπαίδευσή τους, θα συνεχίσουν να είναι επιτυχημένοι, σε μια καριέρα και στη ζωή. Αν πραγματικά το πιστεύουμε αυτό για τα παιδιά μας, τότε πρέπει να σκεφτούμε τα εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως που δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση λόγω συγκρούσεων. Όταν ο δρόμος προς την εκπαίδευση εμποδίζεται από τον πόλεμο, μια γενιά νέων ανθρώπων παγιδεύεται σε έναν κύκλο φτώχειας, τραυμάτων και χαμένων δυνατοτήτων.Στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων συγκρούσεων, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Γάζα, ο αντίκτυπος του πολέμου στην εκπαίδευση είναι καταστροφικός.

Η εκπαίδευση “παγιδευμένη” σε συγκρούσεις

Πολλοί από εμάς βλέπουμε τις συγκρούσεις ως πεπερασμένες – έχουν αρχή και τέλος, όπως οι πολεμικές ταινίες που παρακολουθούμε στην τηλεόραση. Πιθανότατα σκεφτόμαστε την επακόλουθη διακοπή της εκπαίδευσης με τον ίδιο τρόπο- τα σχολεία κλείνουν λόγω πολέμου και όταν τελειώσει ο πόλεμος θα ξανανοίξουν και η ζωή θα συνεχιστεί. Αν αυτό ήταν αλήθεια, θα εξακολουθούσε να έχει σοβαρές συνέπειες- η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι οι χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις χάνουν περίπου το 10% του ΑΕΠ τους κάθε χρόνο λόγω των διακοπών στην εκπαίδευση. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι συγκρούσεις συχνά συνεχίζονται. Η Γάζα είναι εδώ και καιρό μια «νεαρή» κοινωνία, με πάνω από το 70% του πληθυσμού της να είναι κάτω των 30 ετών, πράγμα που σημαίνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων θα έπρεπε να έχει πρόσβαση σε κάποιο είδος εκπαίδευσης, είτε πρόκειται για βασική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είτε για τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ωστόσο, τα χρόνια των συγκρούσεων έχουν καταστρέψει το εκπαιδευτικό της σύστημα. Σχολεία και πανεπιστήμια έχουν βομβαρδιστεί, αφήνοντας τους μαθητές χωρίς αίθουσες διδασκαλίας, δασκάλους ή ακόμη και βασικά υλικά. Σύμφωνα με τη UNICEF, πάνω από 645.000 μαθητές στη Λωρίδα της Γάζας έχουν χάσει ένα πλήρες ακαδημαϊκό έτος από τις 7 Οκτωβρίου 2023, και είναι πιθανό να χαθεί και αυτό το ακαδημαϊκό έτος. Από τα σχολεία που δεν έχουν καταστραφεί, πολλά χρησιμοποιούνται ως καταφύγια για το 86% των ανθρώπων στη Γάζα που εκτιμάται ότι έχουν εκτοπιστεί. Δεκάδες νέοι άνθρωποι δεν έχουν πού να μάθουν, και δεν μπορούν να μάθουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους ούτως ή άλλως, επειδή στερούνται βασικών αναγκών όπως η ασφάλεια, η τροφή και η στέγαση, για να μην αναφέρουμε το συναισθηματικό και ψυχολογικό τραύμα που θα τους επηρεάσει για τα επόμενα χρόνια.

Έλλειψη συνέχειας

Ακόμη και όσοι καταφέρνουν να ξεφύγουν από τη Γάζα ή άλλες χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους αλλού – και εδώ είναι που γίνεται ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους. Γνωρίζατε ότι, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, οι πρόσφυγες περνούν κατά μέσο όρο 17 χρόνια στη χώρα υποδοχής τους; Με την άφιξή τους στη νέα, «προσωρινή» πατρίδα τους, οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν πληθώρα εμποδίων στην πρόσβαση στην εκπαίδευση. Πολλά από αυτά μπορείτε να φανταστείτε – γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια, διαφορές στα εκπαιδευτικά συστήματα και κενά στη μάθηση. Αλλά μία από τις πρώτες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν είναι η έλλειψη εγγράφων. Όταν τα προηγούμενα σχολικά σας αρχεία και όλα τα άλλα χαρτιά σας έχουν καταστραφεί και το σχολείο στο οποίο πήγατε δεν υπάρχει πια, πώς αποδεικνύετε σε ποια τάξη θα έπρεπε να είστε ή πόσο μακριά ήσασταν στο πανεπιστήμιο; Αυτό μας αφήνει με μια «χαμένη γενιά» νέων ανθρώπων που δεν είναι σε θέση να ξαναχτίσουν τη ζωή τους ή να συνεισφέρουν στις κοινότητές τους. Και αυτή είναι μια απώλεια όχι μόνο για τους ίδιους τους πρόσφυγες αλλά και για τις χώρες υποδοχής, οι οποίες χάνουν τις δεξιότητες και τα ταλέντα που θα μπορούσαν να προσφέρουν αυτοί οι νέοι στο εργατικό δυναμικό. Οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως βάρος για την κοινότητα, αντί για το πλεονέκτημα που θα μπορούσαν εύκολα να γίνουν, αν τους δινόταν η πρόσβαση στην εκπαίδευση, η οποία αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμά τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου